Morgunblaðið - 14.04.1992, Page 37

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. APRIL 1992
37
Halldór Blöndal samgönguráðherra:
Einfaldari löggjöf um
veitinga- og gististaði
Mögulegt los á framkvæmd áfengislög-
gjafarinnar segja stjórnarandstæðingar
HALLDÓR Blöndal samgönguráðherra mælti í gær fyrir frumvarpi
til laga um veitinga- og gististaði. Stjórnarandsteðingum leist illa á
frumvarpið, m.a. þótti þeim ótryggilega um hnúta búið í sambandi
við leyfi til þessa rekstrar, en það gæti hamlað framkvæmd áfengis-
laganna.
Halldór Blöndal samgönguráð-
herra taldi þetta frumvarp einfalt
mál; hér væri um að ræða einföldun
laga um veitinga- og gististaði.
Helstu breytingar væru tvíþættar.
Mæður komu með börn sín á þingpalla í gær.
Morgunblaðið/Júlíus
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir um Fæðingarheimilið:
Breytingar á rekstri
fela ekki í sér spamað
Breytingarnar spara 28 miljónir á ári, segir heilbrigðisráðherra
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir (Kv-Rv) segist sannfærð um að eng-
inn sparnaður muni felast í því að leggja Fæðingarheimili Reykjavík-
ur niður í núverandi mynd. Tæplega 500 börn hafi fæðst á Fæðingar-
heimilinu. Samsvarandi aukning fæðinga komi væntanlega í hlut
Fæðingardeildar Landspítalans með samsvarandi kostnaði. Sighvatur
Björgvinsson heilbrigðisráðherra segir að til standi að bjóða upp á
sömu þjónustu með því að innrétta á Fæðingardeild Landspítalans
svipaða aðstöðu og verið hafi á Fæðingarheimilinu. Breytingin spari
28 m.kr. á ári. Málefni Fæðingarheimilisins voru rædd utan dag-
skrár á þingi í gær.
„Það þarf enginn að segja mér
að Landspítalinn geti bætt við sig
500 fæðingum með engum til-
kostnaði," sagði Ingibjörg Sól-
rún. Hún benti á að Fæðingar-
deildin hefði á sínum tíma verið
hönnuð fyrir 2200 fæðingar á ári.
Þar væru þegar 2800 fæðingar
og yrðu yfir 3000 eftir breytingu.
„Þetta eru ekki boðlegar aðstæð-
ur, hvorki fyrir konur, börn eða
starfsfólk," sagði Ingibjörg Sól-
rún.
Hún sagði að umfangsmiklar
kannanir sem gerðar hefðu verið
í Bandaríkjunum á konum sem
ekki væru í áhættuhópi sýndu að
því tæknivæddari sem fæðingar-
stofnun væri, þeim mun líklegra
væri að gripið yrði inn í fæðingu
með tilheyrandi kostnaði fyrir heil-
brigðiskerfið.
Ingibjörg Sólrún sagði að
borgarlögmaður hefði í maí 1990
gert heiðursmannasamkomulag
fýrir hönd þáverandi borgarstjóra
og núverandi forsætisráðherra,
Davíðs Oddssonar, við starfsfólk
Fæðingarheimilisins um að
tryggja framtíðarrekstur heimilis-
ins. „Ég trúi því ekki að óreyndu
að forsætisráðherra svíki þetta
samkomulag,“ sagði Ingibjörg
Sólrún.
Sighvatur Björgvinssonheil-
brigðisráðherra, sagði ekki rétt að
þarna væri ekki um að ræða
rekstrarsparnað þar sem breyting-
in myndi hafa í för með sér sparn-
að upp á 28 milljónir króna á ári.
Sighvatur sagði að málefni
Fæðingarheimilisins væri ekki eitt
af stærstu áhyggjumálum sínum
varðandi sparnaðaraðgerðir í heil-
brigðisgeiranum þar sem ekki
væri um þjónustuskerðingu að
ræða. Til stæði að bjóða upp á
sömu þjónustu með því að innrétta
á Fæðingardeild Landspítalans
sams konar aðstöðu og verið hefði
á Fæðingarheimilinu.
