Morgunblaðið - 15.10.1987, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. OKTÓBER 1987
Ás-tengi
TT
Allar gerðir
Tengið aldrei
stál-í-stál
^(fearCawLDgxuxr .JySxrasæŒxri) & <S
VESTURGÖTU 16 SIMAR 14680 21480
Njarðvík:
Húsleit í
þrem íbúðum
Njarðvík.
Fíkniefnalögreglan í
Keflavík gerði húsleit i þrem
íbúðum í Njarðvík um helgina
og fannst eitthvað af fíkniefn-
um og tækjum til neyslu
þeirra.
Fjórir voru handteknir og sagði
lögreglan að játningar lægju fyrir.
Allir aðilamir hafa áður komið við
sögu lögreglunnar vegna fíkni-
efnamála.
- BB
Innilegar þakkir til allra, sem glöddu mig á
áttrœöisafmœlinu mínu þann 4. október sl. og
geröu mér daginn ógleymanlegan.
LifiÖ heil.
Ingvar Þórðarson,
Neðstaleiti 4.
fl Perstorp
Vantar þig
tilbreytingu?
Afhverju ekkiað
lífga uppá gömlu
innréttinguna?
MEÐ PERSTORP HARÐ-
PLASTI, BORÐPLÖTUM
OGGÓLFEFNI.
IF.IFNA8MIUAN
SÖLUDEILD
HÁTEIGSVEGI7. S: 21220
^ 1/ATNSVIRKINN HF.
ÁRMÚLA 21 SlMAR 686455 - 685966
Mi LYNGHÁLSI 3 SlMAR 673415 - 673416
VÖNDUÐ VINNA - VANDAÐ VERK
nlÐNTÆKNISTOFNUN
ÍSLANDS.
Stofnun og rekstur fyrirtækja
fyrir konur '
Rekstrartæknideild ITÍ gengst enn einu sinni
(17. skipti) fyrir námskeiði í stofnun og rekstri
fyrirtækja fyrir konur. Námskeiðinu er ætlað að
auka skilning þátttakenda á rekstri, hvað eigin
atvinnurekstur útheimtir og hvað þurfi að at-
huga og varast.
Efni: Stofnáætlun, frumkvöðull, viðskiptahug-
mynd, fjármál, félagsform og fleira.
Þátttakendur: Ætlað öllum konum, sem hafa hug
á að stofna fyrirtæki, vinna i eigin fyrirtæki, vinna
við stjórnun og þeim, sem hafa áhuga á rekstri.
Tfmi: 19.-24. október kl. 19.00-22.00 og 09.00-
12.00 (laugardag), frí á föstudag.
Staður: Iðntæknistofnun íslands, Keldnaholti.
Þátttökugjald: Kr. 7800. Innifaidar eru veitingar
og kennslugögn, þar með talin bókin Fyrirtækið
mitt. v
Skráning í síma 687000. Takmarkaður fjöldi þátt-
takenda.
Rekstrartæknideild ITÍ.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
Indland:
Brúðarbrenna í litlu þorpi
setur allt á annan endann
HVERT sem Rajiv Gandhi, for-
sætisráðherra Indlands, lítur,
blasa við honum vandamál og
hann sætir æ meiri gagnrýni
heima fyrir og á alþjóðavett-
vangi. Þessa dagana er hlut-
verk svokallaðra friðargæzlu-
sveita Indvetja á Sri Lanka að
fara út um þúfur og vera þeirra
hefur aðeins leitt til að eldurinn
milli tamíla og sinhalesa hefur
enn magnazt.
En heima fyrir hafa öll
vandamálin nú fallið i skugg-
ann fyrir hroðalegum atburði
í litlu indversku þorpi í byrjun
september. Uppvíst varð um
atburðinn fyrir nokkru og ind-
versk blöð hafa ráðizt harka-
lega að Gandhi fyrir að sýna
fomeskjulega afstöðu til máls-
ins og dæmalaust hik.
