Morgunblaðið - 20.03.1994, Síða 27

MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR SUNNUDAGUR 20. MARZ 1994
27
Jóhanna Elías-
dóttir — Minning
Fædd 7. desember 1910
Dáin 11. mars 1994
Að eilífðar ljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir.
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri’ en auga sér
mót ðllum oss faðminn breiðir.
(Einar Benediktsson)
Fregnin um andlát virðist alltaf
jafn óvænt þó að vitneskjan um
alvarleg veikindi sé fyrir hendi.
Mörg síðustu árin gekk Jóhanna
ekki heil til skógar. Hún tók veik-
indum sínum af miklu æðruleysi,
og af ótrúlegum styrk, allt til þess
síðasta.
Jóhanna hafði til að bera fallegan
þokka og reisn, sem varð til þess
að allir sem umgengust hana báru
sjálfkrafa virðingu fyrir henni. Hún
tranaði sér aldrei fram og hún tal-
aði ekki hátt. Samt hlustuðu allir á
hana. Hún var hreinskiptin og
ákveðin kona og hún var miðpunkt-
urinn í sinni samheldnu fjölskyldu.
Jóhanna Elíasdóttir var fædd í
Bolungarvík 7. desember 1910.
Foreldrar hennar voru Margrét
Guðrún Kristjánsdóttir, fædd 22.
ágúst 1889 í Hælavík, hún lét 14.
febrúar 1976, og Elías Sigurður
Angantýsson, fæddur 29. október
1886 í Grunnavík. Hann drukknaði
í fiskiróðri 7. nóvember 1923 er
vélbáturinn Egill frá Bolungarvík
fórst. Jóhanna fluttist með móður
sinni til Akureyrar og síðar til Siglu-
fjarðar, þar sem hún vann við síld-
arsöitun. Þar kynntist hún verðandi
eiginmanni sínum, Kristjáni Þor-
varðssyni, fæddum 19. ágúst 1904,
læknanema frá Vík í Mýrdal, en
hann starfaði um tíma við að meta
síld. Síðar starfaði Jóhann í Kon-
fektbúð á Hótel íslandi í Reykjavík.
29. júní 1935 giftist Jóhanna
Kristjáni og fylgdi honum til Dan-
merkur 1937, en þar stundaði Krist-
ján framhaldsnám í læknisfræði,
tauga- og geðlæknisfræði. í Dan-
mörku voru þau hjónin til loka
seinni heimsstyrjaldarinnar, eða þar
til í nóvember 1945.
Böm þeirra hjóna eru: Andrea
Elísabet, fædd í Reykjavík 1. júní
1936, meinatæknir á Landakoti.
Margrét, fædd 9. júní 1941 í Hró-
arskeldu, gift Jóni Friðgeir Einars-
syni, framkvæmdastjóra í Bolung-
arvík. Sonur þeirra er Kristján,
fæddur 9. ágúst 1977. Böm Jóns
frá fyrra hjónabandi em Margrét,
Einar Þór og Ásgeir Þór. Bragi,
lögfræðingur í Reykjavík, fæddur
8. janúar 1945 í Soro, kvæntur
Bjarnfríði Ámadóttur, bankastarfs-
manni. Böm þeirra eru Jóhanna
Margrét, fædd 20. nóvember 1976
og Berglind Björk, fædd. 13. apríl
1982. Sjöfn, læknir, fædd í Reykja-
vík 4. júlí 1951.
Eftirlifandi systkini Jóhönnu em
Kristjana, búsett í Bandaríkjunum,
Gísli, Guðrún og Elísa öll búsett í
Reykjavík.
Jóhanna og Kristján bjuggu
fyrstu árin eftir heimkomuna frá
Danmörku á Skúlagötu í Reykjavík,
en síðar eignuðust þau sitt góða
og fallega heimili að Grenimel 30,
þar sem Jóhanna rak og stjórnaði
stóm heimili styrkri hendi og með
miklum glæsibrag. Þar fann maður
sig ætíð velkominn, var tekið með
glaðværð og mikilli gestrisni.
Kristján var mikið að heiman
vegna starfs síns, ófáar vora vitjan-
imar sem hann fór á öllum tímum
sólarhringsins. Alla tíð stóð Jó-
hanna sem klettur við hlið manns
síns. Það var aðdáunarvert að sjá
hvað þau töluðu saman af mikilli
virðingu og hlýju og allt til þess
síðasta, en Kristján lést í nóvember
á síðasta ári. Jóhanna og Kristján
vora afar samhent hjón. Hjónaband
þeirra byggðist upp á gagnkvæmri
ást, virðingu og vináttu sem aldrei
bar skugga á. Missir Jóhönnu var
því mikili eftir að Kristján hvarf á
braut. Þau vora þeirrar gæfu að-
njótandi að geta búið á heimili sínu
til þess síðasta, og er það bömum
þeirra að þakka, sérlega Elísabetu
sem alla tíð hefur hugsað um for-
eldra sína af stakri natni.
