Morgunblaðið - 10.11.1988, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1988
Strimlar
mæla á-
fengi í blóði
EFTIR næstu helgi eru væntan-
legir á markaðinn hér á landi
sérstakir strimlar, sem mæla
alkóhólmagn í blóði. Þeir sem
hafa neytt áfengis geta þá
kannað sjálfir, til dæmis morg-
uninn eftir drykkju, hvort þeim
sé óhætt að setjast undir stýri.
Margur ökumaðurinn hefur
misst réttindin þegar lögregla
hefur stöðvað hann í umferðinni
morguninn eftir gleðskap og virð-
ast menn oft ekki gera sér grein
fyrir hversu lengi áfengið er í
blóðinu. Prófið, sem nú er að koma
á markaðinn, er þannig að sér-
stakur hvitur strimill er vættur í
munnvatni og eftir tvær mínútur
sést hvort áfengi er í bló0inu.
Áfengismagnið sést á litaskala,
sem sýnir styrkleika frá 0,2-2,4
prómill. Ef ekkert alkóhól er í
blóðinu er strimillinn áfram
hvítur, en verður dekkri eftir því
sem áfengismagnið eykst. Ekki
má borða eða drekka í 15 mínútur
fyrir prófíð.
Próf þetta er bandarískt, en
umboðsáðili hér á landi er heild-
verslun Einars Péturssonar. Guð-
Morgunblaðið/Júlíus
Guðmundur Ágústsson, sölustjóri, k»nn»r áfengismagn f blóðinu
áður en hann sest undir stýri. Strimillinn var jafii hvftur eftir
prófið sem áður, svo Guðmundur taldi sér óhætt að aka.
mundur Ágústsson, sölustjóri,
sagði að prófíð yrði komið á mark-
að hér eftir helgina og yrði til
sölu víða, meðal annars á hótelum,
veitingahúsum, í sölutumum og á
bensínstöðvum. „Þessir strimlar
eru þegar komnir á markað á
Norðurlöndunum og viðtökumar
hafa verið mjög góðar," sagði
Guðmundur. „Ég veit dæmi þess
að vinnuveitendur í Noregi og
Danmörku hafí kannað áfengis-
magn hjá starfsfólki sínu með
þessum hætti. Lögreglan í þessum
löndum hefur einnig tekið þessu
vel og Umferðarráð er mjög já-
kvætt. Við reynum að halda verð-
inu í hófí og pakki með þremur
prufustrimlum kostar 395 krónur.
Það er því ódýrara að verða sér
úti um slíkt próf og fara eftir þvf
en að greiða háar sektir eða missa
ökuskírteinið, svo ekki sé minnst
á slysahættuna. Og ég vil ítreka
að þetta próf er fyrst og fremst
til öryggis fyrir þá sem vilja ekki
aka undir áhrifum áfengis," sagði
Guðmundur Ágústsson.
Stöð 2:
Vörumerki í skjá-
homunum óheimil
SVAVAR Gestsson, menntamála-
ráðherra, hefur komist að þeirri
niðurstöðu að það samræmist ekki
útvarpslögum að birta vörumerki
á sjónvarpsskjánum á meðan á
útsendingu annars efiiis stendur,
l&t og Stöð 2 hefiir gert. Jón
Ottar Ragnarsson, sjónvarps-
stjóri, segir að fyrirtækið hlfti
þessu að sjál&ögðu og lítil eftirsjá
sé í vörumerkjunum.
Markús Öm Antonsson, útvarps-
stjóri, vakti athygli menntamála-
ráðuneytisins á þvf með bréfi 2. maí
sl. að Stöð 2 sýndi merki þeirra fyrir-
tækja, sem kosta þáttargerð, á skján-
um um leið og þættimir em sýndir.
„Þetta mál var lagt fyrir útvarpsrétt-
amefnd og lá þar í nokkra mánuði,
en ég frétti hins vegar af því fyrst
í sfðustu viku. Það eru skýr ákvæði
um það í útvarpslögum að aðgreina
beri auglýsingar frá öðru efni og því
þótti mér sýnt að þessi háttur Stöðv-
ar 2 samrýmdist ekki lögunum,"
sagði menntamálaráðherra.
