Morgunblaðið - 23.10.1987, Page 1
80 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
240. tbl. 75. árg.
FÖSTUDAGUR 23. OKTÓBER 1987
Prentsmiðja Morgunblaðsins
íranska eldflaugin olli miklum skaða í helstu olíuhöfninni i Kuwait.
Reuter
Bandaríkin:
Svara ekki árás
Irana á Kuwait
Washington, Reuter.
Bandarflnastjórn hefur for-
dæmt árás lrana á helstu olíuút-
flutningsstöðina í Kuwait en
eftir embættismönnum er haft,
að bandaríski heraflinn á Persa-
flóa muni ekki svara í sömu
mynt.
„Við erum á Persaflóa til að
vernda fijálsar siglingar banda-
rískra skipa og svörum árásum á
bandarísk herskip og bandaríska
borgara," sagði einn embættis-
mannanna, sem ekki vildu láta
nafiis síns getið.
Fréttastofan Kuna í Kuwait
sagði, að eldflaugin hefði verið af
SUkworm-gerð og skotið frá Faw-
Reagan óskar viðræðna
um lækkun fjárlagahalla
Útilokar ekki skattahækkanir — Hlutabréf féllu enn í gær
Washington, New York, Reuter.
RONALD Reagan Bandaríkja-
forseti er reiðubúinn til að eiga
samvinnu við þingið um að lækka
fjárlagahallann. Kemur þetta
fram í yfirlýsingu, sem hann lét
frá sér fara í gær, nokkrum
stundum áður en hann efndi til
blaðamannafundar um verð-
Shultz og
Shevardnadze:
*
i
Vel miðar
viðræðunum
Moskvu, Reuter.
VEL miðaði í gær í viðræðum
þeirra George Shultz, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, og
Eduard Shevardnadze, utanrík-
isráðherra Sovétrflqanna, um
drög að sögulegum afvopnunar-
samningi. Var þetta haft eftir
fulltrúum beggja aðila.
Talsmenn utanríkisráðherranna
sögðu, að mikill árangur hefði orðið
af viðræðunum í gær um eyðingu
allra meðal- og skammdrægra eld-
flauga, en vandasömustu atríðin eru
enn sem fyrr hvemig eftirliti skuli
háttað og hvenær skuli hafist handa
við framkvæmdina. Eftir Shev-
ardnadze var haft, að líkur væru
á, að frá samningnum yrði gengið
á morgun.
Charles Redman, talsmaður
bandaríska utanríkisráðuneytisins,
sagði, að ráðherramir hefðu einnig
rætt mannréttindamál og á kvöld-
fundi var fyrirhugað að fjalla um
alþjóðamál almennt.
Ef frá samningnum verður geng-
ið ( Moskvu að þessu sinni munu
leiðtogamir, þeir Ronald Reagan
og Mikhail Gorbachev, koma saman
til fundar og undirrita hann.
hrunið í Wall Street og viðbrögð
stjómarinnar við þvi. Verð á
hlutabréfum féll í gær í Banda-
ríkjunum og Evrópu og gekk
hækkunin, sem varð á miðviku-
dag, að miklu leyti til baka.
I yfirlýsingunni segist Reagan
vilja án tafar eiga viðræður við leið-
toga þingsins um leiðir til að lækka
fjárlagahallann en leggur áherslu
á, að þær verði að miðast við að
„útgjöldum og sköttum" verði hald-
ið í lágmarki. Hingað til hefur
Reagan aftekið að ræða um skatta-
hækkanir en orðalag yfirlýsingar-
innar bendir til að hann muni nú
vilja fallast á einhveijar.
Yfirlýsingin var gefin út nokkm
áður en Reagan ætlaði að halda
sinn fyrsta blaðamannafund frá í
vor og var búist við að þá reyndi
hann að endurvekja tiltrú manna á
flárfestingum í Bandaríkjunum eft-
ir verðhrunið sl. mánudag. Margir
efnahagssérfræðingar halda því
fram, að fjárlaga- og viðskiptahall-
inn í Bandaríkjunum eigi mikinn
þátt í því.
Verð á hlutabréfum í Wall Street
féllu í gær og var það rakið til
þeirra ummæla kauphallarsérfræð-
ingsins Roberts Prechter, að verðið
ætti eftir að lækka meira en á
mánudag, og til eldflaugarárásar
írana á Kuwait. Var fallið mikið
framan af degi en verðið hækkaði
nokkuð þegar bandaríski seðla-
bankinn keypti mikið af ríkisskulda-
bréfum og fréttir bárust um
vaxtalækkun stærstu bankanna, úr
9,25% í 9%. í Evrópu, einkum í
London, var verðfallið umtalsvert
og er það rakið að mestu til frétta
af árás írana og verðfalli í Wall
Street.
