Morgunblaðið - 27.03.1991, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. MARZ 1991 '
25
Tillögur að reglum um hreindýrastofninn:
Hreindýraráð
selji veiðileyfi
í TILLÖGUM nefndar á vegum umhverfisráðuneytisins um reglur
varðandi hreindýraveiðar er gert ráð fyrir að komið verði á fót sér-
stöku hreindýraráði, sem eigi að sjá um sölu veiðileyfa og útvega
hæfa leiðsögumenn fyrir hreindýraskyttur. Þá skipti ráðið arði af
sölu veiðileyfa og afurða felldra hreindýra samkvæint arðskrá og
verði umhverfisráðuneytinu og embætti veiðistjóra til aðstoðar og
ráðgjafar við hvaðeina er viðkemur vernd og nýtingu hreindýrastofns-
ins, en eitt meginmarkmið tillagnanna er að árlega verði ákvarðaður
eftir aldri og kynferði sá fjöldi dýra sem veiða skuli til þess að sam-
setning hreindýrastofnsins sé hagstæð bæði hvað varðar viðkomu
hans og nytjar af honurn. Gert er ráð fyrir að Hreindýraráði verði
heimilt að starfrækja skrifstofu þar sem sala veiðileyfa og önnur starf-
semi á vegum ráðsins fari fram.
Umhverfisráðherra skipaði nefnd
fjögurra manna 17. desember síðast-
liðinn til að semja reglur um skipu-
lag hreindýraveiða og rannsóknir á
hreindýrum. í nefndina voru skipað-
ir þeir Páll Hersteinsson, veiðistjóri,
formaður nefndarinnar, Jón Gunn-
arsson, umhverfisráðuneyti, Aðal-
steinn Aðalsteinsson, Búnaðarsam-
bandi Austurlands,, og Einar Már
Sigurðsson, Sambandi sveitarfélaga
í Austurlandskjördæmi. Nefndin
skilaði tillögu að reglugerð og hefur
hún verið send hreindýraeftirlits-
mönnum, oddvitum og fleirum til
umsagnar.
í tillögum nefndarinnar er gert
ráð fyrir að umhverfísráðherra skipi
hreindýraráð til fjögurra ára í senn,
og skuli það hafa umsjón með því
fyrir hönd umhverfisráðuneytisins
að framkvæmd hreindýraveiða sé í
samræmi við reglur hveiju sinni. í
ráðinu sitji fimm menn, einn sam-
kvæmt tilnefningu hreppsnefndar
Fljótsdalshrepps, einn samkvæmt
tilnefningu Jökuldalshrepps, einn
samkvæmt tilnefningu héraðsnefnd-
ar Múlasýslna, einn samkvæmt tiln-
efningu héraðsnefndar Austur-
Skaftafellssýslu og einn án tilnefn-
ingar, en veiðistjóri verði ráðinu til
ráðgjafar og sitji fundi þess.
Gert er ráð fyrir því í tillögum
nefndarinnar að umhverfisráðuneyt-
ið ákvarði árlega hve mörg hreindýr
skuli felld og hvernig veiðarnar skuli
skiptast eftir hjörðum og aldri og
kyni dýra, að fengnum tillögum veið-
istjóraembættis og hreindýraráðs.
Einnig ákvarði ráðuneytið árlega
verð á veiðileyfum að fengnum til-
lögum hreindýraráðs, en heimilt
verði að hafa verðið mishátt eftir
tímabilum og svæðum.
Nefndin leggur til að eignarréttur
á landi þar sem hreindýr halda sig
veiti ekki rétt til veiða á dýrunum,
og þeir einir fái leyfí til að veiða
hreindýr sem sannað geta hæfni sína
og kunnáttu eftir reglum sem hrein-
dýraráð setji. Hreindýraráðið efni til
námskeiða fyrir verðandi leiðsögu-
menn hreindýraveiðimanna gegn
hóflegu gjaldi svo oft sem þurfa
þykir og auglýsi þau opinberlega.
Þá sjái ráðið um árlegt uppgjör tekna
og gjalda vegna sölu veiðileyfa og
hreindýraafurða og vegna reksturs
skrifstofu, ráðsfunda og annarrar
starfsemi. Umhverfisráðherra
ákveði að fengnum tillögum veiði-
stjóraembættis og hreindýraráðs hve
stórum hluta arðs verði varið til
rannsókna á hreindýrastofninum, en
að öðru leyti skiptist arðurinn milli
sveitarfélaga þar sem hreindýr halda
sig að jafnaði á einhveijum árstíma.
Sveitarstjórn skal síðan fyrst og
fremst láta þá bændur njóta arðs
af veiðunum, sem fyrir mestum
ágangi verða af hreindýrum á beiti-
lönd sín.
Doktor í veðurfræði
ISLENSKUR veðurfræðingur,
Jón Egill Krisijánsson, lauk ný-
lega doktorsprófi í veðurfræði
frá háskólanum í Björgvin.
Vörnin fór fram 21. febrúar sl.
Andmælandi var Arne Bratseth,
prófessor í Osló.