Jón Óttar sagðist ekki óttast að
erfiðlega gengi að fá fyrirtæki til að
kosta gerð þátta eftir þessa ákvörðun
ráðherra. „Þessi merki fóm í raun
alltaf í taugamar á okkur sjálfum,
því þau vom lýti á myndinni, en þar
sem við höfðum ekki betri tækjakost
á sínum tíma var þessi kostur tek-
inn. Við munum hins vegar halda
áfram að geta þess hveijir kosta
gerð þátta, enda hefur það kerfí leitt
margt gott af sér. Mér er til efs að
íslenskir áhorfendur hefðu getað
fylgst með einvígi Jóhanns Hjartar-
sonar og Kortsnojs ef fyrirtæki hefðu
ekki kostað útsendingar þaðan,"
sagði Jón Óttar.
Samningur íra og Breta:
Danir mótmæla vegna
hagsmuna við Rockall
Kindakjöt:
Framleiðslan
minnkar um
1.100 tonn
ÚTLIT er fyrir að kindakjöts-
framleiðslan í nýlokinni sláturtíð
verði rúmlega 1.100 tonnum eða
9% minni en á siðasta ári. Fram-
leiðsluskýrslur hafa ekki borist
Framleiðsluráði en samkvæmt
áætlun ráðsins má búast við rúm-
lega 11.400 tonna framleiðslu, í
stað 12.500 tonna á síðasta ári.
Gísli Karlsson framkvæmdastjóri
Framleiðsluráðs segir að lömbin
hafí verið heldur léttari að meðal-
tali f haust en sfðasta haust. Þá
komu færri kindur f sláturhúsin en
í fyrra.
Mesti samdrátturinn virðist vera
þar sem mest var skorið niður vegna
riðu í fyrra, svo sem f Skagafírði,
Austur-Húnavatnssýslu og á Aust-
urlandi.
UFFE Ellemann-Jensen, utanrfkisráðherra Dana, hefur mótmælt samn-
ingi, sem írar og Bretar hafa gert um skiptingu landgrunns milli Iand-
anna. Voru mótmælin borin fram á mánudag, sama dag og fréttir
bárust um að sir Geoffrey Howe, utanrfkisráðherra Breta, og Brian
Linihan, utanrfkisráðherra íra, höfðu ritað undir samninginn. Telja
Danir samkvæmt frásögn danska blaðsins Jyllandsposten, að samning-
urinn kunni að skerða rétt Færeyinga til landgrunns og hafsvæða á
Norður-Atlantshafi. Danir gera fyrir hönd Færeyinga kröfu til yfirr-
áða á Rockall-svæðinu; íslendingar krefjast þar einnig réttar sér til
handa.
Ólafur Egilsson, sendiherra ís-
lands f London, var kvaddur í breska
utanríkisráðuneytið á mánudags-
morgun. Gerðu fulitrúar breskra og
írskra stjómvalda honum grein fyrir
samkomulaginu, sem unnið hefur
verið að með nokkurri leynd í tvö ár.
í frétt frá Reutere-fréttastofunni,
sem birtist hér í blaðinu á þriðjudag,
kemur fram, að samningurinn nái
ekki til Rockall-svæðisins heldur
snerti einungis landgrunnsmörk milli
landanna tveggja, það er á Írlands-
hafí og fyrir suðvestan írland og
fyrir norðvestan írland, en Rockall
er norðaustur af írlandi.
Dönum var afhent tilkynningin um
nýja samninginn í Kaupmannahöfn
á mánudag. Segir Jyllandsposten, að
í fréttatilkynningu danska utanríkis-
ráðuneytisins vegna samningsins
komi fram, að Danir haldi fast við
fyrri kröfur og geti ekki fallist á, að
samningur íra og Breta hafi nokkur
áhrif á landgrunnsmörk Færeyja.
„Það er almenn grundvallarregla í
þjóðarétti, að samningur milli
tveggja ríkja getur hvorki skapað
réttindi né skyldur fyrir þriðja ríki
án samþykkis þess,“ segir í yfirlýs-
ingu Ellemann-Jensens.
Þá segir danska blaðið, að á næstu
dögum mimi endanleg, opinber af-
staða danskra stjómvalda til bresk-
frska samningsins verða kynnt, enda
hafí þá gefist lengri tími til að meta
einstaka þætti hans. Til þess kunni
að koma, að Danir fari með Rockall-
deiluna og ágreining um landgrunns-
réttindi á Norður-Atlantshafí fyrir
Alþjóðadómstólinn í Haag — eins og
þeir hafi gert með deiluna við Norð-
menn vegna ágreinings um mark-
alínu milli Austur-Grænlands og Jan
Mayen.
