Morgunblaðið - 28.09.1993, Page 35

J
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. SEPTEMBER 1993
35
Short hættur að veita viðnám
Skák
Margeir Pétursson
ALLT gekk í haginn um helg-
ina fyrir Gary Kasparov, heims-
meistara í skák. Askorandi
hans, Englendingurinn Nigel
Short, og einvígishaldarar,
bæði í London og Hollandi, eiga
hins vegar ekki sjö dagana
sæla. Kasparov vann Nigel
Short auðveldlega í níundu
skákinni á laugardaginn og er
að verða öruggur um sigur í
einvíginu, staðan er 7-2 honum
í vil. Vegna mikilla yfirburða
heimsmeistarans hefur áhugi
fjölmiðla og almennings í Bret-
landi á einvíginu stórlega
minnkað. Allt er í óvissu um
framhald „FIDE heimsmeist-
araeinvígisins" sem sett var á
laggirnar Kasparov og Short
tíl höfuðs, eftir að arabaríkið
Óman hætti við að halda seinni
hluta þess.
Kasparov var kampakátur að
lokinni níundu skákinni og sagðist
viss um að ekki yrði um frekara
viðnám Shorts að ræða. Englend-
ingurinn var eins og vænta mátti
afar daufur í dálkinn. í síðustu
viku rak hann helsta aðstoðar-
mann sinn til þriggja ára, Banda-
ríkjamanninn Lubomir Kavalek,
og hefur það ekki orðið til að
bæta einbeitingu áskorandans.
Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins var Kavalek rekinn
vegna þess að hann var orðinn
of ráðríkur, mun t.d. hafa komið
með utanaðkomandi gest í rann-
sóknarherbergi Shorts, án þess
að spyija hann leyfis.
Short var mjög óheppinn að
vinna ekki áttundu skákina og það
virðist hafa setið í honum á laug-
ardaginn. Þá endurbætti Kasp-
arov taflmennsku sína fyrr í ein-
víginu og Short átti ekkert svar
við því. Meira að segja með ein-
földu tölvuprófi í undirbúningnum
hefði verið hægt að afstýra slíku
afhroði. Eftir aðeins 14 leiki var
orðið ijóst hvert stefndi, Short var
þvingaður út í afar óhagstætt
endatafl sem Kasparov vann
nokkuð örugglega.
9. einvígisskákin:
Hvítt: Gary Kasparov
Svart: Nigel Short
Nimzoindversk vörn
I. d4 - Rf6, 2. c4 - e6, 3. Rc3 -
Bb4, 4. Dc2 - d5, 5. cxd5 - exd5,
6. Bg5 - h6, 7. Bh4 - c5, 8. dxc5
— g5, 9. Bg3 - Re4, 10. e3 -
Da5, 11. Rge2!
í sjöttu skákinni lék Kasparov
þeim eðlilega leik 11. Be5, en Short
var vel undirbúinn honum og jafnaði
taflið strax.
II. - Bf5, 12. Be5 - 0-0?
Það virðist sem Short hafí við
undirbúning sinn ekki tekið næsta
leik hvíts með í reikninginn. Eftir
hann á svartur mjög í vök að veij-
ast. Short er búinn að fóma peði
og fær það ekki til baka. Nauðsyn-
legt var 12. — f6!?
13. Rd4! - Bg6
Eftir 13. - Rxc3 14. Rxf5! gerir
fráskák riddarans á c3 engan usla.
14. Rb3 - Rxc3, 15. Bxc3! - Bxc2,
16. Rxa5 - Bxc3+, 17. bxc3 - b6,
18. Kd2 - bxa5, 19. Kxc2 - Hc8,
20. h4 - Rd7, 21. hxgö - Rxc5,
22. gxh6 - Re4, 23. c4 - Rxf2,
24. Hh4 - f5, 25. Hd4 - dxc4, 26.
Bxc4+ - Kh7, 27. Hfl - Rg4, 28.
