Morgunblaðið - 20.05.1993, Blaðsíða 1

96 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
112. tbl. 81.árg.
FIMMTUDAGUR 20. MAI 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Nyrup Rasmussen ver skotárás dönsku lögreglunnar á óeirðaseggi í Kaupmannahöfn
Reuter
Götuvíg’i á Norðurbrú
DANSKIR lögreglumenn á Norðurbrú í Kaupmannahöfn aðfaranótt miðvikudags. Fjær sést log-
andi götuvígi óeirðaseggja er mótmæltu aðild Danmerkur að Maastricht-samningnum. Þegar mót-
mælendur gerðu sig líklega til að drepa lögreglumann, sem lá særður á götunni, skaut lögreglan á
þá. Átta urðu fyrir skotum, þar af þrír i magann. Danska iögreglan ber að jafnaði ekki skotvopn.
Einn lögreglumannanna sem særðust er í lífshættu eftir að hafa fengið stein í höfuðið. í gær-
kvöldi kom aftur til óeirða og beitti lögregla táragasi gegn mótmælendum.
„Var um líf eða
dauða lögreglu-
þjóna að tefla“
Kaupmannahöfn. Frá Sigrúnu Davíðsdóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
DANSKIR stjórnmálamenn vörðu í gær þá ákvörðun lögreglunn-
ar í Kaupmannahöfn að nota skotvopn gegn ungmennum sem
söfnuðust saman á Norðurbrú í fyrrakvöld til að mótmæla úrslit-
um þjóðaratkvæðisins um Maastricht-sáttmálann. Ungmennin
höfðu reist götuvígi til að afmarka svæði er ekki lyti EB og þeg-
ar lögreglumenn ruddu þeim í burtu réðust um 400-500 ung-
menni gegn þeim með gangstéttarsteinum og járnstöngum.
Lögreglan reyndi að dreifa mann-
fjöldanum með táragasi en þar sem
það dugði ekki skaut hún um 100
viðvörunarskotum upp í loftið. Síðar
var skotið á fólkið.
Poul Nyrup Rasmussen forsætis-
ráðherra sagði að aðgerðir lögregl-
unnar væru réttlætanlegar. „Sam-
kvæmt þeim upplýsingum sem ég
hef lágu nokkrir lögreglumenn á
götunni og voru í mikilli hættu. Það
var um líf eða dauða að tefla."
Velferðarkerfið eflt
Nyrup Rasmussen kvaðst vera
mjög ánægður með niðurstöðu þjóð-
aratkvæðisins. Henni yrði fylgt eftir
með efnahagsaðgerðum, þ. á m.
verulegum skattalækkunum sem
kynntar voru í gær, til að styrkja
velferðarkerfið danska, „sem við
elskum öll svo innilega,“ eins og
hann komst að orði.
Sjá einnig frétt á bls. 28.
Rússar leita eftir stuðníngí Evrópuríkja við Bosníu-áætlunina
EB fremur en Banda-
lákin hafí frumkvæðið
Róm, Washington, Genf. Reuter, The Daily Telegraph.
ANDREJ Kozyrev, utanríkisráðherra Rúss-
lands, vill að hafist verði handa við að hrinda
af stokkunum í Bosníu friðaráætlun þeirra
Vance og Owens enda þótt Bosníu-Serbar
hafi hafnað henni með þorra atkvæða um
síðustu helgi. Talsmaður Borísar Jeltsíns for-
seta, Vjatsjeslav Kostíkov, sagði í gær að
Evrópumenn ættu að taka frumkvæðið. „Ég
tel að Evrópubandalagið ætti að taka meiri
þátt í þessu starfi þar sem Bandaríkin leggja
fram sinn skerf en hverfa síðan á braut en
Evrópa verður áfram á sínum stað,“ sagði
Kostíkov.
Bandaríkin hafa hafnað tillögu Rússa um að
haldinn verði ráðherrafundur öryggisráðs SÞ á
morgun, föstudag. Telja sumir fréttaskýrendur
að ástæðan hafi verið ótti við að Bandaríkjamenn
myndu í fyrsta sinn í sögu ráðsins standa einir
gegn Rússum og V-Evrópumönnum er taka und-
ir þá skoðun Kozyrevs að enn megi notast við
áætlun Vance og Owens.