Sjá frétt á bls. 24.
skaga, sem er í írak en í höndum
írana. Var árásin gerð þremur dög-
um eftir að Bandaríkjamenn hefndu
árása á bandarískt skip með því að
sprengja upp íranskan olíuborpall.
Miklar skemmdir urðu á olíustöð-
inni en um hana fer þriðjungur alls
olíuútflutnings frá Kuwait. Sérfróð-
ir menn um málefni Miðausturlanda
telja, að Bandaríkin og Kuwait séu
nú í miklum vanda stödd. Kuwait
styður írak án þess að vilja taka
beinan þátt í styijöldinni og Banda-
ríkin geta ekki með góðu móti látið
sem árás á það sé sama og árás á
Bandaríkin. Augljóst sé, að franir
ætli að notfæra sér þennan veik-
leika með beinum árásum á Kuwait.
B andaríkj astj óm lét í gær að þvl
liggja, að stjómarhemum í Bahrain
yrðu fengnar Stinger-eldflaugar í
hendur til að veijast hugsanlegum
árásum írana og einnig var til-
kynnt, að Kínveijum yrði meinaður
aðgangur að bandarískri hátækni
ef þeir héldu áfram að selja írönum
Silkworm-flaugar. Egyptar skomðu
f gær á arabaríkin að skipa sér f
órofa fylkingu með Kuwait þvf að
um hefði verið að ræða árás á þau
öll.
Danirnirheim
Varsjá, Reuter.
TVEIR Danir, sem dæmdir voru
fyrir ryósnir i Póllandi, fengu að
fara heim i gær. „Seldi“ pólska
stjórnin þá fyrir 20 milijónir ísl. kr.
Dönsku njósnaramir voru frelsinu
fegnir þegar þeir sluppu úr prísund-
inni en nokkuð skiptar skoðanir eru
um hvort lausnargjaldið teljist mikið
eða lítið. Hallast þó fleiri að því síðar-
nefnda þvf að Pólveijar segja Danina
hafa verið „algera byijendur" f njósn-
afaginu.
Sovéski útlaginn Joseph Brodsky fékk bókmenntaverðlaun Nóbels:
„Yta vonandi undir aukið
frelsi í föðurlandi mínu“
StokkhAlmi, Londou, Reuter.
SOVÉSKA ljóðskáldið Joseph
Brodsky, sem gerður var land-
rækur árið 1972, hlaut í gær
bókmenntaverðlaun Nóbels
fyrir árið 1987. í rökstuðningi
sænsku nóbelnefndarinnar seg-
ir, að Brodsky láti sér „ekkert
mannlegt óviðkomandi“ i ljóð-
um sínum, sem einkennist af
„heiðríkju og skáldlegum
ákafa“.
Brodsky, sem býr í Banda-
ríkjunum, var staddur í London
og sat að snæðingi með enska
rithöfundinum John Le Carre þeg-
ar honum bámst tíðindin. „Ég var
mjög undrandi þegar mér var flutt
fréttin en ég vona, að verðlaunin
verði til að auka áhuga fólks á
rússneskri ljóðlist og ýta undir
aukið frelsi í föðurlandi mínu,“
sagði Brodsky. „Ég vil trúa, að
þar stefni í rétta átt en ég hvet
þó engan til að veðja um það.“
Brodsky er fæddur í Leningrad
árið 1940 og er af gyðingaættum.
Hann hætti f skóla 15 ára gamall
og vann fyrir sér með ýmissi al-
mennri vinnu en þá þegar hafði
hann gengið skáldgyðjunni á
hönd. Bókmenntafræðingar skipa
Brodsky á bekk með mestu skáld-
mæringum rússneskrar nútíma-
ljóðlistar, Osip Mandelstam og
Reuter
Joseph Brodsky í London fgær.
Önnu Akhmatovu, og eins og var
með þau lenti hann f ónáð hjá
hinu steinmnna alræðisvaldi, sem
hataðist við hvem vott um frjálsa
hugsun. Árið 1964 var hann
dæmdur fyrir „sníkjudýrshátt" í
fímm ára fangelsi en var síðar
látinn laus vegna mótmæla
manna á Vesturlöndum.
Joseph Brodsky er 47 ára að
aidri og einna yngstur þeirra, sem
hlotið hafa bókmenntaverðlaun
Nóbels. Hann segist enn dreyma
um að geta vitjað föðurlandsins
„en hver veit. Kannski er ég fædd-
ur útlagi“.
Sjá ennfremur á miðopnu.