Morgunblaðið - 23.10.1987, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. OKTÓBER 1987
11
Solomon Woldemichael frá
Eþíópíu.
Orku skortir í Tíbet
Chen Xinming er 35 ára, kvœnt-
ur og á einn 4 ára son. Chen er
uppruninn frá Suðaustur-Kína frá
An Hui-héraði. Hann útskrifaðist
sem vélaverkfræðingur frá Shang-
hai en síðastliðinn 11 ár hefur hann
starfað við iðnaðar- og raforku-
málaráðuneytið í Tíbet, nánar
tiltekið í þeirri deild sem sinnir
uppbyggingu og áaetlannagerð.
Þá Morgunblaðið innti hann eftir
því hvort honum hefði þótt það fýsi-
legt að hverfa frá stórborgarmenn-
ingunni í fásinnið í Tíbet; svaraði
hann þvi til; að í sínum árgangi
hefði nægur áhugi verið á því að
starfa í Tíbet; af 30 manns hefðu
25 viljað fara til Tíbet en að lokum
hefðu nú aðeins 6 farið og því hefði
valdið að foreldrar og ættingar
hefðu ekki viljað sjá á bak ástvinum
til fjarlægra landshluta. Chen sagði
það rétt að menningarlífíð væri flöl-
breytilegra í Shanghai en á móti
vægi að þörfin fyrir starfskrafta
hans væri miklu meiri í Tibet. „í
Tíbet vantar orku, orkuskortur
hamlar allri þróun," t.d. notuðu
bændur gras til upphitunar og af
því leiddi umhverfísvandamál. Sól-
og vindorka væru of dýr í notkun
og gallinn við vatnsaflsvirkjanir
væri sá að ámar frysu á vetuma.
Chen var spurður um hvemig
framkvæmd fjölskylduáætlanna
væri hagað í Tíbet en eins og kunn-
ugt er hefur það verið stefna
kínverskra stjómvalda að foreldrar
eignist aðeins eitt bam. Hann svar-
aði því til að þau hjónin hlýddu
kalli stjómvalda um að eiga einung-
is einn erfínga og það gerðu flestall-
ir aðfluttir i Tíbet, innfæddir í
bæjum og borgum ættu oftast tvö,
en algengt væri að bændumir á
landsbyggðinni ættu stærri bama-
hóp.
Verkefni Chen Xinming við Jarð-
hitaskólann Qallar um margvíslega
notkun jarðhita í Nagqu-borg sem
er í 360 km fjarlægð norðaustur
af Lahsa. Nagqu er í fátæku kvik-
fjarræktarhéraði, í 4400 m hæð
yfír sjávarmáli. Xinming sagði ætl-
unina vera að nota jarðhitann t.d.
til upphitunar, gróðurhúsaræktunar
og ullarþvotta. Hann gerði ráð fyr-
ir því að fara beint heim til Tíbet
og reiknaði ekki með að fá neitt
frí, verkefnin gætu ekki beðið.
Indónesía
að falla saman
Sugiarto Ganda er kvæntur
tveggja bama faðir, 35 ára að
aldri. Hann er fæddur í Jakarta á
eyjunni Jövu lauk prófí í jarðfræði
frá Gajah-Mada háskóla í borginni
Yogyakarta á sömu eyju. Hann
vinnur í jarðhitadeild Pertamina
sem er hið ríkisrekna gas- og ólíufé-
lag þeirra Indónesíumanna. Perta-
mina sinnir flestum þáttum
orkumála og hjá þvf starfa alls 55
þúsund manns en i jarðhitadeildinni
vinna 150-200 manns.
