Morgunblaðið - 13.02.1987, Blaðsíða 19

ngp r rf » y'trrrJ'Ví C | fl! I'ÍAniIT^Ö^ ("‘II(ÍA IðVlI IÍ)flOÍ/
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1987
þeim.
Margt var að sjá á þessari fallegu
leið. Vemal- og Nevada-fossamir
voru báðir tignarleg sjón. Áðum við
ofan við Nevada-fossinn og fengu
allir vatn ásamt brauðsneið með
hnetusmjöri og sultu. íkomamir
voru svo spakir að við gátum gefið
þeim úr hendi okkar og fylgdu þeir
okkur stundum eftir. Fjöllin vom
skógi vaxin upp fyrir miðjar hlíðar,
en síðan tóku við berari svæði með
kjarri og klöppum. Vatnið var á
þrotum og þrekið sömuleiðis.
Síðasta spölinn upp sjálfa hálf-
kúluna, sem var mjög brött, vom
keðjur til að hala sig upp eftir þann-
ig að þar reyndi meira á hand- en
fótleggi. Þessi 5 klst. ganga var á
enda. Við byijuðum að fá okkur
bita, en lögðumst síðan upp i loft
í gömlum hústóftum og hvíldum
lúin bein. Síðan fómm við að litast
um. Útsýni var dálítið mistað, en
engu að síður tilkomumikið. Þama
var eitthvað af göngufólki fyrir,
sem hafði safnast á einn stað til
að horfa á klifurmenn koma síðasta
spölinn upp snarbratt andlit Half
Dome. Utan þessarra mannvera,
sem lagt höfðu leið sína á Half
Dome þennan dag, var heimaliðið
eðlur og dýr sem líktust helst milli-
stigi af hamstri og íkoma og höfðu
fallegar gular og brúnar rendur á
hnakka og baki.
Ekki máttum við tefja of lengi
og eftir hálfs annars tíma stopp var
lagt af stað niður aftur. Varlega
niður brattasta hjallann, en síðan
var sporið greikkað. Eg þurfti endi-
lega að vera að taka myndir af
skrýtnum tijám á leiðinni, svo ég
dróst aðeins aftur úr. Þegar mynda-
tökum var lokið voru allir horfnir.
Nú varð ég að spretta úr spori. En
hvar skyldi stígurinn vera? Ég
reyndi að hlusta, en heyrði ekkert.
Þá prófaði ég að kalla en ekkert
svar. Ekkert lífsmark var sjáanlegt
nema dýrin í skóginum.
En þama fann ég stíg og til að
ná hinum sem fyrst hljóp ég af stað
niður hann. Mig rak í rogastans
þegar stærðai tijábolur lá þvert
yfir stíginn. Heldur fannst mér ólík-
Ég ætlaði ekki að trúa mínum
eigin augum þegar ég skreið út úr
tjaldinu morguninn eftir og sá að
komið var langt fram á morgun.
Hvemig var með gönguna okkar á
Half Dome og hvar vom allir? Fólk
reyndist enn í draumheimum og var
ekki um annað gera en fresta for
um einn dag. Var deginum eytt við
ýmsa iðju, svo sem að klifra í klett-
um, hamast í skóginum og synda
í ánni.
Þennan dag hafði ég trúlega
ekki lokað tjaldinu nógu vel því
íkomi hafði komist í matinn og
nagað og tætt eins og berserkur
ef af verksummerkjum mátti dæma.
íkomar, fuglar, maurar, bjöllur
og bitmý vom hér yfir allt. Mýið
var þó aðallega við ána og beit
grimmt þó maður yrði lítið var við
það að öðru leyti. Þetta kvöld fómm
við að gefa dádýmnum. Vom þau
sæmilega spök, en höfðu hins vegar
ekki lyst á brauðinu okkar. Hafa
þau trúlega ekki verið svöng eða
e.t.v. hafa þau séð að við vomm
búin að narta í það, því þetta var
ágætis brauð.
Næsta morgun tókst okkur að
vakna í tíma og kl. 7.30 vorum við
fimm að tölu tiibúin í slaginn. Ýmis-
legt varð þó til að tefja för, svo sem
strætisvagnaleysi yfir dalinn og
ýmis heillandi dýr sem á vegi okkar
urðu, svo hin raunverulega ganga
hófst ekki fyrr en 2 klst. síðar.
