Morgunblaðið - 18.10.1988, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1988
HARÐNANDI ANDSTAÐA GEGN HVALVEIBUMj OKKAR:
Höfiim miklar áhyggjur
af viðskiptahagsmunum
— segir Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra
STEINGRÍMUR Hermannsson forsætisráðherra segir að það komi vel
til greina að fresta hvalveiðum íslendinga i visindaskyni á næsta ári.
Þá er fjórða og siðasta árið sem islenska visindaveiðiáætlunin gerir
ráð fyrir hvalveiðum i visindaskyni áður en Alþjóðahvalveiðiráðið tek-
ur hvalveiðibannið til endurskoðunar árið 1990.
Steingrímur Hermannsson sagði
við Morgunblaðið að stjómvöld hefðu
undanfarið fylgst með þeirri þróun
sem orðið hefði og hefðu miklar
áhyggjur af þeim viðskiptahagsmun-
um sem kunni að vera í húfi. Hann
sagði að málið yrði rætt í ríkisstjóm-
inni næsta fimmtudag en þá verður
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra kominn til landsins.
Steingrímur sagðist aðspurður ekki
hafa boðað neina tillögu um málið
en hann hefði rætt þetta við sjávarút-
vegsráðherra, og sagðist gera ráð
fyrir því að hann, og ríkisstjómin
tæki afstöðu til málsins í framhaldi
af umræðunni á fundinum.
Þegar Steingrímur var spurður
hvort hann teldi það koma til greina
að hætta vísindaveiðunum, sagði
hann að sér fyndist ekki koma til
greina að breyta þeirri framtíðar-
.stefnu um nýtingu þessara dýra und-
ir eftirliti, og áherslu á jafnvægi í
náttúmnni, sem fylgt hefði verið.
„Við höfum fyrst og fremst verið að
undirbúa okkur undir það að Al-
þjóðahvalveiðiráðið taki þessi mál til
skoðunar árið 1990. Hins vegar tel
ég vel koma til greina að fella niður
veiðar næsta ár, sérstaklega ef hægt
er að halda öðmm þáttum hvalarann-
sókna úti, svo sem talningu en niður-
stöður hennar em mjög mikilvægar
fyrir fund ráðsins 1990.“
—Þú lagðir sem utanríkisráðherra
mikla áherslu á nauðsyn íslendinga
á hvalarannsóknum og þar með veið-
um vegna sérstöðu landsins. Hefur
þessi málflutningur ekki náð eymm
manna?
„Hann hefur það efalaust ekki.
Þessir menn hlusta ekki á rök og
þegar ég átti fund með Grænfriðung-
um í tengslum við heimsókn forset-
ans fann ég hvað upplýsingar til
þeirra vom annað hvort af skomum
skammti eða þá að þeir vildu ekki
hlusta á þær. Þeir virðast trúa því
að verið sé a’ útrýma hvalnum."
—Halldór Ásgrímsson hefur barist
hart fyrir alþjóðlegri viðurkenningu
á vísindaveiðunum. Er hann ekki í
erfiðri aðstöðu ef þeim verður fre-
stað?
„Megintilgangnum með þeim er
nú náð. Vitanlega er alltaf erfítt að
beygja sig fyrir svona öfgum en
Halldór er manna ákveðnastur í því
að taka meiri hagsmuni fram yfír
minni. Ég held að það sé um það
að ræða þama; ef veiðamar virðast
ætla að valda miklum erfiðleikum í
viðskiptum okkar verðum við að taka
tillit til þess,“ sagði Steingrímur
Hermannsson.
VEÐUR
^ Heímild: Veáðrstcjfa isíSnd^
Igyggt á «eöursi3á kþJ6T5 kgær)
/ DAG kl.
v
12.00:
VEÐURHORFUR f DAG, 18. OKTÓBER
YFIRLIT í GÆR: Búist er við stormi á Vestfjöröum, vesturdjúpi og
suðvesturdjúpi. Yfir Skandinavíu er 1.030 mb hæð en 980 mb
lægð um 400 km suðvestur af Reykjanesi þokast norðaustur í bili
en síðar líklega norðvestur. Heldur er að hlýna.
SPÁ: Austan- og norðaustanátt um land allt, víðast gola eða kaldi.
Rigning á Austfjörðum og á Suðausturlandi, en skúrir á víð og dreif
f öðrum landshlutum. Hiti á bilinu 4—8 stig.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA
HORFUR Á MIÐVIKUDAG OG FIMMTUDAG: Austlæg átt og hlýtt
í veðri. Dálítil rigning á Austurlandi og við suðurströndina, úrkoma
á miðvikudag, en þurrt að mestu norðanlands og vestan-.
