Morgunblaðið - 23.07.1991, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚLÍ 1991
Náði að lenda með
báða hreyfla bilaða
ERLEND hjón á tveggja hreyfla flugvél á leið austur um haf lentu
í erfiðleikum djúpt vestur af landinu um klukkan sex síðdegis í
gær. Flugmaðurinn tilkynnti þá að hann ætti við vélarbilun að stríða,
annar hreyfillinn skilaði aðeins 10% afli og flugvélin missti hæð.
Björgunarflugvélar fóru til móts við fetjuvélina og fylgdu henni til
Keflavíkurflugvallar, þar sem Ougmanni tókst að lenda heilu og
höldnu upp úr klukkan hálf níu i gærkvöldi.
Tilkynning barst frá flugvél á
leið til íslands frá Grænlandi klukk-
an 17.58 í gær um að afls væri
vant á öðrum hreyfli og erfitt að
halda hæð. Flugvélin er af gerðinni
Piper Twin Comanche.
Kallaðar voru út björgunarflug-
vélar og fóru flugvél Flugmála-
Réttargeðdeild:
Meira öryggi
en í fangelsi
Selfossi.
HLUTI íbúa í Ölfusi óttast að
eignir falli í verði og að þeir
þurfi að búa við ótta við geðsjúka
sakamenn verði réttargeðdeild á
Sogni að veruleika. Þetta kom
meðal annars fram í máli nokk-
urra íbúa í Ölfusi sem tóku til
máls á fundi í Básum í Ölfusi sem
haldinn var að tilhlutan hrepps-
nefndar vegna óska þar um.
Sighvatur Björgvinsson heil-
brigðisráðherra lagði í. máli sínu
áherslu á að fyrirhuguð réttargeð-
deild á Sogni væri fyrsta skrefið
til þess að veita vistunarmöguleika
fyrir ósakhæfa afbrotamenn. Hann
sagði að sækja mætti þjónustu fyr-
ir Sogn til annarra heilbrigðisstofn-
ana í nágrenninu. Ennfremur að
öryggisráðstafanir yrðu meiri á
Sogni en í nokkru fangelsi á land-
inu. Hann sagði að ef fara ætti
eftir ýtrustu kröfum um byggingu
réttargeðdeildar myndi það kosta
300 miiljónir í framkvæmdum og
150 milljónir á ári í rekstri.
Lára Halla Maack sagði að ekki
væri mögulegt að reka réttargeð-
deild á Sogni einkum vegna þess
að fagfólk fengist ekki til þess að
vinna þar. Hún lagði áherslu á að
öryggi á slíkum stað skapaðist af
þekkingu starfsmanna á starfi sínu
og umönnun vistmanna.
Ágreiningur milli ráðuneytis-
manna og Láru Höllu varðandi rétt-
argeðdeild á Sogni kom greinilega
fram á fundinum.
Á Sogfni er mögulegt að útbúa
húsnæðið fyrir vistun 7 einstaklinga
sem ekki þurfa ströngustu öryggis-
gæslu og ráðherra kveðst tilbúinn
að gefa út reglugerð um skráningu
vistmanna sem gefur yfírlækni fulla
heimild til að ráða skráningu.
Sig. Jóns.
stjórnar, þyrla Landhelgisgæslunn-
ar, þyrla frá varnarliðinu og Herkúl-
es eldsneytisflutningavél til móts
við hina nauðstöddu vél. Þá kom
einnig á vettvang Orion kafbátaleit-
arvél, sem fann biluðu vélina og
leiðbeindi hinum að henni. Þegar
vélin átti um fímm mílur í Keflavík-
urflugvöll fór hinn hreyfíll hennar
að gefa sig, en þrátt fyrir það tókst
flugmanni að lenda heilu oghöldnu.
Tvennt var um borð í vélinni, ung
hjón. Við komuna kváðust þau vera
dösuð eftir erfíða ferð, en þau höfðu
þá verið hálfan sjöunda tíma á leið-
inni frá Grænlandi. Þau kváðust þó
vera himinsæl yfír að svo giftusam-
lega hafði til tekist að ná landi.
Morgunblaðið/Júlíus/Margrét Blöndal.
Flugvélin lent heilu og höldnu á Keflavíkurflugveili. Á inn-
felldu myndinni sjást hjónin Claus og Brunella Boggild sem
voru í flugvélinni.
Allar gjörgæsludeildir sjúkrahúsa fullar:
Komið á tæpasta vað með að gjör-
gæsludeildir anni verkefnum
Þyrfti að fjölga gjörgæslurúmum um 10, að mati yfirlækna deildanna
ÖLL rúm á gjörgæsludeiidum sjúkrahúsanna, 27 talsins, eru nú gjör-
nýtt í kjölfar margra alvarlegra slysa undanfarið og er talið að fjölga
þurfi gjörgæslurúmum á sjúkrahúsunum um 10, að því er yfirlæknar
gjörgæsludeildanna sögðu á blaðamannafundi með landlækni í gær.
