Morgunblaðið - 23.07.1991, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
164. tbl. 79. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚLÍ 1991
Prentsmiðja Morgnnblaðsins
Baker á ferð um Mið-Austurlönd:
Glaðlegir strákar á Manhattan í New York kæla sig hér í bunu frá brunahana á sunnudag. Hitinn komst þá i
39 gráður og var það fimmti dagurinn í röð sem hitabylgja heijaði á borgina.
Vongóður um að
Israelar fallist brátt
á friðarráðstefnu
Kærkomin kæling
Jerúsalom, Amman. Reuter, The Daily Telegraph.
JAMES Baker, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, kvaðst í gær vona
að Israelar myndu bráðlega fallast á tillögu Bandaríkjastjórnar varð-
andi ráðstefnu um frið í Mið-Austurlöndum. Útvarpið í ísrael sagði
að Yitzhak Shamir, forsætisráðherra landsins, hefði sagt á ríkis-
stjórnarfundi eftir viðræður við Baker að Bandaríkjamenn teldu að
svörnustu óvinir Israela, Sýrlendingar, hefðu gjörbreytt afstöðu sinni
til viðræðna og að friðarráðstefna gæti farið fram fyrir október.
Arye Deri, innanríkisráðherra
ísraels, sagði eftir ríkisstjómar-
fundinn að Shamir hefði verið
óvenju bjartsýnn. „Forsætisráð-
herrann §r í góðu skapi í dag.
Hann lagði sjálfur áherslu á að
grundvallarbreyting hefði orðið á
afstöðu Sýrlendinga," bætti hann
við.
Baker lét svo um mælt eftir að
hafa rætt við Shamir og fleiri ísra-
elska ráðherra að þeir hefðu lofað
að svara tillögu Bandaríkjamanna
um friðarráðstefnu bráðlega. „Ég
er ánægður með að forsætisráð-
herrann og samstarfsmenn hans
hyggjast íhuga stöðuna og tillögu
okkar og ég bind miklar vonir við
svar þeirra,“ sagði utanríkisráð-
herrann við blaðamenn áður en
hann lagði af stað til Bandaríkj-
anna eftir fimmtu friðarför sína
til Mið-Austurlanda. „Ég tel að við
stöndum frammi fyrir sögulegu
tækifæri. ísraelar hafa í 43 ár
reynt að koma á beinum viðræðum
við nágrannaríkin. Og nú fáum við
raunverulegt tækifæri til tryggja
slíkar viðræður."
Baker sagði við Shamir að
arabaríkin styddu tillögu Banda-
ríkjastjórnar um friðarráðstefnu
og tvíhliða viðræður að henni lok-
inni. Tímamót urðu þegar Sýrlend-
ingar féllust á tillögu Bandaríkja-
stjórnar.
Baker sagði að Shamir hefði
hins vegar hafnað tillögu Saudi-
Araba, Egypta og Jórdana um að
viðskiptabanni arabaríkjanna á
ísrael yrði aflétt að því tilskildu
að ísraelar hættu við frekara land-
nám á hernumdu svæðunum.
Brent Snowcraft, öryggismála-
ráðgjafi Bandaríkjaforseta, sagði
að George Bush vænti svars frá
ísraelum áður en hann færi til
Moskvu í næstu viku til fundar við
Míkhaíl Gorbatsjov Sovétforseta.
Fundur miðsljórnar sovéska kommúnistaflokksins:
Gorbatsjov vill að flokk-
urinn falli frá marxisma
Búist er við hörðum viðbrögðum harðlínumanna við tillögu flokksleiðtogans
Moskvu. Reuter.
SKÝRT var frá því í gær að Mík-
haíl Gorbatsjov, forseti Sov-
étríkjanna og leiðtogi sovéskra
kommúnista, hygðist leggja til á
fundi miðstjórnar kommúnista-
flokksins á fimmtudag að flokk-
urinn félli frá marx- og lenínism-
anum, sem hann hefur haft á
stefnuskrá sinni í 74 ár. Þess í
stað tæki flokkurinn upp „mann-
úðlegan lýðræðissósíalisma" og
tileinkaði sér hugmyndir kapítal-
ista um einkaeignarrétt. Reynist
þetta rétt má búast við hörðum
viðbrögðum harðlínukomm-
únista á fundinum.
sérstakt flokksþing.
