Morgunblaðið - 04.05.1989, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. MAÍ 1989
Framsókn:
Samningar sam-
þykktir einróma
NÝGERÐIR kjarasamning-ar Al-
þýðusambands íslands og vinnu-
veitenda voru einróma sam-
þykktir á almennum félagsfimdi
í verkakvennafélaginu Fram-
sókn í Reykjavík i fyrrakvöld,
en félagið mun vera fyrst félaga
að þessu sinni til þess að bera
upp kjarasamninga til samþykkt-
ar eða synjunar.
Frestur til þess að samþykkja
kjarasamningana er til 19. maí, en
búist er við að flest félög muni
funda um þá um helgina og í næstu
viku. Þannig hefur Hlíf í Hafnar-
firði boðað félagsfund á mánudags-
kvöldið klukkan hálf níu og reiknað
er með félagsfundi í Dagsbrún
klukkan eitt eftir hádegi sama dag.
'Félag bókagerðarmanna og
Blaðamannafélag íslands hafa bæði
gert lqarasamninga við viðsemjend-
ur sína á svipuðum nótum og samn-
ingar ASÍ og BSRB eru. Samband
bankamanna fundaði í gær með
viðsemjendum um nýja kjarasamn-
inga og fundur var einnig seinni-
partinn í gær vegna kjarasamninga
við Iðnnemasamband íslands.
Kennarasamband íslands, Hjúkr-
unarfélag íslands og Meinatækna-
félag íslands eiga einnig eftir að
gera kjarasamninga, en þau stóðu
utan samflots Bandalags starfs-
manna ríkis og bæja, auk 22 félaga
Bandalags háskólamenntaðra ríkis-
starfsmanna, en tólf félög innan
vébanda þess eiga í verkfallsátök-
um.
Rikisendurskoðun:
Niðurstaðan er á
misskilningi byggð
— segir Jón Helgason fyrrverandi
landbúnaðarráðherra
„MÉR sýnist að þessi niðurstaða
ríkisendurskoðunar sé á mis-
skilningi byggð, auk þess sem
ekki kemur skýrt fram í skýrsl-
unni af hvaða ástæðu það er
metið að þær reglugerðir sem
um ræðir séu ekki i samræmi við
lög,“ segir Jón Helgason fyrrver-
andi landbúnaðarráðherra, en
ríkisendurskoðun telur, að reglu-
gerðir, sem hann setti, hafi
skuldbundið rikið til að greiða
bændum milljarði meira en bú-
vörulög heimiluðu.
sambandi bænda segir að það sé
eindregin afstaða Stéttarsambands-
ins að ríkissjóður beri fulla ábyrgð
á úthlutun fullvirðisréttar sam-
kvæmt umræddum reglugerðum
gagnvart viðkomandi bændum og
bændastéttinni í heild. Vill Stéttar-
sambandið benda á að hvergi í lög-
um séu sett takmörk fyrir því
hversu mikið af landbúnaðarafurð-
um ráðherra sé heimilt að semja
um hveiju sinni.
Hópur framhaldsskólanema kom sér fyrir í anddyri gármálaráðuneytis á hádegi i gær og þar er
meiningin að sitja til hádegis á morgun, föstudag.
Styðjum baráttu kennara en
erum á móti verkföllum
-■ segja framhaldsskólanemar,
sem nú gista fjármálaráðuneytið
HÓPUR framhaldsskólanema hóf á hádegi í gær svokallaða hung-
urvöku í Qármálaráðuneytinu og er ætlun þeirra, að hungurvak-
an standi til hádegis á föstudag, eða í tvo sólarhringa. Með henni
viþ’a nemendurnir leggja kjarabaráttu kennara Iið, en tóku það
jafnframt fram þegar Morgunblaðið heimsótti þau í gær að þau
væru alfarið á móti verkfalli kennara.
Framhaldsskólanemamir höfðu ráðuneytinu. Hinsvegar er öllum
hreiðrað um sig á gólfi í anddyri
ráðuneytisins og vom að spila
Trivial Pursuit þegar blaðamann
bar að garði. Auk þess höfðu þeir
meðferðis námsbækumar, svefn-
poka, útvarp, farsíma og vatn á
brúsa. „Við neitum einskis nema
vatns þessa tvo daga og viljum
með því segja að við séum á móti
verkföllum. Okkur er nóg boðið,
við sitjum ekki lengur aðgerðar-
laus," sögðu nemendumir í sam-
tali við Morgunblaðið.
