Morgunblaðið - 13.09.1988, Side 36

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. SEPTEMBER 1988
Chile:
Blóðug mótmæli
gegn Pinochet
Santiago. Reuter.
LÖGREGLA og sjúkrahúsyfir-
völd ( Chile skýrðu frá þvi í gær
að tíu manns hefðu týnt lífi og
350 verið handteknir á sunnudag
f mótmælaaðgerðum gegn her-
foringjastjórn Augusto Pinoc-
hets í tilefni af því að 15 ár eru
sfðan herforingjastjúmin hrifs-
aði til sín völdin. Sex létust er
lífverðir Pinochets skutu á fólk
Danir semja
um aukinn
aflakvóta
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttarítara Morgunblaðsins.
LARS P. Gammelgárd, sjávarút-
vegsráðherra Danmerkur, hefur
?f annað sinn á þremur vikum
gert samning við Vestur-Þjóð-
veija um fiskveiðikvóta. Sam-
kvæmt honum geta Danir veitt
meiri sfld og þorsk, en þeir Ijúka
á næstunni við að veiða upp f
fyrri kvóta.
Danir geta nú veitt 10.000 tonn
af sfld í Norðursjó, auk 3.000 tonna
í Eystralti, og 2.000 tonn af þorski
í Eystrasalti. Vestur-Þjóðveijar
geta í staðinn veitt 500 tonn af
makrfl og 200 tonn af kolmunna í
Norðursjó, auk þess sem þeir geta
notað að hluta veiðiréttindi Dana
innan sænskrar lögsögu.
Gammelgárd segir að með þess-
'um samningi hafí vandi dansks
sjávarútvegs verið leystur að hluta
til en þörf sé á að semja um frek-
ari kvótaskipti við Vestur-Þjóðverja
og aðrar þjóðir.
f fátækrahverfum Santiago er
fólkið fleygði gijóti að bflalest
Pinochets og fjórir týndu lífi í
óeirðum sfðar um daginn.
Er lífverðimir hófu skothríðina
sat Pinochet hershöfðingi hinn ró-
legasti í bfl sínum og brosti. Bflun-
um var síðan ekið á brott á miklum
hraða yfír brennandi hjólbarða og
gijóthnullunga 'en hershöfðinginn
hafði farið inn í hverfíð til að opna
nýjan íþróttaleikvang.
Pinochet er eini frambjóðandinn
í forsetakosningum sem haldnar
verða 5. október og er talið vafa-
samt að meirihluti kjósenda greiði
honum atkvæði. Fái hann ekki
meirihluta mun hann sitja í ár í
viðbót en Pinochet er nú 72 ára
gamall. Kjörtímabil forseta er hins
vegar átta ár.
Fyrir skömmu leyfði ríkisstjómin
ýmsum stjómarandstæðingum að
snúa aftur heim úr útlegð, þ.á m.
ekkju Salvadors Allende, sem myrt-
ur var af hermönnum fyrir 15 ámm.
Búrma:
Konur f nýstofnuðum „Samtökum húsmæðra" f Búrma með mótmælaborða á útifundi f Rangoon, um
helgina.
Stjómin hyggst láta skjóta
þá sem dreifa flugritum
Verð á áli
lækkar
Lundúnum. Reuter.
ÁLVERÐ hefur ekki verið jafn
lágt f fjóra mánuði og f gær
vegna mikils framboðs, en sér-
fræðingar segja að eftirspum
frá iðnrfkjunum muni valda þvf
að það lækki ekki of mikið á
næstunni.
Verð á áli var 1.343 pund
(105.560 ísl. kr) á tonnið og lækk-
aði um 14 pund (1.100 ísl. kr.) frá
því á föstudag. „Ástandið er ekki
svo slæmt; þrátt fyrir lágt verð nú
þurfum við ekki að óttast hrun,“
sagði Colin Pratt, framkvæmda-
stjórí fyrirtækisin8 Commodities
Research Unit.
Rangoon. Reuter.
