Morgunblaðið - 11.02.1987, Blaðsíða 54

54
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. FEBRÚAR 1987
«e&AMin
„ É9 hclt aS þer þsetti þetta ilmvatn 9ott!"
/d.
TM Rag. U.S. Pat Otl.-iH riflhts rasMWd
i e 1906 Los Angstes Tknts Syndtcatt
Stillimyndin svíkur aldrei,
það er á hreinu ...
Auðvitað hef ég meðmæli
frá fyrri húsbónda mínum.
Hann benti mér á að sækja
um vinnu hér ...
Tilheyra tennur
ekki líkamanum?
Skattgreiðandi skrifar:
„Þínar tennur, þitt að velja“ er
jrfirskrift svokallaðs tannvemdar-
dags, sem haldinn er að tilstuðlan
heilbrigðis- og tryggingaráðuneytis
og tannvemdarráðs. Allt er gott um
það að segja og má fullyrða að
núverandi heilbrigðis- og trygg-
ingaráðherra hefur gert mikið átak
í forvamarstarfi gegn tann-
skemmdum.
Það er hins vegar með eindæm-
um, hvemig búið hefur verið um
hnútana í tryggingakerfí okkar
gegnum tíðina varðandi viðgerðir
og viðhald á tönnum. Eftir að menn
komast til fullorðinsára lýkur þátt-
töku hins opinbera í hvers konar
viðgerðum og viðhaldi tannanna.
Ef menn nefbrotna, tábrotna,
fótbrotna eða verða fyrir skakka-
föllum á líkama eða sál, þá þykir
sjálfsagt að tryggingar greiði að
fullu hvers konar lækningu. Hvað
er svona sérstakt við tennumar, eru
þær ekki hluti af líkama mannsins?
Þar sem tryggingakerfi er við
lýði á annað borð í læknisþjónustu,
a.m.k. á Norðurlöndunum og flest-
um Evrópulöndum, þar sem trygg-
ingar á annað borð taka til
læknisþjónustu eru tennur manna
ekki undanskildar.
Það hlýtur nú að vera tímabært
að upplýsa almenning um það, hver
það er eða hveijir, sem halda fast
í þetta úrelta kerfi að undanskilja
tannviðgerðir manna í trygginga-
kerfinu.
Auðvitað eru tannviðgerðir al-
gengari, en t.d. viðgerðir á hjarta
eða æðakerfi, en engu að síður
nauðsynlegar. Það er því engin
frambærileg ástæða til þess að
halda tannviðgerðum utan allrar
þeirrar læknisþjónustu, sem menn
njóta.
„Þínar tennur, þitt að velja" er
gott slagorð sem slíkt, en það er
einhvem veginn utan og ofan við
skilning margra, að taka tennur
sérstaklega fyrir, fremur en til
dæmis „þínir þarmar, þitt að velja“.
Margir eta sér til óbóta og verða
að fara í megrun og fá frítt á spítala
eða í Hveragerði, á meðan þeir jafna
sig og létta.
Eða fætumir, sem flestir íslend-
ingar eiga í erfíðleikum með er
þeir eldast, vegna þess að þeir hafa
ekki hirt þá nógu vel og ganga auk
þess í skótaui sem er alltof lint og
heldur ekki að fótunum. Algengasta
skótau landsins er ýmist strigaskór
eða töfflur og ilskór hvers konar.
Algengt að sjá fólk á skrifstofum
eða vinnustöðum fara í inni-töfflur
þegar það mætir í vinnu. Heldur
sennilega, að það sé að gera fótum
sínum gott með þessu, — ef til vill
að fá loft í fætuma! Þetta er þó
allt hin mesta Qarstæða, því besta
skótauið em skór sem halda við
ökklann, t.d. reimaðir skór, að því
tilskildu, að fólk hreinsi og þvoi
fætuma reglulega (sem er ekki
sjálfgefíð hjá landanum). Það er
ekki að ástæðulausu, að hermenn
og þeir sem þurfa að treysta mjög
á fætuma em látnir ganga í reimuð-
um skóm, gjaman uppháum, enda
em hermenn sjaldnast haltir (utan
þeir er verða fyrir óhöppum).
En þetta var nú langur útúrdúr
frá tönnunum, sem auðvitað á að
I.K.skrifar:
„Á baksíðu Morgunblaðsins 11.
jan. sl. birtist undarleg grein um
refadráp, þar sem saklaus tófuræf-
ill var grýttur í hel. Mig langar til
að taka undir með þeim sem hafa
skrifað Velvakanda og fordæmt
þann verknað sem þar er lýst. Því
miður held ég að það sé talsvert
algengt að menn taki að sér slík
verk óumbeðnir og álíti sig meiri
fyrir bragðið. Hitt kemur þó meira
á óvart að Morgunblaðið skuli leggj-
ast svo lágt að fjalla um þetta sem
hetjudáð og sveipa ódæðismennina
hálfgerðum dýrðarljóma, líkt og
íþróttmenn á verðlaunapalli.
Þvílíkar hetjur! Við ættum heldur
að gleðjast yfír þeim fáu dýrateg-
undum sem ganga villtar á þessu
landi.
