Morgunblaðið - 13.08.1988, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 1988
Minning:
Jónína Sigurjóns-
dóttir\ Byggðarhomi
Fædd 20. októberl911
Dáin 10. júlí 1988
Þann 10. júlí síðastliðinn lést á
sjúkrahúsinu á Selfossi Jónína Sigur-
jónsdóttir húsfreyja í Byggðarhomi
í Sandvíkurhreppi. Var hún jarðsung-
in frá Selfossskirkju þann 16. sama
mánaðar og þaðan borin til grafar í
Laugardælum. Með henni er horfin
af sjónarsviðinu ein þeirra kvenna
er settu svip á sveitina okkar og vil
ég minnast hennar hér nokkrum orð-
um.
Jónfna Siguijónsdóttir var fædd
þann 20. október 1911 að Kringlu í
Grímsnesi. Þar bjuggu þá foreldrar
hennar, Siguijón Gíslason Gunnars-
sonar að Heimalandi í Hraungerðis-
hreppi og Jódís Sigmundsdóttir
bónda á Kambi í Flóa Jóhannssonar.
Foreldrar Jónínu voru atgervis og
dugnaðarfólk og komu upp mann-
vænlegum systkinahópi. Siguijón var
fróðleiksfús og hélt skrá um allan
sinn búskap sem þykir merkileg sam-
antekt og er nú komin á safn á Sel-
fossi. Elínborg Lárusdóttir skáldkona
tók saman ævisögu Siguijóns, í
faðmi sveitanna, er út kom 1950,
og er sú bók afar glögg aldarfarslýs-
ing úr Amessýslu á nítjándu öld og
framan af þessari. Elínborg ritaði
einnig þátt um Jódísi í bókinni Merk-
ar konur, 1954, og þar kom fram
afrekssaga húsfreyju er var á vissan
hátt bjöguð til vinnu en lét ekki slíkt
aftra sér í neinu, kom 8 bömum til
fullorðinsára og andaðist háöldmð í
skjóli bama sinna.
Jónína ólst upp í Kringlu fram
undir tvítugsaldur en fór þá á vistir
eins og títt var á þeim tíma. Örlög
hennar réðust er hún kom í kaupa-
vinnu að Byggðarhomi fyrir réttum
50 árum, í upphafi heyanna sumarið
1938. Þá var að taka þar við búskap
Geir, sonur hjónanna sem þar höfðu
búið lengi, Gissurar Gunnarssonar
frá Byggðarhomi og Ingibjargar Sig-
urðardóttur frá Langholti í Flóa. Vel
hefur hin unga kona kunnað dvöl
sinni í Byggðarhomi því hún fram-
lengdi hana eftir heyskapinn er Ingi-
björg húsfreyja veiktist. Þessi fram-
lenging var örlagarík og stóð í reynd
í 50 ár því brátt voru þau Jónína og
Geir gift og tóku við öllum búsforráð-
um á jörðinni.
Ióa í Byggðarhomi, en svo var
hún jafnan nefnd, var mikil fríðleiks-
kona og fylgdi henni til elliára það
sem kalla má „sjarma". Spillti þar
ekki að hún var lundlétt og kát með
afbrigðum og var alltaf líf og fjör í
kringum hana á mannfundum. Hún
var mjög félagslynd og byrgði sig
aldrei héima með ofvaxin verk eða
áhyggjur. Hún kunni að hleypa öllu
slíku út og hélt mikilli og langri vin-
áttu við fjölda manns. Heima fyrir
var hún forkur til verka og gekk
jafnt að störfum úti sem inni. Því
var ekki að undra að ætíð var létt
yfir heimili hennar og fólk sótti í að
koma þar við. Samvalin voru þau
hjón í móttöku gesta sinna og ég
minnist. varla léttari umræðna í eld-
húsi hjá öðru vinafólki. Lóa var þar
alltaf í essinu sínu, hrein, opin og
hispurslaus í öllu sínu tali. Eldhúsið
hennar var stórt og borðið hennar
rúmaði marga, fannst mér. Það var
af því að hugsanir hennar flugu vítt,
hláturinn var mikill og smitandi og
hjartað var stórt.
