Morgunblaðið - 30.05.1991, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. MAÍ 1991
Sól og 25
gráðu hiti á
Austurlandi
EINMUNA veðurblíða hefur ríkt
á Austur- og Suðausturlandi
síðustu daga og í gær fór hitinn
víða allt upp undir 25 stig með
sólskini. AHt er þetta hæð að
þakka sem kemur upphaflega
Íangt suður úr Atiantshafi frá
Azoreyjum. Hún hefur beint
hlýju lofti frá Bretlandseyjum til
iandsins. Útlit er fyrir að hlýind-
in haldi áfram en að sólarglettur
fari að gera vart við sig víðar á
landinu.
Magnús Jónsson veðurfræðingur
sagði að yfír suðvesturhominu væri
mengað iðnaðarloft ættað frá Bret-
landseyjum. Hann kvaðst eiga von
á því að meira sæist til sólar á þess-
um slóðum næstu daga og hlýindum
til lengri tíma þar sem hæðin væri
á leið til landsins. Hæðir væru oft
langlífar og þaulsetnar, stöldruðu
að jafnaði við í 10-15 daga ogjafn-
vel hátt í einn mánuð. Útlit er fyrir
að hæðin staðnæmist yfír Græn-
landi og norðanátt verði ríkjandi á
landinu með sumarveðráttu og sól-
skini á Suðvestur- og Suðuriandi.
Ekki er útlit fyrir rigningu næstu
daga og því óvíst að úrkomumet
maímánaðar frá 1989, 126 mm,
falli. Úrkoman í maí er þegar farin
að nálgast 120 mm. Sagði Magnús
að til þess að met í fæstum sólskins-
stundum frá því í maí 1951, 102
stundir, félli ekki yrði sólin að skína
í minnst tvo daga það sem eftir lif-
ir mánaðarins.
Morgunblaðið/KGA
Frá 36. þingi BSRB sem lauk í gær. Þingið var keyrt áfram á þremur dögum, en venjulega hafa fjór-
ir dagar verið ætlaðir til þess.
Forysta BSRB ein-
róma endurkjörin
Viðræður um
almenning's-
vagnaferðir í
Hafnarfjörð
ÓLAFUR S. Valdimarsson, ráðu-
neytisstjóri í samgönguráðuneyt-
inu, segir að viðræður eigi sér
nú stað um hvernig almennings-
samgöngum milli Hafnarfjarðar
og Reykjavíkur verði háttað til
1. mars 1992, en þá stefnir nýtt
fyrirtæki, Almenningsvagnar
bs., að rekstri vagna á þessari
leið.
Greint var frá því í Morgunblað-
inu í gær að Landleiðir hf. hyggist
hætta sérleyfísferðum milli Hafnar-
fjarðar og Reykjavíkur 1. júlí næst-
komandi, en sérleyfí fyrirtækisins
á þessari leið rennur ekki út fyrr
en á næsta ári. Ólafur S. Valdimars-
son sagði að Landleiðir hefðu ekki
sagt sérleyfínu upp, en hins vegar
látið að því liggja að þeir hygðust
gera það, og viðræður um þetta
mál stæðu nú yfir við hlutaðeigandi
aðila.
ÖGMUNDUR Jónasson var einróma endurkjörinn formaður Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja til næstu þriggja ára á 36. þingi
BSRB sem lauk í gær. Ragnhildur Guðmundsdóttir, formaður Félags
íslenskra simamanna, var kjörinn 1. varaformaður og Sjöfn Ingólfs-
dóttir, formaður Starfsmannafélags Reykjavíkurborgar, var kjörin
2. varaformaður. Að auki voru 16 meðstjórnendur kjörnir og kemur
helmingur þeirra nýr inn í stjórnina. Einar Ólafsson, fyrrum formað-
ur Starfsmannafélags rikisstofnana, gaf ekki kost á sér í stjórnina
og voru honum þökkuð áratugastörf fyrir Bandalagið. Ragnhildur
er fyrsta konan sem er kjörin til að vera 1. varaformaður BSRB.
„Þegar stefnan hefur verið mörk-
uð þá þurfum við öll í sameiningu
að leggjast á árarnar. Þannig erum
við sterk og þannig náum við fram
okkar málum. Menn spyija um
haustið; hvað við ætlum að gera í
haust. Á þessu þingi höfum við
fengið gott veganesti. Ekki bara
fyrir haustið heldur fyrir næstu
þijú ár,“ sagði Ögmundur Jónasson
þegar hann sleit þinginu.
ingar verði íjármagnaðar með fjár-
magnsskatti og stórauknu skatta-
eftirliti. Auk þess er hvatt til þess
að sköttum verði beitt til þess að
draga úr mengun.
