Morgunblaðið - 12.09.1989, Blaðsíða 20

MORGUNBLÁÐIÐ ÞRÍDiJUDAGÚR 12. SEFI'EMBER 1989
20
Fijálslyndi hægri flokkurinn;
Borg'araflokkurinn
játar vinstri steftiu
„FRJÁLSLYNDI hægri flokkurinn fagnar því að Borgaraflokkurinn
hefur loks bundið enda á þann blekkingarvef, sem spunninn hefur
verið um stuðning flokksins við ríkisstjórn Steingríms Hermannsson-
ar til þessa - og íoksins opinberlega viðurkennt vinstri stefhu sína,
þrátt fyrir yfirlýsingar forystumanna flokksins uni annað,“ segir í
yfírlýsingu sem fyrrverandi flokksbræður borgaraflokksmanna sendu
frá sér á sunnudag.
„Frjálslyndi hægri flokkurinn
harmar hins vegar að Borgara-
flokkurinn skuli lengja lífdaga
óvinsælustu ríkisstjórnar allra
tíma. Ábyrgð flokksins á vinstri
skattpíningarstefnu stjórnarinnar
er nú ótvíræð. Innganga flokksins
í ríkisstjómina mun engu breyta
um stefnu hennar," segir í yfirlýs-
ingu fijálslyndra hægri manna.
Þar segir jafnframt að stofnun
Fijálslynda hægri flokksins hafi
verið óumflýjanleg. Raunveruleg-
ur valkostur til hægri í íslenzkum
stjómmálum sé loks staðreynd og
nauðsynlegri en nokkm sinni fyrr.
„Frjálslyndi hægri flokkurinn
mun áfram beijast af fullri hörku
gegn ríkisstjóminni og þeirri
stefnu ríkissósíalisma og skatt-
píningar, sem hún hefur leitt yfir
þjóðina. Fijálslyndi hægri flokkur-
inn krefst þess að ríkisstjómin
fari frá nú þegar og boðað verði
til kosninga. Brýna nauðsyn ber
til að til valda komist fijálslynd
hægri stjórn, sem létt geti af al-
menningi og atvinnufyrirtækjum
sívaxandi oki ríkisafskipta,“ segja
fijálslyndir hægri menn.
Morgunblaðið/Þorkell
Forseti íslands ásamt ríkissljórn Steingríms Hermannssonar eftir inngöngu Borgaraflokksins. Frá
vinstri: Svavar Gestsson menntamálaráðherra, Óli Þ. Guðbjartsson dóms- og kirkjumálaráðherra, Júlíus
Sólnes ráðherra Hagstofu íslands, Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra, Guðmundur Bjarnason
heilbrigðis- og tryggingaráðherra, Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra, forseti Islands frú
Vigdís Finnbogadóttir, Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra, Ólafur Ragnar Grímsson Qármála-
------------------- ráðherra, Jón Sigurðsson iðnaðar- og viðskiptaráðherra, Halldór Ásgrimsson sjávarútvegsráðherra og
Steingrímur Sigfússon samgöngu- og landbúnaðarráðherra.
Nýtt ráðuneyti Steingríms Hermannssonar tekið við völdum:
Fleírí flokkar hafa ekki
átt aðild að ríkisstjóm
NÝTT ráðuneyti Steingríms Hermannssonar tók við völdum á sunnu-
dag. Klukkan ellefú gekk Steingrimur á fúnd forseta Islands, frú
Vigdísar Finnbogadóttur, og baðst lausnar fyrir sig og ráðuneyti sitt.
Að þvi loknu var haldinn siðasti fúndur rikisráðs. Klukkan eitt síðdeg-
is var boðað til annars ríkisráðsfúndar, þar sem ráðherrar Borgara-
flokksins, Óli Þ. Guðbjartsson og Július Sólnes, bættust i hópinn. Fleiri
flokkar hafa ekki áður átt aðild að ríkissljóm hér á landi. Þeir era
nú fimm ef Samtök um jafnrétti og félagshyggju teljast með stjórnar-
flokkunum, Framsóknarflokki, Alþýðuflokki, Alþýðubandalagi og Borg-
araflokki.
Óli Þ. Guðbjartsson dóms- og
kirkjumálaráðherra sezt í skrif-
stofústólinn.
