Morgunblaðið - 28.09.1993, Blaðsíða 48

Helmut Schmidt
Best fyrir
Islending’a
að bíða með
EB-afstöðu
HELMUT Schmidt, fyrrum kansl-
ari Vestur-Þýskalands, segir að
ef hann væri íslenskur stjórnmála-
maður myndi hann fylgjast með
þróuninni í Evrópu í nokkur ár
áður en hann tæki afstöðu til að-
ildar að Evrópubandalaginu.
Schmidt var hér á landi um helg-
ina í boði Samtaka um vestræna
samvinnu og Germaníu.
„Þið [Islendingar] hafið meira
svigrúm en aðrir. En þið verðið líka
að gera ykkur grein fyrir því að það
~^»ru hættur tii staðar. Nefnilega að
heimurinn skiptist í viðskiptablokkir,
Norður-Ameríku, þar sem væru
Bandaríkin, Kanada og Mexíkó, Suð-
austur-Asíu og Evrópu." Segir kansl-
arinn fyrrverandi að af þessum sök-
,um geti reynst hættulegt að bíða of
lengi með að taka afstöðu.
Schmidt segir í viðtali við Morgun-
blaðið að hernaðarleg þýðing íslands
sé nú mun minni en áður. Hins veg-
ar sé ekki útilokað að Rússland verði
að stórveldi á ný á næstu áratugum.
„Verði Rússland stórveldi á ný er
liklegt að þeir muni keppa að út-
þenslu. Þá verður nauðsynlegt að
halda þeim í skefjum."
Sjá bls. 24: „Hvergi...“
Greenpeace útilokar ekki aðgerðir
SOLO, skip Greenpeace samtakanna, lagði af stað
frá Tromsö í Noregi í gær áleiðis í Smuguna. Til-
gangur ferðarinnar er að fylgjast með veiðum ís-
lenzku togaranna þar. Sjolle Nielsen, stjómandi
aðgerðanna, útilokar ekki að til aðgerða verði gripið
gegn veiðum togaranna. Jónas Haraldsson skrif-
stofustjóri LÍÚ segist ekki óttast aðgerðir Grænfrið-
unga, hann telji þetta áróðursbragð. Ef Grænfrið-
ungar hins vegar hefji aðgerðir, verði gerð krafa
til Landhelgisgæzlunnar að hún sendi varðskip í
Smuguna togurunum til aðstoðar. Sjómenn í Norður-
Noregi hafa lýst yfir stuðningi við Greenpeace. Það
vakti athygli að í Tromsö lá Solo við hlið hvalveiði-
bátsins Havliner, sem er í eigu þekktasta hvalveiði-
manns Noregs, Steinars Bastesen. Það er einmitt
Steinar sem stendur þama á bryggjunni og heldur
um landfestarnar.
Sjá nánar fréttir á bls. 18.
123 mm
úrkoma í
Grafningi
SÓLARHRINGSÚRKOMAN á
Nesjavöllum í Grafningi frá
sunnudegi til mánudags varð
123 millimetrar sem samsvar-
ar tæplega tvöfaldri meðal-
talsúrkomu í septembermán-
uði í Reykjavík. Sama sólar-
hring rigndi 95 millimetra á
Kvígindisdal við Patreksfjörð
sem er næstmesta úrkoma
sem mælst hefur þar um slóð-
ir í september, að sögn Guð-
mundar Hafsteinssonar veð-
urfræðings.
Að sögn Guðmundar olli mynd-
arleg haustlægð með miklu hlýju
lofti sem kom langt sunnan úr
hafi mikilli úrkomu víðs vegar um
landið sunnan- og vestanvert.
í Reykjavík var sólarhringsúr-
koman 10 millimetrar, sem er sjö-
undi hluti af meðaltalsúrkomu í
septembermánuði en víða var úr-
koman 18-30 millimetrar. Auk
þess sem fyrr er talið má nefna
að sólarhringsúrkoman á Fagur-
hólsmýri var 49 millimetrar en 53
millimetrar á Kirkjubæjarklaustri.
Drengurinn
kominn til
meðvitundar
DRENGURINN sem missti
meðvitund þegar hann sogað-
ist að frárennslisopi í Kópa-
vogslaug sl. föstudag kom til
meðvitundar á gjörgæsludeild
Landspítalans síðdegis í gær.
Að sögn Ingunnar Vilhjálms-
dóttur sérfræðings á gjörgæslu-
deild var drengurinn vakinn síð-
degis í gær en honum hafði þá
verið haldið sofandi frá því að
slysið varð. Ingunn sagði í gær-
kvöldi þegar drengurinn var að
vakna að hann væri þreyttur en
kvaðst aðspurð telja batahorf-
umar nokkuð góðar.
Sjá bls. 18: „Hæfniskröf-
ur..
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra í opinberri heimsókn í Rússlandi
Hörð mótmæli Rússa
við veiðum í Smuguimi
Hóta að rifta samstarfssamningi við Islendinga um kolaveiðar
ÞORSTEINN Pálsson sjávarútvegsráðherra ræddi í gær við Vladím-
ír Korelskíj sjávarútvegsráðherra Rússlands á fyrsta degi opinberr-
ar heimsóknar sinnar til Rússlands í gær. Rússneski sjávarútvegsráð-
herrann mótmælti harðlega veiðum íslenskra skipa í Smugunni og
hafa rússnesk stjórnvöld hótað að rifta samstarfssamningi rússnesks
fyrirtækis við íslenska aðila sem hafa verið að kolaveiðum við strönd
Rússlands.
