Morgunblaðið - 12.09.1989, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLÁÐIÐ BKIÐJUDAGUK 12. ÖEPTÉMBER 1989
„ Hvcrnipgeturéu ee.tla£>t tuLcá ég myndi'
eft'ir afmaeDsdegmam þmum Bg \Axr bayzc
árscjamall."
Ást er...
... að hugsa það sama.
TM Roq U.S. Pat Off.—all rights reserved
• 1989 Los Angetes Times Syndicate
Náðu í lækni fyrir mót-
stöðumanninn. Hann
þarfhast róandi lyQa ...
Með
morgunkaffínu
Ég sagði þér strax að
flóttatilraunir er enginn
barnaleikur...
HÖGNI HREKKVlSI
Hugleiðing um hreindýr
Til Velvakanda.
Víða í dölum og fjöllum Aust-
fjarða hafast villtar ferfættar
jurtaætur við. Málleysingjar eru
afar fráir á fæti og skokka oft
langar leiðir um sumartímann. En
á vetrum, þegar mjöllin hylur
landið og ótíð varir lengi, leita
þeir gjarnan til byggða í ætisleit
og spekjast þar nokkuð.
Hvenær ætli skynleysingjar
þessir hafi fyrst birst á vorri
grund? Forvitni mn var vakin og
fór ég því á stjá að kanna málið.
I ljós kom, í örstuttu máli, að
fyrstu dýrin voru flutt inn til lands-
ins á seinni hluta átjándu aldar.
Ein af fjölmörgum rökum er færð
voru fyrir innflutningi dýranna var
að reyna átti hvort þessi harð-
gerðu dýr gætu ekki orðið lands-
mönnum notadijúg í erfíðu ár-
ferði. Árið 1771 komu svo 13
hreindýr til Vestmannaeyja að
undirlagi Ólafs amtmanns Step-
ánssonar, dóu 10 úr vesöld vetur-
inn eftir, en þijú lifðu. Um afdrif
þeirra er ekki vitað.
Sumarið 1787 komu á Vopna-
fjörð 35 hreindýr sem voru send
til Hofsóss, en náðu þar ei höfn
sökum ísa. Þetta var síðasti hópur-
inn er fluttur var hingað. En frá
þessum dýrum og e.t.v. þeim sem
sett voru á land við Eyjaijörð
1784, eru komin hreindýr þau er
hafast við á öræfum Múlasýslnaí
dag.
I fyrra voru 1.514 hreindýr tal-
in á íslandi. Álit manna er samt
að stofninn sé talsvert stærri, eða
3.000 skepnur. Menntamálaráðu-
neytið (hreindýr heyra undir það)
heimilaði veiðar á 353 dýrum í ár.
Kvótanum er skipt niður á 29
hreppa og 3 kaupstaða þar eystra,
frá 2 dýrum upp í 35. Andvirði
felldra kvikinda greiðist í reikning
hlutaðeigandi sveitasjóðs en hver
hreppsnefnd (bæjarstjórn) skiptir
fénu innan síns svæðis. Þá er
ætlast til að hreppsnefndinar
greiði fyrst og fremst þeim bænd-
um, er fyrir mestum ágangi verða
af dýrunum á beitilönd sín, arð
af veiðunum. Óheimild er að selja
slík veiðileyfi. Einnig njóta einhver
austfirsk félagasamtök góðs af
fengnum. Og vel að merkja:
sænski kógurinn fékk rétt til að
skjóta 10 dýr. Hans hátign fang-
aði raunar aðeins 6. Ástæða
ókunn, nema ef vera skildi að
konunglegur fótakuldi hafi haml-
að.
Konráð Friðfinnsson

Hvað heitir
fólkið?
Velvakandi góður.
Meðfylgjandi mynd kom í leit-
irnar hjá mér þegar gluggað var
í gamlar hirslur. Hún er tekin af
Bimi Pálssyni, ljósmyndara á
Isafirði, trúlega snemma á þessari
öld.
Mig langar til að fræðast um
hvaða fólk það er sem myndin
sýnir. Hugsipilega þekkja gamlir
Isfirðingar deili á fólkinu - og
senda Velvakanda lausnina.