Jyllandsposten segir með vísan til
ReuÉers-fréttarinnar, sem áður er
getið, að danska utanríkisráðuneytið
kunni að vera að mótmæla að óþörfu,
þar sem bresk-írski samningurinn
nái ekki tii Rockall-svæðisins. í við-
ræðum við íslendinga hafa Bretar
meðal annars sagt, að þeir geti ekki
rætt við fulltrúa íslands um land-
grunnsréttindi umhverfís Rockall
vegna óleystra deilumála við íra. Er
sú óvissa væntanlega úr sögunni með
nýgerðum landgrunnssamningi, en
hann tekur gildi þegar hann hefur
verið samþykktur af þingum Breta
og íra.
60% hækkun
á lending-
argjöldum
í QárlagafiTimvarpi rfkís-
stjórnarinnar fyrir árið 1989 er
gert ráð fyrir nær 60% hækkun
á sértekjum Flugmálastjómar.
Þar er aðallega um að ræða lend-
ingargjöld af fslensku flugfélög-
unum, bæði stórum og smáum.
Um er að ræða liðlega 52 miljj-
óna króna hækkun skatta á þenn-
an rekstur.
Sértekjur Flugmálastjómar árið
1988 námu 90 milljónum króna, en
nú em þær áætlaðar 142 milljónir
króna fyrir 1989 þannig að hækk-
unin nemur 58,9%.
Morgunblaðið/Júlíus
Björgunarbifreið slökkviliðsins komin á vettvang og unnið að þvi
að losa manninn úr bilflakinu.
Strætisvagn í
hörðum árekstri
MAÐUR var fluttur á slysadeild
eftir harðan árekstur Landleiða-
vagns og Jaguar-bUs á mótum
Sóleyjargötu og Njarðargötu um
hádegið í gær.
Jaguar-bflnum var ekið austur
Njarðargötu og, þrátt fyrir bið-
skyldu, í veg fyrir Landleiðavagn-
inn, sem var á leið norður Sóleyjar-
götu. Ökumaðurinn slasaðist nokk-
uð og festist í bílnum. Þurfti björg-
unarbifreið slökkviliðsins að koma
á vettvang og ná manninumúr
bflnum. Engan sakaði í strætis-
vagninum.
Laxá í Ásum:
Dýrustu stangardagarnir
seldir á 100.000 krónur?
Biðlistar að veiðileyfum í metveiðiánni Laxá í Kjós
DÝRUSTU veiðidagarnir f dýrustu laxveiðiá landsins, Laxá í
Ásum, hafa verið seldir að undanfömu á yfir 100.000 krónur
hver stöng, samkvæmt heimildum Morgunblaðsins. Samkvæmt
sömu heimildum eru það erlendir veiðimenn sem hafa yfirboðið
íslendinga, en dýrustu veiðidagamir f fyrra kostuðu 65.000 krón-
ur hver stöng.
Kristján Sigfússon bóndi á
Húnsstöðum er einn stærsti lan-
deigandi að Laxá á Ásum. Hann
vildi í samtali við Morgunblaðið í
gær ekki staðfesta þessar tölur.
Kristján kvaðst sjálfur hafa verið
mjög duglegur að selja veiðileyfí
á toppverði, en honum vitanlega
væri þessi tala ekki raunhæf. „Eg
skal ekki segja hvað aðrir gera,
það selur hver fyrir sig, en ég hef
ekki heyrt svona tölur og trúi þvf
ekki að neitt sé hæft í þessu,“
bætti Kristján við.
Eftirspum eftir veiðileyfum
fyrir næsta sumar er afar mikil
og hófst hún þegar á liðnu sumri,
er flestar ár voru fullar af laxi
og veiði var einstaklega góð. Má
til dæmis nefna, að langir biðlist-
ar eru að veiðileyfum í Laxá f
Kjós fyrir næsta sumar, en ís-
landsmet í laxveiði var sett í Laxá
á iiðnu sumri. 3.850 Iaxar veidd-
ust þá á tfu dagsstangir.
Spumingar hvort og með hvaða
hætti gildandi verðstöðvun næði
til laxveiðileyfa svaraði Jón G.
Baldvinsson formaður Stangveiði-
félags Reykjavíkur þannig, að
verðhækkanir væm leyfílegar
samkvæmt samningum sem hefðu
verið gerðir um einstakar lax-
veiðiár áður en verðstöðvun tók
gildi. Þar sem slíkt lægi ekki fyr-
ir hefðu rétthafar eða leigutakar
þurft að verðleggja áður en verð-
stöðvunin gekk í gildi. „Okkar
helstu ár eru allar samnings-
bundnar og við emm á fullri ferð
að útbúa verðskrána sem við
sendum ævinlega út í desember,"
sagði Jón.