Þorsteinn sagði að rússnesk I nokkrum vikum að þau myndu aft-
stjórnvöld hefðu tilkynnt fyrir urkalla leyfi íslenskra aðila til veiða
í rússneskri lögsögu. Þarna er um
að ræða skipið Jóhann Gíslason
eldri sem hefur verið við veiðar við
ströndina, fyrst og fremst til að
kanna kolamið og hafa veiðar hans
gengið ágætlega.
„Við munum ræða það nánar á
morgun [í dag] hvort ekki verður
unnt að tryggja að þetta samstarf
Stefna ríkisstjórnar í málum er varða sameiningu sveitarfélaga
10-15 milljarða verkefni
flyljast til sveitarfélaga
GERT er ráð fyrir breytingu á tekjuskiptingu ríkis og sveitarfélaga á
næstu tveimur til þremur árum þannig að hlutur sveitarfélaga af stað-
greiðslu skatta aukist til að þau geti tekið á sig 10-15 mil|jarða kr.
kostnað ríkisins af heilsugæslu, málefnum aldraðra, málefnum fatlaðra
og rekstri grunnskóla frá 1. ágúst 1995. Einnig verður fjármagn til
Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga aukið tímabundið vegna sameiningarinnar
en siðan varanlega vegna tilflutnings verkefna sem tillögurnar fela í
sér. Framkvæmdastjóri Sambands íslenskra sveitarfélaga segist fagna
þessari samþykkt ríkisstjórnarinnar.
Þetta kom fram í máli Jóhönnu
Sigurðardóttur, félagsmálaráðherra,
þegar hún kynnti stefnumörkun rík-
fcstjómar varðandi sameiningu sveit-
arfélaga í gær.
Einnig verða kynntar á næstu
dögum tillögur um breyttar reglur
um Jöfnunarsjóð. Þar er gert ráð
fyrir að ríki og sveitarfélög skipti
með sér kostnaði vegna átaks í sam-
einingu sveitarfélaga og að sögn
ráðherra er áætlað að veija um 240
milljónum króna til þess á næstu
árum. Ráðherra segir einnig að tvö-
falda þurfi fjármagn Jöfnunarsjóðs
verði verkefnaflutningurinn að veru-
leika, eða úr 2 milljörðum kr. í um
4 milljarða kr. eftir breytingu.
Staðfest stefna sveitarfélaga
Sjóðurinn muni taka þátt í að jafna
skuldastöðu sveitarfélaga, greiða
kostnað við sameiningu og ýmislegt
sem tengist breyttri verkaskiptingu
ríkis og sveitarfélaga.
Þórður Skúlason, framkvæmda-
stjóri Sambands íslenskra sveitarfé-
laga, kveðst fagna því að staðfesting
á stefnu ríkisstjómarinnar í málum
sveitarfélaga sé komin fram og að
hún sé í samræmi við stefnu Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga og
sveitarstjórnarmanna sem hafi unnið
að þessum málum undanfarið. „Það
má segja að sveitarstjórnarmenn
hafi lagt gmnninn að þeim atriðum
sem koma fram í stefnumörkun ríkis-
stjórnarinnar nú,“ segir Þórður.
og samstarf okkar á öðrum sviðum
geti haldið áfram. Ég mun leggja
á það ríka áherslu að þessum sam-
starfssamningum verði ekki rift og
ég vænti þess að það gangi eftir,“
sagði Þorsteinn. Rússnesk stjórn-
völd frestuðu því um einn mánuð,
eða þar til eftir heimsókn íslenska
sjávarútvegsráðherrans, að fella
leyfíð úr gildi.
Þorsteinn kvaðst hafa greint hin-
um rússneska starfsbróður sínum
frá þeim ráðstöfunuip sem hann
hefði gripið til og að íslendingar
fylgdu mjög ákveðinni verndar-
stefnu bæði innan og utan land-
helgi og vildu ekki bendla íslenska
sjómenn við smáfiskadráp. Hann
sagði að Korelskíj hefði ekki verið
kunnugt um síðustu ákvarðanir
sjávarútvegsráðuneytisins um að
loka hluta af Smugunni vegna of
mikils smáfisks. Þorsteinn sagði að
viðræðurnar hefðu að öðru leyti
verið afar vinsamlegar.
Stjórnsýsla eðlileg
Þorsteinn fór í gær i'nn að Hvíta
húsinu í Moskvu og inn á svæði þar
sem mótmælendur hafa komið sér
fyrir. „Mér sýnist að Jeltsín forseti
hafi undirtökin í þessum ágreiningi
og að þingmennirnir sem eru í
Hvíta húsinu séu að gefast upp.
Öll stjórnsýsla hér gengur hins veg-
ar sinn vanagang og allt borgarlíf
er með eðlilegum hætti,“ sagði Þor-
steinn.