Að sögn Steins Jónssonar yfirlæknis á gjörgæsludeild Landakotsspít-
ala er ástandið slíkt að óvíst er að gjörgæsludeildirnar geti veitt þá
þjónustu sem þeim er ætlað verði framhald á slysaöldunni. Að sögn
Þórarins Ólafssonar yfirlæknis svæfinga- og gjörgæsludeilda Landspít-
ala er að jafnaði erlendis miðað við að gjörgæslurúm séu 4-5% sjúkra-
rúma en hér á landi eru þau um 3% sjúkrarúma.
Á blaðamannafundinum kom
fram að umönnun ákveðins sjúkl-
ings, sem nú liggur á einni gjör-
gæsludeildanna, krefðist 6 starfs-
manna allan sólarhringinn, þar af
tveggja lækna og tveggja hjúkr-
unarfræðinga. Fram kom að fresta
hefði þurft hjartaaðgerðum vegna
álags á gjörgæsludeildir.
Að sögn Ólafs S. Ólafssonar
svæfíngalæknis á Borgarspítalan-
um hefur sú breyting orðið á með
bættum sjúkraflutningum undan-
farin 10-15 ár, þar sem munar
mest um þátt þyrlu Landhelgis-
gæslunnar, að mun fleiri þeirra sem
slasast alvarlega í hvers konar slys-
um komast undir læknishendur.
Þama sé um að ræða fólk sem sé
mikið slasað og þurfí mikla að-
hlynningu og langa legu á gjör-
gæslu. Uppbygging á aðstöðu,
mannafla og tækjum gjörgæslu-
deildanna hafi engan veginn haldist
í hendur við þessa þróun. Með fram-
förum í lækningum ykist einnig oft
þörfin fyrir gjörgæslupláss.
Fram kom hjá læknunum að víða
á gjörgæsludeildum væru í notkun
15-20 ára gömul tæki, sem fram-
leiðendur hefðu ekki talið að ættu
sér nema 10 ára líftíma. Komið sé
að þeim tímamörkum að endurnýja
þurfí tækjakost. í máli læknanna
kom fram að við núverandi aðstæð-
ur, sem skýrðust fyrst og fremst
af hinum tíðu slysum en væru verri
en ella vegna sumarleyfa, þyrftu
stjórnendur deildanna að hafa allar
klær úti til að afla nauðsynlegra
lækningatækja um skamman tíma
frá öðrum sjúkrahúsum og jafnvel
erlendum framleiðendum. Meðal
annars hefur Borgarspítali fengið
að láni öndunarvél frá Landakots-
spítala í kjölfar slysaöldunnar.
I máli yfirlæknanna kom fram
mikil áhersla á forvamir og hvers
konar fyrirbyggjandi aðgerðir gegn
slysum. Brynjólfur Mogensen yfir-
læknir bæklunardeildar Borgarspít-
alans sagði að þjóðhagsleg arðsemi
í heilbrigðisþjónustu væri hvergi
meiri en í slysalækningum. Með
hveijum Íslendingi sem létist af
slysförum um tvitugt töpuðust
80-100 milljónir króna í þjóðartekj-
um og kostnaður þjóðfélagsins
vegna slysa næmi um 10 milljöðrum
króna á ári. Ólafur Ólafsson land-
læknir sagði að árangur áróðurs-
starfs gegn umferðarslysum hefði
til dæmis berlega komið í Ijós á
árunum 1968 og 1983. Bæði árin
hefði verið haldið uppi miklum
áróðri fyrir bættum akstri og hefði
það skilað vemlegum árangri með
mikilli fækkun slysa.
Flugfax biður um
greiðslustöðvun
Finnar og Hollendingar vinna að málamiðlun í Evrópusamningunum:
Utanríkisráðherra ræðir við
fulltrúa EB í Brussel í dag
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
JÓN Baldvin Hannibalsson utanríkissráðherra og Perrti Salolain-
en, utanríkisráðherra Finnlands og forseti ráðherranefndar
Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA), munu 1 dag 1 Brussel hitta
að máli fulltrúa Hollendinga, sem nú eru í forsæti ráðherraráðs
Evrópubandalagsins (EB). Finnar og Hollendingar hafa undanfar-
ið unnið saman að málamiðlun sem líkleg þykir til að leysa þann
hnút sem samningarnir um evrópska efnahagssvæðið hafa Ient í.
