Morgunblaðið - 13.12.1987, Síða 2

Morgunblaðið - 13.12.1987, Síða 2
2 C MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1987 Sr. Sigfinnur Þorleifsson for- maður aamtnltanna. þykir vænt um hinn látna og þegar svona stendur á er fólkið oft búið að vaka daga og nætur yfir hinum sjúka og þrekið hreinlega búið þeg- ar dauðinn vitjar." „Telur þú að það sé hægt að búa sig undir sorg- ina, fræðast um hana og vera viðbúinn þegar hún knýr dyra?“ „Ég tel að andlát þeirra sem manni eru kærir verði alltaf mikið áfall, það er ekki hægt að búa sig undir það. En það er betra að vita hvemig sorgin getur lýst sér, til dæmis með þungiyndisköstum og jafnvel líkamlegum einkennum einsog höfuðverk og meltingartrufl- unum." ViUbann- helgina burtu Blaðamaður Morgunblaðsins náði tali af Páli Eiríkssyni geðlækni en hann hefur lengi fylgst með sorg og sorgarviðbrögðum. Enda eðlilegt þar eð honum er kunnugt um marga sjúklinga sem eiga við geðræn vandamál að stríða sem rekja má til rangra viðbragða við sorginni. Einstaklingi sem sé harmi sleginn sé til dæmis hætt við að loka sig inni, neita að horfast í augu við veruleikann o.s.frv. Ef fólk kæmist ekki yfir sorgina ætti það erfitt með lifa eðlilegu lífí. Einnig væri meiri hætta á því að fólk undir jafn miklu tilfinningalegu álagi eins og sorgin sé, leiddist útí það að mis- nota lyf. Það væri því full þörf fyrir samtök um viðbrögð við sorginni. Páll var inntur eftir því hvemig hann vildi hjálpa fólki að bregðast við sorginni. Hann sagði að ein- staklingurinn yrði að gera sér grein fyrir því að ástvinurinn væri farinn- Missirinn væri raunverulegur og Ekki bera harm sinn í hljóði Fjölmenni var á stofnfundi samtaka um sorg og sorgarviðbrögð. ekki hægt að flýja sársaukann og sorgina. „Reyndir þú að gleyma sorginni, t.d. með mikilli vinnu?" „Það eru margir sem hella sér útí félagsstörf eða mikla vinnu en ef það er flótti frá sorginni tekst það ekki. Það þarf að ganga í gegn- um sorgina og komast yfir hana.“ „Hvemig er hægt að komast yfir sorg, þarf ekki að harka af sér og vona að tíminn lækni öll sár?“ „Nei, sorgin og tilfinningar henni tengdar eru eðlilegar og þurfa út- rás, maður á ekki að byrgja tilfínn- ingamar inni. Það er ekki rétt að vera í sorg og sút það sem eftir er ævinnar. Menn þurfa að tala um sínar tilfinningar." „Yið maka og ættinga?" „Ég fann styrk í því að tala við aðra í íjölskyldunni en þetta var auðvitað líka áfall fyrir þá. Þegar frá leið fannst mér einnig léttir að tala við einhvem sem er ekki of nákominn en skilur samt hvemig manni líður. — Og það er fyrst og fremst það sem við viljum gera fyr- ir syrgjendur, við viljum hlusta á þá.“ „Nú er það stundum Svo að dauð- inn er líkn, t.d. þegar sjúklingur hefur lengi þjáðst. Eru ættingjamir þá ekki viðbúnir dauðanum og sorg- inni?“ „Sorgin kemur alltaf ef manni Samtök um sorg og sorgarvið- brögð stofnuð „ Mjök er um tregt tungu at hræra. “ Þannig orti Egill Skallagríms- son er hann hafði misst son sinn, Böðvar, sem drukknaði á unga aldri. Það má til sanns vegar færa að gagnvart sorginni er mönnum oft orða vant. Syrgjend- ur „harka af sér“ og „bera harm sinn í hljóði". En nú hefur þögn- in um sorgina verið rofin, þriðju- dagskvöldið áttunda desember voru stofnuð samtðk um sorg og viðbrögð við henni. Stofnfundur samtakanna um sorg og sorgarviðbrögð var Qöl- mennur, milli tvö og þijú hundruð manns mættu á fundinn og það var auðheyrt á öllum að nú væri kom- inn tími til að ræða um sorgina og hvemig ætti að bregðast við henni. Fundinum var skörulega stýrt af Sveini H. Skúlasyni. Eftir ávarp Páls Eiríkssonar geðlæknis, sem vann að undirbúningi fundarins, voru samtökunum sett lög. í þeim kemur meðal annars fram að mark- mið samtakanna er að styðja syrgjendur og þá sem vinna að vel- ferð þeirra og þessu markmiði hyggjast samtökin ná með því að: a) Efna til almennra fræðslu- funda og samverustunda. b) Veita þá upplýsingaþjónustu sem auðið er á hveijum tíma. c) Vinna að stofnun stuðningshópa fyrir syrgjendur. d) Greiða fyrir heimsóknum stuðn- ingsaðila til syrgjenda. e) Hafa forgöngu um námskeiða- hald og þjálfun stuðningsaðila og leiðbeinenda þeirra. f) Efla almenna fræðslu um sorg