Doktorsritgerðin heitir On a
Consistent Treatment o^Condens-
ation and Clouds in Numerical
Models for Weather Prediction og
fjallar um meðferð skýja og úrkomu
í hermilíkönum sei» notuð eru við
veðurspár. Slík líkön krefjast
óhemjumikilla útreikninga og reikn-
igetu og eru daglega keyrð á risat-
ölvum í Evrópu og Bandaríkjunum.
Frá því að fyrstu líkönin voru
smíðuð um 1950 hefur orðið mikil
þróun í gerð þeirra og ekkert lát á
henni því að enn eru mörg vanda-
mál óleyst. Meðal þeirra þátta sem
hefur verið tiltölulega lítill gaumur
gefinn er myndun skýja og úrkomu.
I ritgerðinni eru rannsökuð áhrif
þess að taka á þessum þáttum af
meiri nákvæmni en áður. Niður-
stöðurnar benda til að með því
móti megi segja fyrir um krappar
lægðir af meira öryggi en hægt
hefur verið hingað til.
Auk þess fjallar ritgerðin um
mismunandi áhrif líkansins á ský
og úrkomu eftir því hve þéttar upp-
lýsingar þess eru miðað við tíma
og vegalengd. Sýnt er fram á að
úrkoma líkansins vex en skýjahula
minnkar eftir því sem upplýsingarn-
ar eru þéttari. Bent er á hvaða af-
leiðingar þetta hefur fyrir skilning
manna á skýjamyndun í slíkum lík-
önum. Ennfremur er rannsakað
gildi mismunandi aðferða við að
líkja eftir því hvernig raki og ský
berast með vindum.
Dr. Jón Egiil Kristjánsson
í ritgerðinni eru fjölmörgum til-
raunum með veðurspárlíkön gerð
skil. Niðurstöður þéirra hafa verið
bornar saman við gervitunglamæl-
ingar og athuganir frá jörðu.
Jón Egill Kristjánsson erþrítugur
að aldri, fæddur í Reykjavík 1960,
sonur Kristjáns H. Ingólfssonar
tannlæknis og Þorbjargar Jónsdótt-
ur, ritara í dómsmálaráðuneytinu.
Hann tók stúdentspróf frá Mennta-
skólanum við Hamrahlíð vorið
1979. Að því loknu hélt hann til
Noregs og hóf nám í veðurfræði í
Björgvinjarháskóla. Hann lauk þar
embættisprófi í þeirri grein vorið
1985, og hefur síðan starfað við
rannsóknir og kennslu, lengst af í
Björgvin. Eiginkona Jóns Egils er
Rita Moi, veðurfræðingur og eiga
þau einn son.
Frá æfingu í Langholtskirkju á mánudaginn,
Kór Langholtskirkju:
Jóhannesarpassían á skír-
dag o g föstudaginn langa
KÓR Langholtskirkju flytur Jóhannesarpassíuna eftir Johann Se-
bastian Bach á skírdag og föstudaginn langa. Flytjendur ásamt
kórnum eru Ólöf Kolbrún Harðardóttir, sópran, Björk Jónsdóttir,
alt, Michael Goldthorpe, tenór, Bergþór Pálsson, bassi, og Eiður
Ágúst Gunnarsson, bassi. Kammersveit Langholtskirkju skipuð 25
hljóðfæraleikurum leikur með kór og einsöngvurum og er Hlíf
Sigurjónsdóttir konsertmeistari. Stjórnandi Kórs Langholtskirkju
er Jon Stefánsson. Tónleikarnir hefjast klukkan 16.00 og er for-
sala aðgöngumiða í Langholtskirkju og Bókabúð Sigfúsar Eymunds-
sonar.
Johann Sebastian Bach lauk við
Jóhannesarpassíu árið 1723, stuttu
eftir að hann tók við starfi kantors
við Tómasarkirkjuna í Leipzig.
Talið er að hann hafi samið fjórar
passíur um píslarsögu frelsarans
eftir það en einungis ein þeirra,
Matteusarpassía, hefur varðveist í
heillegri mynd.
Efni Jóhannesarpassíu
Texti passíunnar er að mestu
eftir Barthold Heinrich Brockes
(1680-1747) og segir frá hand-
töku, yfirheyrslu og krossfestingu
Krists.
Passían hefst á lofsöngi til frels-
arans. Guðspjallamaðurinn lýsir
því er Kristur fer með lærisveinum
sínum í grasagarðinn og Júdas
kemur í fylgd með hermönnum og
þjónum. Jesú spyr mannfjöldan
hvers hann leiti og kórinn svarar
að hann leiti að Jesú frá Nazaret.
Sunginn er dapurlegur söngur áður
en guðspjallamaðurinn hefur sagt
frá Símoni Pétri og einnig eftir að
Jesú hefur beðið hann að slíðra
sverðið. Sagt er frá því þegar Jesú
er bundinn og færður til Annasar
en því næst eru sungnar tvær ar-
íur. Sú fyrri er altrödd en sú seinni
er sópranrödd. Eftir þetta tekur
við yfirheyrslan hjá Annasi og
fyrsta þætti verksins lýkur með
hugleiðingu og sálmi þar sem fjall-
að er um ógæfu og sálarkvöl Pét-
urs, mönnum til aðvörunar.