Ég hygg að músíkin í hjartanu
hennar hafi valdið þessu. Áratugir
eru nú liðnir síðan ég sá Lóu spila
fyrst á harmoníku og það gerði hún
listavel. En stúlka sem var ofurseld
þeim aldarhætti að komast aldrei í
annað starf en vistir — hún hefur
orðið að gleyma þeim æskudraumi
að læra hljómlist. Milli bama dreif
hún sig þó í það að læra á orgel.
Fékk hún dálitla tilsögn fyrst en
mest var það sjálfsnám. Er bömin
uxu úr grasi var Lóu það mikið yndi
að fylgjast með tónlistariðkun þeirra.
Þijú hin elstu, Gissur, Úlfhildur og
Hjördís voru í hljómsveitum hér
sunnanlands í uppvaxtarárum sínum.
Þau gerðu þá garðinn frægan í
Byggðarhorni og reyndar er Hjördís
enn að, jafn mikil toppsöngkona með
hljómsveitum og fyrr. En söngiðkun
er þessarí fjölskyldu allri í blóð borin
og systkinin hafa öll sungið með
kómm til þessa. Veit ég að Lóu þótti
vænt um þetta, og þótti henni þá sem
draumar hennar hefðu að nokkm
leyti ræst.
Böm þeirra Lóu og Geirs vom
fímm: Elstur er Gissur, lærður tré-
smiður og nú starfandi póstur á Sel-
fossi, kvæntur Ásdísi Lilju Svein-
bjömsdóttur. Þau búa á Selfossi og
eiga þijú böm. Þá er Úlfhildur, gift
Sigvalda Haraldssyni. Þau búa í
Mosfellssveit og eiga þijú böm. Þá
er Hjördís Jóna, gift Þórhalli Geirs-
t
Eiginmaður minn, faöir og afi,
HJALTI ÞÓRARINSSON,
Háaleitisbraut 93,
lóst i Landspítalanum 28. júlí.
Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Guðfinna Jónsdóttir,
börn og barnabörn.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar og sonur,
KRISTMANN DAN JENSSON,
Hamarsgötu 3,
Fáskrúösfirði,
lést í Landakotsspítala að morgni 10. ágúst.
Elsa Guðrún Hjaitadóttir,
Jens Dan Kristmannsson,
Nökkvi Dan Krlstmannsson,
HJalti Dan Kristmannsson,
Björg Magnúsdóttlr.
t
Útför föður okkar, tengdafööur og afa,
BRYNJÓLFS J. BRYNJÓLFSSONAR
veltingamanns,
fer fram frá Fríkirkjunni í Reykjavík miðvikudaginn 17. ágúst kl.
13.30.
Sigrfður Margrót Specker, Alexander Specker,
Ragnheiöur Brynjólfsdóttir, Baldur Jónsson,
Sólveig Brynjólfsdóttir, . Vigfús Ásgeirsson
og barnabörn.
syni. búa þau í Reykjavík og eiga
§ögur böm. Þá er Gísli bóndi í
Byggðarhomi, kvæntur Ingibjörgu
Ingadóttur. Eiga þau flögur böm,
þar af einn kjörson. Yngst er Bryn-
hildur sem býr á Selfossi, gift Kristj-
áni Einarssyni. Böm þeirra em þijú.
Lóa og Geir bjuggu stóm búi í
Byggðarhomi í meira en aldarfjórð-
ungs skeið. Er Gísli sonur þeirra
stofnaði heimili tók hann við kúnum
og höfðu þeir feðgar þá byggt stórt
§ós á jörðinni en Geir var áfram
með féð í nýbyggðu ijárhúsi. Lóa
studdi vel þá uppbyggingu er nú fór
fram og lét sér einkar annt um að
vel væri búið að þeirri kynslóð sem
tók við starfi hennar. Heilsa hennar
bilaði fyrir fáum ámm en þá naut
hún þess sem hún sjálf hafði stofnað
til. Böm hennar báru hana á höndum
sér og umvafín þeirra ástúð og eigin-
mannsins fékk hún hægt andlát.
Ég veit ekki hvað ég get sagt frá
eigin bijósti við vin minn, Geir í
Byggðarhomi. Andlátið hennar Lóu
kom ekki á óvart. Allir höfðu búið
sig undir það og hún líklega best.
