Morgunblaðið - 29.02.1992, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. FEBRUAR 1992
19
Þetta er mjög þekkt fyrirbrigði er-
lendis. En þótt vestrænar þjóðir
hafi búið við góða velferð þá held
ég að menn geri sér grein fyrir að
þeir verði að hafa eitthvert öryggis-
net gagnvart ellinni og fráfalli
maka. Eg held að það sé líka stefna
fólksins að vera sem óháðast ríkis-
valdinu varðandi þessa lífsstöðu
sína og með því að vera í þessum
sjóðum komist menn nær því að
hafa eitthvað vald yfir þessu.
Á Vesturlöndum eru þessir sjóðir
geysilega öflugir og miklu virkari
þátttakendur í atvinnulífinu heldur
en lífeyrissjóðir á íslandi hafa verið
til þessa. T.d. má nefna það að líf-
eyrissjóðir General Motors skila
meiri tekjum en bílaframleiðslan
sjálf. Ég held að það sé einnig mjög
þýðingarmikið í sambandi við lífeyr-
issjóðina að þess sé gætt að engin
misnotkun geti átt sér stað. Þar
hafa félagslegir sjóðir reynst betri
því annað eftirlit er með þeim en
með fyrirtækjasjóðum. Það nægir
að líta til Englands til að sjá hvað
gerðist með fyrirtækjasjóði hins
fræga blaðaútgefanda Roberts
Maxwells. Þó sjóðsfélagar séu ekki
nægilega mikið í beinni snertingu
við sjóðina eru fulltrúar í stjórn hér
kjörnir af helstu aðildarfélögum og
þar eru reikningarnir lagðir fram.
Þeir eru einnig lagðir fram á aðal-
fundum samtaka vinnuveitenda.
Síðan eru hér bæði félagslegir og
löggiltir endurskoðendur. Þá fylgj-
ast fjármálaráðuneytið og Seðla-
bankinn einnig með ársreikningum
og endurskoðun sjóðanna."
Mikilvægast fyrir ungt fólk að
vera í sameignarsjóði
- Hvernig myndir þú ráðleggja
ungu fólki að haga sínum lífeyris-
málum? Er ekki bráðnauðsynlegt
fyrir fólk að byggja upp sinn eigin
lífeyrissjóð með reglulegum sparn-
aði?
„Það er mikilvægast fyrir ungt
fólk að vera í sameignarsjóði þann-
ig að það búi við fuilkomna trygg-
ingavernd gagnvart hugsanlegum
áföllum. Ég ráðlegg ungu fólki að
vera í sjóðum sem skapa grundvall-
artryggingu.
Hins vegar kemur það mjög vel
til álita hjá þeim sem hafa góð efni
og gott svigrúm, að bæta við sig
þeirri viðbótartryggingu sem felst
í sparnaði. En jafnframt tekur það
þátt í annarskonar áhættu. Það er
ekkert öruggt að fá mikið meira til
baka með sérsparnaði frekar en
félagslegum sparnaði. Sá sem yrði
óvinnufær um fimmtugt myndi éta
upp sérsparnaðinn á nokkrum
árum. Hver á að borga mismuninn
sem upp á vantar. Við verðum að
hafa þetta öryggisnet.“
- En er ekki ástæða til að hvetja
til þess að lífeyrissjóðir renni saman
og þeir verði stærri og styrkari?
„Jú, mér sýnist að reynslan af
Lífeyrissjóði verzlunarmanna sanni
að það er mjög þýðingarmikið að
hafa stóra lífeyrissjóði. Bæði er það
betra út frá tryggingarlegu sjónar-
miði, áhættudreifingin verður meiri,
reksturskostnaðurinn mun minni og
stóru sjóðirnir eru í mun betri að-
stöðu til að semja um sín mál hvort
sem það er í sambandi við ávöxtun
eða annað.
Það er nauðsynlegt að alþingi
íslendinga fari að ganga frá frum-
varpi til laga sem er búið að liggja
fyrir í mörg ár en enginn hefur
þorað að taka endanlega afstöðu
til. Það er orðið brýnt nauðsynja-
mál fyrir okkur.“
- Telur þú einhveijar líkur á því
að tryggingafélögin eigi eftir að
: taka við hlutverki lífeyrissjóðanna
á næstu árum?
„Það þekkist erlendis að trygg-
ingafélög vinna með lífeyrissjóðum
sem og bankar og fjármálastofnan-
ir. Það má vel hugsa sér það að
tryggingafélögin komi til skjalanna
í sambandi við áhættutryggingarn-
ar. Hugsanlegt er að hægt væri að
finna eitthvert form í því sambandi
sem gæti jafnvel verið hagstæðara
fyrir lífeyrissjóðina. Það mál er í
könnun. Lífeyrissjóðirnir mega ekki
staðna og daga uppi sem einhver
nátttröll."