Að ríkisráðsfundinum loknum fóru
nýju ráðherramir og tóku við lykla-
völdum á skrifstofum sínum. Halldór
Ásgrímsson lét lyklana að dómsmála-
ráðuneytinu af hendi viij) Óla Þ. Guð-
bjartsson og Steingrímur Hermanns-
son afhenti Júlíusi Sólnes lykla að
skrifstofu hagstofuráðherra í gamla
Sambandshúsinu við Sölvhólsgötu.
Júlíus hefur þar eina hæð út af fyrir
sig enn sem komið er, en um áramót
á hann að taka við embætti um-
hverfisráðherra og nýtt umhverfis-
ráðuneyti að flytja inn í skrifstofur
í kring um hann. Þetta er í fyrsta
sinn, sem Hagstofan hefur sérstakan
ráðherra, en hún telst sérstakt ráðu-
neyti, sem heyrir undir eðlilegum
kringumstæðum undir forsætisráð-
herra. Hagstofan er til húsa í Al-
þýðuhúsigu við Hverfisgötu.
Óli Þ. Guðbjartsson dóms- og
kirkjumálaráðherra sagði í samtali
við Morgunblaðið að hann ætti ekki
von á stefnubreytingu í dóms- og
kirkjumálaráðuneytinu. Hann myndi
byija á því að kynnast starfsfólki og
viðfangsefnum ráðuneytisins. Hann
sæi fram á að störf sín myndu ein-
kennast af því, að samdráttur væri
í hagkerfinu á sama tíma og verk-
efni ráðuneytisins væru að aukast.
Til þess að ná endum saman farsæl-
lega þyrfti að leiða marga hópa til
samstarfs og hann vonaði að hann
gæti þar lagt sitt lóð á vogarskálarn-
ar.
Júlíus Sólnes, ráðherra Hagstof-
Júlíus Sólnes, ráðherra Hagstofúnnar, á skrifstofú sinni.
unnar, sagðist ekki heldur eiga von
á stefnubreytingu hjá ráðuneyti sínu.
Hann myndi fyrst og fremst verða í
góðu sambandi við Hagstofuna, enda
hefði hann áður átt við hana gott
samstarf og leitað þar upplýsinga.
Júlíus sagðist hlakka til að takast á
við þijú stórverkefni, sem biðu hans.
Aðallega myndi hann einbeita sér
að uppstokkun stjórnarráðsins og
mótun atvinnustefnu, en hann væri
einnig að gera sér ljóst að starf sam-
starfsráðherra Norðurlanda væri
viðameira en hann hefði haldið.
Kæmi það meðal annars til af því
að íslendingar færu nú með forystu
í norrænu ráðherranefndinni. „Eg
var að fá fundalistann og sé að ég
þarf að fara á fund í Kaupmanna-
höfn strax á föstudaginn," sagði
Júlíus.
Viðbót við máleftiasamning ríkisstjórnarinnar:
Gengið verði skráð með tilliti
til afkomu útflutningsgreina
MEÐ inngöngu Borgaraflokksins í ríkisstjórnina hefúr verið gerð
viðbót við stjórnarsáttmála ríkisstjómar Steingríms Hermannssonar
frá síðasta hausti. Þar segir meðal annars að sljórain muni fylgja
framsækinni atvinnustefnu, sérstök áherzla verði lögð á tæknifram-
farir og æskilega byggðaþróun. Gengi krónunnar verði skráð með
tilliti til rekstrarafkomu útflutnings- og samkeppnisgreina og með
hliðsjón af viðskiptajöfnuði við útlönd. Þá á að huga að fiutningi
ríkisstofnana út á land.
í plaggi ríkisstjómarinnar segir
að hún muni leggja áherzlu á að
lækka framfærslukostnað heimil-
anna, meðal annars með eftir-
greindum aðgerðum:
Gera reglulegar samanburðarat-
huganir á verði algengra neyzlu-
vara hér á landi og í nálægum lönd-
um og birta almenningi niðurstöð-
ur.
Stuðla að hagkvæmari innflutn-
ingsverzlun og kanna leiðir til að
lækka verð á innfluttri neyzluvöru.
Endurskoða verðmyndun á orku
með það að markmiði að jafna
orkuverð og efla innlendan orkubú-
skap.
Virðisaukaskattur verði í tveim-
ur þrepum, en á smásölustigi verði
þó aðeins eitt skatthlutfall. í lægra
skattþrepi verði mjólk, kjöt, fískur
og innlent grænmeti og önnur mik-
ilvæg matvæli sem tæknilega er
unnt að lækka með fyrirhugaðri
framkvæmd, enda leyfi svigrúm
fjárlaga það. Með þessu móti sé
stefnt að því að lækka verð á nauð-
synlegustu innlendum matvælum,
og verði niðurgreiðslum hagað í
samræmi við það.