Nú þurfti að halda vel á spöðun-
um ef við áttum að ná til baka fyrir
myrkur. Skilti við troðninginn sagði
okkur að við ættum eftir 8,2 mflur
eða 13,1 km á toppinn. Hvatningar-
orðin vora ekki spörað: „Áfram nú,
ekki stoppa,“ „ekki drekka allt
vatnið strax“ og leiðin lá upp. Sólin
skein miskunnarlaust að manni
fannst. Half Dome er um 9000 fet
eða tæpra 3000 m há, en frá dal-
botninum em þó ekki nema um
Half Dome sigruð.
Engin lýsingarorð vom notuð til
þess, en þess í stað þuldar tölur.
Þar sem ég var fáfróð í þessum
efnum var útskýrt fyrir mér að
hver klettur hefði tölu eftir klifur-
þyngd og væm þeir illvígari eftir
því sem talan hækkaði. Það var
setið og spjallað langt fram á kvöld
og gerðu íkomar og fuglar sig
heimakomna á meðal okkar. Varð-
eldurinn var notalegur og nauðsyn-
legur til að halda á sér hita þangað
til skriðið var ofan í svefnpokana
því nóttin var köld.
Næsta morgun héldum við af
stað sex saman eftir morgunverð í
léttara lagi. Tveir kappar í hópnum
ætluðum að klífa þverhníptan ham-
ar og við hin klöngmðumst með
þeim yfir stórgrýtta skriðu upp að
klettaveggnum og hvöttum þá af
stað. Þeir höfðu allar græjur til
klifurs — reipi og alls kyns króka
sem þeir ráku í vegginn jafnóðum
og þeir klifmðu.
Þegar þeir vom komnir nokkuð
áleiðis lögðum við hin af stað niður
að ánni þar sem ætlunin var að
synda og sóla sig. Vatnið var sval-
andi eftir hita dagsins og upplagt
var að flatmaga á sléttum klöppum
og klettastöllum í ánni og láta sól-
ina verma sig. Sums staðar var áin
þó full straumhörð og eitt sinn
missti ég fótanna og lá við að ég
týndi sundfotunum, en allt fór þó
vel. Á leiðinni til baka stoppuðum
við til að skoða dádýr sem koma
niður í dalbotninn á kvöldin í fæðu-
leit.
Eftir sjö manna sameiginlega
máltíð var spjallað saman kringum
varðeldinn fram undir miðnætti, en
þá gengum við til náða staðráðin í
því að ganga á Half Dome, sér-
kennilega hálfkúlu úr graníti,
morguninn eftir. Þar sem þetta var
löng ganga ákváðum við að vera
lögð af stað kl. 8.00 og enga leti nú.
Half Dorae og Nevada-foss — útsýni í fjallgöngu.
5000 fet á toppinn. Góðir stígar
vom alla leið svo fjallgönguljóðið
sígilda, sem hefst á orðunum- „Urð
°g gijót“, átti varla við í þessari
fjallgöngu. Líklega ætti ég a segja
sem betúr fer, því sólarnir á skónum
mínum vom svo þunnir að ég fann
fyrir hverri steinvölu á stígnum.
Fólk hafði horft vantrúaraugum á
þessa ófjallgöngulegu skó, en þegar
ég veifaði tánum útum götin til
gamans gat það ekki orða bundist.
En ég þekkti þessa skó og vissi að
ég fengi alla vega ekki hælsæri í
legt að tréð hefði fallið einmitt á
meðan við vomm uppi. Þetta hlaut
að vera rangur stígur. Sneri ég þá
við og prófaði að kalla aftur.
Var nú svarað og var þar kominn
einn úr hópnum, en hann hafði snú-
ið við til að leita að mér. Við hlupum
nú af stað eins hratt og aðstæður
leyfðu. Stígurinn lá í ótal krókum
°g beygjum, auðvitað til að auð-
velda uppgöngu, en það lengdi
leiðina heilmikið. Stundum reynd-
um við að stytta okkur leið, en
ekki var of greiðfært utan stígsins
svo lítill tímaspamaður varð við
það.
Að lokum urðum við að lina á
sprettinum, en urðum samt að halda
áfram eins hratt og við komumst.