Leiðtogasæti
Warren Christopher, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, hefur þegar lýst furðu sinni vegna
hugmynda Kozyrevs; ljóst sé að vegna andstöðu
Bosníu-Serba verði aldrei hægt að framkvæma
friðaráætlunina án þess að beita Serba valdi.
Er Kostíkov var spurður álits á þessum viðbrögð-
Reuter
Barist í bakgarðinum
VOPNAÐIR Bosníu-Serbar á hlaupum milli
skaddaðra húsa í borginni Brcko. Múslimar
og Króatar börðust af hörku í borginni Vitez
í gær og var talið að fimm manns hefðu fall-
ið. Bosníu-Serbar hótuðu í gær að lýsa form-
lega yfir sjálfstæðu ríki ef ekki tækist sam-
komulag milli stríðandi aðila.
um svaraði hann: „Ég tel að Rússland muni á
ný skipa leiðtogasæti á vettvangi heimsmálanna."
Vestur-Evrópusambandið, VES, vamarsamtök
10 Evrópuríkja sem einnig eru í Atlantshafs-
bandalaginu, lýsti í gær yfir fullum stuðningi við
friðaráætlun Vance og Owens, þrátt fyrir and-
stöðu Bosníu-Serba.
Lið til landamæravörslu
Kozyrev hefur undanfarna daga hitt að máli
ráðamenn í Króatíu, Bosníu og Serbíu/Svart-
fjallalandi en einnig ráðgast við v-evrópska leið-
toga. Sáttasemjarar Sameinuðu þjóðanna og
Evrópubandalagsins, Thorvald Stoltenberg og
Owen lávarður, sögðu Rússa hafa heitið því í
gær að leggja fram sinn skerf til alþjóðaliðs er
gæta á landamæra Bosníu og koma þannig í veg
fyrir vopnasmygl. Fulltrúi Bandaríkjastjórnar,
Richard Boucher, sagði í gærkvöldi að Banda-
ríkjamenn myndu ekki Ieggja landamæravörsl-
unni lið. Hann sagði að Slobodan Milosevic Serb-
íuforseti ætti að sjá til þess að vopn væru ekki
flutt tii Bosníu-Serba.
Bandaríkjastjórn hefur verið meðmælt þvi að
aflétt yrði vopnasölubanni á múslima og jafn-
framt að gerðar yrðu loftárásir á mikilvægustu
stöðvar Bosníu-Serba. Evrópuríkin, einkum Bret-
land og Frakkland, sem hafa þúsundir manna í
liði SÞ í landinu, eru andvíg þessum hugmyndum.
Hvað er
handan
við Plútó?
London. The Daily Telegraph.
VÍSINDAMENN hafa lengi
velt því fyrir sér hvort
ókunn reikistjarna, sú tí-
unda, sé í felum í sólkerfinu,
einhvers staðar handan við
Plútó.
Nú hafa bandarískir stjarn-
vísindamenn uppgötvað, að
ekki er um að ræða eina, held-
ur þúsundir smárra „stjarna"
í útjaðri sólkerfisins.
Með sjónauka, er greinir
hluti, sem eru 100 milljón sinn-
um daufari en svo, að augað
fái séð þá, hafa stjarnfræðing-
ar á Hawaii-eyjum og í Kali-
forníu fundið tvo dularfulla
hluti á braut bak við Plútó.
Eru þeir um 150 mílur eða svo
í þvermál og mega því kallast
smáar stjörnur eða stórir loft-
steinar.
Loftsteinageymsla
Telja vísindamennirnir, að
hér sé um að ræða fyrstu vís-
bendingu um risastóra „frysti-
geymslu“ fyrir loftsteina, sem
bíði þess ryðjast inn í sólkerfið.
Flugslys í Kólumbíu
134 voru
um borð
Bogota. Reuter.
BOEING 727-þota kólumbíska
félagsins SAM með 125 farþega
og níu manna áhöfn innanborðs
hrapaði í fjalllendi um 60 km
frá borginni Medellin í Kólumb-
íu í gær.
Ekki var vitað um manntjón er
síðast fréttist.
Vélin var á leið frá Panama til
höfuðborgar Kólumbíu, Bogota, og
skýrðu stjórnendur flugumsjónar-
mönnum frá því að ætlunin væri
að millilenda í Medellin en síðan
slitnaði fjarskiptasambandið.
Þyrlur voru þegar sendar á vett-
vang til að leita að flakinu.