Morgunblaðið - 10.11.1988, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1988
49
Einar S. Bergþórs-
son — Minningarorð
Fæddur 4. mars 1920
Dáinn 2. nóvember 1988
Tengdafaðir minn, Einar Sigur-
steinn Bergþórsson, var að kveðja
þennan heim og þá streyma minn-
ingamar fram eins og alltaf þegar
fregnin berst um andlát náins vinar
eða ættingja.
Einar fæddist í Reykjavík hinn
4. mars 1920, sonur hjónanna Berg-
þórs Vigfússonar trésmiðs og konu
hans, Olafíu G. Einarsdóttur, en
hún lést árið 1947.
Einar fæddist í húsi við Frakka-
stíginn, en fluttist 6 ára gamall í
húsið Þingholtsstræti 12, þar sem
hann síðan bjó til dauðadags. Hann
lærði skipasmíði ungur að árum.
Seinna lærði hann húsasmíði og
vann við smíðar alla tíð á ýmsum
stöðum hér í borg og úti á lands-
byggðinni. Þegar ég kom til sög-
unnar vann tengdafaðir minn við
smíði nýbyggingar Fæðingadeildar
Landspítalans. Oft rifjaði hann líka
upp þegar hann var við smíðar í
nýja Landsímahúsinu við Austur-
völl en þaðan af þakinu sá hann í
beinni sjónlínu heim í Þingholts-
stræti 12.
Fyrir 48 árum kynntist Einar
yndislegri konu sem hann síðar
kvæntist. Hún heitir Inga Guðrún
Amadóttir og er ættuð frá bænum
Holtsmúla í Landssveit. Hún er
þriðja elst sjö bama foreldra sinna,
þeirra Ama Jonssonar, sem var
bóndi þar, og konu hans, Ingiríðar
Oddsdóttur.
Þeim Einari og Ingu varð fímm
sona auðið. Þeir em: Ami kennari,
kona hans var Auður Elimarsdóttir
og eiga þau þijú böm og eitt bama-
bam. Þá Bergþór húsasmiður, kona
hans er Margrét Guðmundsdóttir
og eiga þau fjögur böm. Þá Ólafur
Hafsteinn húsasmíðameistari, kona
hans er Sólrún Maggý Jonsdóttir
og eiga þau tvö böm. Sigursteinn
Sævar kerfísfræðingur og kona
hans Anna Björg Thorsteinsson
eiga þijú böm. Yngsti sonur þeirra
er Þórir Már sem nemur rafeinda-
tæknifræði við tækniháskóla í Óð-
insvéum. Sambýliskona hans er
Susanna Schovsbo ættuð frá Jot-
landi í Danmörku. Bamabömin em
orðin tólf talsins og síðastliðið sum-
ar fæddist fyrsta bamabamabamið.
Einar var ákaflega söngelskur
og unnandi góðrar tónlistar. Þá
hafði hann mikinn áhuga á nýrri
tækni og framþróun í samfélaginu.
Hann hafði líka mikið yndi af ferða-
lögum og fóm þau hjón víða um
heim enda kunni Einar mörg tungu-
mál. Einar minntist oft ferðalaga
sinna og varð ekki síst tíðrætt um
ferð sína til Rússlands.
Oft hefur verið leikið og glaðst
í þessari stóm ijölskyldu og ekki
er að efa að það var mikið verk að
fæða og klæða fimm syni og allir
hafa þeir þurft sitt. En uppi á efri
hæðinni í rauða húsinu, Þingholts-
stræti 12, var Bergþór langafi, fað-
ir Einars. Einar og kona hans vora
honum ákaflega góð og hjálpleg
alla tíð. Bergþór lést fýrir þremur
ámm þá 102ja ára gamall.
Að lokum vil ég biðja góðan Guð
Játvarður Jökull
Júlíusson
Sá er hygginn, sem þekkir aðra, hinn er
vitur sem þekkir sjálfan sig.
Sá er sterkur, sem sigrar aðra, hinn er
mikilmenni, sem sigrast á sjálfum sér.
Sá er ríkur, sem ánægður er með hlutskipti
sitt, þrekmikil starfsemi ber vott um vilja.
Orð þessi sem skráð em í bók
Lao-Tse um Veginn lýsa vel elskil-
legum tengdaföður mfnum sem nú
er látinn. Svo sannarlega vann hann
hvem sigurinn af öðmm, í barátt-
unni við þann sjúkdóm er hann að
lokum lést af.
