Morgunblaðið - 25.02.1992, Qupperneq 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 1992
SJOSLYSIÐ A HALAMIÐUM
Eini möguleikinn til
að ná honum um borð
- segir Bergþór Gunnlaugsson sem kastaði sér fyrir
borð á Sléttanesi til að bjarga skipverja af Krossnesi
ísafirði. Frá Helga Bjarnasyni, blaðamanni Morgunblaðsins.
„ÉG TEL að þetta hafi verið eini möguleikinn til að ná honum um
borð. Flotg-allinn var fráflaksandi og maðurinn orðinn mjög þrekað-
ur. Hann gat enga björg sér veitt í sjónum, gat ekki einu sinni talað
og umlaði bara þegar ég kom að honum,“ sagði Bergþór Gunnlaugs-
son, annar stýrimaður á Sléttanesi ÍS 808 frá Þingeyri, en hann
fleygði sér í sjóinn til að bjarga Garðari Gunnarssyni skipveija á
Krossnesi. Garðar hafði verið 20 mínútur eða hálftíma í sjónum,
blautur í flotgalla sem hann náði ekki að renna upp, og var auk
þess fótbrotinn.
„Veðrið var ekki slæmt, en það
var kvika og myrkur. Við sáum fyrst
galla á fioti sem reyndist mannlaus
og stuttu seinna birtist annar og var
Garðar í honum,“ sagði Bergþór.
„Það er eiginlega röð tilviljana sem
veldur því að við rákumst þarna á
manninn. Skipstjórinn manúeraði að
honum þannig að það var orðið
styttra í hann. Síðan henti ég mér
frá borði með taug og Markúsarne-
tið og synti að honum,“ sagði hann.
Bergþór sagði að Garðar hefði ekki
náð að renna upp rennilásnum á fiot-
gallanum og gallinn því verið fullur
af sjó og Garðar orðinn kaldur. Hann
hefði verið orðinn þrekaður og ekk-
ert getað gert, ekki einu sinni talað,
þegar hann komst til hans, aðeins
umlað. Hann hefði þó verið með
meðvitund allan tímann.
Eina ráðið að hifa hann í
flotgaUanum
„Hann var 20-30 metra frá bak-
borðssíðunni. Ég tók hann fyrst
björgunarsundtaki og kallaði á strák-
ana að draga mig að borði og náði
honum þannig nær skipinu," sagði
Bergþór. Hann kallaði háseta, Halld-
ór Lárus Sigurðsson, til sín í sjóinn.
„Þegar ég kom að síðunni var ég
hræddur og farinn að hugsa um það
hvernig í ósköpunum væri hægt að
koma manninum um borð. Þegar
átti að grípa til Markúsametsins var
það allt orðið flækt utan um fæturn-
ar á mér. Ég hefði aldrei getað kom-
ið honum í það. Eina ráðið var að
hífa hann í flotgallanum. Ég tók við
króknum og setti hann niður við hlið-
ina á okkur á meðan við smelltum
sáman lykkju sem er framan á þess-
um björgunargöllum. Það var velta
á skipinu, ég fylgdist með kvikunni
og smellti síðan króknum á við réttar
aðstæður. Kranamaðurinn dró bó-
muna að og dró Garðar síðan upp
með síðunni. Þetta gekk vel fyrir
sig,“ sagði Bergþór.
Þrekið búið
Bergþór var orðinn mjög þrekaður
þegar búið var að ná slasaða mannin-
um upp úr sjónum. Hann sagðist
hafa verið búinn að ná handfestu á
leiðaranum við dymar á síðunni en
ekki náð að hífa sig uppúr. Hann
hefði heldur ekki fundið fyrir þrepun-
um fyrr en skipverjar á Guðbjörginni
lýstu upp með kastara og þá hefðu
skipgfélagamir náð taki á honum og
kippt innfyrir. „Átökin tóku mikið á
mig, allt þrek var búið og ég lá bara
á dekkinu þegar ég komst um borð,“
sagði Bergþór. Hann sagðist þó hafa
haldist þurr og því ekki verið kalt.
Hann sagðist hafa haft um annað
að hugsa en klukkuna og vissi því
ekki hvað hann hefði verið lengi í
sjónum.
Bergþór sagði að tryggingamál
hefðu ekkert komið upp í hugann á
meðan á björguninni stóð, en fram
hefur komið að skipverji á Oskari
Halldórssyni sem slasaðist við það
að kasta sér í sjóinn hefur ekki talið
sig fá sanngjarnar bætur. Bergþór
sagði að þetta mál hefði komið upp
eftir á, þá hefðu strákamir farið að
ræða það. Þetta er í fyrsta skipti sem
Bergþór bjargar mannslífí. „Vonandi
þarf maður ekki að gera það aftur,“
sagði hann.
Markúsarnetið kom ekki
að notum
Bergþór sagði að Markúsametið
kæmi ekki að notum við svona að-
stæður og það gæti verið hættulegt.
Menn fæm út með fljótandi spotta
á eftir sér og í öldugangi gæti það
flækst. í þessu tilviki hefði hann
verið hættur að getað athafnað sig
með manninn í sjónum. Hins vegar
hefði Björgvinsbelti komið sér vel
þama. Hægt hefði verið að smokra
lykkjunni undir hendurnar á mannin-
um og hífa báða um borð í einu. „Ég
hefði kannski verið fimm mínútum
fljótari að ná honum upp með Björg-
vinsbelti," sagði Bergþór. Taldi hann
ráðlagt að fá Björgvinsbeltið í alla
togara, jafnvel í staðinn fyrir Mark-
úsametið.