Finnur Ingólfsson(F-Rv) sagði
að fótunum hefði verið kippt und-
an rekstri Fæðingarheimilisins
þegar tiltekinn hluti húsnæðisins
hefði verið leigður út til sjálfstætt
starfandi lækna fyrir nokkrum
árum.
Davíð Oddssonforsætisráð-
herra sagðist skilja málið þannig
að engin endanleg ákvörðun hefði
verið tekin um það enn að fæðing-
ar ættu sér ekki stað'á Fæðingar-
heimilinu. „Hins vegar er rétt að
unnið er að því að breytingar verði
í þeim efnum þegar aðstaða verður
komin á Fæðingardeild Landspít-
alans til þess að láta starfsemina
fara fram með eins líkum hætti
og gerðist á Fæðingarheimilinu.
Þá skiptir auðvitað húsnæðið ekki
öllu máli heldur fremur eðli starf-
seminnar," sagði Davíð.
Guðrún Helgadóttir(Alb-Rv)
sagði að ekki væri um að ræða
sparnað í þessu máli heldur ein-
ungis tilfærslu peninga. Rekstur
Fæðingarheimilisins hefði kostað
60 milljónir á ári en þegar fæðing-
ar yrðu aflagðar þyrfti samt sem
áður 30 milljónir til aj3 reka
sængurkvennalegudeild. Á sama
tíma væri verið að biðja um 35
milljónir til að breyta Landakots-
spítala vegna öldrunarsjúklinga
sem þangað ættu að koma á með-
an að b-álma Borgarspítalans
stæði auð. „Hér er ekki verið að
spara eitt eða neitt heldur er verið
að umturna krónukerfi," sagði
Guðrún.
Hún sagði það enga tilviljun að
ísland gæti státað af lægstum
ungbarnadauða í heiminum.
Ástæðan væri sú að heilbrigðis-
kerfið væri í lagi eins og það hefði
fram til þessa verið rekið.
Árui Johnsen(S-Sl) sagði að
málið snérist um hagkvæmni. Á
Fæðingarheimilinu væri kostnaður
við fæðingu hvers barns um 120
til 130 þúsund krónur en á
Fæðingardeild Landspítalans 85
til 90 þúsund krónur.
Árni sagðist ekki telja að það
skipti máli hvort starfsemi
Fæðingarheimilisins færi endilega
fram innan veggja þess. Uppi
væru hugmyndir um að koma til
móts við það starf sem þar hefði
verið unnið með því að koma upp
fæðingaraðstöðu svipaðs eðlis á
Fæðingardeildinni.
Injgibjörg Pálmadóttir(F-Vl)
sagði útilokað að sætta sig við þá
óvissu sem ríkti víða í heilbrigðis-
málum. Víðast úti á landi myndu
konur ekki geta fætt á sínum
heimaslóðum í sumar þar sem þar
væri verið að draga úr þjónustu.
Þessar konur væru því tilneyddar
til að fara til Reykjavíkur þar sem
Landspítalinn yrði að taka við
þeim auk allra þeirra sem að öðr-
um kosti hefðu fætt á Fæðingar-
heimilinu.
Svavar Gestsson(Alb-Rv)
sagðist sannfærður um að með
þessum ráðstöfunum væri ekki
verið að spara þegar til lengri tíma
væri litið heldur yrði um viðbótar-
kostnað að ræða.
Jóna Valgerður Krisljáns-
dóttir(Kv-Vfj) sagðist telja að þær
aðgerðir sem unnið hefði verið að
til sparnaðar í heilbrigðiskerfinu í
vetur myndu ekki skila árangri og
erfitt yrði að umreikna í krónur
þær eyðileggingar sem aðgerðirn-
ar myndu hafa í för með sér.