Hann var vitur og þekkti sjálfan
sig. Og svo sannarlega var hann
mikilmenni sem lét aldrei deigan
síga. Þessi líkamlega lömun ágerðist
ár frá ári sl. 30 ár. Eins og honum
einum var lagið, aðlagaði hann sig
og bjó með fotluninni og tileinkaði
sér sífellt nýjar vinnuaðferðir.
Ég kynntist tengdaforeldmm
mínum fyrst árið 1970. Þá bjuggurn
við Ámundi í risíbúð við Háagerði.
Mer er minnisstætt þegar þau komu
í fyrsta sinn í heimsókn þá um vor-
ið. Játi gat þá farið nær hjálparlaust
upp og niður stigann. Hendumar
vom að vísu orðnar nokkuð máttlitl-
ar, en nýttust honum þó enn á m.a.
til skrifta. Þegar við fluttum 1974
var hann hættur að komast upp.
Samt mátti hann til að koma þó
hann gæti aðeins tyllt sér á stól niðri
í anddyri. Játi hugsaði alltaf sterkt
til bamanna sinna og Qölskyldna
þeirra og hafði áhuga á því sem
mannfólkið, bæði stórt og smátt, var
að gera.
Þegar hendur Játa hlýddu ekki
lengur boði hans var ekkert fjær
honum en að gefast bara upp. Hann
tók pennann í munninn og notaði
eftir það höfuðið til að skrifa með.
Mér fannst alltaf merkilegt hvað rit-
höndin hans var eins og þegar hann
naut handanna. Það var svo ekki
fyrr en vorið 1980 að fætumir vom
orðnir það visnir að hjólastóllinn tók
við. í mörg ár áður gat hann komist
um með því að hafa sérstakar spelk-
ur um leggina og niður undir iljam-
ar.
Með aðstoð og vinsemd starfs-
fólksins á Reykjalundi og sínum
óbilandi vilja tileinkaði hann sér að
- Kveðja
nota ritvél. Til þess notaði hann
langt prik sem hannað var og smíðað
á Reykjalundi. Á prikinu var munn-
stykki til að bíta í og gúmmí framan
á til að áslátturinn yrði mýkri.
Seinna fékk hann svo tölvuna sem
létti honum mikið fræðimennsku og
skriftir.
Játi lét ýmis mál til sín taka og
hafði gegnt mörgum ábyrgðar- og
trúnaðarstörfum. Var hann meðal
annars í hreppsnefnd Reykhóla-
hrepps frá 1946-’62 og oddviti
neftidarinnar frá 1954.
Eftir hann liggur fjöldi blaða-
greina og rita. Eftir að Játi hætti
að geta stundað búskap sneri hann
sér alveg að fræðimennsku og skrift-
um.
Bækumar hans em allar skrifaðar
með höfðinu. Þær em: Umleikinn
öldufoldum, 1979. Sagan af Sigríði
stórráðu, 1985. Saga Torfa Bjama-
sonar og Ólafsdalsskóla, 1986. Nem-
endatal Ólafsdalsskóla 1880—1907,
1986. Hefur liðugt tungutak, 1987.
Þegar hann lést hafði hann rétt
lokið við skráningu markaskrár
Austur-Barðastrandarsýslu og þann
hluta byggðasögu Vestfjarða sem
hann tók að sér, þ.e. um Reykhóla-
sveit. Það má til sanns vegar færa
að hann notaði síðustu krafta sína
til þessara skrifta. Og í raun var
hann í kappi við tímann síðustu ár-
in. Hann var sístarfandi og hafði
margt að segja.
Játi fæddist á Miðjanesi 6. nóv.
1914, sonur Júlíusar Jóhanns Ólafs-
sonar búfræðings og kennara og
Helgu Jónsdóttur bónda á Miðja-
nesi. Hann varð búfræðingur frá
Hvanneyri 1938 og bóndi á Miðja-
nesi 1939. Hann var kvæntur Rósu
Hjörleifsdóttur frá Fagurhólsmýri,
mikilli gæðakonu. Var hún honum
stoð og stytta öll þessi ár. Þau eign-
uðust 7 böm: Helgu, skrifstofu-
mann, býr í Rvík. Halldóm, bónda,
Miðjapesi, maki Vilhjálmur Sigurðs-
son. Ámunda Jökul, vélfræðing, býr
í Mosfellsbæ, maki Lovísa Hall-
grímsdóttir. Sigríði Hjörleifu, hún
lést 8 ára. Jón Atla, búfræðing, býr
á Miðjanesi, maki Dísa Sverrisdóttir.