TAKN:
Heiðskírt
Léttskýjað
Hálfskýjað
Skýjað
É. Alskýjað
x Norðan, 4 vindstig:
* Vindörin sýnir vind-
stefnu og fjaðrirnar
vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig.
/ / /
r / / / Rigning
/ / /
* / *
/ * / * Slydda
/ * /
* * *
* * * * Snjókoma
* *
10 H’itastig:
10 gráður á Celsíus
SJ Skúrir
*
V El
= Þoka
= Þokumóða
’ , ’ Súld
CXD Mistur
—j. Skafrenningur
Þrumuveður
VEÐUR VÍÐA UM HEIM
kl. 12:00 í gær að ísl. tíma
hHi veóur
Akurayri 8 skýjaó
Reykjavík 8 skýjað
Bergen 11 skýjað
Helsinki 13 láttskýjað
Kaupmannah. 11 þoka f grennd
Narssarasuaq +S heiðsklrt
Nuuk -8 heiðskírt
Osló 7 alskýjað
Stokkhólmur 13 léttskýjað
Þórshöfn 8 alskýjað
Algarve 21 skýjað
Amsterdam 13 mistur
Barcelona 25 skýjað
Chicago 11 alskýjað
Feneyjar 20 þokumóða
Frankfurt 15 skýjað
Glasgow 12 reykur
Hamborg 11 þokumóða
Las Palmas 25 léttskýjað
London 14 mistur
Los Angelas 18 þokumóða
Lúxemborg 15 þokumóða
Madríd 17 mistur
Malaga 17rigning
Mallorca 30 mistur
Montreal 13 skýjað
New York 16 þokumóða
París 17 skýjað
Róm 23 þokumóða
San Diego 17 þokumóða
Winnipeg 0.3 skýjað
Hvalbátarnir í Reykjavíkurhöfn í gær.
Morgunblaðið/Sverrir
MAGNÚS G. FRIÐ-
GEIRSSON, FRAM-
KVÆMDASTJÓRI:
Hef engar get-
gátur um áhrif
Greenpeace
„ÉG vil ekki vera með neinar get-
gátur um það, hve mikil áhrif
andóf Greenpeace og annarra
hvalvemdunarsinna hefur haft á
sölu sjávarafurða okkar. Séu uppi
um það hugmyndir heima fyrir
að endurskoða afstöðu okkar til
hvalveiða, finnst mér sjál&agt að
skoða það. Ákvörðun um breyt-
ingu hlýtur að vera erfið og hana
verður að grunda vel,“ sagði
Magnús G. Friðgeirsson, fram-
kvæmdastjóri Iceland Seafood
Corp. í Bandarikjunum, i samtali
við Morgunblaðið.
„Við reiknum ekki með því að úr
þessu verði samið við Long John Sil-
ver’s um sölu á flökum á þessum
ársflórðungi. Það er farið að líða á
hann, við liggjum ekki með miklar
birgðir og kvóti skipanna heima fer
minnkandi. Það er því í raun lítill
grundvöllur fyrir samningi. Ég vil
ekki vera með neinar getgátur um
það, hvort áhrif Greenpeace hafa
valdið þvi að ekkert er enn orðið úr
sölu. Sé það svo verða stjómendur
Long John Silver’s að staðfesta það.
Greenpeace ræður engu um helztu
þætti, sem snerta sjávarafurðasöl-
una, þeir ráða ekki aflabrögðum,
ekki verðsveiflum og ekki sveiflum
í sölu. Væntanlega hafa þeir einhver
áhrif á einstaka kaupendur, en þeir
kaupendur verða þá að segja frá
því. Ég vil að menn hafí þekkingu á
lífríkinu umhverfís landið. Þeir, sem
hana hafa taka svo ákvörðun um
stefnuna í hvalveiðum og vega og
meta saman áhrif hennar á lífríkið
og efnahag landsins. Að öðru leyti
hef ég ekkert um þetta að segja,"
sagði Magnús G. Friðgeirsson.
MAGNÚS GÚSTAFS-
SON, FORSTJÓRI:
Verðum að endur-
skoða hvalveiði-
stefiiu okkar
„BEIN áhrif af mótmælum
Greenpeace og annarra hvalfrið-
unarsamtaka eru orðin talsverð
og fara vaxandi. Þau hafa orðið
til þess að við höfiun misst af
samningi við stóran viðskiptavin,
skólar í Massachussetts, Main,
Alabama, Californiu og Chicago
kaupa sumir hveijir ekki fisk
lengur og stórir viðskitpavinir
hafa af þessu miklar áhyggjur.
