Morgunblaðið - 18.10.1988, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1988
37
Nýtt Snæfell afhent Hríseyingum:
Verður fiystiskip á meðan efiia-
hagsumhverfið leyfir ekki annað
- segir Valur Arnþórsson kaupfélagsstj óri
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Hríseyingar biðu speimtir á bryggjunni eftir komu nýja Snæfellsins til heimahaftiar á sunnudag þó
veður hafi ekki verið upp á sitt besta.
Nýtt frystiskip, Snæfell EA
740, var afhent Hríseyingum á
sunnudaginn að viðstöddu Qöl-
menni. Snæfellið kom til hafiiar
á Akureyri seinnipart laugardags
eftir tæpra tveggja og hálfs sólar-
hringa siglingu fiá Björgvin f
Noregi þar sem skrokkur skipsins
var málaður og sandblásinn. Á
hádegi á sunnudag var siglt til
Hríseyjar með gesti þar sem Val-
ur Arnþórsson stjómarformaður
Útgerðarfélags KEA í Hrísey af-
henti skipið formlega. Að því
búnu buðu Hrfseyingar upp á
kaffiveitingar í kaffistofu frysti-
húss KEA og síðan var gengið til
kirkju þar sem sóknarpresturinn
f Hrísey, Hulda Hrönn M. Helga-
dóttir, flutti hugvekju. Skipið hélt
sfðan aftur til Akureyrar, en þar
er meiningin að gera skipið klárt
undir karfaveiðar.
Smíðað í Flekkufirði
Skrokkur skipsins, upp að tog-
þilfari, var smíðaður hjá Vaagland
Baatbyggeri og var honum hleypt
af stokkunum 20. apríl sl. og dreg-
inn til Flekkufjarðar. Þá tók skipa-
smfðastöðin Sigbjöm Iversen í
Flekkufirði við verkinu og er þetta
annað skipið, sem stöðin afgreiðir
til íslands, en um er að ræða fyrsta
smíðasamninginn sem stöðin gerir
við íslendinga. Samningagerðina
annaðist fyrir hönd KEA Benedikt
Sveinsson lögfræðingur. Stöðin
smíðaði einnig Ými, sem afhentur
var Hafnfirðingum fyrir skömmu.
Snæfellið var afhent eigendum
sínum 30. september sl. og var það
skírt af tólf ára dóttur Vais Amþórs-
sonar, Ambjörgu Hlíf. Jón B. Haf-
steinsson skipaverkfræðingur í
Reykjavík veitti tæknilega ráðgjöf,
en hönnun annaðist Skipsteknik í
Álasundi.
390 brúttótonn
Skipið er 47,60 metra langt, 11
metra breitt, 5 metrar að dýpt og
er 390 brúttótonn. Aðalvél er af
gerðinni Deutz, 9 strokka, 2.500
hestöfl og ganghraði er 14 sjómflur.
Hjálparvélar eru tvær Volvo Penta.
Spilakerfi er lágþrýst frá Brattvaag
og tekur hvor tromla 1.200 faðma
af vír og 28 tonna átak. Einnig em
fjórar grandaravindur um borð, eitt
bobbingaspil, eitt pokaspil, eitt út-
dráttarspil, öflug kapalvinda fyrir
höfuðlínumæla og þijú háþrýst
hjálparspil fyrir bakstroffur og gils.
Togvindur em með fullkomnum
sjálfvirkum átaksbúnaði. Þilfar-
skrani er þriggja tonna af gerðinni
Atlas. í skipinu em rúmgóðar íbúðir
og flest herbergi með sér baðher-
bergi. Eldhús er með sjálsafgreiðslu-
fyrirkomulagi og mjög vel búið tælq'-
um, setustofa er inn af matsal.
Saunaklefi er um borð og þvottahús
með tveimur þvottavélum og þurr-
kumm.
340 miiy. kr.
nýfjárfesting
„Mér finnst smíði skipsins hafa
tekist eins og vel og við framast
áttum von á,“ sagði Valur Amþórs-
son í samtali við Morgunblaðið.
Nettókostnaður nýja Snæfellsins
nemur 57,5 millj. norskum krónum
eða sem svarar til 400 milljóna
íslenskra króna og hefur þá niður-
greiðsla norska rikisins verið dregin
frá sem er um það bil 15% af heildar-
verðinu. Heildarsmíðaverð þess nam
67,6 milljónum norskum eða 471
milljón íslenskum krónum. Síðan
fékk Útgerðarfélagið 8,5 milljónir
Snæfell EA 740.
norskar fyrir gamla Snæfellið eða
um 60 milljónir íslenskar. Ný fjár-
festing KEA er þvf um 340 milljónir
íslenskar krónur. Kaupin eru flár-
mögnuð með lánum frá Fiskveiða-
sjóði, Byggðastofnun og Lands-
bankanum. Þá hefur komið inn veru-
legt nýtt hlutafé frá Kaupfélagi
Eyfirðinga sem lagt hefur verið I
nýja skipið, alls um 50 millj. kr.
