Morgunblaðið - 13.09.1988, Blaðsíða 12

p?12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJtlbAGUR lá. SEPTEMBBR 1988
Svuntan sem geymir
en gleymir ekki
Leiklist
Súsanna Svavarsdóttir
Brúðuleikhúsið Sögusvuntan:
Sagan af músinni Rúsínu
Höfundur: Hallveig Thorlacius
Leikstjóri: Brynja Benediktsdótt-
ir
Brúður og leikmynd: Hallveig
Thorlacius og Helga Arnalds
Leikarar: Hallveig Thorlacius og
Helga Araalds.
MINNSTA leikhúsið í bænum,
Brúðuleikhúsið Sögusvuntan,
frumsýndi síðastliðinn sunnudag
nýtt verk, Söguna um músina
Rúsínu, í Gerðubergi í Breiðholti.
Minnsta leikhúsið. Það er fyrir-
ferðarminna en önnur leikhús,
tekur mið af minnstu áhorfendun-
um (aUt frá tveggja ára), persón-
urnar eru minni en gengur og
gerist í öðrum leikhúsum og að
því standa aðeins þijár manneskj-
ur; leikstjórinn Brynja Benedikts-
dóttir og mæðgurnar Hallveig
Thorlacius og Helga Arnalds, sem
hafa samið söguna, hannað brúð-
ur og leikmynd og eru einu leikar-
ar leikhússins að þessu sinni.
Söguna af músinni Rúsínu fínna
þær Hallveig og Helga í einum vas-
anum á Sögusvuntunni góðu, sem
Hallveig fékk hjá ömmu sinni; amm-
an hafði fengið hana hjá sinni ömmu
og sú hafði fengið hana hjá sinni
ömmu. Svuntan er svo gömul að hún
virðist alltaf hafa verið til, enda
geymir hún ótal sögur, sem allir eru
búnir að gleyma að voru til. í fyrra-
vetur kom hin ógleymanlega Smjör-
bitasaga upp úr svuntuvasanum á
Fríkirkjuvegi 11. Þá hafði Sögu-
svuntan ferðast milli dagheimila og
leikskóla með þá sögu um hríð, auk
þess sem Hallveig ferðaðist með jóla-
sveinastelpuna Leiðindaskjóðu með-
al þessa yngsta hóps leikhúsgesta í
desember. Stúlkan sú kunni margar
sögur og söngva, en hélt sig við
dagheimilin og leikskólana.
En nú hafa aðstandendur þessa
litla leikhúss ákveðið að gefa al-
menningi kost á að sjá söguna af
músinni Rúsínu í Gerðubergi, áður
en farið verður með hana í leikskól-
ana. Að vísu verður Sögusvuntan
aðeins á ferð um leikskólana í Breið-
holti að þessu sinni, því annar leikar-
inn, Helga Amalds, er senn á förum
til Spánar þar sem hún er við leik-
brúðunám. Sýningar fyrir almenning
verða aðeins þrjár; sú fyrsta var, sem
fyrr segir, á sunnudaginn, næstu
sýningar verða laugardaginn 17.
september í Gerðubergi.
Sagan af músinni Rúsínu gerist á
eins árs afmælisdegi hennar. Þær
Hallveig og Helga eru í óðaönn að
undirbúa afmælisveislu Rúsínu. Það
er að mörgu að huga og auðvitað
reyna þær að nota tækifærið meðan
Rúsína litla sefur til að hella á kaff-
ið, baka tertuna og vaska upp. En
músin Rúsína er eitthvað óvær og
vaknar heldur fyrr en ráðgert var,
fer að fikta í kaffíkönnunni, fær sér
mola og smakkar á kökunni. Ekkert
af þessu vekur hrifningu Helgu, sem
hefur beðið krakkana í salnum að
líta eftir henni.
En þótt Rúsína litla sé hálf-
hættuleg sjálfri sér, liggur einn í
leyni sem er enn hættulegri; það er
Skolli refur. Eins og aðrir refir, er
hann ákaflega klókur. Hann færir
Rúsínu afmælispakka og þykist vera
ákaflega góður refur. En á meðan
þær Helga og Hallveig lesa á miða
sem er inni í pakkanum, læðist
Skolli að Rúsínu og rænir henni.