og sorgarviðbrögð í flölmiðlum og sem víðast á opinberum vettvangi. Kosin var stjóm, varastjóm og endurskoðendur. Formaður var val- inn sr. Sigfinnur Þorleifsson sjúkra- húsprestur. Meðstjómendur voru kosnir: Benedikt Gunnarsson list- málari, Olga Snorradóttir kennari, Páll Eiríksson geðlæknir og Jóna Dóra Karlsdóttir húsfreyja. í vara- stjóm voru kjörin Asdís Hafliða- dóttir verslunarmaður, sr. Bemharður Guðmundsson frétta- fulltrúi, Sigríður Antonsdóttir hjúkrunarfræðingur og sr. Karl Sig- urbjömsson sóknarprestur. Endur- skoðendur voru valdir Einar Þorleifsson félagsfræðingur og Katrín Ámadóttir fiðluleikari. Nokkrar umræður spunnust um nafn samtakanna eða félagsins þar eð sumum fannst það nokkuð langt og óþjált í rnunhi. Nokkrar tillögur komu fram til dæmis: Dögun, Von, Samúð, Gleym-mér-ei. Að lokum var sæst á tillögu herra Péturs Sig- urgeirssonar biskups um að nýkjör- inni stjóm yrði falið að gera tillögu að nafni á næsta aðalfundi. Á fundinum var biskupinn beðinn um að vera vemdari samtakanna og varð hann við því. Biskup sagði kirkjuna styðja marianið samtak- anna og vilja vemda og blessa starf þeirra, lét hann í ljós þá ósk að syrgjendur sem víðast um landið mynduðu hópa til að styrkja þá sem um sárt eiga að binda. Fundinum lauk með almennum umræðum. Það kom fram að allir fundarmenn höfðu orðið fyrir sámm nístandi harmi. Dauðinn spyrði ekki um aldur né aðstæður. Enginn gæti verið viss hvenær, hvar eða hve nærri honum yrði höggvið. Sorgin væri sár og erfið reynsla og það væri full þörf á því að aðstoða og hjálpa syrgjendum til að komast yfir harm sinn. Ekki hægt að flýja sársaukann Blaðamanni Morgunblaðsins lék hugur á að fræðast aðeins nánar um reynslu syrgjenda og hvemig samtökin ætluðu að starfa. Blaða- maður ræddi fyrst við Jónu Dóru Karlsdóttur en hún missti tvo syni sína í bruna fyrir þremur árum. /- Að sögn Jónu Dóru voru fyrstu viðbrögðin við áfallinu nístandi sársauki og síðan þau að neita að trúa þessum fréttum, þetta gat ekki verið satt, hún hefði ekki get- að grátið fyrstu tvo tímana. Hún hefði verið svo lánsöm að fyrstu dagana og vikumar hefði hún aldr- Morgunblaðið/BAR ei verið ein. Húsið hefði verið fullt út úr dyrum af vinum og ættingj- um. Sér væri minnisstætt hvað allir hefðu verið góðir og hlýir hveijir við aðra. Jóna Dóra var spurð hvort hún hefði ekki verið bitur. Hún kvaðst ekki hafa verið tiltakanlega bitur, auðvitað hefðu komið tímabil þegar hún hefði fundið til biturleika. Það sem hefði farið mest í taugamar á henni hefði verið þegar fólk hefði reynt að hughreysta hana með því að hún ætti þó ennþá tvö böm eft- ir. Síðar hefði hún lesið að þetta væri eitt af því sem alls ekki mætti hughreysta foreldra með sem misst hefðu böm sín. Hún var innt eftir því hvort hún hefði fundið stuðning $ þjónustu kirkjunnar, kistulagningunni, út- förinni eða huggun prests og boðskap kristinnar trúar? „Fyrst á eftir var lítil huggun í því sem presturinn sagði. Maður vill gera einhvem ábyrgan og hvemig gat guð gert þetta? En þetta átti eftir að breytast. Jarðar- förin var aftur á móti sú stund sem mér leið einna best þessar vikur. Mér fannst drengimir einhvem veg- inn vera nærri mér.“ „En svo þegar útförinni er lokið, hinir látnu eru famir og lífið heldur áfram, hvað þá?“ Morgunblaðið/Þorkeli Jóna Dóra Karlsdóttir húsfreyja og meðstjómandi í samtökunum. „Vinir og ættingjar héldu áfram að koma og við töluðum mikið sam- an. Það var fyrst eftir sex mánuði að ég „datt niður", missti allan áhuga á lífinu, varð sljó og sinnulít- il og fann til yfirgengilegrar tómleikatilfinningar. Gat ekki ímyndað mér að ég ætti nokkum tímann eftir að líta glaðan dag og söknuðurinn var yfírþyrmandi. Þetta ástand varaði f þijá mánuði en það var sagt við mig að þetta væri eðlilegt eftir svona áfall og sú vitneskja hjálpaði mér til að rífa mig upp úr þessu." Jóna Dóra var spurð hvort ekki hefði verið freisting að nota piliur við þessar aðstæður. Hún sagði að hún hefði ákveðið að nota ekki lyf. Pillur væm engin lausn. Það væri V \ Morgunblaðið/BAR Sveinn H. Skúlason stýrði fundi en sr. Bernharður Guðmundssou var fundarritari.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.