Við biðjum Guð að blessa minn-
ingu Jóhönnu og Kristjáns og þökk-
um fyrir samverustundimar sem
aldrei gleymast. Bömum og fjöl-
skyldum þeirra vottum við innilega
samúð okkar og biðjum þess að
minningin um yndislega foreldra
styrki þau á þessum erfíðu tímum
í lífí þeirra.
Margrét, Einar Þór og Ásgeir
Þór.
Minning
Eyjólfur Stefáns-
son frá Kálfafelli
Fæddur 14. júlí 1905
Dáinn 31. janúar 1994
Eyjólfur var sonur hjónanna Stef-
áns Jónssonar hreppstjóra og vega-
verkstjóra frá Sævarhólum og Krist-
ínar Eyjólfsdóttur frá Reynivöllum.
Ejólfur fæddist að Reynivöllum árið
1905 en flutti með foreldram sínum
að Kálfafeili 1919. Eyjólfur, eða
Addi eins og hann var jafnan kallað-
ur, vann með föður sínum við vega-
gerð á sumrin og varð síðar flokks-
stjóri hjá Vegagerðinni. Addi tók við
búi á Kálfafelli um 1930. Um það
leyti kvænist hann konu sinni, Ág-
ústu Sigurbjömsdóttur frá Gamla-
garði í Suðursveit. Foreldrar Adda
bjuggu hjá þeim til dauðadags.
Addi og Gústa bjuggu á Kálfa-
felli í 22 ár og búnaðist vel eftir því
sem þá gerðist. Hann var glöggur
og lánsamur með allt búfé og vora
kynbótahrútar frá honum eftirsóttir.
Hann hugsaði líka mjög vel um allar
skepnur og var glöggur og víðsýnn
þegar kynbætur voru annars vegar,
hafði vakandi auga með öllu í kring
um sig. Á þeim áram var fé jafnan
einlembt nema að meira var um það
hjá Adda en öðram að æmar væra
tvílembdar og hefur hann sóst eftir
því. Þegar hann síðar brá búi og
flutti á Höfn gaf hann Karli Bjama-
syni á Smyrlabjörgum anga af þessu
fé og út af því er sprottið hið marg-
lembda fé, sem frægt er orðið.
Árið 1952 flutti Addi austur á
Höfn. Hann var þá þjakaður af hey-
mæði og treysti sér ekki lengur til
að gegna skepnum á vetrum. Hann
seldi þá flestar æmar og öll hrossin,
þar á meðal uppáhalds hryssu sína,
Perlu frá Kálfafelli, en undan henni
kom síðar hinn landsfrægi gæðingur
og hlaupagarpur, Þytur frá Hlíða-
bergi, oftast kenndur við Svein K.
Sveinsson í Völundi. Addi var góður
hestamaður. Seinna eignaðist hann
aftur hross og átti jafnan hross í
fremstu röð. Hann var skapharður
og kröfuharður reiðmaður og hestar
hans vora alltaf vel hirtir og fóðraðir.
Fyrstu minningar mínar um Adda
era frá samkomum í Suðursveit. Þar
var hann ævinlega fremstur í flokki;
var söngstjóri, kórstjóri, organisti
og lék fyrir dansi. Sérstaklega man
ég eftir því þegar ungmennafélagið
keypti harmoniku. Hún var tekin
spáný upp úr kassanum á Fjallasam-
komu í Staðaríjalli. Það var hátíðleg
stund þegar Áddi vígði hinn nýja
grip og ómar af spili hans hljómuðu
í fjöllunum. Og þannig lifír minning
hans í Suðursveit. Söngur, gleði og
hressilegt viðmót var það sem fyrst
og fremst einkenndi hann.
Þrátt fyrir að tuttugu og fímm
ára aldurs munur væri á okkur Adda
urðum við góðir kunningjar þegar
hann bjó á Kálfafelli og ég á næsta
bæ, Kálfafellsstað, og hélst sá kunn-
ingsskapur eftir að hann var fluttur
á Höfn. Ég var aðeins þrettán ára
gamall þegar ég flutti að Kálfafells-
stað. Það eru ógleymanlegar stundir
þegar við Addi fóram saman ríðandi
að gá að lambfé. Þá var eins og við
værum jafnaldrar. Hann, eins og
strákur, eggjaði mig stöðugt í að
hleypa á móti sér og margan sprett-
inn fór Perla hans í þessum leik
enda víða gott færi á Steinasandi.
Löngu síðar, eða 1970, fóram við
saman ríðandi á landsmót hesta-
manna á Þingvöllum. Hann var þá
hálf sjötugur en engan bilbug var
samt á honum að fínna, hélt óragur
út í öll vötn. Þá vora vötn á Skeiðar-
ársandi ennþá óbrúuð. Það var
hressandi sjón þegar Addi gerði liðk-
unaræfíngar á morgnana, fékk sér
einn morgunsnafs hjá Pétri Jónssyni
á Egilsstöðum, sem var með okkur
í ferðinni, og var þá orðinn eldspræk-
ur og lék við hvem sinn fíngur allan
daginn. Á mótinu tók hann þátt í
kappreiðunum og varð annar í 800
metra brokki á Garpi sínum.