Nú eru góð ráð dýr og það verður
að kalla Siggu súlu úr hreiðrinu sínu
til að spyija hana hvert Skolli hefur
farið með Rúsínu litlu, því henni
verður að bjarga áður en Skolli étur
hana. Súla upplýsir verustað Skolla
og segir að til að ná í músina verði
að fá aðstoð Lalla lunda. Og ekki
bara Lalla, því allir krakkamir verða
að fara með Hallveigu að leita að
Látrabjörgum, þar sem Skolli á sér
greni — yndislega holu sem hann
hefur stolið frá Lalla lunda. Og það
er ekkert smáferðalag. En undir
öruggri leiðsögn Hallveigar mjakast
bamahópurinn þangað; stekkur yfír
gil og læki og klifrar upp björgin.
Þetta er mikill leiðangur sem á sér
stað meðan hlé verður á sýningunni.
Seinni hluti sýningarinnar gengur
svo út á það að þau Hallveig og
Lalli lundi reyna, með hjálp bam-
anna, að fínna einhveija leið til að
plata Skolla ref til að koma út úr
holunni, svo hægt verði að bjarga
músinni Rúsínu og ljúka við að halda
upp á afmælisdaginn hennar. En
Skolli refur er býsna sniðugur og
lætur ekki plata sig mjög auðveld-
lega. Honum em boðnir hundrað
hænuungar, hundrað lömb og ein
kýr, en allt kemur fyrir ekki. Það
er ekkert sem freistar hans. En þá
dettur Lalla lunda, sem vill reyndar
láta kalla sig Lárus lunda, snjallræði
í hug; hann veit hvað það er sem
Skolli hræðist meir en allt annað.
Ráð hans virkar og allt fer vel að
lokum.
Þetta litla ævintýri sem byggir,
eins og flest ævintýri, á átökum
milli góðs og ills, er svo sannarlega
Helga Araalds kveikir á afmæliskerti fyrir músina Rúsínu.
Hallveig og Helga með gömlu sögusvuntuna.
ekkert einfalt þegar búið er að setja
það í leikbúning. Að reyna að segja
söguna á prenti vekur hjá manni
álíka tilfínningu og að reyna að gera
sig skiljanlegan á íslensku við ein-
hvem sem kann alls ekki málið. Það
er ekki hægt. Öll vinnubrögð í sýn-
ingunni eru svo vönduð að blekking-
in gengur upp; frá fyrstu mínútu er
áhorfandinn hrifínn með inn í veröld
sem er allólík þeirri sem við lifum í
dags daglega. Bömin verða strax
þátttakendur í sýningunni. Þær
Hallveig og Helga eru ótrúlega
snjallar að ná fram sterkum við-
brögðum hjá krökkunum og það
hlýtur að vera óhamingjusöm fíill-
orðin manneskja sem ekki hrífst
með.
Eins og í fyrri sýningum Sögu-
svuntunnar eru brúðumar ákafle^a
vel gerðar; þær verða sprelllifandi í
höndum þeirra Hallveigar og Helgu
— eftir sýninguna halda þær áfram
að vera persónur sem maður trúir
að séu til og þá sérstaklega Lalli
lundi, spjátmngurinn á nýju grænu
skónum. Hann er margþætt persóna
— raungóður, úrræðagóður, hégóm-
legur, vinalegur, frekur og ánægður
með sjálfan sig; einhver eftirminni-
legasta persónusköpun sem ég hef
séð í brúðuleikhúsi.
Lausnir í leikmynd eru ákaflega
snjallar. Sami litli kassinn þjónar
bæði sem lítill hluti af eldhúsi. með
gamaldags ámáluðu postulíni í rekk-
um og gamalli kaffíkönnu, blúndu-
klukku á vegg, og sem Látrabjarg
— með syllum og holum og fuglum
í hreiðri.
Helgu Amalds hef ég ekki séð
leika í brúðuleikhúsi fyrr og af þvi
ég er heldur íhaldssöm þegar ég vil,
fannst mér, svona fyrir sýninguna,
alveg óþarfí að hafa fleiri en Hall-
veigu. En Helga kom ánægjulega á
óvart. Það var eins og hún hefði
alltaf verið þama. Sem fyrr segir,
er Helga við brúðuleikhúsnám á
Spáni og það er óskandi að hún
komi heim eftir námið og taki þátt
í að byggja upp brúðuleikhúshefð
hér.