Þegar ekki dugir að fara að sam-
þykktum Hvalveiðiráðsins og
semja við bandarísk stjórnvöld,
hljótum við að verða að endur-
skoða hvalveiðistefhuna," sagði
Magnús Gústafsson, forstjóri
Coldwater Seafood Corp. íBanda-
ríkjunum, ( samtali við Morgun-
blaðið.
„Þessi þróun er slæm. Skólamir
eru okkur mililvægir, en mikilvægast
er að íslenzkur fiskur fái ekki á sig
það orð, að hann eigi ekki að borða.
Vísindaáætlun okkar var unnið fylgi
innan Hvalveiðiráðsins og við náðum
samningum við ríkisstjóm Reagans.
Við höfum rökin okkar megin, en
það dugir bara ekki til. Almenningur
vill ekki að hvalur sé drepinn. Hann
stendur í þeirri meiningu að allar
hvalveiðar hafi verið bannaðar vegna
þess að stofnamir voru hætt komnir.
Nánast ómögulegt virðist að draga
þar undan hvalveiðar íslendinga, þó
viðkomandi stofnar séu í góðu ásig-
komulagi. Fréttimar frá Þýzkalandi
( lok síðustu viku og erfiðleikamir
við að senda hvlakjötið um Þýzka-
land, Holland og Finnland sýna að
það er víðar en hér, sem almenning-
ur háir heilagt stríð gegn hvalveiði-
þjóðunum. Greenpeace er að vaxa
ásmeginn og þeir hafa náð til al-
mennings. Coldwater stendur föstum
fótum og með því að útskýra málstað
íslenzku þjóðarinnar hefur okkur
tekizt að halda megninu af viðskipt-
um okkar, en nú er hættan að auk-
ast. Við verðum að endurskoða af-
stöðu okkar svo minni hagsmunum
verði ekki fómað fyrir meiri," sagði
Magnús Gústafsson.
ÁRNIGUNNARSSON
ALÞINGISMAÐUR:
Fleiri þýzk fyrir-
• tæki kunna að hætta
fiskkaupum vegna
hvalveiðanna
Árni Gunnarsson alþingismaður
segist hafa fengið upplýsingar um
að fyrirtæki f Þýskalandi, sem
keypt hefur sjávarafurðir af ís-
lendingum, kunni að hætta þeim
viðskiptum vegna hvalveiða ís-
lendinga. Áður hafði þýska fyrir-
tækið Tengelmann ákveðið að
hætta að kaupa (slenskar afiirðir
vegna hvalveiðanna. Árni hafði
undirbúið þingsályktunartillögu
um að ríkisstjórnin endurskoði
hvalveiðistefiiuna og stöðva
visindahvalveiðar um tiltekið ára-
bil en ljúki þess i stað nauðsynleg-
um vísindarannsóknum á hvala-
stofim án veiða. Árni hefiir þó
ákveðið að fresta framlagningu
tillögunnar fram yfir ríkisstjóm-
arfimd á fímmtudag þar sem hann
segist hafa ástæðu til að ætla að
ríkisstjórain ákveði þá að hval-
veiðar verði ekki hafiiar næsta
sumar.
Ámi Gunnarsson sagðist, í sam-
tali við Morgunblaðið, vera þeirrar
skoðunar að sá tvískinnungur gengi
ekki lengur, að þrátt fyrir samþykkt
Alþingis um að mótmæla ekki hval-
veiðibanni Alþjóðahval veiðiráðsins,
sé hvalveiðum haldið áfram. Þetta
hafi haft þær afleiðingar að Islend-
ingar fái umhverfísvemdarmenn upp
á móti sér, sem þegar hefði kostað
íslendinga stórfé vegna tapaðra við-
skipta.
Ámi sagðist telja það mun alvar-
legra að þýska fyrirtækið Tengel-
mann skuli hætta að kaupa sjávaraf-
urðir af íslendingum en bandarísk
fyrirtæki, þar sem tæp 60% af heild-
arútflutningi íslendinga sé til Evr-
ópulanda en um 20% til Banda-
ríkjanna.
„Þama er mjog stór markaður í
hættu og við verðum að horfast í
augu við það að tekjur okkar af hval-
veiðum em hlægilega litlar og mun
minni en þær tekjur sem við höfum
misst vegna samninga sem fallið
hefur verið frá vegna þeirra,“ sagði
Ámi.
—Telur þú þá að rök íslenskra
stjómvalda fyrir vísindaveiðunum
haldi ekki?
„Ég véfengi alls ekki rétt íslend-
inga til að stunda þessar veiðar en
ég hef alltaf verið þeirrar skoðunar
að menn verði að horfast í augu við
staðreyndir. Við erum hluti af stórri
viðskiptaheild og við verðum að taka
tilltit til þeirra hreyfinga og breyt-
inga sem verða á afstöðu þjóða,"
sagði Ámi Gunnarsson.