Við endurskoðun og framkvæmd
búvörusamnings verði markmiðið
að framleiðslan lagi sig að inn-
lendri eftirspurn og verð land-
búnaðarafurða lækki, m.a. með
betri nýtingu þeirra fjármuna, sem
varið er til landbúnaðarmála.
Athuga vandlega hvemig nota
megi húsaleigubætur eða styrki til
að bæta stöðu hina lakast settu og
jafna aðstöðu þeirra, sem búa í
eigin húsnæði og leiguhúsnæði.
Auka sparnað og
lækka vexti
Ríkisstjómin vill auka sparnað
og lækka vexti og fjármagnskostn-
að. í viðbót við stjómarsáttmálann
segir að áherzla verði lögð á að
auka eiginfjármyndun fyrirtækja
og viðskipti með hlutabréf og að
endurskoða skipulag fjárfestingar-
lánasjóða. Meðal annars á að leggja
áherzlu á eftirfarandi:
íslenzkur fjármagnsmarkaður
verði lagaður að breyttum aðstæð-
um í Evrópu, meðal annars með
því að rýmka heimildir innlendra
aðila til að eiga viðskipti við er-
lenda banka án ríkisábyrgðar, og
njóta fjármagnsþjónustu þannig að
innlendar lánastofnanir fái aðhald.
í plaggi stjómarinnar segir að
markmið þessarar aðlögunar sé að
Iækka fjármagnskostnað fjöl-
skyldna og fyrirtækja, „enda verð-
ur þess vandlega gætt að ekki
skapist óstöðugleiki á innlendum
fjármagns og gjaldeyrismörkuð-
um.“
Ríkisstjórnin stefnir að því að
afnema innlendar vísitöluviðmiðan-
ir á lánum eins fljótt og unnt er,
en ekki fyrr en árshraði verðbólg-
unnar verði innan við 10% á hálfs
árs tímabili. Vísitölutenging fjár-
skuldbindinga til langs tíma verði
athuguð sérstaklega og þess gætt,
að markaðsstaða spariskírteina
ríkissjóðs veikist ekki. Áfram verði
heimilt að gengistryggja lánssamn-
inga.
Dregið verði úr ábyrgð ríkisins
á fjárfestingarlánasjóðum, þeim
fækkað og þeir ekki bundnir
ákveðnum atvinnugreinum. Kann-
að verði hvort bankakerfið geti í
auknum mæli yfirtekið starfsemi
sjóðanna.
Fjölskyldur í kröggum vegna
húsnæðiskaupa á að aðstoða með
skuldbreytingum í bönkum og
sparisjóðum og hjá Húsnæðisstofn-
un ríkisins.
Einn liðurinn í stefnu stjórnar-
innar til að auka sparnað og lækka
vexti er að skattlagning fjármagns-
tekna, eignatekna og launatekna
verði samræmd, með öðrum orðum
að raunvextir verði skattlagðir.
Vaxtatekjur af almennum spari-
sjóðsbókum og sambærilegum
reikningum verði þó undanþegnar
skattheimtu. Hæsta þrep eigna-
skatts á að lækka samhliða þessum
breytingum og athuga á tekjuteng-
ingu eignaskatta.
Kanna á leiðir til að örva við-
skipti með hlutabréf. Með sköttum
verði tímabundið stuðlað að fjár-
festingu í hlutafé og kannað með
hvaða hætti megi auka eiginfjár-
myndun í atvinnulífinu.
Verðlagsstofnun verður falið að
birta reglulega niðurstöður kann-
ana á fjármagnskostnaði í afborg-
unarviðskiptum og af öðrum neyt-
endalánum.
Umhverfisráðuneyti og
uppstokkun stjórnarráðs
Stjómin leggur áherzlu á að
koma yfirstjórn umhverfismála í
viðunandi horf á kjörtímabilinu og
hyggst í því skyni koma á um-
hverfismálaráðuneyti fyrir áramót.
Þá eru stjórnarflokkamir sammála
um að leggja fyrir Alþingi svo fljótt
sem unnt er frumvarp um breyting-
ar á stjórnarráðinu, sem geri ráð
fyrir að fækka ráðuneytum í 11.