Brynja Benediktsdóttir, leikstjóri,
nær góðum samleik hjá þeim Hall-
veigu og Helgu. Sýningin er fum-
laus, ömgg, blátt áfram og stór-
skemmtileg.
f j IÐNTÆKNISTOFNUN
TÖLVUR
SJÁLFVIRK SKRÁNING
Iðntæknistofnun íslands og EAN-nefndin
á íslandi gangast fyrir námskeiði í
sjálfvirkri skráningu
á tölvur þann 22. sept. 1988
kl. 9-16 á Hótel Sögu.
Meðal efnis:
Notkunarmöguleikar
Merking og aflestur
Framkvæmd
Breytingar á núverandi vinnuað-
ferðum
Leiðbeinandi verður Arne Rask frá ráð-
gjafafyrirtækinu LOGISYS íDanmörku.
Nánari upplýsingar og þátttaka
tilkynnist í síma 687000.
Fimmtán ára piltur villtist á Jökuldalsheiði:
„Þeir hefðu fundið mi g
fyrr hefði ég verið kyrr“
FIMMTÁN ára gamall piltur,
Kristján Helgason frá Vopna-
firði, týndist á Jökuldalsheiði
á laugardaginn, en fannst heiU
á húfi nm klukkan hálftvö að-
faranótt sunnudagsins. Hann
var í smalamennsku á heiðinni
þegar hann varð viðskila við
aðra gangnamenn. Fimm
björgunarsveitir voru kallaðar
út og leituðu um 60 manns að
Kristjáni og fleiri voru í við-
bragðsstöðu. 4 björgunarsveit-
armenn á fjórhjólum fundu
Kristján við Ranafell, sem er
um 10 km vestan við Háreks-
staðaháls, þar sem hann varð
viðskila við hina. Rigning var
allan daginn og um kvöldið
skall á svartaþoka.
Kristján hefur ekki farið áður
í göngur á Jökuldalsheiði og
þekkir sig ekki þar. „Ég reið með
Bimi Magnússyni bónda á Svína-
bökkum en missti af honum þeg-
ar ég var farinn að nálgast Há-
reksstaðaréttina um hádegisbil.
Ég sneri við til að reyna að finna
einhvem. Hinir gangnamennimir
sáu mig snúa við en ég sá þá
ekki. Þeir héldu að ég væri að
fara fyrir rollur," sagði Kristján
í samtali við Morgunblaðið. „Ég
fylgdi slóða sem ég sá eftir Bjöm,
en missti af honum og fann þá
að ég var villtur. Fljótlega eftir
að ég hvarf fór Bjöm að svipast
um eftir mér. Hann reið upp að
Melakofa, sem við gistum í nótt-
ina áður. Þegar hann fann mig
ekki þar tók hann dráttarvél, sem
hann var með við kofann, ók til
byggða og kallaði á björgunar-
sveitir."
Kristján var með tvo hesta til
reiðar, en missti þá um kvöldið
hjá Ranafelli þegar hann sleppti
þeim á beit. „Annar hesturinn
þekkir sig á heiðinni og ef ég
hefði haft vit á að leyfa honum
að ráða ferðinni hefði ég strax
fundið Melakofann. Enda kom í
ljós, að þeir höfðu farið þangað,
og fundust þar um svipað leyti
og ég,“ sagði Kristján.
„Það var óþægileg tilfínning
að vera villtur. Ég vissi þó að það
yrði leitað að mér. En ég gerði
mér ekki grein fyrir hversu marg-
ir tóku þátt í leitinni og gerði
þeim því erfíðara fyrir með því
að vera á hreyfíngu. Þeir hefðu
fundið mig fyrr ef ég hefði verið
kyrr.“
Björgunarsveitimar Vopni frá
Vopnafírði, Jökull frá Jökuldal
og Gróa frá Egilsstöðum vom
kallaðar út ásamt hjálparsveitum
skáta á Fjöllum og Héraði. Lög-
reglubifreið ók einnig eftir slóða
með sírenur og kastljós í gangi.
Það vom svo 4 menn á fjórhjólum
sem fundu Kristján við Ranafell,
sem var eina kennileytið, sem
hann þekkti og gat miðað við.
Ekið var með Kristján í veg fyrir
lögreglubifreiðina, þar sem hann
fékk þurr föt og matarbita.
Kristján sagðist hafa verið orð-
inn sárfættur og svolítið sljór og
slappur. Hann var þó mjög vel
búinn og varð ekki meira meint
af volkinu en svo að hann mætti
í réttimar daginn eftir.
)