Morgunblaðið - 29.12.1987, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. DESEMBER 1987
Leikendum fagnað S lok frumsýningar.
Morgunblaðið/Bjami
sónu frá grunni og yfirstígur öll
þau tæknilegu vandamál sem því
eru samfara að túlka persónuna
í gegnum söng einvörðungu.
Jóhann Sigurðarson er stór-
fenglegur. Hann á senuna í
orðsins fyllstu merkingu. Fas, út-
lit og gervi ber allt að sama
brunni. Fyrir söng þeirra beggja
hneigi ég höfuð mitt.
Sverrir Guðjónsson gerir róm-
antísku hlutverki Maríusar góð
skil og söngurinn er fallegur eins
og búast mátti við.
Kvenhlutverk verksins bjóða
ekki upp á sömu tilþrif og aðal-
karlhlutverkin. Ragnheiður
Steindórsdóttir fer sérstaklega vel
með hlutverk Fantine og kemur
móðurástinni vel til skila.
Sigrún Waage þreytir hér
frumraun sína á sviði í hlutverki
Eponine. Sigrún fer vel með þetta
hlutverk og syngur mjög vel, en
kannski kemst ekki nægilega vel
til skila að þrátt fyrir fórnfýsi og
gott hjartalag býr Eponine yfir
reynslu og hörku sem uppeldi inn-
an um undirheimalýð hefur gætt
hana.
Hlutverk Cosette er rýrast af
þessum þremur stærstu kven-
hlutverkum. Cosette er í raun
ekki ætlað annað en að vera fal-
leg og ástfangin. Edda Heiðrún
Backman hefur því ekki úr miklu
að moða og satt að segja nær hún
ekki sannfærandi tökum á þessu
hlutverki. Búningur hennar og
útlit beinast líka í þá átt að gera
Vogun vinniir
Morgunblaðið/BAR
Leiklist
Hávar Sigurjónsson
Þjóðleikhúsið.
Söngleikurinn Vesalingamir
eftir sögu Victors Hugo.
Leikstjóm: Benedikt Arnason.
Tónlistarstjórn: Sæbjöm Jóns-
son/Agnes Löve.
Leikmynd og búningar: Karl
Aspelund.
Lýsing: Páll Ragnarsson.
íslensk þýðing: Böðvar Guð-
mundsson.
Þjóðleikhúsið hefur lagt mikið
undir við uppfærslu söngleiksins
Vesalinganna. Hér eru flesttromp
hússins .lögð á borðið og líklega
næsta fá í bakhöndinni, ef þessi
spil hefðu brugðist. Ég segi ef,
því hér hirðir Þjóðleikhúsið örugg-
lega það sem lagt var undir, þó
tvísýnt sé um úrslitin á stöku stað
meðan á spilinu stendur.
Vesalingamir segja frá stroku-
fanganum Jean Valjean (Egill
Ólafsson) sem er á stöðugum
flótta undan lögregluforingjanum
Javert (Jóhann Sigurðarson).
Sagan spannar ein 30 ár
(1805—1832) og á þeim tíma tek-
ur Valjean að sér stúlkuna Cosette
(Edda Heiðrún Backman) að móð-
ur hennar Fantine (Ragnheiður
Steindórsdóttir) látinni. Cosette
vex og dafnar og vérður ást-
fangin af byltingarmanninum
Maríusi (Sverrir Guðjónsson), en
þar á hún sér keppinaut í stúlk-
unni Eponine, sem vill öllu fóma
fyrir Maríus. Hann særist í götu-
bardaga, Valjean bjargar honum,
Eponine fellur, lögregluforinginn
verður úr sögunni og Maríus og
Cosette ná saman að lokum.
Ég tel ástæðulaust að þegja
yfír söguþræðinum, hann er ítar-
lega rakinn í leikskrá og áhorf-
endum er nauðsynlegt að vera
honum kunnugir ef þeir eiga að
njóta sýningarinnar til fullnustu.
Einnig er afskaplega misjafnt
hversu vel, og hreinlega hvort,
söngtextar skila sér efnislega til
áhorfenda, þrátt fyrir ágæta þýð-
ingu Böðvars Guðmundssonar.
Jóhann Sigurðarson og Egill ÓI-
afsson skera sig úr hvað varðar
skýran textaflutning og gerir það
gæfumuninn, því þeirra em
stærstu hlutverkin. Allt er verkið
sungið, hvergi er talaður texti,
og segir sig því sjálft að sýningin
stendur og fellur með gæðum
söngs og tónlistarflutnings. Er
þetta þá einhvers konar ópera?
Nei, þetta er söngleikur, tónlistin
er ekki óperutónlist og flytjendur
eru leikarar en ekki óperusöngv-
arar. Það er ánægjulegt að geta
sagt að allur hópurinn stendur sig
vel í söngnum, misvel að vísu, en
mér er til efs að jafngóður söngur
hafí áður heyrst í íslensku leik-
húsi. Þá er tónlistin sjálf sérstak-
lega falleg og raddsetningar og
meðferð sumra laganna í sýning-
unni skila sér skemmstu leið í
hjörtu áhorfenda. Stjómendur
hljóðs, söngs og tónlistar skila
verki sínu með miklum ágætum.
Tónlistin sníður sýningunni stakk-
inn, hvergi má verða hlé, hvergi
má skipting bregðast, ekkert má
tefja, svo ekki verði hreinlega
vandræðaleg þögn. Leikstjóm,
leikmynd og lýsing verða að hald-
ast þétt í hendur og vera samstiga
tónlistinni ef sýningin á að ganga
upp. Þetta tekst.