Annar þáttur verksins er tví-
skiptur og mun lengri en fyrsti
þáttur. Hann hefst á leikrænum
þætti um yfírheyrslu Pílatusar og
samskipti hans við gyðinga. Þar
leikur kórinn stórt hlutverk og eru
sum kóratriðin með áhrifamestu
þáttum verksins. í seinni hluta
annars þáttar er fjallað um kross-
festinguna þar sem kórinn er ekki
lengur leikrænn þátttakandi en
hugleiðir efnið, til dæmis í næsts-
íðasta atriði verksins sem er falleg
vögguvísa. Þess má geta að texti
■ guðspjallamannsins, Krists og ann-
arra er fluttur með tónlesaðferð
nema þar sem kórinn grípur inn í
í gervi hermanna, presta og lýðs.
Aríurnar eru hugleiðingar um efni
sögunnar og sálmarnir eru eins
konar andsvar safnaðarins sem
brýnir fyrir mönnunum að þeim
beri að vera þakklátir fyrir fóm-
fýsi frelsarans og þá sáluhjálp sem
þeir uppskera er fylgi dæmi hans.
Fimm einsöngvarar
Eins og áður sagði taka fimm
einsöngvarar þátt í flutningi verks-
ins._
Ólöf Kolbrún Harðardóttir sópr-
ansöngkona stundaði framhalds-
nám við Tónlistarháskólann í Vín,
í Þýskalandi og á Ítalíu. Hún hefur
tekið þátt í fjölda tónleika með
Kór Langholtskirkju auk þess sem
hún hefur verið raddþjálfari kórs-
ins undanfarin ár. Björk Jónsdóttir
syngur altrödd. Hún lauk tón-
menntakennaraprófi frá Tónlistar-
skólanum í Reykjavík 1982 og átt-
unda stigi frá Söngskólanum í
Reykjavík 1988. Michael Gold-
thorpe tenórsöngvari stundaði nám
við Trinity College Cambridge og
síðan King’s College og Guildhall
School of Music and Drama í Lon-
Framundan er tónleikaferð til
Bandaríkjanna og Kanada, og vilja
meðlimir hópsins gefa íbúum á höf-
uðborgarsvæðinu kost á að heyra
efnisskrá ferðarinnar.
Músíkhópinn Hverafugla skipa
þeir Daníel Þorsteinsson, píanóleik-
ari, Kolbeinn Bjarnason, flautu-
leikari, Pétur Jónasson, gítar-
leikari, og Sigurður Halldórsson,
sellóleikari.
Á efnisskránni eru verk eftir
don. Hann er fyrst og fremst
þekktur fyrir túlkun sína á tónlist
barokk og endurreisnartímabilsins.
Hefur hann sungið í flestum lönd-
um Evrópu og er fastagestur á
óperusviðum í Frakklandi og Holl-
andi utan heimalands síns. Bergþór
Pálsson bassasöngvari syngur
hlutverk Jesú í passíunni. Hann
lauk mastersprófi í tónlist frá Há-
skólanum í Indiana og starfaði við
óperuna í Kaiserslautan í Þýska-
landi frá 1988. Eiður Ágúst Gunn-
arsson bassasöngvari syngur hlut-
verk Pílatusar. Hann stundaði
framhaldsnám í Köln og hefur
starfað við óperur í Dusseldorfí
Þýskalandi, Linz í Austurríki og
Achen í Þýskalandi.
Jón Stefánsson stjórnandi Kórs
Langholtskrikju stundaði nám hjá
dr. Páli ísólfssyni og dr. Róbert
A. Ottósyni. Eftir tónmenntapróf
og Kantorpróf hóf hann nám hjá
Karli Richter við Tónlistarháskól-
ann í Munchen og síðar Michael
Radulescu við Tónlistarháskólann
í Vín. Jón hefur verið organisti og
kórstjóri í Langholtskirkju nær
óslitið síðan 1964. Kórinn hóf æf-
ingar á Jóhannesarpassíunni í jan-
úar og hefur Bjarni Jónatansson
séð um undirleik á æfíngum.
Hafliða Hallgrímsson, Hjálmar
H. Ragnarsson, Atla Heimi
Sveinsson, Atla Ingólfsson, Jó-
runni Viðar, Samuel Barber,
Manuel de Falla, B. Martinu,
Sergei Rakhmanínov og Dimitri
Sjostakovítsj að ógleymdum Þor-
keli Sigurbjörnssyni sem hefur
lagt til verkið Hverafugla en af
því dregur hópurinn nafn sitt.
Allir eru velkomnir meðan
húsrúm leyfir.
Músíkhópurinn Hverafuglar.
Kveðjutónleikar músík-
hópsins Hverafugla
MÚSÍKHÓPURINN Hverafuglar heldur kveðjutónleika í menning-
armiðstöðinni Hafnarborg í Hafnarfirði, miðvikudagskvöldið 27.
mars kl. 20.30.