BÚRMÍSKA stjórain tilkynnti f
gær að þeir yrðu skotnir sem
staðnir væru að því að dreifa
flugritum um að háttsettir menn
innan hersins hefðu gengið til
liðs við mótmælendur. í flugrit-
um, sem dreift var á fjölmennum
mótmælafundi, var þvf haldið
fram að nokkrir leiðtogar hers-
ins hefðu tilkynnt stjórninni að
annaðhvort afsalaði hún sér
völdum ekki seinna en f dag,
þriðjudag, eða herinn gripi til
sinna ráða.
Útvarpið í Rangoon skýrði frá
því að mótmælendur hefðu dreift
tilhæfulausum áróðri um leiðtoga
hersins. „Herinn getur ekki látið
þetta viðgangast lengur og her-
menn fá skipun um að skjóta alla
þá sem staðnir verða að verki,"
sagði í útvarpinu.
Hundruð hermanna hafa gerst
liðhlaupar og gengið til liðs við
mótmælendur til að kreljast þess
að sósíalistaflokkur Búrma fari frá
völdum. Þeir vilja enn fremur að
mynduð verði bráðabirgðastjóm til
að koma á lýðræði í Iandinu.
Talsmenn mótmælenda, Tin Do
hershöfðingi, Aung San Suu Kyi
og Aung Gyi herfylkisforingi sögðu
S gær að þeir sættu sig ekki við
kosningaáætlun, sem sósSalista-
flokkurinn kynnti eftir neyðarfund
um helgina. Saw Maung hershöfð-
ingi, æðsti yfírmaður hersins og
vamarmálaráðherra landsins, sagði
að kosningamar yrðu algerlega
fijálsar og hann varaði stjómarand-
stæðinga við þvf að stuðla að óein-
ingu innan hersins.
Hundruð þúsunda mótmælenda
gengu um götur Rangoon-borgar
til að krefjast þess að bráðabirgða-
sljóm yrði mynduð og rúmlega
þúsund manns efndu til setuverk-
falla í Rangoon og Mandalay. Hóp-
ur námsmanna dreifði flugritum þar
sem hótað var borgarastyijöld færi
stjómin ekki frá. Stjómarandstæð-
ingar f Búrma hafa hingað til ekki
hvatt til ofbeldis til að ná fram
kröfum sínum.
írakar ólmir vegna refsi-
aðgerða Bandaríkjamanna
Baghdad. Diyarbakir. Reuter.
ÍRASKIR fjölmiðlar réðust
harkalega á Bandaríkjamenn f
gær vegna þeirrar ákvörðunar
þeirra að grípa til refsiaðgerða
vegna notkunar íraka á efna-
vopnum gegn kúrdum f norður-
hluta íraJks. Á annað hundrað
þúsund manns efndu til mót-
Svíþjóð:
Vilja fækka piparsvein-
unum með Sæluvikunni
Stokkhólmi. Reuter.
ÍBÚAR f sænskum bæ við heim-
skautsbaug eru nú að búa sig
undir „Sæluvikuna“ sfna en til-
gangurinn með henni er fyrst
og fremst sá að laða að ógiftar
konur og fækka um leið pipar-
sveinunum í bænum.
„Við búumst við að sjá nokkur
hundruð ný kvenmannsandlit,"
sagði formaður skipulagsnefndar-
innar, Lars Olof Snell, en í bæn-
um, sem heitir Pajala, eru pipar-
sveinamir 100 að tölu en ólofíiðu
konumar aðeins 40. Verður þetta
f annað sinn, sem sæluvikan er
haldin, en í fyrra þótti hún takast
sérlega vel. Var þá auglýst í blöð-
um víða um Evrópu og urðu marg-
ar konur til að hlýða kallinu.
Komu þær með langferðabíl frá
Stokkhólmi, „Sporvagninum
Gimd“ eins og hann var kallaður,
en allar utan níu reyndust þær
vera blaðamenn. Snell segir þó,
að nú hafí þrír piparsveinanna
gott samband við konur frá Eng-
landi, Þýskalandi og Kanada.