Málavextir eru þeir, að í byijun
september sl. voru fjögur þúsund
íbúar í smáþorpinu Dorella, ekki
ýkja langt frá borginni Jaipur, vitni
að því að ung kona var brennd lif-
andi með líki eiginmanns síns. í
fyrstu fór þetta hljótt, en spurðist
út til næstu bæja og áður en við
var litið var fréttin á allra vörum.
í Delhi urðu ráðamenn þrumu
lostnir, fréttamenn spurðu stórum
stöfum, hvar nútímaríkið Indland
með hinn framfarasinnaða nútíma-
mann Rajiv Gandhi væri eiginlega
á vegi statt, fyrst slfkt gæti komið
fyrir.
í fyrstu áttu blaðamenn erfitt
með að afla upplýsinga og þorps-
búar virtust af ýmsum ástæðum
tregir eða óttaslegnir að láta hafa
nokkuð eftir sér. En smám saman
hefur þetta skýrzt. Ekkert virðist
benda til, að stúlkan Roop Kanwar
hafí farið nauðug á bálið. Einn
sjónarvottur sagði, að stúlkan
hefði setið í leiðslu með eins konar
bros á vör, þegar eldtungumar
læstu sig í hana. Hún hefði ekki
gefið frá sér hljóð. Annar viður-
kenndi, eftir að gengið var á hann,
að líklega hefði stúlkan hrópað á
hjálp, en hún hefði ekki reynt að
standa upp af kestinum. Enn ann-
ar sagði, að guðlegur kraftur hefði
kveikt eldinn, og því væri atburð-
urinn stórkostiegt kraftaverk.
Stúlkan hefði verið útvalin og hún
hefði verið sæl að fá að njóta þessa.
Roop Manwar var átján ára.
Fyrir átta mánuðum giftist hún
Maan Singh, hann var sonur gagn-
fræðaskólakennara f Dorella.
Eiginmaðurinn hafði lokið háskóla-
prófi fyrir nokkru. Hann veiktist
af matareitrun og lézt eftir miklar
þjáningar tveimur sólarhringum
síðar. Matareitmn er algeng dán-
arorsök í Indlandi og svo virðist
sem læknis hafi ekki verið vitjað.
Tengdafaðir stúlkunnar, sem er
einn af máttarstólpum þjóðfélags-
ins í Dorella sagði, að fjölskyldan
hefði reynt að telja hana af því
að fremja sati en henni hefði ekki
verið þokað. Hann sagði, að svo
virtist sem guðlegur andi hefði
komið yfir hana.
Einn þorpsbúa sem fréttamaður
tfmarit8ins Far Eastem Economic
Review sem hér er stuðzt við hitti
lfklega naglann á höfuðið, þegar
hann sagði um málið:„ Ég efast
um að hún hafi átt annarra kosta
völ. f okkar samfélagi geta ekkjur
ekki gifst aftur. Samfélagið kemur
fram við þær af grimmd og illvilja
Að búast brúðarskartinu dugir ekki alltaf lengi
og þær em hvarvetna óvelkomnar
og sums staðar er því beinlínis trú-
að að þær valdi ógæfu. Ekkja
verður að ganga í tötmm, sofa á
gólfinu og hún má aldrei fara út
fyrir hússins dyr. Ekkja í sam-
félagi okkar er betur komin dauð
en lifandi."
Það er með ólíkindum, að at-
burður sem þessi gerist á síðustu
ámm 20.aldarinnar í Indlandi, sem
krefst þess að vera talið með
nítímaríkjum, er hafi tileinkað sér
allt hið fegursta, sem í siðmenning-
unni felst. Nú er það að vísu
opinbert leyndarmál að brúðar-
brennur tíðkast enn jafnvel í Delhi,
en yfírleitt er þess nú orðið gætt,
að þær fari leynt. Með atburðinn
í Dorella gegnir öðm: þar var þetta
meiriháttar hátíð og nær því hver
fbúi viðstaddur.
Dorella er blómlegt þorp á ind-
verekan mælikvarða. samgöngur
þangað úr öllum áttum greiðar.