Hins vegar var tillaga um að þing
BSRB hvetji til ráðdeildar í opinber-
um rekstri felld með þorra atkvæða
þingfulltrúa.
Formaður utanríkis-
málanefndar:
Fagna tví-
hliða við-
ræðum við
Evrópu-
bandaíagið
EYJÓLFUR Konráð Jónsson
formaður utanríkismálanefndar
Alþingis kveðst fagna því að jafn-
hliða EES-viðræðunum verði nú
farið út í tvíhliða viðræður við
Evrópubandalagið. Hann segist
sannfærðari um það nú en nokkru
sinni áður að hægt sé að ná mjög
góðum samningum við Evrópu-
bandalagið í slíkum viðræðum.
„Ég minni á að ég hef margsinnis
á undangengum árum mælt með
tvíhliða viðræðum við Evrópubanda-
lagið. Sérstaklega rifja ég upp þing-
sályktunartillögu frá því 30. nóvem-
ber 1989, sem ég flutti ásamt
Kristínu Einarsdóttur og Ragnhildi
Helgadóttur þess efnis. Þáverandi
ríkisstjórn gerði ekkert með þessa
tillögu. Ég gleðst náttúrlega yfir því
ef sú er orðin stefnumörkun ríkis-
stjórnarinnar að fara út í tvíhliða
viðræður við Evrópubandalagið.“
Eyjólfur Konráð var spurður hvort
hann væri sammála Jóni Baldvin
Hannibalssyni utanríkisráðherra að
þessar viðræður myndu fara fram
við EB, jafnhliða EES-viðræðunum:
„Það er að mínu mati alveg í lagi.
Ég hef stutt að EES-viðræðunum,
en verið þeirrar skoðunar að sam-
hliða ætti að flytja málið í tvíhliða
viðræðum við EB,“ sagði Eyjólfur.
„Ég hef alltaf verið þeiirar skoð-
unar að við íslendingar gætum náð
mjög góðum samningum við Evrópu-
bandalagið í tvíhliða viðræðum og
er sannfærðari um það nú en nokkru
sinni fyrr.“
Hann bætti því við að baráttan
hæfist strax og nefndi útifundinn
sem BSRB hefur boðað á Lækjar-
torgi í dag „til að mótmæla há-
vaxtaokri og svikum í húsnæðismál-
um“. Hann sagði að Iaunafólk ætl-
aði ekki að láta setja sig hjá og
væri staðráðið í því að móta það
þjóðfélag sem það byggi í.
Á þriðja og síðasta degi þingsins
fór mestur tími í að ræða skatta-
mál og breytingar á reglum BSRB
um orlofsheimili. Mjög mikill
ágreiningur er um málefni orlofs-
heimilasjóðs og var niðurstaða
þingsins að vísa því tii nefndar, sem
gæti skilað áliti á aukaþingi BSRB.
í tillögu þingsins um skattamál
er þess krafíst áð skattvísitala verði
miðuð ,við lánskjaravísitölu en sé
ekki geðþóttaákvörðun stjórnvalda,
að barnaskattar verði aflagðir, að
skýrt komi fram í lögum ákvæði
um frádrátt vegna menntunar-
kostnaðar unglinga og hann verði
aukinn, að skattleysismörk eigna-
skatts verði hækkuð, að heimilt sé
að fullnýta persónuafslátt maka,
að skattleysismörk verði hækkuð
þegar í stað og í fyrsta áfanga í
þau mörk sem þau væru í ef skatt-
leysismörk hefðu fylgt lánskjara-
vísitölu að fullu. Þá er gerð sú krafa
að hætt verði að tvískatta lífeyrisið-
gjöld launþega.
Lagt er til að þessar skattabreyt-
Hraðfrystihús Stokkseyrar:
Stærstu kröfuhafar sam-
þykktu nauðarsamninga
Selfossi.
KRÖFUHAFAR greiddu atkvæði
í gær í skiptarétti Árnessýslu um
það hvort ganga skyldi að tilboði
Hraðfrystihúss Stokkseyrar um
nauðarsamninga vegna 146 millj-
óna króna lausaskulda fyrirtæk-
isins. Hraðfrystihúsið býðst til
að greiða 25% skuldanna. Kröfu-
hafar sem áttu 86,1% fjárhæða
voru samþykkir því að ganga að
tilboði fyrirtækisins.
Á fundinum var óskað eftir því
að fulltrúi innheimtumanns ríkis-
sjóðs gerði grein fyrir afstöðu sinni.