Þómnni, starfsmann Barmahlíðar,
Revkhólum. maki Þórarinn Þor-
að blessa og geyma minninguna
um þennan góða mann, Einar Sig-
urstein Bergþórsson, sem mér
finnst hafa látist fyrir aldur fram
og blessa konu hans og syni og
aðra ættingja því við höfum öll
mikið misst.
Anna Björg Thorsteinson
Það verður öðmvísi að koma í
heimsókn niður í „Þingó", eins og
við krakkamir köllum Þingholts-
stræti 12, eftir að afí minn er fall-
inn frá.
Hann var miklu yngri heldur en
„afí gamli" varð, en þegar langafí
dó var hann yfír 100 ára. Það var
svo gaman að hjóla niður í „Þingó"
og spjalla við hann afa minn, sem
sat oftast í hominu sínu í eldhúsinu
á gamla stólnum og við litla borðið
sitt.
Hann afí vissi allt um flug og
steinsson. Sigríði Maríu, félagsráð-
gjafa, býr í Kópavogi, maki Hugo
Rasmus.
Bamabömin em orðin 16 að tölu
og bamabamabömin 2. Systir Játa
er Steinunn Júlíusdóttir, Gerði, Mos-
fellsbæ. Maki hennar er Runólfur
Jónsson. Hálfsystir þeirra, samfeðra,
var Jóhanna Linnet, en hún lést árið
1968.
Frá því í vor bjó Játi á dvalar-
heimilinu Barmahlíð á Reykhólum
og naut þar góðrar umönnunar og
var sæll að vera aftur kominn heim
í sveitina sína.
Í gegnum tíðina eignaðist hann
marga vini og var sýnd virðing,
bæði í einkalífi og opinberlega. Hann
kunni vel að meta þá tryggð, vinar-
þel og hjálpsemi sem hann naut,
bæði frá skyldum og óskyldum.
Þó tengdafaðir minn hafí verið
orðinn fatlaður þegar ég kynntist
honum, þá var það svo, að aldrei
skynjaði ég hann sem sjúkling. Miklu
fremur sem þrekmikinn mann. Hann
kunni þá list að taka hvem mann
eins og hann er. Fyrir það verða
menn betri og sáttari við sjálfa sig.
Mér var hann ætíð einlægur og góð-
ur.
Ég mun sakna hans.
Kenndu mér, líkt þér, bjarkar blað,
að blikna glaður, er haustar að,
bíður min sælla sumar;
ódáins mitt á akri tré
-aftur þá grær, þótt fólnað sé,
og greinar grænka hrumar.
(Oehlenschlæger, þýð. Grímur Thomsen)
Við kveðjumst um sinn.
Iflvisa Halltrrímsdóttir
við skiptumst á myndum og frá-
sögnum um flugvélar, þotur og
geimflaugar. Afí hafði líka smíðað
flugmódel og hafði áhuga á svif-
flugi og ræddum við oft um það.
Hann afí ætlaði nefnilega að verða
flugmaður sjálfur þegar hann var
bam og hafði enn til dauðadags
áhuga á öllu nýju í sambandi við
flug. En þó var hann lærður skipa-
smiður og starfaði við smíðar, síðast
vann hann í Menntaskólanum í
Reykjavík.
Hann afi kunni mörg tungumál
meira að segja Esperantó. Hann
var einnig mjög fjölfróður. Og þess
vegna var svo gaman að spjalla við
hann afa. Þó missirinn sé mikill hjá
okkur sem eftir lifum veit ég að
mamma hans og pabbi taka á móti
honum í dánarheiminum og besti
vinur hans og félagi, „Alli“, sem
hann minntist svo oft á og átti svo
góðar minningar um.
Fari elsku afi minn í friði.
Eysteinn Harry Sigursteinsson
Mig langar í fáum orðum að
minnast tengdaföður míns, Einars
Sigursteins Bergþórssonar, sem lést
á Landspítalanum 2. nóvember sl.
Einar var fæddur 4. mars 1920 og
var sonur þeirra hjóna Bergþórs
Vigfússonar og Ólafíu Guðrúnar
Einarsdóttur og bjuggu þau lengst
af í Þingholtsstræti 12. Þau eignuð-
ust einnig dóttur, Lovísu. Eftirlif-
andi kona hans er Inga G. Ámadótt-
ir, f. 3. september 1923 í Holtsm-
úla í Landsveit og eignuðust þau 5
syni; Ama, sem er elstur, Bergþór,
Olaf, eiginmann minn, Sigurstein
Sævar og Þóri Má. Á páskum fyrir
16 ámm kom ég fyrst í Þingholts-
strætið að hitta tilvonandi tengda-
foreldra mína. Ég minnist þess hve
hægur og yfirvegaður Einar var.