Ganda sagði að hvað varðaði
jarðfræðina væri margt líkt með
Islandi og Indónesíu, þó væri sá
munur á, eftir jarðplötukenning-
unni, að Island væri að þenjast út
en Indónesía aftur á móti að falla
saman. Af eldvirkni og jarðhita
væri nóg f báðum löndum. Ganda
tjáði Morgunblaðinu að Indnesfu-
menn hagnýtu aðallega háhita-
svæði til raforkuframleiðslu hann
sagði 2,7% af raforku í Indónesíu
vera framleidda með jarðhita en að
því væri stefnt að u.þ.b. tíundi hluti
að heildarraforkuframleiðslu þeirra
væri unninn f jarðorkuvemm. Aðal-
lega væri rafmagn framleitt með
ólfu en ólíuvinnsla ætti langa sögu
í Indónesíu, einnig væri vatnsorka
töluvert hagnýtt, það ringdi meir
en nóg f sfnu heimalandi.
Sugiarto Ganda tjáði Morgun-
blaðinu ennfremur að sitt starf
væri að rannsaka og greina gijót-
sýni, aðallega svarf. Við ákveðin
skilyrði t.a.m. þrýsting og hita
mynduðust ákveðin eftii sem gæfu
upplýsingar og vísbendingar um
viðkomandi jarðhitasvæði. Verkefni
Ganda við Jarðhitaskólann fjallar
um ummyndun steinda í holum á
Elliðarársvæði og á Lahendon-
svæðinu. Lahendon-svæðið er nyrst
á eyjunni Sulawesi (Celebes). Þar
er ráðgert að byggja 30 megawatta
virkjun í byijun en möguleikar er
á því að auka afköstin f allt að 200
megawött. Ganda sagði að margt
væri líkt með Ellíaársvæðinu og
Lahendon-svæðinu, þ.e.a.s. Elliða-
ársvæðið hefði einu sinni ekki verið
ólfkt því sem Lahendon væri núna.
Ganda sagði að einn íslendingur
hefði unnið þama árið 1977 og er
þar um að ræða Jón Jónson jarð-
fræðing sem starfaði þar á vegum
Sameinuðu þjóðanna.
Nota hitann og
varðveita skóginn
Sommai Techawann er fæddur í
Bankok, Thailandi, fyrir 26 árum,
hann er ókvæntur. Hann lauk jarð-
fræðiprófi frá Chiang-Mai háskóla.
Techawann vinnur í þeirri deild
náma- og jarðefnaráðuneytisins
sem sinnir hagnýtri jarðfræði.
Techawann sagði Morgunblaðinu
að í Thailandi væru eingöngu lág-
hitasvæði og hefðu þau einna helst
nýst landsmönnum til baða og
heilsubótar. Nú væri farið að velta
fyrir sér fleiri möguleikum s.s.
þurrkun matvæla. Það væri augljós
ávinningur ef það er hægt að nota
jarðhitann í staðinn fyrir eldivið.
Annars væri sitt sérsvið borholu-
tækni frekar heldur en bein
hagnýting jarðhita. Hér á fslandi
hefði hann lært á tæki og túlkun á
niðurstöðum sem væri aflað með
þeim en verkeftii Techawanns við
Jarðhitaskólann flallar um borholu-
mælingar á Elliðaársvæðinu.
Techawann sagðist ætla að
dvelja 3 daga f London en taka svo
til starfa f Thailandi f kringum
mánaðarmótin.
Vatn getur
sagt frá ýmsu
Solomon Woldemichael er
ókvæntur, bamlaus og 23 ára,
fæddur í Addis Ababa, Eþíópíu.
Hann lauk prófí í jarðefnafræði frá
háskóla í Asmara, Eritreu. Hann
hefur unnið í eitt og hálft ár hjá
stofnun sem annast jarðfræðilegar
kannannir og heyrir hún undir
námumálaráðuneytið.
Woldemichael sagði töluverðan
jarðhita vera í Eþíópíu, vitað væri
um 200 jarðhitasvæði en aðeins tvö
hefðu verið könnuð að einhveiju
marki. Stjómvöld í Eþfópfu hugsuðu
aðallega um rafvæðingu þegar hag-
nýting jarðhita bæri á góma en
einnig væri horft til orkufrekrar
saltefnavinnslu.