Að-þessu sinni verður líklega
meira um að vera í bænum því
að 100 sænskar kaupsýslukonur
ætla að halda þar ráðstefnu á
sæluvikudögunum og konur í
spunaverksmiðju nokkurri í Tam-
pere í Finnlandi ætla að §öl-
menna. Auk þess hafa konur víðs
vegar um Evrópu, Noregi, Finn-
landi, Bretlandi, Vestur-Þýska-
landi, Ítalíu, Póllandi, Tékkósló-
vakíu og að sjálfsögðu í Svíþjóð,
skrifað og látið í ljós mikinn
áhuga.
í Pajala búa raunar 8.700
manns og er aðalatvinnuvegurinn
skógarhögg og tijávöruiðnaður.
Atvinnuleysi er þó mikið og ungar
og ógiftar konur bíða yfírleitt
ekki boðanna með að koma sér
suður. Kona nokkur í Pajala var
beðin að lýsa karlpeningnum þar
og sagði, að hann væri sterkur
og staðfastur, ekki margmáll og
heldur fhaldssamur f háttum.
mælaaðgerða fyrir utan banda-
ríska sendiráðið í Baghdad á
sunnudag af sama tilefni.
írakar ítrekuðu fyrri fullyrðing-
ar sínar að þeir hafí ekki varpað
gassprengjum á byggðir kúrda að
undanfömu. Uppreisnarmenn
kúrda, sem flúið hafa til Tyrklands
undan ofsóknum íraka, lýstu hins
vegar hemaði þeirra síðamefndu
og hvemig félagar þeirra hafí beð-
ið kvalarfullan og hægan dauð-
daga. Kúrdamir sögðu að ljós-
gulan reyk, sem lyktað hefði eins
laukur, hefði lagt frá sprengjum,
sem íraskar sprengjuflugvélar
hefðu varpað á þorp og búðir
kúrda í heimkynnum þeirra í írak.
Síðan hefði lyktin breyst, orðið sæt
og góð. Þá hefðu menn áttað sig
á því að um gassprengjur hefði
verið að ræða og hefðu aðeins
þeir lifað árásina af sem komist
hefðu í vatnsból og getað ausið
yfír sig vatni. Fregnir herma að í
sumum þorpa í byggðum kúrda
hafí enginn komist lífs af í loftár-
ásum íraka.
Talið er að um 60 þúsund kúrd-
ar hafí flúið undan hemaði íraka
til Tyrklands. Kúrdar hafa krafíst
þess að fá að stofna sjálfstætt ríki
í Kúrdistan og hafa þeir gripið til
vopna til þess að fylgja kröfu sinni
eftir.
Bandaríkjamenn segjast hafa
fengið vissu fyrir því að írakar
hafi varpað eitursprengjum í hem-
aði sínum gegn kúrdum. Af þeim
sökum samþykkti Öldungadeild
Bandaríkjaþings síðan að írakar
skyldu beittir refsiaðgerðum.
Grænland:
Sláturtíð
að hefjast
Nuuk. Frá Nils Jörgen Bruun, fréttarítara
Morgfunblaðsins.
ÁRLEG lambaslátrun hefst f
Narssaq á Suður-Grænlandi á
mánudag. Formaður græn-
lenskra sauðfjárbænda, Eskild
Jeremiassen, segir, að slátrað
verði um 16.000 lömbum. Það er
2000 lömbum færra en f fyrra.
Jeremiassen segir, að ástæða
fækkunarinnar séu þær, að heima-
slátrun fari vaxandi og bændur
selji afurðimar beint, auk þess sem
seint hafi miðað í verðsamningum
við heimastjómina. Sauðfjárbænd-
ur fóru fram á 16,6% hækkun, en
urðu loks að sætta sig við óbreytt
verð.
Félag sauðfjárbænda hefur þó
fengið um 220.000 danskra króna
(um 1,4 milljón ísl. kr.) til að skipta
á milli félagsmanna vegna flutnings
Qárins á sláturstað. Einnig hefíir
verið lofað framlagi til kaupa á
fóðri, sem hækkað hefur verulega
í verði undanfarin ár.