Það var alltaf gott að koma í Þingó
eins og það er kallað í okkar hópi
og ekki var hægt að hugsa sér jól
án þess að við hittumst þar. Þá var
þar jafnan saman kominn fríður
hópur og afi í hominu á sínum stað
og oft kátt á hjalla þegar afkomend-
urnir vom saman komnir. Eins hitt-
umst við gjaman þar á 17. júní er
nálægðin við miðbæinn gerði Þing-
holtsstrætið að naflamiðju. Við átt-
um góðar stundir saman eins og
t.d. í Ölfusborgum og Hraunborg-
um, orlofsdvalarbúðum, þar sem við
slógum á létta strengi. Seinni árin
komu tengdaforeldramir í heim-
sókn á jóladag og fóm þá til messu
að Mosfelli, en þegar Einar var tek-
inn að lýjast sat hann heima hjá
mér meðan hin fóm til messu. Fyr-
ir fjóram ámm veiktist eiginmáður
minn af alvarlegum sjúkdómi og
dvaldi hann á spítala af þeim sök-
um. Þá fann ég hversu heilsteyptan
og góðan tengdaföður ég átti. Á
þessum erfíðu tímum stóð hann
með mér, hringdi eða hitti mig á
hvetjum degi og stappaði í mig stál-
inu. Hann hjálpaði mér að halda i
trúna á að allt myndi ganga vel að
lokum. Fyrir þetta er ég ævarandi
þakklát en þá kynntist ég vel
tengdaföður mínum þó dags dag-
lega virtist hann vera frekar ein-
rænn og útaf fyrir sig. Einar átti
skamma sjúkdómslegu á Landspíta-
lanum og barðist hetjulega við
manninn með ljáinn en varð að láta
í minni pokann.
Þú blessaða ljós, ó lýs þú oss
í líknarskjóli, undir Jesú kross.
Veit oss hjálp að hlýða
hirði vorum góða,
lausnaranum lýða,
lífgjafanum þjóða.
Streym þú, líknarlind.
(H. Hálfd.)
Tengdamóður minni votta ég
dýpstu samúð mína og afkomend-
um.
Sólrún Maggý Jónsdóttir
t
Maðurinn minn, faðir okkar, afi og langafi,
ARTHUR EMIL AANES
vólstjóri,
Efstasundi 12,
verður jarðsunginn föstudaginn 11. nóvember kl. 13.30 frá Foss-
vogskirkju.
Þeir sem vilja minnast hans eru vinsamlegast beðnir að láta Slysa-
varnafélag Islands njóta þess.
Katrfn Gunnarsdóttir,
börn, tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
t
ANDRÉSÁRNASON
húsasmíðameistari,
Kirkjugerði 14, Vogum,
frá Vfk f Mýrdal,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 11. nóvember
kl. 15.00.
Blóm eru vinsamlegast afþökkuð, en þeir sem vilja minnast hans
eru beðnir að láta líknarstofnanir njóta þess.
Halldóra Davfðsdóttir,
Arnbjörg Andrésdóttir,
Davíð K. Andrésson,
Elínborg H. Andrésdóttir, Árni Jóhannsson,
Hannes B. Andrésson, Ingibjörg Jóna Baldursdóttir,
Guðmundur Andrésson, Guðrún Jónsdóttir
og barnabörn.
t
Þökkum auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og jarðarför
systur okkar,
SIGRÍÐAR GUÐBJÖRNSDÓTTUR
frá Hólmavfk,
Langholtsvegi 28.
Anna Guðbjörnsdóttir,
Kristbjörg Guðbjörnsdóttir,
Elfn Guðbjörnsdóttir,
Guðrún Guðbjörnsdóttir,
Þorstelnn Guðbjörnsson,
Margrét Guðbjörnsdóttir,
Torfi Guðbjörnsson.
Morgnnblaðið tekur aftnælis- og minningargreinar til
birtingar endurgjaldslaust. Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð í Aðalstræti 6, Reykjavík og á
skrifstofu blaðsins í Hafharstræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að greinar verða að berast með
góðum fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði að berast síðdegis á mánudegi og hliðstætt er með
greinar aðra daga.