Viðtal: Kristinn Briem
Hr. Smith sendir skipin í land
eftir Oskar
Magnússon
Hlutabréf í fjölmörgum íslensk-
um sjávarútvegsfyrirtækjum eru
seld hveijum sem kaupa vill hjá
verðbréfafyrirtækjum. Svo er líka
um hlutabréfin í olíufélögunum
sem aftur eiga hlut í sjávarútvegs-
fyrirtækjunum, oftast tilneydd
vegna skuldbreytinga. Af hálfu
viðskiptaráðuneytisins kom sú
skoðun fram opinberlega í nóvem-
ber á síðasta ári að ný lög um fjár-
festingu erlendra aðila leiddu til
þess að útgerðarfélög sem t.d.
Olíuverzlun Islands hf. ætti hlut í
misstu kvótann sinn. Þessi túlkun
á lögunum er hugsanleg en leiðir
ekki til skynsamlegrar niðurstöðu.
Hér eru tvö tilbúin dæmi.
Hlutabréfasjóðurinn hf. á hluta-
bréf í Granda hf. Draupnissjóður-
inn hf. á hlutabréf í Hlutabréfa-
sjóðnum hf. Iðnþróunarsjóður á
hlutabréf í Draupnissjóðnum. Og
frændur okkar á Norðurlöndum
eiga hlut í Iðnþróunarsjóði. Af
þessu leiðir að Grandi má ekki
veiða fisk.
Hitt dæmið gæti litið svona út:
Ég fer á verðbréfamarkað og
kaupi hlutabréf í Olíufélaginu hf.
(Esso) fyrir 100 þúsund krónur.
Ég sel síðan bandarískum
kunningja mínum, hr. Smith,
hlutabréfin. Við það er Esso kom-
ið í eigu útlendings og öll útgerðar-
fyrirtækin sem félagið hefur fjár-
fest í missa veiðiréttinn. Hr. Smith
neitar að selja bréfin hvaða verð
sem er bpðið og stjómar því veið-
unum á íslandsmiðum.
Sjálfsagt er óhætt að túlka lög-
in rýmra þannig að afleidd eigna-
raðild verði heimil að vissu marki.
Um mörkin eru til skilgreiningar
sem geta dugað og hafa raunar
dugað ágætlega í tíð eldri laga.
Auðvitað þarf að gæta fiskimið-
anna. En ef menn ætla að gera
það á þeirri forsendu að útlending-
ar bíði í stórum hópum í spreng
eftir að fjárfesta á íslandi þá verð-
ur niðurstaðan ekki skynsamleg.
Höfundur er lögmaður og
stjórnarformaður Olíuverzlunar
íslands hf.
Öskar Magnússon
1 S
Einingabréf
FYRIR 100.000 KR.
I tilefni 10 ára afmælis Kaupþings hf. síðar á árinu
efnum við til létts spurningaleiks.
Ef þú gerist áskrifandi að Einingabréfum
áttu möguleika á að vinna 100.000 kr. Allt sem þú þarft að gera
er að svara tveimur spurningum og senda svarið
til Kaupþings hf., Kringlunni 5, 103 Reykjavík.
Einnig getur þú gerst áskrifandi með því að hringja
í síma 68 90 80.
Dregið verður úr hópi ALLRA áskrifenda I. maí 1992
og verðlaunin eru Einingabréf fyrir 100.000 kr.
Vertu með!
KAUPÞING HF
Löggilt verðbréfafyrirtœki
Kringlunni 5, si'mi 689080
/ /
I eigu Búnaðarbanka Islands
og sparisjóðanna
SVARSEÐILL
1. Hvaða ár var Kaupþing stofnað?—
2. Hverjir eru eigendur Kaupþings hf.?
Nafn:___________________________
Heimili: -----------------------
Póstnúmer:------------- Staður:
Sími: -------------------------
Kennitala: ---------------------
□ Ég óska eftir að gerast áskrifandi að Einingabréfum I □,
2 □ eða 3 □ að upphæð------------------ kr. á mánuði.
□ Eg óska efiir að fá sendan gíróseðil.
□ Ég óska eftír þvi að greiðslan verði skuldfærð
mánaðarlega af greiðslukorti mínu.
□ VISA □ EUROCARD □ SAMKORT
Númer korts:_______________________________________________
Gildir út: ________________________________________________