Verkefni Solomons Wolemichaels
við Jarðhitaskólann fjallar um efna-
greiningu og jarðefnafræðilega
túlkun vatns frá Flúðum f Hmna-
mannahreppi. Hann tjáði Morgun-
blaðinu að vatn segði ýmislegt um
hvað væri undir yfírborðinu og í
samvinnu við aðra jarðvísindamenn
væri athugun á vatni hin gagnleg-
ustu vísindi.
Saga
Banda-
ríkjanna
Erlendar baekur
Siglaugur Brynleifsson
Hugh Brogan: The Pelican
History of the United States of
America. Penguin Books 1986.
Höfundurinn stundaði nám f
Cambridge, vann við „The Econom-
ist“ í tvö ár. Hann kennir nú
sagnfræði við háskólann f Essex.
Hann hefur sérhæft sig í sögu
Bandaríkjanna, hiefur skrifað „The
American Civil War“ 1975 og skrif-
ar reglulega umsagnir um sagn-
fræði í „The Times Literary
Supplement". Höfundurinn skrifar
í formála, að bókin hafi verið fímmt-
án ár í smíðum og hér er hún 740
blaðsíður, þéttprentuð, líflega og
lipurlega skrifuð.
Fyrsta tilvitnunin er í Eiríks sögu
í þýðingu Magnúsar Magnússonar
og Hermanns Pálssonar.
„Þeir Karlseftii sigldu í ósinn ok
kölluðu í Hópi. Þeir fundu þar á
landi sjálfsána hveitiakra, þar sem
lægðir vám, en vínvið allt þar sem
holta vissi. Hverr lækr var þar fullr
af fískum ...“
Fyrsti kaflinn er um tímabilið
40.000 f. Kr. til 1600 e. Kr. í lok
síðustu fsaldar fraus allt sem frosið
gat, þar á meðal Beringssund, hægt
var að fara á landi frá Asíu til
Norður-Ameríku og þar með hófust
flutningar til Ameríku. Öll þessi
saga er harla óljós. Birtu bregður
á þessa álfu við landnám norrænna
manna á Grænlandi og sögur vom
skráðar um ferðir þeirra í vestur.
Leifur heppni finnur nýja álfu um
árið þúsund. Fomleifafundir í
Grænlandi sanna ferðir norrænna
manna til meginlands Ameríku á
11. og fram á 14. öld. Og síðan
hefur fengist full staðfesting þessa
með rannsóknum Helge Ingstad á
Nýfundnalandi.
John Cabot fínnur fiskimiðin við
Nýfundnaland 1497 og síðan hefst
flutningur fólks frá Englandi, Virg-
inía og Nýja England. Síðan rekur
höfundurinn atburðarásina, frels-
isstriðið, stofnun Bandaríkjanna og
sfðan útþensluna vestur gresjur og
steppur. Þrælastríðið. Efnahags-
undrið á 19. öld og frávikin frá
Monroe-kenningunni á 20. öld og
heimsveldið.
Höfundurinn fjallar um fmm-
byggja álfunnar og viðskipti
landnemanna við þá, sem er sóða-
saga, svik og aftur svik, rán og
mpl. Evrópskir innfljrtjendur vom
flestallir úr þeim hópum, sem áttu
sér fáa úrkosti í heimalöndum auk
þess sem enska stjómin notaði ný-
lendumar sem fanganýlendu, allt
fram að stofnun Bandaríkjanna, þá
tók Ástralía við.
Brogan ver talsverðu rúmi f um-
fjöllunina um þrælahaldið og
Suðurríkin og síðan um þrælastríðið
eða borgarastyijöldina og Lincoln.