Sýningin hefur því á sér agað
yfírbragð, allar hreyfíngar og
staðsetningar leikenda ráðast af
lengd og takti tónlistarinnar í
hvetju atriði. Fyrir vikið dregur
nokkuð úr frískleika og krafti á
stöku stað, sérstaklega í hópsen-
um. Einn meginkostur leikstjóm-
arinnar felst í flæði sýningarinnar
frá upphafi til enda og hversu
fullkomlega hefur tekist að fá alla
tæknilega þætti hennar til að
ganga upp.
Karl Aspelund Ieysir öll hin fjöl-
mörgu vandamál leikmyndar við
þessa viðamiklu sýningu með
prýði. Reyndar er mér ekki ger-
legt að meta að hve mihlu leyti
yfirbragð sýningarinnar er fengið
„að láni“ frá fmmuppfærslunni í
London, enda gildir það í sjálfu
sér einu. Söngur, leikur og fag-
mennska verða aldrei fengin að
láni. Atriðaskiptingar í verkinu
eru fjölmargar, bæði í leikmynd
og búningum, og hreint frábært
að sjá hversu fljótt, hljóðlaust og
lipurlega þetta gengur allt fyrir
sig. Búningar eru fallegir og trúir
hugmyndum okkar um tímabilið,
en kannski skortir nokkuð á að
áhorfendur fái nægilega sterka
tilfínningu fyrir vesalingum
verksins. Til þess eru leikaramir
full snyrtilegir og hreinlega fal-
legir. Hér vantar herslumuninn
til að gefa nægilega sterka tilfínn-
ingu fyrir skítnum og eymdinni.
Fyrir vikið verður heldur styttra
á milli þessara andstæðu póla í
sýningunni en efni verksins gefur
Atriði úr Vesalingunum.
tilefni til.
Lýsing Páls Ragnarsson er vel
hugsuð, falleg og myndræn. Hún
á ekki minni þátt í að gera sýning-
una glæsilega útlits en leikmynd-
in. Enn og aftur, það er verulega
gaman að sjá hversu mikil natni
hefur verið lögð við að tónlist,
staðsetningar, leikmynd og lýsing
falli sem best saman. Það er
ánægjuleg framför í Þjóðleikhús-
inu.
Leiksigrar
Jóhann Sigurðarson og Egill
Ólafsson eru burðarásar þessarar
sýningar. Þeim hefur tekist, í
samvinnu við leikstjóra sinn, að
fínna lykilinn að tveimur höfuð-
andstæðum verksins, góðu og illu,
á þann hátt að unun er á að
horfa. Persónur beggja eru skýrar
frá upphafi, harðneskja Javerts
og hjartahlýja Valjeans skína úr
fasi þeirra. Þá tekst þeim einnig
að fylgja persónunum eftir í gegn-
um sýninguna, þó nær 30 ár skilji
milli upphafs og loka verksins.
Með þessari sýningu sýnir Egill
svo ekki verður um villst að hann
getur leikið ekki síður en sungið.
Hann skapar hér heilsteypta per-
persónuna eldri en efni standa
til. Það hvarflar að manni að bet-
ur hefði hentað að skipta hlut-
verkum á hinn veginn á milli
þeirra Eddu og Sigrúnar. Þá hefði
leikreynsla og kraftur Eddu notið
sín betur, sem og brothættara
útlit Sigrúnar.
Loks verður að nefna Sigurð
Siguijónsson og Lilju Þórisdóttur
í hlutverkum krárhaldarans og
spúsu hans. Leikur þeirra hristir
upp í þessu mikla melódrama og
gefur því nauðsynleg ærsl og
glaðværð. Leikhópurinn í heild
sinni er traustur, þó frammistaða
hvers og eins sé ekki tíunduð
hér. En það er greinilegt að allir
hafa lagt sig fram svo vegur þess-
arar sýningar yrði sem mestur og
bestur.
Söngleikurinn Vesalingamir er
sýning sem höfðar fyrst og fremst
til tilfínninganna fremur en kaldr-
ar skynsemi. Almennt virðist
smekkur áhorfenda beinast í þá
átt nú um stundir. Því ætti eng-
inn, sem vill fínna hjarta sitt
mýkjast, sæluhroll hríslast og
hvarmana vökna, að verða svikinn
af kvöldstund með Vesalingum
Þjóðleikhússins á nýju ári.
Borgarspítalanum gefnar gjafir
Á undanfömum árum hefur
Lionsklúbburinn Njörður gefið
Borgarspítalanum ýmsar gjafir.
Hinn 26. nóvember sl. afhenti
klúbburinn spítalanum nokkrar
gjafir.
Eftirtöldum deildum voru færðar
þessar gjafin Hjartadeild var gefinn
„ytri gangráður" (Extemal Pace-
maker) sem er notað til að jafna
óregluíegan hjartslátt, endurhæf-
ingadeild voru gefnir fjórir með-
ferðarbekkir fyrir sjúklinga með
sjúkdóma í miðtaugakerfi og háls-,
nef- og eymadeild vom gefin tvö
tæki til speglunar á nefí, koki og
barka. Einnig var deildinni gefíð
tæki til skoðunar á afholum nefs.
Við afhendingu þessara gjafa
lýsti starfsfólk framangreindra
deilda notkunargildi tækjanna.
Jafnframt þakkaði Páll Gíslason,
formaður Stjórnar sjúkrastofnana
Reykjavíkurborgar, gefendum fyrir
höfðinglegar gjafír.
(Fréttatilkynning)
Frá afhendingu gjafanna. Félag-
ar úr Lionsklúbbnum Njörður,
fulltrúar hjarta-, endurhæfinga-,
háls-, nef- og eymadeilda ásamt
formanni stjórnar sjúkrastofn-
ana Reykjavíkurborgar.