Áður en smíði nýja Snæfellsins hófst
var eignaraðild KEA í útgerðarfélag-
inu 80% og aðild Hríseyjarhrepps
20%. KEA hefur nú aukið hlut sinn
með auknu hlutafé, en ekki hefur
verið gert upp hver eignaskiptin eru
í dag.
Valur sagði brýnt að tryggja fisk-
vinnslunni í Hrisey hráefni þar sem
Snæfellið myndi ekki lengur landa
afla sínum ( vinnslunnar þar. „Ef
við getum keypt kvóta, munum við
gera það auk þess sem við getum
flutt kvóta Sólfellsins yfir á Snæfell-
ið og beitt Sólfellinu meira að öðrum
veiðiskap, til dæmis rækjuveiðum.
Ljóst er að við verðum að tryggja
fiskvinnslunni í Hrisey hráefni á einn
eða annan hátt og það ætlum við
að leggja okkur fram við á næst-
unni. Hinsvegar er það augljóst mál
bæði fyrir okkur og fólkið í Hrísey
að það hefði ekki þjónað neinum til-
gangi að reka nýja Snæfellið sem
ísfisktogara. Hann myndi örugglega
fara fjárhagslega á koll eftir stuttan
tíma. Það lá í augum uppi eftir mikl-
ar athuganir að eina ráðið var að
byggja nýja skipið sem frystitogara
þó upphaflegu hugmyndimar hefðu
ekki verið á þann veg. Snæfellið
verður þvi fyrst um sinn, jafnvel í
einhver ár, rekið sem fiystitogari á
meðan við erum að komast yfir
mesta flárhagsskaflinn. Um leið og
aðstæður leyfa getum við tekið
vinnslulinuna í land og rekið skipið
sem hálffrystiskip — hráefrisöflun-
arekip fyrir Hríseyinga. Á meðan
þurfum við að fá annað eldra skip
til viðbótar sem hjálpað getur upp á
vinnsluna," sagði Valur.
Yfir 100 manns
sóttu um pláss
Ámi Bjamason er skipstjóri á
Snæfellinu. Hann kvað heimferðina
hafa gengið að óskum og sagði skip-
veija alla vera mjög hamingjusama
með nýja fleyið. Aðbúnaður væri
sérlega góður enda þyrfti þess með
þegar útiverur væru orðnar langar
eins og tíðkast á frystitoguram.
Tuttugu og sex menn verða um borð
sem er helmingsfjölgun frá gamla
Snæfellinu. Þar vora þrettán áhafn-
armeðlimir. Hríseyingum um borð
hefur fjölgað um 700% frá því sem
áður var. Þá starfaði aðeins einn
Hriseyingur um borð, en nú era
þeir orðnir sjö talsins, að sögn Áma.
Hann sagði að nóg eftirspum hefði
verið eftir plássi á nýja skipinu. Yfir
100 manns hefðu sótt um pláss,
mestmegnis menn af Norðurlandi.
Vélstjóramir þrír kæmu hinsvegar
allir að sunnan. Valur sagði að von-
ir væru bundnar við dýpkun hafnar-
innar i Hrísey svo skipið geti óhindr-
að lagst að bryggju þar, en það er
nær ómögulegt eins og stendur.
3.500 tonn af karfa,
grálúðu og þorski
Eftir er að veiða 300 til 400 tonn
af kvóta gamla Snæfellsins, þar af
er meirihlutinn karfi. Ekki er þó enn
ljóst hver heildarkvóti nýja skipsins
verður. Það fer eftir þvi hvort skipið
velur aflamark eða sóknarmark. „Ég
reikna frekar með þvi að skipið verði
á aflamarki á næsta ári því þá höfum
við möguleika á að bæta kvóta inn
á skipið. Ef við veljum sóknarmark,
þá er engu rótað. Um áramótin er
væntanleg ný reglugerð um stjóm
fiskveiða þannig að við vitum ekkert
nú hvað við fáum að fiska á næsta
ári. Ef settur verður kvóti á grálúð-
una til dæmis, getur hann einn
breytt miklu rekstrarlega fyrir skip-
ið. Þegar við sömdum um smiði
skipsins, var gert ráð fyrir rækju-
fiystingu um borð. Síðan kom kvóti
á rækju um sl. áramót og þau skip,
sem ekki höfðu nægar tekjur á við-
miðunarárunum þar á undan fengu
enga rækju svo foreendumar bragð-
ust. Við þurfum að físka á þetta
skip árlega um 3.600 tonn af þoreki,
karfa og grálúðu til að þetta gangi
vel, en mikil óvissa ríkir í þessum
kvótamálum í dag,“ sagði Kristján
Ólafsson, fulltrúi kaupfélagsstjóra
KEA á sjávarútvegssviði.
Upphaflega gert ráð
fyrir hálfi&ystískipi
„Við eram mjög ánægðir með
samskipti við skipasmíðastöðina.