Jú, ég vildi gera orð Guðmundar
Inga skálds að mínum þar sem hann
ávarpar syrgjandi eiginmann svo í
kvæðinu Énn í festum:
Veruleikinn orðinn er
eins og fagurdreymi,
brúðurin fór að búa þér
ból í öðrum heimi.
Þar sem hún með höndum tveim
heilsar blítt í ranni,
verður gott að ganga heim
gömlum ferðamanni.
Blessuð sé minning Jónínu Sigur-
jónsdóttur.
Páll Lýðsson
Með nokkmm orðum vil ég minn-
ast móðursystur minnar Jónínu Sig-
uijónsdóttur, sem lést 10. júlí sl.
Lóa, eins og hún var ávallt kölluð,
var yngst bama Jódísar og Siguijóns
í Kringlu, Grímsnesi. Öll eru þau
systkinin nú látin nema einn bróðir,
Torfi, er býr í Miðhúsum, Garði.
Lóa giftist Geir Gissurarsyni,
Byggðarhomi í Flóa og eignuðust
Guðmundur Ólafur
Guðmundsson úígerð-
armaður - Minning
Þann 2. ágúst 1988 lauk langri
lífsgöngu afa míns.
Guðmundur Ólafur Guðmundsson
fæddist aldamótaárið 1900, þann 4.
júlí. Hann var sonur hjónanna
Freydísar Guðmundsdóttur og Guð-
mundar Ólafssonar og var hann elst-
ur 9 systkina. Sem sjá má hét hann
í höfuðið á báðum öfunum sínum.
Ólafur Gíslason, föðurafi afa, varð
fyrstur til að setjast að í Hominu,
þar sem Ólafsfjarðarkaupstaður er
nú, og bjó hann á Sandhólum.
Afi ólst upp í föðurhúsum á Kleif-
unum. Strax frá unga aldri lá fyrir
honum að bera ábyrgð því í þá daga
gat elsti sonurinn ekki leikið sér
daginn út og daginn inn, hann varð
að vinna og víst hefur hann afi unn-
ið. Ungur var hann þegar pabbi hans
treysti honum fyrir bát sínum og
1918, þá 18 ára, varð hann formað-
ur á Garðari, 8 tonna bát og á honum
réri hánn í tólf ár.
Árið 1929, þann 5. október, gekk
afi að eiga ömmu mína, Ólöfu Ingi-
mundardóttur og 1930 fæddist þeim
sonur sem skírður var Garðar. Nú
var fyrir flölskyldu að sjá og afi
hefur alla tíð verið framfaramaður,
því festi hann kaup á 12 tonna vél-
bát er hlaut hann nafnið Gullfoss.
1933 fæðist ánnar sonur, Halldór
Ingvar. Síðar tóku afi og amma í
fóstur Olgu Albertsdóttur, bróður-
dóttur afa og Guðbrand Þorvaldsson-
ar, bróðurson ömmu.
Sjómennsku stundaði afi þar til
1960 þegar hann, amma og synir
þeirra, pabbi og Halldór, keyptu 25
tonna eikarbát, Guðmund Ólafsson.
Nú fer ég að muna eftir afa.
t
INGIBJÖRG THORS
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni mánudaginn 15. ágúst kl.
13.30.
Marta, Ingibjörg, Margrót,
Stefanía og Thor Ó. Thors.
t
Útför mannsins míns,
BJÖRNS JÓNSSONAR
fi8kmatsmanns,
Brekkugötu 24,
Þingeyri,
fer fram frá Þingeyrarkirkju þriöjudaginn 16. ágúst kl. 14.00.
Þeir sem vilja minnast hans láti þyrlukaupasjóð Landhelgisgæsl-
unnar njóta þess.
Fyrir hönd aöstandenda,
Jónfna Guðmundsdóttir.
t
Þökkum innilega auösýnda samúð, vináttu og hlýhug við andlát
og útför eiginkonu minnar, móður okkar, dóttur og systur,
HRAFNBORGAR GUÐMUNDSDÓTTUR.