Borgardómur dæmir fyrrverandi fanga bætur:
Brot á mannréttindum o g stjóm-
arskrá með lengingu fangavistar
BORGARDÓMUR Reykjavíkur hefur dæmt ríkissjóð til að greiða
fyrrverandi fanga 40 þúsund króna miskabætur þar sem fanga-
vist hans var Iengd um tíu daga með úrskurði yfirfangavarðar
vegna agabrots. I niðurstöðum dómsins segir meðal annars að
ákvæði Mannréttindasáttmála Evrópu hafi verið brotin með beit-
ingu ákvæðis laga, sem Alþingi setti 1988 en felldi úr gildi á
síðasta þingi, en þar var forstöðumanni fangelsis heimilað að
framlengja refsivist fanga um allt að 30 daga vegna agabrota.
Auk þess hafi verið brotið gegn 2. grein stjórnarskrárinnar.
Haustið 1988 hóf fanginn af-
plánun 280 daga refsivistar vegna
skilorðsrofs og var meirihluta
tímans í fangelsinu í Kópavogi.
Þegar langt var liðið á refsivistina
fékk hann leyfí til að sækja AA-
fund en virtist undir áhrifum
vímuefna þegar hann kom til baka
og játaði að hafa tekið inn lyf. í
framhaldi af því úrskurðaði yfir-
fangavörður honum 10 daga ein-
angrunarvist, sem bættist við af-
plánunartímann, eins og þá var
heimilt í lögum. I úrskurðinum
var manninum gefíð að sök að
hafa smyglað lyfjum inn í fang-
elsið og neytt þeirra þar,
Fanginn höfðaði mál og taldi
brotið gegn 2. grein stjórnarskrár-
innar, sem segir að dómendur
fari með dómsvald, að fangaverð-
ir geti úrskurðað um lengingu eða
styttingu á refsivist manna og
einnig hafi verið brotið gegn
Mannréttindasáttmála Evrópu
sem banni refsivist án dóms.
I niðurstöðum dómsins segir
að eins og umrætt lagaákvæði
hafí verið framkvæmt af fangels-
isyfirvöldum hafi ákvörðun yfír-
fangavarðar um 10 daga einangr-
un mannsins í raun verið úrskurð-
ur um refsingu og að með hliðsjón
af þeim ramma sem almenni lög-
gjafínn hafi sett um ákvarðanir
um agaviðurlög þyki hið umrædda
lagaákvæði ekki hafa verið sam-
rýmanlegt 2. grein stjórnarskrár-
innar. Þá segir að með fullgildingu
mannréttindasáttmála Evrópu
hafi ísland gengist undir að hlíta
ákvæðum sáttmálans en úrskurð-
ur um einangrunarvist mannsins
hafí ekki verið kveðinn upp af
bærum dómstóli og því hafí 1.
mgr. 5. greinar Mannréttindasátt-
mála Evrópu verið brotin með
beitingu þessa ákvæðis hinna
íslensku laga.
Dómurinn taldi heimilt að
dæma manninum miskabætur og
taldi þær hæfílega ákveðnar 40
þúsund krónur en krafa fangans
hafði verið um 500 þúsund krón-
ur. Sigurður T. Magnússon, settur
borgardómari, kvað upp dóminn.
Lögmaður stefnanda var Sigurður
Georgsson, hrl.
Þegar jákvæð afstaða hans lá fyrir
samþykktu aðrir stórir kröfuhafar
nauðarsamninga. Skuld fyrirtækis-
ins við ríkissjóð nemur ríflega 55
milljónum og við Landsbankann um
40 milljónum.
Svo unnt sé að ganga til nauðar-
samninga þarf samþykki 75%
kröfuhafa að magni og fjölda. Fundi
skiptaréttar var frestað til 11. júní
en þá verður úr því skorið hvort
nægur fjöldi kröfuhafa samþykkir
nauðarsamninga. Kröfuhafar eru
samtals 51. Á skiptaréttarfundinum
í gær lá fyrir samþykki 14 aðila
en 39 aðilar þurfa að samþykkja
nauðarsamninga.
„Ef nauðarsamningarnir ná fram
þýðir það að fyrirtækið getur lifað
áfram og farið að dafna. Reksturinn
er góður um þessar mundir en það
er ennþá of skuldsett en með þess-
um aðgerðum lækka skuldirnar,"
sagði Stefán Runólfsson fram-
kvæmdastjóri hraðfrystihússins.
Sig. Jóns.
Beið bana í
bifhjólaslysi
22 ÁRA gamall ökumaður bif-
hjóls beið bana í árekstri við
vörubíl á mótum Bíldshöfða og
Sævarhöfða um klukkan 7.30 í
gærmorgun.
Maðurinn ók hjóli sínu vestur
Bíldshöfða, niður brekku. Við Sæv-
arhöfða var vörubíl ekið norður yfír
gatnamótin þrátt fyrir stöðvunar-
skyldu og í veg fyrir bifhjólið.
Áreksturinn varð harður og beið
ökumaður hjólsins bana. Ekki er
unnt að greina frá nafni hans að
svo stöddu.