Annars vegar þær að í frumvarpinu
væri gert ráð fyrir að veitinga- eða
gististaðir þyrftu ekki sérstakt leyfi
til rekstrarins, en þyrftu þess í stað
að uppfylla nokkur almenn skilyrði
og þannig fá skráningu hjá lögregl-
ustjóra. Meðal þessara skilyrða er
að ábyrgðaraðili, einstaklingur eða
félag skuli eiga varnarþing á Is-
landi en í gildandi lögum voru
strangari ákvæði ábyrgðaraðila,
m.a. um búsetu hér á landi.
Einnig er það nýmæli í frumvarp-
inu að samgönguráðherra verður
heimilt að setja í reglugerð ákvæði
um menntun starfsfólks og um
búnað og flokkun gisti- og veitinga-
staða. Samgönguráðherra sagði að
eðlilegra væri að kveða á um þessi
atriði í reglugerð fremur en fast-
binda í lögum.
Áfengislög?
Hjörleifur Guttormsson (Ab-
Al) harmaði það að ráðherra hefði
sýnilega markað þá stefnu að „búta
niður“ þennan málaflokk eins og
mest mætti verða. Ráðherra flytti
nú.þriðja frumvarpið um þessi mál
á skömmum tíma, en áður hefði
hann mælt fyrir frumvörpum um
skipulag ferðamála og um ferða-
miðlun. Hjörleifur sagði að með
þessu frumvarpi væri verið að gera
mjög veigamiklar breytingar. Eftir-
lit með starfsemi útlendinga yrði
t.a.m. ákaflega veikt.
Hann taldi einnig nauðsynlegt
að vekja athygli á því að nú væri
ekki lengur gert ráð fyrir sérstöku
leyfi til þessa rekstar. En hann
hefði litið svo til, að á grundvelli
þeirrar leyfisveitingar byggist
framkvæmd ýmissa atriða áfengis-
löggjafarinnar, s.s. varðandi úthlut-
un vínveitingaleyfa. Pétur Bjarna-
son (F-Vf) taldi einnig margt í
frumvarpinu orka tvímælis, s.s.
AIMAGI
ákvæði um samráð við stjórn Ferða-
málaráðs íslands. Hann liti svo á
að framkvæmdastjórn Ferðamála-
ráðs ætti ekki að taka stefnumark-
andi ákvarðanir, heldur skyldi
stjórnin framkvæma stefnu og vilja
Ferðamálaráðsins. Pétur taldi ekii
vera til bóta að feila niður ákvæði
um sérstakt leyfi. Það væri ljóst
að margir hefðu farið í þennan
rekstur og farið á því flatt sökum
þess að þekkingu hefði skort. Krist-
ín Einarsdóttir (SK-Rv) sagði að
í þessu frumvarpi rækist hvað á
annars horn og það væri ljóst að
fara yrði vandlega ofan í þetta
frumvarp. Hún varaði líka við þeim
möguleika að samþykkt þess frum-
varps kæmi á losi í útdeilingu vín-
veitingaleyfa. Steingrímur J. Sig-
fússon (Ab-Ne), fyrrum samgöngu-
ráðherra, þótti lítt til um þetta
frumvarp og vildi tæpast telja það
þátt í þeirri endurskoðun löggjafar
um ferðamál sem „Hvítbók" ríkis-
stjórnarinnar boðaði. Steingrímur
fór í nokkru máli í gegnum frumr
varpið og fann á flestu löst. En þó
gat hann fagnað frumvarpinu í einu
atriði. Hann var því sammála að
það væri að mörgu leyti eðlilegra
að ákvæði um flokkun veitinga- og
gististaða væru í reglugerð en ekki
lögfest.
Halldór Blöndal samgönguráð-
herra taldi margt líkt í ádeilum
fyrri ræðumanna. Að frumvarpið
væri ekki nógu langt og ítarlegt
um einfalt efni.