Alls tóku fjórtán nemar sig
saman um að setjast að í fjármála-
öðmm nemendum fijálst að mæta
í hungurvökuna. Því fleiri, þeim
mun betra, sögðu þeir. Nemend-
umir em úr MH, Verslunarskól-
anum og Armúlaskóla auk nokk-
urra MR-inga. Flestir þeirra em
á þriðja ári og þó að þeir séu
ekki að útskrifast í vor, þá kemur
röðin að þeim einhvem tímann.
Nemendumir sögðust vilja, með
þessu uppátæki sínu, reyna að
koma í veg fyrir að verkfall kenn-
ara endurtæki sig þó svo að kenn-
arar kynnu að eiga í kjarabaráttu.
„Við styðjum kennara í kjarabar-
áttu þeirra, en við styðjum þá
ekki í verkfalli." Nemamir sögð-
ust hafa fengið góð viðbrögð frá
starfsfólki ráðuneytis og samúð.
Þau vildu taka það skýrt fram að
hungurvakan færi ekki fram í
nafni Félags framhaldsskóla-
nema.
„Við ætlum að taka vel á móti
krökkunum og ég reikna með að
við leyfum þeim að sofa hér á
nætumar kæri þau sig um það.
Nemendur hafa sest hér að áður,
síðast í kennaraverkfallinu í fyrra,
og höfum við ekki haft neinn ama
af þeim. Þau hafa gengið vel um
til þessa," sagði Sigurgeir Jóns-
son, ráðuneytisstjóri í fjármála-
ráðuneytinu. Ráðuneytinu var
lokað kiukkan 16.00 í gær og
verður ekki opnað aftur fyrr en
kl. 9.00 í fyrramálið. Á lokun-
artímum er húsvörður starfandi í
ráðuneytinu.
Eimskip:
100 millj óna taprekst-
ur á fyrsta ársQórðungi
Stoftia félag til skipareksturs á alþjóðamarkaði
Jón Helgason sagði að ef ástæð-
an fyrir niðurstöðum ríkisendur-
skoðunar væri sú að ekki hafí verið
gengið nægilega hart að afkomu
bænda þá hafí hann aldrei litið á
það sem tilgang búvörulaganna.
Hann sagði að áður en umræddar
reglugerðir voru gefnar út, en þær
fjölluðu um tilfærslur á ónýttum
fulivirðisrétti, hafí verið gerður
samningur við Stéttarsamband
bænda um það hvemig Framleiðni-
sjóður skyldi greiða þær ábyrgðir,
sem kynnu að lenda á sjóðnum af
þessum sökum. Hann sagði, að eft-
ir útgáfu reglugerðanna hafí fram-
kvæmdanefnd búvömsamninganna
ákveðið að heíja greiðslur fyrir
ónýttan fullvirðisrétt og að önnur
eins upphæð rynni til verðábyrgðar.
Jón sagði, að honum væri ekki
kunnugt um hvemig það dæmi
hefði komið út.
í fréttatilkynningu frá Stéttar-
NÝJAR opinberar tölur um neyzlu
helztu matvælaflokka I Banda-
ríkjunum á síðasta ári gefa til
kynna samdrátt i neyzlu sjávaraf-
urða. Samdrátturinn er allur f
afurðum úr botnfiski, flökum,
steikum, fiskifingrum og fiskirétt-
um. Lítils háttar aukning var f
rækjuneyzlu. Aukning varð á
neyzlu fuglakjöts en samdráttur í
nautakjöti. Neyzla sjávarafurða f
Bandaríkjunum á mann er nú tæp
7 kfló á ári og hefiir aukizt um
17% frá því 1980. Talið er að aukn-
Á FYRSTA fjórðungi þessa árs
var rekstrarafkoma Eimskipafé-
lags íslands neikvæð um hér um
bil 100 mifljónir, þrátt fyrir að
flutningar félagsins ykjust úr
266.000 tonnum á sama tíma í
fyrra í 293.000 tonn. Rekstrar-
hallinn stafaði af lækkun flutn-
ingin sé fyrst og fremst vegna
aukningar á áti þeirra, sem á ann-
að borð eta fisk, cn síður vegna
fiölgunar neytenda.