Höfundur kemst að þeirri niður-
stöður, að þrælahaldið hafí verið
hemill a efnahagslegar framfarir í
Suðurrílq'unum, hann ræðir einnig
um þann tvískinnung sem hlaut að
leiða af þrælahaldinu meðal þræla-
haldaranna.
Bandaríkin vom auðug ríki að
hráefnum og sjálfum sér næg og
fáar þjóðir kunnu að notfæra sér
betur auðlindimar en þeir. Þegar
kemur fram á 20. öld heíj'ast af-
skipti Bandaríkjanna og þátttaka í
styijöldum í Evrópu. Þekkingarleysi
háði heppilegum árangri þessarar
þátttöku eftir fyrri heimsstyijöldina
og sama sagan endurtók sig í lok
síðari heimsstyijaldar, og hefðu
Evrópuþjóðimar ekki beinlfnis
þvingað bandaríska stjómmála-
menn til samstöðu, lægi jámtjaldið
meðfram strandlengju Vestur-
Evrópu.
Þessi bók er mjög eftirtektarverð
og skemmtilega persónuleg á
stundum.
SVERRIR KRISTJÁNSSON
HÚS VERSLUNARINNAR 6. HÆO
’lögm. HAFSTEINN BALDVINSSON hrl7
FASTEIGN ER FRAMTÍÐ
HRAUNTUNGA - KÓP.
Til sölu eitt af þessum vinsælu keöjuhúsum, ca 214
fm m. innb. bílsk. Á neðri hæð er forstofa, 2 stór herb.
o.fl. Uppi: Saml. stofur, 3-4 svefnh. o.fl. 50 fm svalir.
20 fm garðhús á svölum. Nýl. gler. Góð eign. Ákv. sala.
ÁSBÚÐ - RAÐHÚS
Ca 250 fm raðh. á tveimur hæðum. Tvöf. innb. bílsk.
Á efri hæð: 3 stór svefnh., saml. stofur o.fl. Niðri: Hol,
2 stór herb. Stórt baðherb., m.a. sauna. Vönduð eign.
Ákveðin sala.
HVASSALEITI - SÉRHÆÐ
Góð 150 fm efri sérh. Stórar stofur, 3-4 svefnh. í kj.
eru þvottah. og geymslur. Bílsk. Laust í nóv. nk.
HRAUNBÆR - ENDAÍBÚÐ
Góð ca 135 fm endaíb. á 3. hæð, með 4 svefnh. Ákv.
sala. Verð 4,6 millj.
VANTAR
í sölu góðar eignír. M.a.
3ja-4ra herb. miðsvæðis og
150-200 f m einb.,raðh. eða
góða sérh. íKóp.
685009
2ja herb. ibúðir
Fossvogur. 30 fm einstaklib.
Ekkert áhv. Verð 1,6-1,7 miltj.
Miðbærinn. 60-70 tm nsib. i
góðu steinh. Til afh. strax. Verð 2,6
mlNj.
Urðarstígur. Ca 70 fm fb. é jarfih.
Sérínng. Laus strax. Engar áhv. veðsk.
Krummahólar — „pent-
house**. Mjög góð 2ja herb. fb. á
8. hæö í lyftuh. Stórar suðursv. Laus eft-
ir samkomul. Varð 2,5 mN|j.
3ja herb. ibúðir
Langabrekka Kóp.
Ca 100 fm íb. á jarðhœð. Sór-
inng. Sérhiti. Tvibhús. Ákv. sala.
Laus eftir samkomul. Verö 3,7
millj.
Skúlagata. 70 fm ib. á 1. hæð.
Nýtt gler. Ágætar innr. Lrtiö éhv. Vorö
3,1 millj.
Vesturgata. Rúmi. 60 fm ib. é
1. hæð. 40 fm ib. I kj. fytgir. Æskilegt
að selja báðar íb. saman. Ekkert áhv.
Verð 3,5 millj.