Með fyrirfram þakklæti!
ísfirðingur
Víkverji
essar línur voru ritaðar u.þ.b.,
þegar kjörstaðir voru að opna í
Noregi í gærmorgun , svo að úrslit
kosninganna þar, sem væntanlega
blasa við lesendum á forsíðu blaðs-
ins, voru Víkveija ekki kunn. Hins
vegar vildi svo til, að Víkveiji var
staddur í Noregi fyrir rúmum þremur
árum, þegar þáverandi ríkisstjóm
borgaraflokkanna var að falla og Gro
Harlem Brundtland að taka við. Þá
voru stuðningsmenn borgaraflokk-
anna kampakátir og fullyrtu, að ríkis-
stjóm Verkamannaflokksins mundi
falla þá um haustið
Tal þeirra þá minnti Víkvetja á
afstöðu margra Sjálfstæðismanna
sumarið 1971, þegar vinstri sljóm
Ólafs Jóhannessonar var mynduð.
Þá trúðu Sjálfstæðismenn því, sem
mundu vinstri stjómina 1956-1958,
að vinstri stjóm Ólafs mundi falla
að nokkrum mánuðum liðnum. Þá
sagði lífsreyndur stjómmálamaður,
Ingólfur heitinn Jónsson, að menn
skyldu varast slíkt tal, það væm
miklir hagsmunir, sem héldu ríkis-
stjóm saman, þegar hún væri á ann-
að borð orðin til. Þetta reyndist rétt.
Frammi fyrir þessum sannindum
skrifar
hafa stuðningsmenn borgaraflokk-
anna í Noregi staðið síðustu þijú
árin. Gro Harlem Bmndtland hefur
orðið lífseigari sem forsætisráðherra,
en þeir áttu von á og jafnvel hið
merka dagblað Financial .Times, sem
er ekki þekkt af stuðningi við jafnað-
armenn telur, að hún hafi unnið
meiriháttar afrek við stjóm efna-
hagsmála í Noregi.
Það getur verið gagnlegt fyrir
áhugamenn um stjómmál að hafa
þetta í huga hér!
xxx
Það er óneitanlega dálítið sér-
kennilegt, hvað mörgum göml-
um Sjálfstæðismönnum hefur tekizt
að ná sér í ráðherrastól á þessum
áratug með því að yfirgefa flokk sinn
í skemmri eða lengri tíma. Ólíklegt
er, að Friðjón Þórðarson hefði við
eðlilegar aðstæður átt kost á ráð-
herrastól, en hann varð dómsmála-
ráðherra í ríkisstjóm Gunnars Thor-
oddsens. Sennilega hefði Pálmi Jóns-
son komizt nær því - og þó. Hann
varð landbúnaðarráðherra í ríkis-
stjóm Gunnars. Óli Þ. Guðbjartsson
starfaði í áratugi í Sjálfstæðisflokkn-
um en vonir hans um þingmennsku
brustu, þegar Þorsteinn Pálsson kom
til sögunnar í Suðurlandskjördæmi.
ÓIi yfirgaf Sjálfstasðisflokkinn og nú
er hann orðinn ráðherra. Júlíus Sól-
nes leitaði hvað eftir annað eftir þing-
framboði á vegum Sjálfstæðisflokks-
ins áður en hann yfirgaf flokkinn.
Nú er hann orðinn ráðherra. Það
mætti ætla, að leiðin fyrir metnaðar-
fulla Sjálfstæðismenn upp í ráðherra-
stól sé sú, að yfirgefa flokkinn!
xxx
Annars hafa svo margir einstakl-
if.gar orðið ráðherrar á íslandi
frá því, að Ólafur Jóhannesson mynd-
aði ríkisstjórn sína sumarið 1971,- að
það getur varla lengur talizt nokkuð
merkilegt að verða ráðherra. Hveijir
muna hvaða menn það eru, sem hafa
verið ráðherrar á þessum síðustu 18
árum?! Það er helzt, að menn taki
eftir þessu, ef svo ólíklega vill til, að
einhver ráðherra standi sig sæmilega.