Morgunblaðið - 28.09.1993, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. SEPTEMBER 1993
Olíuverð
hækkar
OLÍUVERÐ á heimsmarkaði
hækkaði í gær en þá náðu
OPEC, samtök olíuútflutnings-
ríkja, samkomulagi í Genf um
hámarksframleiðslu á olíu til
áramóta. Eykst hún úr 23,6
milljón tunnum á dag í 24,5
milljónir tunna. Enn á eftir að
ræða hvernig skiptingin verður
á milli aðildarþjóða en Kúveitar
eru afar ósáttir við sinn hlut,
1,9 milljónir tunna á dag.
Nágrannarnir
fyrst
LÍKURNAR á því að Norðmenn
gangi í Evrópubandalagið (EB)
byggjast fyrst og fremst á því
hvernig Svíum og Finnum
gengur að semja við EB. Segja
fulltrúar hinnar norsku Evr-
ópuhreyfíngar, sem berst fyrir
inngöngu Noregs í EB, að
hverfandi möguleikar séu á því
að Norðmenn gangi í bandalag-
ið, geri Svíar og Finnar það
ekki. Þessar þrjár þjóðir eiga
allar í samningaviðræðum við
EB en af þeim er mest and-
staða við aðild í Noregi.
Níunda fórn-
arlambið á
Flórída
NEW York-búi var skotinn á
hraðbraut á Flórída á sunnu-
dagskvöld. Hann er níundi
ferðamaðurinn sem lætur lífið
í ríkinu á þessu ári. Maðurinn
var ásamt tveimur öðrum í bíl
á hraðbraut er morðinginn ók
upp að þeim og skaut manninn
í höfuðið. Ekki var gerð tilraun
til að ræna fólkið.
Forstjóri SAS
segir af sér
JAN Carlzon, forstjóri SAS
flugfélagsins sagði óvænt af
sér í gær. Sagðist Carlzon ætla
að einbeita sér að samruna SAS
og annarra stórra evrópskra
flugfélaga; KLM, Swissair og
Austrian Airlines. Fleiri ástæð-
ur hafa þó verið nefndar, svo
sem mikill taprekstur fyrirtæk-
isins að undanförnu en Carlzon
hefur verið við stjómvölinn í
12 ár. Eftirmaður hans næsta
hálfa árið verður forstjóri SAS
í Noregi, Jan Reinaas.
Á smábáti yfir
hafið
RÚMLEGA sextugur Banda-
ríkjamaður, Hugo Vihlen, telur
sig hafa sett nýtt heimsmet er
honum tókst að fara yfir Norð-
ur-Atlantshaf á skektu sem er
aðeins 1,62 metrar á lengd, litlu
lengra en baðkar. Vihlen var
106 daga á leiðinni og kvaðst
vera örmagna og úttaugaður
en hann myndi hressast á fáein-
um dögum. Hann léttist um
rúm 15 kíló á leiðinni.
Samið um
réttarhöld?
LÖGMAÐUR Líbýumannanna
sem ákærðir hafa verið fyrir
að sprengja þotu Pan Am flug-
félagsins yfír Lockerbie 1988,
sagði í gær mögulegt að menn-
irnir myndu samþykkja að rétt-
að yrði í málinu í Bandaríkjun-
um eða Bretlandi en því hafa
þeir hingað til neitað. Lögmað-
urinn segir þó þörf væri frek-
ari samninga um hvernig
fyllsta réttlætis yrði gætt. Hin-
ir ákærðu hafa þegar samþykkt
að réttað verði í Sviss.
Rostropovítsj tekur völdin
RÚSSNESKI sellóleikarinn og hljómsveitarstjórinn Mistíslav Rostropovítsj veifar til mannfjöldans á
Rauða torginu á sunnudag áður en herhljómsveit undir stjórn hans hóf að leika forleikinn að 1812,
sinfóníu Tsjajkovskís. Verkið var samið til að minnast sigurs Rússa á herskörum Napóleons Frakkakeis-
ara. Meðal viðstaddra var Jeltsín forseti, hann heilsaði á báða bóga, rabbaði við Galínu Vísneskaju,
eiginkonu hljómsveitarsljórans og virtist í besta skapi.
Lífshættu-
leg’ur lottó-
vinningur
á Spáni
Barcelona. Reuter.
LOTTÓ-vinningur fjöl-
skyldu einnar á Spáni
reyndist ekki sá happa-
fengur sem hún hugði, því
áður en yfir lauk lá einn
fjölskyldumeðlimur í valn-
um og annar lífshættulega
slasaður vegna deilna um
hvernig skipta skyldi fjár-
hæðinni.
Lottóvinningurinn nam rúm-
um 26 milljónum íslenskra
króna og kom í hlut ungs
manns. Fjölskylda hans fagnaði
að vonum gríðarlega en sú gleði
snerist fljótt upp í illvígar deilur
um hvernig bæri að skipta vinn-
ingnpm. Þeim lauk með því að
maðúrinn stakk 17 ára gamla
systur sína á hol og þegar hann
reyndi að flýja lögregluna með
því að stökkva ofan af svölum,
varð hann fyrir bíl og liggur
nú stórslasaður á gjörgæslu.
Um 300 þingmenn hafast enn við í Hvíta húsinu í Moskvu
Rútskoj heitir því að gef-
ast ekki upp fyrir Jeltsín
Moskvu. Reuter.