Bergþór sagði að fræðslan í Slysa-
varnaskóla sjómanna hefði komið sér
vel við meðhöndlun á sjúklingnum
þegar búið var að ná honum um
borð. Þá hefðu reglulegar björguna-
ræfíngar um borð gert menn ömgg-
ari við björgunarstörfin.
Morgunblaðið/Ragnar Axelsson
Bergþór Gunnlaugsson, annar stýrimaður á Sléttanesi, við flotgall-
ann, sem Garðar Gunnarsson, skipverji á Krossnesi var í þegar
Bergþór bjargaði honum úr sjónum. Skipverjar á Sléttanesi skáru
gallann í sundur, til að ná Garðari úr honum.
Kristján Jóns-
son, flugmaður
á Fokker-flug-
vél Landhelgis-
gæslunnar og
Benóný As-
grímsson,
þyrluflugstjóri,
tóku þátt í leit
að skipverjun-
um þremur,
sem saknað er
eftir að Kross-
nes sökk á
Halamiðum á
sunnudags-
morgun.
Sæmileg skilyrði til leitar úr lofti
- segir Kristján Jónsson flugmaður á Fokker-vél LHG
„SKILYRÐI til leitar úr lofti
voru sæmilega á Halamiðunum
þegar við flugum yfir leitar-
svæðið,“ segir Kristján Jónsson
flugmaður á Fokker-vél Land-
helgisgæslunnar sem kölluð var
út á sunnudagsmorguninn. „Það
voru þetta 5—6 vindstig og gekk
á með éljum en eftir því sem
leið á daginn varð lengra á milli
éljanna.“
Kristján segir að Fokkerinn með
níu manna áhöfn hafí verið kominn
á leitarsvæðið um sama leyti og
þyrlan. „Við sáum strax hve leitar-
svæðið var afmarkað og mikið af
skipum á því. Það var hægt að sjá
nokkuð nákvæmlega hvar Krossa-
nesið sökk þar sem mikil olíubrák
var þar a sjónum og fiskkassa-
breiða. Á meðan þyrlan fór og
sveimaði yfir miðju leitarsvæðinu
fórum við hringinn í kringum út-
jaðra þess og leituðum undan vindi
frá þeim stað sem togarinn sökk.“
Í máli Kristjáns kemur fram að
Fokkerinn var yfir leitarsvæðinu
meðan eldsneytisbirgðir hans
leyfðu og það hefði verið maður í
hverjum glugga vélarinnar að
svipast um á haffletinum fyrir
neðan.
Við sáum tölu-
vert brak á floti
- segir Benóný Ásgrímsson þyrlu-
flugmaður hjá Landhelgisgæslunni
„VIÐ sáum töluvert af braki á floti á þeim stað sem togarinn sökk
eftir að við komum á leitarsvæðið, olíubrák, fiskkassa, fatnað og
fleira,“ segir Benóný Ásgrímsson þyrluflugmaður hjá Landhelgis-
gæslunni sem tók þátt í leitinni að skipveijunum af Krossnesinu á
Halamiðunum um helgina. „Við sveimuðum yfir leitarsvæðinu í um
klukkutíma en svæðið var afmarkað og um tuttugu skip á því svo
að mínu mati var það nyög vel leitað."
Benóný segir að hann hafí verið
kallaður út um klukkan 8.20 á
sunnudagsmorguninn en þyrlan var
komin í loftið um klukkan 8.43.
„Þyrlan er ekki útbúin afísingar-
búnað og gátum því ekki flogið
stystu leið og fórum út fyrir Snæ-
fellsnesið og Bjargtanga. Á leiðinni
öfluðum við okkur upplýsinga um
kringumstæður og er við vorum
staddir út af Bjargtöngum kom-
umst við í samband við Örvar HU
sem setti okkur inn í stöðuna. Þá
var búið að bjarga átta mönnum
um borð í Guðbjörgu og einum um
borð í SIéttanesið,“ segir Benóný.
Að sögn Benónýs fengu þeir
einnig fregnir frá bátnum Haffara
um að einn maður hefði sést á floti
við bátinn og hélt þyrlan því fyrst
þangað tií leitar. „Við fengum
fregnir frá skipveijum um að þeir
hefðu misst þennan mann úr sjón-
máli frá sér en við hófum strax að
undirbúa björgun um borð hjá okk-
ur. Er við komum til Haffara og
leituðum í kringum bátinn var þenn-
an mann hvergi að sjá,“ segir Ben-
óný. „Um leið og við leituðum í
kringum Haffara hafði læknir okk-
ar samband við bæði Guðbjörgu og
Sléttariesið til að spyrja hvort þörf
væri á honum um borð í þessum
skipum. Frá Guðbjörgu bárust þau
boð að allir mennirnir væru hressir
en frá Sléttanesinu komu þau boð
að maðurinn þar væri fótbrotinn
og hjartasjúklingur. Hinsvegar væri
ástand hans í jafnvægi og ekki
þörf á lækninum. Þar að auki væri
björgunarbáturinn Daníel Sig-
mundsson frá ísafirði á leiðinni með
lækni um borð. Við spurðum hvort
við ættum að taka þennan mann
til okkar og fljúga með hann á
sjúkrahús en fengum það svar að
hann treysti sér ekki með þyrlunni."
í máli Benóný kemur fram að
þyrlan hefði aðeins um klukku-
stundar flugþol yfir leitarsvæðinu
og því var henni flogið til ísafjarðar
til eldsneytistöku, um klukkan
11.35 og þar var hún höfð í við-
bragðsstöðu. „Veðurspáin var svo
þannig að um klukkan 3 um daginn
var ákveðið að senda þyrluna aftur
suður til Reykjavíkur," segir Ben-
óný.