Kd2 - Hab8, 29. Hxf5 - Hb2+,
30. Kd3 - Hxg2, 31. Be6 - Hc7,
32. Hxa5 - Rf2+, 33. Ke2 - Hh2,
34. Kf3 - Rhl, 35. Hd7+ - Hxd7,
36. Bxd7 - Kxh6, 37. Hxa7 -
Kg5, 38. Ha5+ - Kf6, 39. Bc6 -
Hc2, 40. Hf5+ - Ke7, 41. Bd5 -
Kd6, 42. Hh5 - Hd2, 43. Hxhl -
Hxd5, 44. a4 - Ha5, 45. Hal -
Ke5, 46. e4 - Ke6, 47. Ke3 -
Kd6, 48. Kd4 - Kd7, 49. Kc4 -
Kc6, 50. Kb4 - He5, 51. Hcl+ -
Kb6, 52. Hc4 og nú loksins gafst
Short upp.
Fjármál skyggja á
FIDE-einvígið
Að hálfnuðu „FIDE-heims-
meistaraeinvíginu" í Hollandi hef-
ur Anatólí Karpov tveggja vinn-
inga forskot, er með sjö vinninga
en Jan Timman fimm. Þetta ein-
vígi varamanna þeirra Kasparovs
og Shorts er að snúast upp í al-
gera háðung fyrir alþjóðaskák-
sambandið FIDE, því verðlauna-
sjóðurinn er kominn niður í u.þ.b.
25 milljónir ísl. króna, eða aðeins
áttunda hluta þess sem FIDE lýsti
yfir í upphafi.
Samkvæmt upphaflegri áætlun
átti nú að flytja einvígið til araba-
ríkisins Óman og tefla seinni hluta
þess þar, en í síðustu viku kom
babb í bátinn þegar yfirvöld í
Óman lýstu því yfir að þau hefðu
aldrei skuldbundið sig til að greiða
jafnvirði 100 milljóna ísl. króna í
verðlaunasjóðinn og væru hætt
við allt saman.
Þetta er hrikalegt áfall fyrir
Filippseyinginn Campomanes,
forseta FIDE. Það kom reyndar
mörgum spánskt fyrir sjónir í vor
þegar það fréttist að Óman væri
fyrirhugaður einvígisstaður, því
landið var ekki í hópi 150 aðildar-
sambanda FIDE. Úr því var snar-
lega bætt, Óman gekk í FIDE og
fréttir bárust þaðan um að forn-
leifafræðingar hefðu grafið þar
upp ævaforna taflmenn. Var jafn-
vel talað um að þar væri fundin
vagga skáklistarinnar.
Af einvíginu sjálfu er það að
frétta að Karpov vann tíundu
skákina á miðvikudaginn var á
dæmigerðan hátt. Timman fékk
góða stöðu upp úr byijuninni með
svörtu og tefldi til vinnings en
einu sinni enn sneri Karpov taflinu
við í eigin tímahraki. Hollending-
urinn átti þó góða möguleika á
jafntefli en lék endataflinu af sér.
Fréttirnar frá Óman höfðu síð-
an greinileg áhrif á næstu skákir.
Þeir Timman og Karpov höfðu
greinilega meiri áhyggjur af fjár-
hagsstöðu sinni, en stöðu mann-
anna á taflborðinu. Báðir bjugg-
ust við að verða margfaldir millj-
ónamæringar eftir einvígið. Ell-
eftu og tólftu skákirnar urðu
bragðdauf jafntefli. Samkvæmt
dagskrá einvígisins á að halda því
áfram á sunnudaginn, 3. október,
en nú er algjörlega á huldu hvort,
hvenær og hvar næsta skák verð-
ur tefld. Jafnvel hefur heyrst að
Karpov og Timman muni hóta
verkfalli til að þrýsta á FIDE að
skrapa saman meira fé.
Sigurður Hinriks
son - Minning
Við kveðjum nú einn bestu sona
Norðfjarðar, Sigurð Hinriksson út-
gerðarmann. Hann kveður okkur
saddur lífdaga á tíræðisaldri. Sig-
urður bjó lengst af sinni ævi að
Tröllanesi í Neskaupstað. Stutt er
síðan Sigurður sá á eftir lífsföru-
naut sínum Kristrúnu Helgadóttur,
en hún lést 12. maí fyrr á þessu
ári. Með Sigurði og Kristrúnu eru
gengnar tvær hetjur aldamótakyn-
slóðarinnar. Tvær þeirra máttar-
stoða sem gert hafa Neskaupstað
að því byggðarlagi sem það hefur
verið og er enn í dag. Byggðarlagi
þar sem samhjálpin og félagsleg
umsvif hafa verið meiri en í nokkru
öðru byggðarlagi á íslandi. Byggð-
ariagi þar sem vinstrimenn hafa
verið óslitið við völd frá því 1929
þegar kaupstaðurinn var stofnaður.