Jón Baldvin Hannibalsson sagði ópska efnahagssvæðið
við Morgunblaðið í gær, að til-
gangurinn með ferð sinni til
Bmssel væri að fá það á hreint
hvort Lúxemborgarsamkomulag-
ið svokallaða stæði, en EB og
EFTA hefur mjög greint á um
niðurstöður ráðherrafundar í Lúx-
emborg í júní. Þá sagði utanríkis-
ráðherra að einnig ætti að reyna
að fá botn í viðbrögð EB við
norska tilboðinu, en Norðmenn
buðu ákveðna tilhliðmn í veiði-
heimildum í lögsögu sinni til að
liðka fyrir samningum um evr-
Jón Baldvin mun fara aftur til
íslands í fyrramálið en Salolainen
dvelur í Brussel fram eftir vik-
unni. Erindi ráðherranna er að
freista þess að finna lausn á
ágreiningnum um sjávarafurðir,
landbúnað og þróunarsjóð í við-
ræðunum um EES.
Reiknað er með því að mála-
miðlunartillaga Finna og Hollend-
inga verði lögð fyrir utanríkisráð-
herra EB á fundi 29. og 30. ágúst
í Brussel. Undanfarna daga hafa
finnskir og hollenskir embættis-
menn átt viðræður við fulltrúa
aðildarríkja hvors bandalags fyrir
sig til þess að kanna viðhorf þeirra
til mögulegrar málamiðlunar, sem
mun, samkvæmt heimildum í
Brussel, ná til sjávarafurða, þró-
unaijóðs og landbúnaðarafurða.
Finnar áttu fundi með Norðmönn-
um og Svíum í Stokkhólmi en
rætt var við íslendinga í Brussel
í síðustu viku.
Tilgangur fundanna er að
kanna hversu mikið einstakar
þjóðir eru tilbúnar til að gefa eft-
ir til að ná samkomulagi um EES
fyrir lok mánaðarins. Ovíst er tal-
ið að utanríkisráðherrar EB fallist
á málamiðlun afhugasemdalaust.
Þess vegna er talið eins víst að
samningaviðræður dragist fram á
haust.
STJÓRN Flugfax hf. lagði í gær
fram beiðni um greiðslustöðvun
til þriggja mánaða hjá skiptaráð-
andanum í Reykjavík. Úrskurður
hefur ekki verið kveðinn upp.
Að sögn Guðmundar Óla Guð-
mundssonar sljórnarformanns er
ætlunin að reyna að bjarga
rekstri félagsins með skuldbreyt-
ingum, auknu hlutafé og fjár-
hagslegri endurskipulagningu en
takist það ekki blasi gjaldþrot
við félaginu.
Að sögn Guðmundar nema inn-
lendar skuldir Flugfax um 10 millj-
ónum króna en langstærsti lánar-
drottinn félagsins er bandaríska
flugfélagið Pan Am sem á um 24
milljóna króna kröfu á félagið. Að
sögn Guðmundar Óla er vonast til
að Pan Am fallist á að breyta að
einhveiju leyti kröfum sínum í
hlutafé. Eignir félagsins eru litlar,
helst skrifstofubúnaður, auk við-
skiptavildar hjá Pan Am og Federal
Express, að sögn stjórnarformanns-
ins.
Guðmundur sagði að innan fé-
lagsins lægi þegar fyrir heimild til
að auka hlutafé félagsins um 30
milljónir króna og þegar hafa feng-
ist skilyrt hlutafjárloforð frá nokkr-
um hluthafa upp á 21 milljón króna.
Þessi hlutaíjárloforð eru bundin því
skilyrði að samþykkt Alþingis um
heimild til 25 milljóna króna styrk-
veitingar til vöruflugs gangi eftir
en að sögn Guðmundar hefur ekk-
ert svar borist við fyrirspumum til
ríkisstjórnar um hvað úr því máli
verði. Takist að koma nýrri skipan
á fjárhag Flugfax er ætlun félags-
ins að hefja á ný í september flutn-
inga á sjávarafurðum á markað í
Austurlöndum.
Tilsjónarmaður með rekstri Flug-
fax, fáist greiðslustöðvun, verður
Björgvin Þorsteinsson hrl.
ísafjörður:
Frestað að
brenna sorp
BÆJARSTJÓRARNIR á ísafirði
og í Bolungarvík og Eiður Guðna-
son, umhverfisráðherra, gerðu í
gær með sér samkomulag um að
fresta því fram eftir vikunni að
hefja brennslu sorps að nýju í
sorpbrennslustöðinni á Skarfa-
skeri. Magnús Reynir Guðmunds-
son, bæjarstjóri á ísafirði, segist
vænta þess að þá muni Iiggja fyr-
ir ákvörðun ráðherra um framtíð
stöðvarinnar.
íbúar í Hnífsdal fóru í vor fram
á opinbera rannsókn á starfsemi
stöðvarinnar og er málið nú hjá ríkis-
saksóknara. Undanfamar vikur hef-
ur sorpbrennslan í stöðinni legið
niðri. I gær var farið að brenna sorp
en því var hætt eftir fundinn.