Haraldur Valsteinsson,
Heimir V. Haraldsson,
Halla V. Haraldsdóttir,
Guðmundur P. Haraldsson,
Valsteinn Haraldsson,
Ragna Haraldsdóttir,
Ragna Kemp,
Elísabet K. Guðmundsdóttir,
Þórey S. Guðmundsdóttir,
Hreindís Guðmundsdóttir,
Ragna Kemp Guðmundsdóttir,
Guðmundur Óli Guðmundsson
og fjölskyldur.
þau fimm böm sem öll eru bráðdug-
leg og mannvænleg.
Lóa var ung að árum er hún tók
við búsforráðum í Byggðarhomi.
Fljótlega byggðu ungu hjónin nýtt
íbúðarhús og unnu hörðum höndum
að uppbyggingu búsins. Lóa og Geir
vom sérstaklega samhent hjón til
allra verka.
Það sagði mér móðir mín, að svo
fínleg til líkama og sálar sem Lóa
var, að þá var hún hamhleypa til
allrar vinnu jafnt innanbæjar sem
utan.
í þá daga var vinnan óþrotleg,
allt var gert í höndum og lítið um
vélar til að létta húsmóðurinni störf-
in, þar sem oft var tólf til fimmtán
manns í heimili yfír háannatímann.
Heimilið í Byggðarhomi var rómað
fyrir gestrisni og hlýleika hjónanna.
Böm eða unglingar sem hjá þeim
voru, skyld sem vandalaus, hlutu
mildan aga og hlýju sem þau búa
að enn í dag og varla leið svo dagur
að ekki bæri gest að garði og var
öllum veittur hinn besti beini.
Foreldrar ætlast aldrei til verð-
launa fyrir verk sín, en launin felast
í þeim lífsverðmætum sem þau gefa
bömum sínum og þau búa að.
Það er lífsins gangur að samferða-
menn hverfi af þessu tilverustigi að
loknu dagsverki, við hin njótum
verka þeirra og atlætis og þannig
munum við minnast Lóu í Byggðar-
homi.
Ég votta eiginmanni, bömum og
bamabömum samúð mína.
Sigurdís Egilsdóttir
Hann vann í sjóhúsinu og sjómaði
því af röggsemi og viti. Sjóhúsið var
mitt annað uppeldisheimili, afi tók
okkur krakkana með sér í vinnuna.
Það er hveijum og einum hollt að
alast upp í nánum tengslum við full-
orðna og umhverfi sitt, vera ekki
útilokaður frá „lífinu". Ég held að
afi hafi haft tilfinningu fyrir þessu,
hann gaf okkur tækifæri til að leika
okkur eða vinna í sjóhúsinu, eftir því
sem verkast vildi. Eiginlega byijaði
vinnan sem leikur, leikur hinna full-
orðnu sem afi leyfði manni að vera
með í.
Afi hefur alltaf haft gaman af
krökkum og krakkar gaman af hon-
um. Seint eða aldrei líður mér úr
minni sú mynd sem ég á í hugskoti
mínu af afa þar sem hann er að
gantast við okkur krakkana.
í 18 ár eða til 78 ára aldurs vann
hann í sjóhúsinu og meðan honum
entist sjón og heilsa kom hann til
að líta á hvemig fyrirtækið hans
dafnaði. í dag er saltfískverkunin enn
til staðar en helst snýst fyrirtækið
um útgerð loðnuskipsins okkar, heit-
ir það eftir afa, Guðmundur Ólafur.
Þegar afi var að stíga sín fyrstu
skref var Ólafsfjörður annar en hann
er nú, síðan hafa orðið framfarir.
Afi lagði fram fé og krafta í ýmis
framfaramál, báta, togara, frystihús
og fleira. Sjálfur hefur hann ásamt
fjölskyldu sinni byggt upp fyrirtæki
sem hefur í gegnum árin skapað
atvinnu og hagsæld. Því segi ég það
að það er einmitt fyrir tiistilli slíkra
manna sem afa að Homið er orðið
að kaupstað með á annað þúsund
íbúa, þar sem áður var hafnleysa er
nú höfn og iðandi mannlíf.
Amma hefur ætíð verð afa styrk
stoð og ekki hvað síst nú sfðustu
árin. Það er þungbært að horfa á
eftir ástvinum sínum en við vitum
að þeir sem hafa látið gott af sér
leiða hljóta þess laun.
Ég bið guð að blessa minningu afa.
Hannes Garðarson