Það var NMFS (Nationai Marine
Fisheries Service), deild í bandaríska
viðskiptaráðuneytinu, semgaf þessar
tölur út í lok síðustu viku. Á síðasta
ári borðuðu Bandaríkjamenn að með-
altali 6,8 kíló af fiski hver maður,
33 kíló af nautakjöti og 36,4 af fugla-
kjöti. Frá árinu 1980 hefur neyzla
sjávarafurða aukizt um 17% en þá
ingsgjalda og hækkun ýmissa
kostnaðarliða við rekstur skipa
félagsins, að því er fram kemur
í tilkynningu frá fyrirtækinu.
Félagið hefiir brugðizt við þessu
með aðhaldsaðgerðum. Ráðning-
arbann hefur verið sett á, stefnt
er að fækkun fastra starfsmanna
var hún 5,8 kíló á mann. Neyzla
fuglakjöts jókst á sama tíma um 33%
en sala á nautakjöti dróst saman um
5%. Afurðir úr botnfíski eru undir-
staða útflutnings sjávarafurða okkar
til Bandaríkjanna, en neyzla slíkra
afurða er aðeins tæpur þriðjungur
heildarsjávarafurðaneyzlunnar. Arið
1988 borðuðu Bandaríkjamenn 6,8
kfló af sjávarafurðum á mann að
meðaltali, þar af tvö kfló af botn-
fiskafurðum, sem er litlu minna en
árið áður.
Árlega eyða Bandaríkjamenn um
1.5ÖÖ milljörðum króna til kaupa á
og helmingsfækkun verður á
ráðningum til sumarafleysinga.
í tilkynningu Eimskips segir að
mikil lækkun meðalflutningsgjalda
komi skýrast fram í því að flutn-
ingsmagn félagsins hafi aukizt um
33% frá árinu 1984, á sama tíma
sjávarafurðum. Tæpur þriðjungur,
470 milljarðar, fara f gegn um smá-
sölu en afgangurinn, rúmir 1.000
milljarðar, f gegn um matsölu af
ýmsu tagi. Mikilvægast fyrir okkur
af þessu er hlutur frystra afurða
seldra á veitingahúsum, en til kaupa
á þeim veija Bandaríkjamenn tæpum
600 milljörðum króna árlega. Sam-
dráttur á neyzlu þessara afurða og
neikvæð umræða um sjávarafurðir,
sem Morgunblaðið hefur áður skýrt
frá, er af hálfu íslenzkra fisksölu-
manna hvorki talin gefa tilefni til
bjartsýni á verðhækkanir né umtals-
verða söluaukningu.
og heildartekjur félagsins hafí að-
eins hækkað um 2% miðað við fast
verðlag. Þessi lækkun hafí verið
möguleg vegna hagræðingarað-
gerða félagsins og ýmissa hag-
stæðra skilyrða f skiparekstri und-
anfarin ár. Á síðustu mánuðum
hafí hins vegar harðnað á dalnum,
til dæmis hafí leiguverð skipa og
gáma hækkað um allt að 75% á
einu ári, olíuverð hækkað, svo og
vextir af lánum.
í gær tilkynnti Eimskip að félag-
ið hefði stofnað fyrirtæki erlendis,
með skiparekstur á alþjóðamarkaði
í huga. Fyrirtækið hefur hiotið
nafnið „Coast Line Shipping Comp-
any Limited".
Eimskip hefur undanfarið rekíð
tvö skip erlendis; Álafoss og Eyrar-
foss, sem hafa verið í leiguverkefn-
um í flutningum milli hafna f Evr-
ópu og Miðjarðarhafslöndum. Eim-
skip vill halda rekstri skipanna er-
lendis áfram, en teiur samkeppnis-
stöðu sína óviðunandi, séu skipin
skráð hér á landi og rékin með
íslenzkum áhöfnum, en keppinautar
félagsins búa við mun lægri launa-
kostnað en þekkist á íslenzkum
skipum. Því hefur verið ákveðið að
stofna sjálfstætt félag um rekstur-
inn. Eyrarfoss verður seldur til nýja
félagsins og kallaður „South
Coast“.
Bandaríkin:
Fiskneyzla dregst saman
Arleg neyzla á mann aðeins tæp 7 kíló