Þau voru bæði virkir og lifandi þátt-
takendur í þeirri sögu sem einkennt
hefur Neskaupstað umfram önnur
byggðarlög. Hvort sem heldur er í
félagslegri atvinnusögu byggðar-
lagsins eða félags- og menningar-
lífi þess.
Sigurður Hinriksson var límefnið
sem þurfti til að árið 1932 bundust
útgerðarmenn í Neskaupstað sam-
tökum og hrintu kaupmannavaldinu
af hendi sér. Gerðust gerendur síns
eigin lífs og sögu. Sigurður mun
sjálfur hafa átt fyrstu hugmyndina
að stofnun SÚN - Samvinnufélags
útgerðarmanna í Neskaupstað. Það
var ekki hlutverk Sigurðar á lífs-
ferli sínum að standa fremstur og
hafa opinberlega forystu heldur var
það hlutskipti hans að vera fremst-
ur meðal jafningja í að hvetja til
baráttu og að alþýða manna tæki
stjórn sinna eigin málefna í sínar
Minning
Svava Jensen
Fædd 21. september 1914
Dáin 10. september 1993
Hlýr morgun, laufín á tijánum
byijuð að gulna og falla, komið
haust. Svava Jensen látin. Fréttin
kom ekki á óvart og þó, maður
staldrar við þegar góður er geng-
inn. Hún gaf lífinu lit. Gekk sinn
veg með reisn, ákveðin en samt svo
ljúf. Einstaklega viðræðugóð,
skemmtilega spaugsöm, en hafði
aldrei hátt. Mundi alltaf eftir vinum
sínum. Kona sem hægt var að
treysta, handtakið traust.
Amma Svava er eins og hefð-
arfrú varð dóttur minni eitt sinn
að orði, samlíkingin góð. Við hjónin
vorum svo heppin að þegar dætur
okkar fóru suður til náms fengu
þær að vera hjá Svövu, fyrst sú
elsta, síðan sú næstelsta. Hún veitti
þeim traust húsaskjól í orðsins
fyllstu merkingu á sinn hlýja en
hljóðláta hátt. Slíkur greiði verður
seint fullþakkaður.
Þórir minn og Helga, íris, Svava
Kristín, Helga Vala og Pétur Vil-
helm. Hjá ykkur er samúðin, þið
hafíð misst mikið. Vegir guðs eru
órannsakanlegir, en ég veit þar sem
Svava Jensen fer gengur hún til
góðs.
Þökk fyrir samfylgdina. Far þú
í friði.
Kveðja að'austan.
B. Sig.
eigin hendur. Hans hlutur lá að
baki til að tryggja framgang góðra
málefna. Hann vildi vera virkur
þátttakandi og gerandi sinna eigin
örlaga. Þegar Sigurður varpaði
fram hugmyndinni að stofnun SÚN
hefur hann eflaust ekki órað fýrir
hveijar afleiðingar sú hugmynd
hefði er fram liðu tímar fyrir Nes-
kaupstað. Sigurður hefur sjálfur
sagt að SÚN hafí verið eitt það
eftirminnilegasta sem hann hafí
komið nálægt, sannkallað óskabarn
norðfírskra útgerðarmanna. Út úr
SÚN hafa síðan sprottið dótturfyr-
irtæki sem orðið hafa þær hrygg-
lengjur sem gert hafa atvinnulíf
Neskaupstaðar hvað blómlegast og
ber þar hæst Síldarvinnsluna hf.,
sem nú er eitt allra stærsta sjávar-
útvegsfyrirtæki á Islandi.