Ef marka má frétt dagblaðsins
benda drög Gorbatsjovs til að hann
sé nú reiðubúinn að leggja allt í
sölurnar til að halda völdunum inn-
an flokksins og hætta á að harðlínu-
menn kljúfi sig úr honum.
Alexander Rútskoj, leiðtogi
„Lýðræðissinnaðra kommúnista",
nýrrar hreyfingar innan flokksins,
kvaðst búast við hörðum deilum á
fundi miðstjómarinnar. „Nú er svo
komið að ekki verður hjá því kom-
ist að við skiptumst í fylkingar eft-
ir hugmyndafræði," sagði hann.
Sjá „Starfsemi kommúnista í
fyrirtækjum bönnu “ á bls. 22.
Keuter
Colin Powell í Sovétríkjunum
Colin Powell, forseti bandaríska herráðins, kom í gær í opinbera
heimsókn til Sovétríkjanna þar sem hann hittir ýmsa háttsetta emb-
ættismenn að máli. í gær ræddi hann við sovéska starfsbróður sinn,
Míkhaíl Mojsejev, og að sögn Powells snerust umræðurnar einkum
um hvernig breyta mætti framleiðslu sovéskra hergagnaverksmiðja
þannig að þær framleiddu neysluvörur. Á myndinni sjást þeir Mojs-
ejev (t.v.) og Powell (t.h.) heilsa heiðursverði við komu Powells til
Moskvu.
20 falla í bardögnm í Króatíu:
Hörðustu átökin
frá stríðsárunum
Belgrad. Reuter.
TUTTUGU manns féllu í Króatíu í gær í mestu átökum milli Serba
og Króata frá því í heimsstyrjöldinni siðari. Vonir manna um að
friður komist á hafa nú dofnað og óttinn við að borgarastyrjöld
brjótist út í Júgóslavíu aukist til muna.
Sovéska dagblaðið Nezavísímaja
Gazeta birtir frétt þessa efnis í dag
en fréttastofan Reuter fékk afrit
af henni í gær. Þar er því haldið
fram að Gorbatsjov hafí hafnað
drögum að nýrri stefnuskrá, sem
stríðandi fylkingar umbótasinna og
harðlínumanna vildu að yrðu kynnt
á fundi miðstjórnarinnar. Hann
ætli aðeins að leggja fram eigin
drög, þar sem gert sé ráð fyrir að
marxisminn verði aðeins hluti af
mörgum sjónarmiðum, sem hafí
áhrif á stefnu flokksins. í fréttinni
segir einnig að Gorbatsjov vilji að
flokkurinn tileinki sér kapítalískar
hugmyndir um einkaeignarrétt.
412 menn eiga sæti í miðstjórn-
inni og dagblaðið segir að þar af
séu um 100 stuðningsmenn Gorb-
atsjovs reiðubúnir að styðja drög
hans hvernig sem harðlínumenn
bregðist við þeim. Búist er við að
harðlínukommúnistar taki ekki í
mál að flokkurinn hverfí frá marx-
og lenínisma og tileinki sér hug-
myndir kapítalista um fijálst fram-
tak einstaklinga.
Samþykki miðstjórnin drögin
verður efnt til umræðna um þau
innan hinna ýmsu deilda flokksins.
Síðan verður að leggja þau fyrir
Króatískir lögregluþjónar og
þjóðvarðliðar börðust við serbneska
skæruliða frá því í dagrenningu í
og við bæinn Mirkovci í Austur-Kró-
atíu með sprengjuvörpum og vél-
byssum.
Fjórtán þjóðvarðliðar, einn lög-
reglumaður og fímm óbreyttir borg-
arar féllu og 21 maður særðist, að
sögn útvarps í Zagreb.
Serbar, sem tilheyra grísku rétt-
trúnaðarkirkjunni, og Króatar, sem
eru rómversk-kaþólskir, eru
stærstu þjóðernishópar Júgóslavíu.
Mikill fjöldi Serba hefur um langan
aldur búið í Króatíu og hafa þeir
lengi eldað grátt silfur við Króata.
Átök þeirra í milii hafa þó stór-
aukist síðan lýst var yfír sjálfstæði
Króatíu 25. júní sl. og féllu meira
en 30 manns frá sl. föstudegi til
sunnudags.
Forsætisráð Júgóslavíu fyrirskip-
aði Króötum að leysa upp allar ólög-
legar skæruliðasveitir sínar og
sagði að ef það yrði gert myndu
júgóslavneskar hersveitir í lýðveld-
inu halda til búða sinna.
i