Seltjarnarnes. 105 fm
lb. á jarðh. (ekki kj.) viö Mela-
braut. Sérinng. Gott fyrirkomul.
Hús ( góöu ástandi. Ákv. sala.
Afh. samkomul.
4ra herb. ibúðir
Espigerði. Glæsil. ib. á l. hæð
með miklu útsýni. Aftelns ( sklptum
fyrir raðhús f Fossvogi.
Háaleitisbraut m. bílsk.
120 fm íb. ó 3. hæÖ í enda. Sórhiti.
Stórar svalir. Gott fyrirkomul. Verö 4,8
millj.
Álftahólar. 117 fm ib. í góðu
ástandi á 5. hæð. Suðursv. Mikið útsýni.
Verft 4,1 mHj.
Sérhæðir
Sundlaugarv. — Sérh. ca
110 fm sórh. ó 1. hæö í fjórbhúsi. Sór-
inng. Sérhiti. 35 fm bflsk. Verö 4,7 millj.
Kársnesbraut — Kóp. em
sérh. i tvibhús ca 116 fm. Stór stofa,
3-4 svefnherb. Bílskréttur. Verft 4 mlllj.
jjj KjöreignVi
Ármúla 21.
685988
Raðhús
Asgarður. 140-150 fm raShús á
tveimur hæðum. Rúmg. biisk. Endahús i
góðu ástandi. Mðdð útsýni. Skipti æskileg
á 3ja-4ra herb. ib. i Fossvogi eðe Nýja
mióbænum.
Bugðulækur — sérbýli.
Eign á tveimur hæðum tæp. 115 fm i
þribhúsi. Eign i mjög góðu ástandi. Suð-
ursv. á báðum hæðum. Sérinng og sórhiti
Bðsk. Verð 7,5 mHj.
Yrsufell. 140 fm raöhús á einni
hæö í góöu ástandi. Rúmg. bflsk. Verö
5,5 mlllj.
Seljahverfi. 240 fm raðhús á
tveimur hæðum m. innb. bílsk. Mjög gott
fyrirkomul. Fullfrág. eign. Varð 7 mUq.
Flúðasel. Vandað hús, ca 160 fm
+ kj. Bílskýli. Ath. skipti á einbhúsi f
Grafarvogi eða Austurborginni. Uppl. á
skrifst. Verð 6,6 mlllj.
Raðhús í Fossvogi.
Vandað pallaraðhús ca 200 fm.
Eign I góðu ástandi. Mögul. 5
rúmgóð herb., baðherb. á báðum
hæðum. Óskemmt gler. Bilsk.
fylgir. Ákv. sala. Verð 8,5 mlllj.
Einbýlishús
Flatir. Glæsil. einbhús á einni hæð
ca 155 fm auk þess bifrgeymsla 60 fm.
Fráb. garöur. Eign í góðu ástandi á fráb.
stað. Verð ca 8,2 mlllj.
Brúnastekkur
Einbhús ca 160 fm að grfl. Innb. bílsk.
á jarðhæð. Stór gróin lóð. Húsið er i
mjög góðu ástandi. Mögul. á stækkun.
Allar frekari uppl. og teikn. á skrifst.
Ákv. sala. Eignask. hugsanleg.
Seijahverfi
Glæsil. húseign ca 250 fm auk þess
tvöf. bilskúr. A miðhæð eru stofur, eld-
hús, herb., snyrting og þvottah. Á efstu
hæð eru 3 svefnherb.. baðherb., fjöl-
skyiduherb. og mjög stórar svalir. Á
jarðh. eru mögul. á sáríb. Vandað fullb.
hús. Fallegur garöur. Mikið útsýni.
Garðabær. 130 fm einb-
hús á einni hæð. Húsið er
timburhús og nánast fullb. Vand-
aóur frág. Stór lóð. 80-90 fm
steyptur bflsk. Góð staös. Ákv.
sala. Afh. samkomul.