Farið var að rökkva og brátt yrði
skin frá tungli og stjömum eina
birtan sem við hefðum. Erfitt var
að fara langa leið í myrkri því víða
var bratt niður ef vikið var út af
stígnum. Urðum við að gæta okkar
að ganga ekki út af, því erfitt reynd-
ist að sjá stíginn. Minna gerði til
um holur og steina, sem gerðu okk-
ur grikk öðm hveiju. Allt í einu lá
félagi minn flatur. Hafði hann
líklega mnnið á hrossataði og enn
þurftum við að draga úr ferð því
skyggni var vægast sagt lélegt.
Allt sýndist öðmvísi í myrkrinu.
Var þetta t.d. bjöm eða steinn? Ég
var fegin að vera ekki ein á ferð.
Ekki náðum við hinum fyrr en niðri
í dalnum, en hins vegar gengu okk-
ur uppi þrír eitilharðir klifurmenn
auðsjáanlega ölu vanir.
Að lokum var þessi ganga á enda,
enda eins gott því það var eins og
ég gengi á glóðum og vom fætum-
ir á mér við það að gera uppreisn.
Þegar niður í dalinn kom sáum við
strætisvagn og neyttum við sfðustu
orkunnar til að hlaupa og ná hon-
um. Hin þijú komu inn á næstu
stöð og höfðu þá sögu að segja að
þau höfðu mætt bimi.
Hafði hann fyrst ygglt sig eitt-
hvað, en svo lagt á flótta. Svona
eftir á fannst mér verra að hafa
ekki líka séð bjöm, þó ekki hafi það
nú verið mín heitasta ósk að mæta
bimi meðan við vomm að paufast
þetta í myrkrinu.
En bimir reyndust ekki eina
hættan í Yosemite. Þegar við kom-
um niður fréttum við að skriða hefði
fallið á stíginn upp að Efri Yose-
mite-fossinum og siasað níu manns
lítillega. Alvarlegra slys hafði orðið
daginn áður en ég kom í dalinn.
Hafði grein brotnað af stóm tré og
fallið yfir opinn útsýnisvagn, orðið
tveimur að bana, en slasað um tutt-
ugu aðra farþega. Varað var við
eldingum á öllum árstímum og var
t.d. bannað að ganga á Half Dome
er einhver hætta væri á eldingum.
Þegar á tjaldstæðið kom vomm
við orðin alldökkleit af gönguryk-
inu. Það var ekki hægt annað en
að reyna að þvo sér þrátt fyrir
þreytuna. Lítið fannst mér ég lýs-
ast við þvottinn, en árangurinn
mátti sjá á hvítu handklæðinu, sem
var orðið dökkbrúnt.
Morguninn eftir keypti ég mér
sturtu og hélt hreingemingum
áfram. Það sá enn ekkert í fætuma
á mér, en þegar ég hafði klárað
heila sápu taldi ég verkinu lokið.
Eftir þetta skoðaði ég bókasafnið
og sá þar m.a. aldargamalt, upp-
hleypt kort af Yosemite. Skoðaði
ég einnig menningarsafn indíána
dalsins, þar sem sýnd vom ýmis
verk þeirra, s.s. körfur, ker og skál-
ar. Þama vom einnig vaxmyndir
af indíánum og síðast en ekki sist
gamlir indíánabústaðir. Þetta vom
keilulaga ttjáhús með eldstæði í
miðju og virtust þessi hús hafa ver-
ið rúmgóð og hlý. Þetta síðasta
kvöld í Yosemite horfði ég á
skuggamyndasýningu um þjóð-
garðinn, sem haldin var undir
bemm himni.
Það var kominn tími til að kveðja
þennan stórbrotna dal, en ég gerði
mér grein fyrir því að ég hafði að-
eins séð örlítið sýnishom af
Yosemite. Ótal fallegar gönguleiðir
vom ókannaðar. Sömu sögu var að
segja af fossum, klettum, fjöllum
og vötnum, stórbrotnum að stærð
og fegurð. Ekki hafði ég heldur séð
hin risavöxnu tré, sem geta lifað
af að gerð séu göng í gegnum þau
og þar opnað fyrir bflaumferð.
Maður verður ósköp lítill þegar
náttúran sýnir sig í slíkum stórfeng-
leika, en jafnframt verður maður
þakklátur fyrir að fá að njóta slíkra
staða. Það var því með hlýjum huga
sem ég kvaddi Yosemite og þá vini
sem ég hafði eignast þar. Það væri
gaman að koma hingað aftur.
Kannski verður það einhvem dag-
inn, hver veit?
GREIN OG MYNDIR:
GUÐRÚN MARGRÉT
PÁLSDÓTTIR