Halldór Blöndal vísaði því á bug
að samþykkt þessa frumvarps kynni
að -leiða til lausungar í framkvæmd
áfengislaga. Las Halldór nokkurn
kafla úr áfengislögum og sýndist
honum þar svo fast um hnúta bund-
ið að ekki þyrfti að hnýta ákvæði
í öðrum lögum.
Sökum þess að boðuð hafði verið
utandagskrárumræða um Fæðing-
arheimilið í Reykjavík varð Sturla
Böðvarsson varaforseti Alþingis að
fara þess á leit við samgönguráð-
herra hann gerði hlé á sinni ræðu.
Morgunblaðið tók samgönguráð-
herra tali og innti hann eftir því
hvort honum þætti önnur gagnrýi!v\
sem fram hefði komið veigameiri,
t.d. varðandi rýmkun á almennum
skilyrðum; að búsetu á íslandi væri
ekki krafist. Samgönguráðherra
visaði til þess að samþykkt hefðu
verið lög um fjárfestingu erlendra
aðila í atvinnurekstri síðastliðið vor.
Þar að auki væri rekstur gistihúsa
meðal þeirra atvinnugreina þar sem
við hefðum með litlum eða engum
árangri leitað eftir aðild og þátttöku
útlendinga.
Fyrirspurn um innflutning á erlendum bókum:
Stórmál fyrir fróðleikþyrsta
- segir Björn Bjarnason
BJÖRN Bjarnason (S-Rv) gerði nýlega fyrirspurn til fjármálaráð-
herra um hvaða reglur giltu um virðisaukaskatt á innfluttar
bækur fyrir einstaklinga. „Stórt. mál fyrir fróðleiksþyrsta einstakl-
inga, lítið inál fyrir ríkissjóð," segir fyrirspyijandi.
Björn Bjarnason vildi fræðast
nánar um hvernig þessum bóka-
innflutningi væri háttað og fór
þess á leit við fjármálaráðherra
að hann svaraði nokkrum spurn-
ingum, m.a. um liveijar tekjur
ríkissjóðs hafi verið á árinu 1991
af virðisaukaskatti á einstökum
bókum sem einstaklingar pöntuðu
erlendis og fóru í gegnum tollpóst-
stofu? Og einnig hvaða reglur
giltu um undanþágur frá virðis-
aukaskatti vegna innflutnings
einstaklinga á einstökum bókum?
Fjármálaráðuneytið segir að
ekki sé liægt að svara því ná-
kvæmlega hveijar tekjur ríkis-
sjóðs hafi verið af bókainnflutn-
ingi einstaklinga, en rniðað við
tiltækar upplýsingar frá Pósti og
síma megi ganga út frá því að
árið 1991 hafi þessi gjaldtaka
numið u.þ.b. 10-15 milljónum
króna. Ráðuneytið upplýsir einnig
að engar undanþágur séu á virðis-
aukaskatti hvað varðar innflutn-
ing einstaklinga á erlendum bók-
um.
Það kemur ennfremur fram í
svari fjármálaráðuneytisins að
reglur um þessi efni eru mjög
breytilegar erlendis. I Noregi eru
bækur undanþegnar virðisauka-
skatti. í Danmörku eru bækur
sem berast erlendis frá að verð-
mæti undir 80 dönskum krónum
(744 ISK) undanþegnar virðis-
aukaskatti. En í Evrópubandalag-
inu eru einnig þær almennu reglur
í gildi að heimilt sé að undan-
þiggja smásendingar milli landa
innflutningsgjöldum, að hámarki
að upphæð 22 ECU (1620 ISK).
Björn Bjarnason sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að það væri
ljóst af svari fjármálaráðuneytis-
ins að þetta væri ekki stórt mál
fyrir ríkissjóð. En þetta væri hins
vegar stórt mál fyrir þá einstakl-
inga sem vildu menntast og fræð-
ast af erlendum bókum. Björn
Bjarnason sagðist ætla að fylgja
þessu máli frekar eftir.