Menn eiga heimilistæki og allir
hafa nóg að gera, skólaskyldu er
fylgt eftir. Þegar Kanwar giftist
kom hún með góðan heimanmund,
gull og skart, fsskáp, sjónvarp og
útvarp í búið. Nú að henni látinni
hefur tengdafólk hennar skipt eig-
um hennar á milli sín og var
gengið í það jafnskjótt og eldurinn
var kulnaður f bálkestinum.
Ekki er þó öll sagan sögð því
að svo virðist sem allir hafí
hagnazt á dauða stúlkunnar. Faðir
hennar Pale Singh Ratore, hét því
að reisa dóttur sinni, hof þar sem
hún yrði tilbeðin um ókomna
framtíð. Dauði stúlkunnar hefur
stórbætt hag Pale Singh og §öl-
skyldu hans og frá því að vera
heldur lítilsigld er hún nú virt og
metin. Þorpsbúar em í sjöun da
himni því að þeir græða á tá og
fingri. Tfu þúsund pílagrímar
streyma til Dorella á hveijum degi.
Svæðið hefur verið girt af og er
seldur inngangur. í nágrenninu em
að spretta upp sölutjöld, þar sem
boðnar em til sölu mjmdir af stúlk-
unni, slæður til að hafa við
bænagerðina og alls konar skran
og dót. Flutningabílsljórinn í bæn-
um er að verða milljónamæringur
og kaupir sífellt nýjar og nýjar
rútur og hefur sótt um einkaleyfi
til að keyra fólk á staðinn. Söfnun-
arbaukana verður að tæma einu
sinni á klukkutíma. Á fyretu tveim-
ur vikunum eftir að þetta spurðist
út söfnuðust um tfu milljónir, og
er það ekki smáræði, þegar haft
er í huga, að flestir pílagrímanna
em blásnauðir og hver getur að-
eins gefið smáupphæð.
Nánast daglega berast fréttir
af kraftaverkum sem eiga að ger-
ast á svæðinu og æsingurinn vex
með hveijum degi. Þó að sati sé
sambkvæmt indverskum lögum
stranglega bannað, láta Do-
rellaíbúamir það sem vind um eyru
þjóta. Og nú óttast ýmsir að fleiri
atburðir af þessu tagi verði á næst-
unni, einkum vegna þess hvemig
yfirvöld í fylkinu og sfjómvöld í
Delhi hafi tekið á málinu eða ekki
tekið á því, væri ugglaust réttara
að segja.
Þegar fréttir bámst fyret af
þessu er greinilegt að margir trúðu
ekki sínum eigin eyrum. En yfír-
völd f ríkinu sendu ekki lögreglu-
menn til að rannsaka málið fyrr
en tfu dagar vom liðnir. Ekkert
var aðhafst í málinu. Fulltrúar
kvennasamtaka vítt og breitt um
Indland sendu frá sér harðorðar
yfirlýsingar og blöðin slógu frétt-
inni upp. Leiðarar vom skrifaðar
um málið og aðgerða krafizt af
hálfu stjómar Rajivs Gandhi.
„Hvað er Rajiv Gandhi að leika
friðarhöfðingja í öðmm löndum,
þegar annað eins og þetta gerist
við bæjardymar hjá honum“ sagði
í einu helzta blaði landsins. Og
loksins gátu stjómvöld ekki lengur
daufheyrzt við þessum röddum.
Rajiv Gandhi ákvað að senda
fulltrúa sinn til Rajasthan ríkisins
og flórir úr tengdafjölskyldu stúlk-
unnar vom teknir höndum og
yfirheyrðir lengi. Ekki er talið að
þeir verði dæmdir til fangelsisvist-
ar. Þingenn Congress I hafa ekki
bragðið við hart. Þeir hafa heldur
ekki hafst neitt að til að stöðva
pílagrímastrauminn til Dorella, né
gert neitt til að koma $ veg fyrir
að hafizt verði handa um að reisa
bænahúsið mikla. Menn hafa
kannski bak við eyrað að það er
fyrir eitt sati-musteri f Rajasthan
og þangað koma ekki aðeins Indv
eijar, það er frægasta bygging
Indlands - Taj Mahal.
Samt er óhugsandi annað en
brúðarbraninn í Dorella árið 1987
verði blettur á Indlandi um langar
tíðir.