Satt að segja fínnst mér þessi
atburður vera dæmigerður fyrir
virðingarleysi íslendinga gagnvart
„Skattgreiðandi“ telur það með
ólíkindum hvernig í gegnum
tíðina hefur verið búið um hnút-
ana í tryggingakerfinu hvað
varðar tannviðgerðir og viðhald
á tönnum.
setja inn í tryggingakerfíð, til jafns
við aðra líkamshluta. Annað er
óhæfa í menningarþjóðfélagi, sem
vill státa af góðu tryggingakerfí.
náttúrunni, sem birtist á flestum
sviðum. Nokkur dæmi eru: Almennt
hatur á refum. Gegndarlaus ofbeit
á afréttum og heiðum landsins,
samhliða fjársvelti Landgræðslunn-
ar. Þijóska í hvalveiðimálum.
Akstur utan vega á hálendinu.
Ómarkviss stefna í mengunarmál-
um, hvort heldur er mengun lofts
eða sjávar. Fáránlegur frágangur
skólplagna, t.d. umhverfís
Reykjavík, þar sem beinlínis er
hægt að horfa á skólpið renna í
sjóinn.
Allt þetta stingur nokkuð í stúf,
þar sem lífsafkoma okkar er undir
náttúruauðlindum landsins komin,
og auk þess reynum við að laða að
ferðamenn undir slagorðum svo
sem ómenguð náttúra o.s.frv.
Með von um að umhverfísvitund
okkar og þroski megi aukast. Ekki
mun af veita."
Virðingarleysi gagn-
vart náttúrunni
Víkveiji skrifar
HÖGNI HREKKVÍSI
Fari menn á skíði til dæmis í
Bláíjöllunum geta þeir keypt
svokallað vetrarkort, sem veitir
þeim aðgang að lyftunum. Þeir
þurfa ekki annað en sýna kortið og
þá fá þeir að nota þá þjónustu, sem
í boði er. Hvers vegna er ekki sama
fyrirkomulag haft á annarri þjón-
ustu af svipuðu tagi? Hvers vegna
geta þeir, sem nota strætisvagna
Reykjavíkur eða sundstaði
Reykjavíkur ekki fengið að kaupa
árskort eða hálfs-árskort?
Nýlega var hafín sala á nýjum
kortum í sundstöðum höfuðborgar-
innar. Þar geta menn keypt 30
skipti, nú fyrir 1000 krónur en
upphaflega fyrir 870 krónur. Þessi
kort eru þannig úr garði gerð, að
afgreiðslufólkið þarf að hafa tæki
undir höndunum til að gera gat á
þau í hvert skipti, sem sundgestur
kemur til að stunda heilsuræktina.
Er Víkveiji næstum viss um, að
þessir starfshættir eru einstæðir.
Fyrirtæki sem byggja á stöðug-
um og samfelldum viðskiptum við
sama fólk mánuð eftir mánuð, ár
eftir ár og jafnvel áratug eftir ára-
tug reyna að sjálfsögðu að auðvelda
viðskiptavinum og starfsfólki sam-
skiptin. Úr því að unnt er að selja
vetrarkort í lyftumar í Bláfjöllum
ætti að vera framkvæmanlegt að
taka upp samskonar starfshætti
annars staðar.
XXX
egar Víkveiji reifaði þetta mál
við kunningja sinn á dögunum
og leitaði álits hans á þeirri skipan,
sem höfð er á sölu vetrarkortanna
f Bláfjöllum, þá hafði hann á orði,
að auðvitað ættu þessi skíðakort
að vera þannig úr garði í gerð, að
þau giitu ekki aðeins í Bláfjalla-
brekkunum. Menn ættu til dæmis
að geta notað sama kortið í lyftun-
um í Skálafelli.
Víkveiji maldaði eitthvað í móinn
af alkunnri skammsýni og kerfís-
hyggju en fékk þá jrfír sig, að í
Sviss væri skipulagið á þessum
hlutum til fyrirmyndar eins og öðr-
um. Þar gætu menn látið draga sig
upp í fjallaskörð í Sviss og rennt
sér niður í Ítalíu og komist aftur
upp í fyftum þar á sama kortinu.
Ef þetta væri unnt í samskiptum
milli landa ætti að vera hægt að
koma á samræmi á milli skíðasvæða
í nágrenni Reykjavíkur.
Kemur Víkveiji þessari hugmynd
hérmeð á framfæri í von um, að
hún verði framkvæmd skíðaunn-
endum til ánægju og þæginda.
XXX
A
Inýlegum tölum frá Noregi kem-
ur fram, að Spánn var vinsælasta
ferðamannaland Norðmanna á
síðasta ári eins og oft áður. Flutn-
ingur með leiguflugi til Spánar frá
Noregi jókst um 24% 1986. Fjöldi
Norðmanna, sem sótti Spán heim
var 335.000, það er 64.900 fleiri
en á árinu 1985.
Næst vinsælasta landið hjá sólar-
þyrstum Norðmönnum er Grikkland
og grísku eyjamar. Þangað höfðu
127.000 Norðmenn lagt leið sína
undir árslok 1986 eða 6,8% fleiri
en 1985.
Bretlandseyjar hafa löngum verið
vinsælt ferðamannaland hjá Norð-
mönnum. En á síðasta ári urðu þær
að víkja úr þriðja sætinu á vinsælda-
listanum fyrir Kýpur. Farþegum í
leiguflugi frá Noregi til Kýpur fjölg-
aði um 43,1%.