Morgunblaðið - 30.05.1989, Blaðsíða 23

BREYTT SÍMANÚMER • BREYTT SÍMANÚMER • BREYTT SÍMANÚMER
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. MAI 1989
Kína:
Harðlínumenn fordæma borg-
aralegar ftjálslyndishugmyndir
Peking. Reuter.
LEIÐTOGAR kínverskra námsmanna hótuðu í gær að halda áfram
hungurverkfalli á Torgi hins himneska friðar í miðborg Peking.
IVflög hefur dregið úr mótmælum námsmanna en á sunnudag tóku
um 50.000 manns þátt í göngu utn miðborgina til að ítreka kröfur
umbótasinna um aukið lýðræði og frelsi í landinu. Vestrænir stjórnar-
erindrekar tejja fiillvíst að Zhao Ziyang, leiðtoga kínverska kommún-
istaflokksins, hafi verið komið frá völdum. Fram til þessa hafa kín-
verskir Qölmiðlar ekki skýrt frá valdabaráttu innan flokksforustunn-
ar en sýnt þykir að harðlínukommmúnistar hafi náð að treysta stöðu
sína á kostnað umbótasinna. Útvarpið í Peking birti í gær ræðu
fyrrum félaga í stjórnmálaráði kommúnistaflokksins þar sem hann
fordæmdi smáborgaraleg fijálslyndissjónarmið en á þennan hátt
hafa kínverskir ráðamenn oftlega vikið að vestrænum lýðræðis-
hugmyndum.
í ræðu sinni sagði Peng Zhen,
89 ára öldungur og fyrrum félagi
í stjórnmálaráði kínverska komm-
únistaflokksins, að Kína lyti stjóm
verkamanna og bænda en ekki
smáborgara. Nokkuð hefur borið á
aldurhnignum ráðamönnum undan-
fama daga og hafa þeir allir lýst
yfir stuðningi við Deng Xiaoping,
hinn eiginlega leiðtoga flokksins.
Sagði Peng Zhen að smáborgaraleg
frjálslyndisstefna væri hvorki í
þágu flokks né þjóðar en vestrænar
lýðræðishugmyndir hafa ekki verið
fordæmdar með þessum hætti í rúm
tvö ár.
Félagi í sérstakri áróðursnefnd
námsmanna tjáði fréttamanni Reut-
ers-fréttastofunnar að lagt hefði
verið til að hafið yrði hungurverk-
fall á Torgi hins himneska friðar í
dag, þriðjudag. Hefði boðum um
þetta verið komið til námsmanna,
listamanna, bænda og verkamanna.
„Við verðum að þrýsta enn frekar
á stjómvöld. Þeir sem nú ráða
ríkjum em jafnvel enn ósveigjan-
legri í afstöðu sinni en fyrri vald-
hafar. Við verðum að halda áfram
allt þar til yfir lýkur.“ Annar heim-
ildarmaður sagði námsmenn hafa
ákveðið að halda til á torginu fram
til 20. júní en þá er gert ráð fyrir
því að þingmenn komi saman á ný.
Nokkur þúsund námsmenn vom
síðdegis í gær á Torgi hins him-
neska friðar. Aðstæður allar á torg-
inu hafa farið hríðversnandi, gífur-
lega mikið af sorpi hefur safnast
þar upp á undanfömum tveimur
vikum og kæfandi óþefur fyllir vit
manna.
Um 50.000 manns tóku þátt í
göngu um miðborg Peking á sunnu-
dag og um 100.000 manns komu
saman í Shanghai. Leiðtogar náms-
manna höfðu búist við mun fjöl-
mennari mótmælum og þótti þátt-
takan gefa til kynna að þreyta og
vonleysi hefði gripið um sig í röðum
umbótasinna sem haldið hafa uppi
skipulegu andófí í miðborg Peking
í 17 daga. Hálf milljón manna tók
hins vegar þátt í göngu í Hong
Kong á sunnudag til að lýsa yflr
stuðningi við málstað námsmanna.
Flestir hallast að því að Zhao
Ziyang, leiðtoga kommúnista-
flokksins, hafí verið komið frá völd-
um en hann hafði lýst sig tilbúinn
til að eiga viðræður við fulltrúa
námsmanna. Um síðustu helgi
skýrðu kínverskir íjölmiðlar frá því
að harðlínumenn innan flokksins
Zhao Ziyang.
teldu að rekja mætti mótmælin til
óeðlilegra tilslakana á hinum hug-
myndafræðilega vettvangi. Þótti
lítill vafi leika á því að orðum þess-
um væri beint að Zhao og fylgis-
mönnum hans. Vestrænir stjómar-
erindrekar í Peking kváðust telja
að Zhao yrði formlega komið frá
völdum er stjómmálanefnd komm-
únistaflokksins kemur saman í
þessari viku.
tvinna. og ^ saUtní
Kínverskir námsmenn virða fyrir sér mynd af Chou Enlai, fyrrum
forsætisráðherra Kína, sem komið hefur verið fyrir á Torgi hins
himneska friðar. Á myndinni segir: „Li Peng, þú hefiir móðgað mig,“
en Li, sem gegnir nú embætti forsætisráðherra, fer fyrir fylkingu
harðlínu manna ásamt Deng Xiaoping, hinum eiginlega leiðtoga
kommúnistaflokksins. Li á Chou Enlai frama sinn að þakka en í
kínverskum sögubókum segir að Chou Enlai hafi bjargað menningar-
verðmætum og fjölda fólks frá ofsóknum á tímum Menningarbylting-
arinnar.