FULLTRÚAR á rússneska þinginu, sem enn hafast við í Hvíta húsinu
í Moskvu, eru nú taldir vera aðeins um 300 og því langt frá því að
nógu margir séu mættir til að fundafært sé. Leiðtogarnir tveir,
þeir Alexander Rútskoj, sem þingmenn útnefndu Rússlandsforseta
og Rúslan Khasbúlatov þingforseti, eru samt kokhraustir. „Ég lýsi
yfir því að ráðist forsetinn á þingið mun ég hvergi hopa heldur
beijast fram í rauðan dauðann. Eg mun ekki gefast upp,“ sagði
Rútskoj á sunnudag. Hann sagðist heldur vilja deyja eins og maður
en lifa við skömm.
0 Reuter
Ut úr lífhvolfinu
TVEGGJA ára dvöl átta sjálfboðaliða í svokölluðu lífhvolfi lauk í Arizona
á sunnudag en því hefur verið líkt við Örkina hans Nóa á 20. öldinni. Það
er 2.19 milljón kúbikmetra stórt og skiptist í sjö hvolþök úr gleri og stáli.
fjórir karlar og fjórar konur, öll einhleyp, stunduðu sjálfsþurftarbúskap
í lífhvolfinu, ræktuðu um 80% matarins sjálf en um 20% hans hafði ver-
ið komið fyrir áður. Vísindalegt gildi tilraunarinnar hefur dregið í efa,
meðal annars vegna þess að fólkið hefur margsinnis þurft að leita aðstoð-
ar utan frá. Hún hefur hins vegar vakið mikla athygli, því um 200.000
gestir guðuðu á glugga lífhvolfsins þau tvö ár sem tilraunin stóð.
Rútskoj sagðist telja að liðsforingi
sem handtekinn var fyrir helgi, sak-
aður um árás á herbækistöð, hefði
verið knúinn með pyntingum til að
játa á sig sökina. Hann fullyrti að
þijú mikilvæg hersvæði; Volguhér-
að, Pétursborgarhérað og Síberíu-
hérað, styddu öll þingið í baráttunni
við Borís Jeltsín forseta. „Það er
nauðsynlegt að vemda stjómar-
skrána og lögin af festu og lífga
Sovétríkin við,“ sagði Rútskoj.
Khasbúlatov þingforseti sagði að
þráteflið gæti staðið í nokkrar vikur
enn. „Ekkert afl mun fá okkur til
að yfirgefa Hvíta húsið,“ sagði hann.
Jeltsín hefur ávallt sagt að ekki
komi til mála að beita valdi til að
reka þingmenn á brott en þeir hafa
vopnað nokkur hundmð menn og
hafa gasgrímur til taks ef gert yrði
áhlaup á húsið. Vamarlið þingsins
mun ekki vera burðugt, heimildar-
menn segja enn fremur að margir
af þeim þúsundum manna sem hafa
komið upp vegatálmum og kveikt
elda fyrir utan þinghúsið sé aldrað
útigangsfólk sem hvergi eigi höfði
að halla, viti í sumum tilvikum varla
hvað sé verið að deila um.
„Þingið fyrir rétt“
Rútskoj var í fararbroddi nokkur
þúsund stuðningsmanna þingsins
sem gengu umhverfis Hvíta húsið
á sunnudag og hrópuðu margir
göngumanna „Sovétríkin!“. Einnig
efndu aðdáendur þingsins til þjóð-
dansasýningar við þinghúsið til að
minnast tónskáldsins Pjotrs
Tsjajkovskís er lést fyrir réttri öld.
Að sögn Reufers-fréttastofunnar
skorti nokkuð á þokka hjá dönsur-
unum enda margir aldraðir og bún-
ir að dvelja í hráslagalegu veðri
við þinghúsið síðustu daga.
Ganga, sem í voru stuðnings-
menn Jeltsíns, var fjölmennari eða
um 15.000 manns. Gekk fólkið um
miðborgina, hrópandi nafn forset-
ans og báru margir fána Rúss-
lands, sumir hrópuðu „Niður með
kommúnismann“ og „Þingið fyrir
rétt“. Ljóst er þó að flestir Rússar
láta sig litlu skipta deilur Jeltsíns
og þingsins en áhugi á þingkosn-
ingunum sem líklegast má telja að
verði í desember, fer vaxandi, að
sögn heimildarmanna.
Norður-Kórea
50.000 manns í líf-
verði leiðtoganna
Tókýó. Reuter.
UM 50.000 manns, vopnaðir flugskeytum og skriðdrekum, gæta ör-
yggis leiðtoga Norður-Kóreu, Kim il-sung forseta og sonar hans,
Kim Jong-il. Þessar upplýsingar koma frá. fyrrverandi meðlimi örygg-
issveitanna, Kim Myong-chol, sem flúði til Suður- Kóreu í júlí.
Öryggissveitimar eru undir
beinni stjórn leiðtogans og eru jafn-
vel viðbúnar því að herinn geri upp-
reisn. Sveitirnar eru eru þrískiptar,
ein gætir öryggis forsetans, önnur
gætir sonar hans og arftaka en sú
þriðja gætir stöðva Verkamanna-
flokksins og annarra lykilstofnana.
Upphaflega var öryggissveitun-
um ætlað að gæta Kim il-sung en
annarri sveit var bætt við er sonur
hóf að sinna embættisskyldum sín-
um. Eftir að Nicolae Ceusescu, leið-
toga Rúmeníu, var steypt af stóli
1989, fjölgaði mjög í norður-kór-
esku öryggissveitunum, að sögn
Kim Myong-chol. Sem dæmi um
verkefni sveitanna nefndi hann að
7.000 manns gættu sveitaseturs
leiðtogans en hann kemur að jafn-
aði þangað fimm sinnum á ári og
fer á veiðar.