Sigurður sat í stjórn SÚN frá
stofnun þess 1932 til 1936. Honum
var mikið í mun að efla dáðir norð-
fírskrar alþýðu. Hann studdi vöxt
og viðgang Kaupfélagsins Fram í
Neskaupstað af mikilli einurð. Hann
sat í stjórn þess félags í tæplega
þijá áratugi. Hann vildi bijóta á
bak aftur kaupmannaveldið sem svo
víða hafði vald heilu byggðarlag-
anna í hendi sér. Hann var alla tíð
mikill félagshyggjumaður. Studdi
þá flokka sem voru til vinstri í ís-
lenskum stjórnmálum og einmitt
hafa einkennt svo mjög alla stjóm-
málasögu Neskaupstaðar. Hann
hvatti menn til átaka á félagslegum
grunni. Ef einhver setning á betur
við um lífshlaup Sigurðar Hinriks-
sonar þá er það sameinaðir stöndum
vér en sundraðir föllum vér.
Sigurður lifði í hárri elli. Kraftar
hans þrotnir en áhuginn á atburðum
líðandi stundar og því sem var að
gerast í byggðarlaginu þvarr aldr-
ei. Að frétta af nýjustu aflabrögðum
eða einstökum framfaramálum var
hans lífsfylling hin síðustu ár. Oft
hefur sá er þetta ritar setið við hlið
Sigurðar og sagt honum frá þvi sem
var að gerast á sviði atvinnumála
í Neskaupstað. Aldrei var komið
að tómum kofunum hjá Sigurði.
Ætíð spurt athugulla spurninga til
að fylla út í þá mynd sem um var
verið að fjalla. Sigurði var það mik-
ið kappsmál að vita sem mest og
best um þau málefni sem honum
þótti til framfara horfa. Nú síðast
hin miklu togarakaup Síldarvinnsl-
unnar.
Sigurður og Kristrún lifðu þá
tíma, á fyrri hluta þessarar aldar,
þegar íslensk alþýða manna háði
hildi upp á hvern einasta dag fyrir
lífí sínu. Baráttu sem einkenndist
af miklum átökum, mörgum sigrum
en einnig mörgum ósigrum. Stund-
um unnust stórir sigrar í baráttunni
fyrir betra lífí og mannsæmandi
kjörum. Sigrarnir eru einmitt þau
réttindi og þau lífsgæði sem við
eftirlifendurnir búum að og lítum
of oft á sem sjálfsagðan hlut sem
ekki beri alltaf að virða og þakka
fyrir.
Sigurður og Kristrún voru ger-
endur í sínu lífi. Tóku virkan þátt
í flestum þeim málum sem vörðuðu
bætt kjör til handa íslenskri alþýðu.
Þau háðu sína hildi alla tíð í Nes-
kaupstað. Þess vegna eru þeirra
spor svona sterk og stór í byggðar-
laginu. Á slíkum tímum reynir á
mannkosti og hugdirfsku, vit og
dómgreind. Þau hikuðu ekki við að
hefja nýja hugsun í hásæti og hvetja
til dáða þegar aðrir vildu halda á
gamlar slóðir eða láta hendur falla
í skaut.
Saga norðfírskrar alþýðu á þess-
ari öld er stórbrotin og margslung-
in, samofin örlögum þjóðarinnar á
fjölbreytilegan ' hátt. Sigurður og
Kristrún voru hluti hennar, stór
hluti. Þau studdu hvort annað og á
stundum bættu þau hvort annað
upp. Það sem annað gat ekki, það
gat hitt. Þau voru ólík en samt um
margt svo lík. Við kvöddum Krist-
rúnu Helgadóttur síðastliðið vor,
nú kveðjum við Sigurð Hinriksson
hinstu kveðju. Megi minning þeirra
lifa.
Snorri Styrkársson.
MINNINGARKORT SJÁLFSBJARGAR
Jft. REYKJAVÍK 0G NÁGRENNIS ÆL,
|i/ 78 68m
Innheimt með gíróseðli IStttM
Eiiidnklvjur
Glæsileg kalii-
hlaðlxirð fiillegir
salir og mjög
góð |)jónusfcL
Ipplysingar
ísúna22322
FLUGLEIDIR
HéTEL LOmeilllí