Allir samningar hafa staðið 100%,
uppgjör og frágangur allur til fyrir-
myndar. Við gerðum í upphafi ráð
fyrir hálffrystiskipi svo að verð
hækkaði aðeins vegna okkar óska
um breytingar á smiðasamningnum.
Við ætluðum að frysta karfa, grá-
lúðu og rækju og leggja þorekinn
upp hjá vinnslunni í Hrísey. Því mið-
ur bragðust forsendumar um siðustu
áramót þegar kvóti var settur á
rækjuna. Við reiknuðum með að
geta fiskað rækju á þetta skip fyrir
70-80 millj. kr. Auk þess hefur efoa-
hagslíf á íslandi gjörbreyst frá því
að við sömdum um smiði þessa skips.
Fjármagnskostnaður á íslandi hefur
gjörsamlega verið óviðunandi und-
anfama mánuði og ár og skipið hefði
ekki staðið undir sér sem isfisktog-
ari. Útgerðarfélag KEA hefur ekki
fjármagn til þess að auka hlutafé
meira en búið er að gera og því
verður þetta skip að standa undir
sinum eigin rekstri. Ljóst er að það
fer hvorki í vasa KEA né Hríseyjar-
hrepps og ef við hefðum haldið fast
við að byggja isfisktogara, er ég
persónulega sannfærður um að eftir
svona tvö ár yrðum við ekkert spurð-
ir um hvað yrði um þetta skip. Við
myndum einfaldlega ekki halda skip-
inu og ljóst er að við fengjum eldd
strikaðar út hjá okkar lánardrottn-
um einhveija tugi eða hundraðir
milljóna. f Hrísey er mjög gott frysti-
hús með nýja flæðilínu og góð tæki
og verðum við að leysa hráefhisöfl-
unarmál þess. Sólfellið hefur um 700
tonna kvóta og siðan verðum við
einfaldlega að fara í slaginn og
kaupa fisk til vinnslunnar — kaupa
físk af skipum af Norðurlandi og
jafovel af mörkuðum annars staðar
að af landinu, jafovel af höfuðboig-
arevæðinu," sagði Kristján að lok-
um.
Heimahðfin í Panama
Hinn 18. sept. sl. vora landfestar
gamla Snæfellsins leystar í síðasta
skipti í heimahöfo þess, Hrísey. Sig-
bjöm Iversen í Flekkufíröi tók skipiðv
upp í kaupverð og hefur það nú
verið endurselt til spánskra eigenda,
sem hyggjast gera skipið út frá
Montevideo í Uraguay. Nafo þess
verður Gora Euskadi og heimahöfo
Panama. Gamla Snæfellið var
smíðað í Noregj 1969 fyrir Norð-
menn og hét upphaflega Andenes-
fisk 111, heimahöfo var Harstad.
Útgerðarfélag KEA hf. keypti skipið
og kom það til Hríseyjar 11. nóvem-
ber 1975. Afli skipsins sl. þrettán
ár er orðinn 31.620 tonn, þar af var
þorskur 21.740 tonn. Einungis 500
tonnum hefur verið landað annare
staðar en í Hrísey. Verðmæti aflans
á verði dagsins i dag er einn milljarð-
ur króna og verðmæti vara sem úr
honum hafa verið unnar era 2,2
milljarðar. f ár hefur skipið landað
1.819 tonnum að verðmæti 60 millj-
ónir króna.
í Flekkufirði era reknar tvær skip-
asmíðastöðvar, Sigbjöm Iversen as.,
sem smíðað hefur tvo togara fyrir
íslendinga og Flekkefjord Slipp &
Maskin Fabrik, sem smíðað hefur
26 skip fyrir íslendinga. Fulltrúar
stöðvarinnar vora viðstaddir af-
hendinguna á sunnudaginn. Dag
Wennevold framkvæmdastjóri verk-
smiðjunnar sagði i samtali við Morg-
unblaðið að þeir stæðu í viðræðum
við nokkra aðra fslendinga um skm-
asmíði. „Við getum ekki boðið Is-
lendingum upp á ódýrari skip en
Spánveijar til dæmis því þar erú
meiri niðurgreiðslur á vegum rikisins
heldur en hjá okkur i Noregi auk
þess sem þar er ódýrara vinnuafl.
Hinsvegar getum við afgreitt skipin
á mun styttri tima en Spánvetjamir
og ég er viss um að við höfum betra
hráefoi en þeir,“ sagði Wennevold.
Mark og Miller
halda tónleika
Andrew Mark og Brenda^
Moore-MiUer halda tónleika í sal
MA f kvöld.
Þau vora valin í keppni sem hald-
in var um öll Bandaríkin til þess
að koma fram sem „Artistie Am-
bassadors" um viða veröld á vegum
Upplýsingastofounar Banda-
ríkjanna. Leikin verða verk eftir
Vivaldi, Schumann, Barber, Beet-
hoven og Brahms. Tónleikamir
hefiast kl. 20.30.