Móðir Adda átti við andlega van-
heilsu að stríða á efri áram og kom
það í hlut Adda og Gústu að hjúkra
henni og annast. Þá var ekki um
annað athvarf að ræða fyrir slíka
sjúklinga og engin lækning þekktist.
Þegar ég Iít til baka get ég ekki
annað en dáðst að þeim mikla and-
lega þrótti sem Addi hefur búið yfír.
Þrátt fyrir fordóma og þekkingar-
leysi lét hann þetta ekki beygja sig.
Hann tók fulla ábyrgð á þeirri konu
sem bar hann í heiminn og hjúkraði
henni í veikindum hennar en var um
leið aðal driffjöðrin í öllu félagslífí
í sveitinni. Slíkt gera engir meðal-
menn. Það er með þakklæti í huga
sem við hjónin minnumst þeirra
Adda og Gústu.
Ingimar Bjarnason, Jaðri.
t
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
KARL LÚÐVÍKSSON,
Digranesvegi 56, Kópavogi,
andaðist 11. þ.m. Útförin fer fram í Fossvogskapellu mánudaginn
21. mars kl. 15.00. Þeim sem vildu minnast hans er bent á Hjálp-
arsveit skáta í Kópavogi.
Kristín Kristjánsóttir,
Hilmar Karlsson, Kristfn Pétursdóttir
og barnabörn.
Minning
Bjame Fidjestöl
Fæddur 30. september 1937
Dáinn 9. febrúar 1994
Dr. philos., Bjame Fidjestöl, pró-
fessor í norrænum fræðum við háskól-
ann í Björgvin í Noregi, lést skyndi-
lega hinn 9. febrúar aðeins 56 ára
gamall.
Bjami fæddist 30. september 1937
og í æsku átti hann lengst af heima
í Luster í Sogni. Bjami var prestsson-
ur og að sögn hans sjálfs ólst hann
ekki síður upp í kirkjunni á staðnum,
sem er virðuleg og falleg kirkja frá
um miðri 13. öld, en heima á prests-
setrinu.
Trúarbragðasaga þjóðarinnar virð-
ist hafa talað beint til hans frá altari-
stöflum og helgimyndum, sálmum og
postillum, því Bjami var einkar næm-
ur á þörf manna í aldanna rás til að
tjá tilfinningar sínar og trúhneigð
hvort sem það var í myndlist, tónlist
eða skáldskap.
Trúfesti Bjama og tryggð var við-
tæk, hann sýndi öllum sem komu í
hans veg mannúð og virðingu og var
alltaf tilbúinn að hlusta eða gefa gott
ráð ef þess var þörf. Hann var frem-
ur hógvær maður í garð annarra og
sýndi ætíð virðingu fyrir lífsviðhorfi
og skoðunum annarra manna, jafnvel
þó þær styngju í stúf við eigin sann-
færingu.
Maðurinn var alltaf í brennidepli
hjá Bjama, og ég held að hann hafi
litið á mismunandi lífsviðhorf og trú-
arbrögð sem læki úr sömu upp-
sprettu; þörf mannsins fyrir heild og
merkingu.
Sjálf kynntist ég Bjama vorið 1993
þegar ég fór að læra norsku við há-
skólann í Björgvin. Hann kenndi þá
norræn fræði auk þess sem hann
hélt eftirminnilegt námskeið um sögu
sálmakveðskapar og kirkjusöngva
Norðurlanda. Álls konar fróðleik hristi
hann fram úr erminni og Bjami virt-
ist alls staðar vera vel heima hvort
sem talið barst að rétttrúnaði og heit-
trúarstefnu, dönskum skáldum eða
íslenskum.
Bjami kunni lagið á að skýra og
auðvelda erfítt efni; mörgum þótti
norræn fræði torskilin og oft á tíðum
erfíð að tileinka sér, en Bjami gerði
sér grein fyrir að öldin væri önnur
eins og það heitir, og leysti vel þann
vanda að tengja fortíð og nútíð.
Honum tókst að gera fomsögumar
að samtímaskáldskap, og sýndi fram
á að þær áttu erindi við okkur í dag.
Ég held það sé ekki of djúpt í árinni
tekið ef ég held því fram að fyrirlestr-
ar Bjama hafí alla jafna verið há-
punktur dagsins. Það var því mikið
áfall þegar hann féll skyndilega niður
í tíma. Hann var þá að tala um hlut-
verk valkyija í Haraldskvæði. Hver
veit nema valkyijumar hafí heimtað
hann heim til Valhallar ...
. Rauði þráðurinn í norrænukennslu
Bjama var ekki einungis að fræða
okkur um fom fræði, heldur einnig
að sýna fram á að hugsunarháttur
liðinna tíma er okkur mikilvægur til
þess að skilja stöðu okkar í samtím-
anum. Rætur nútímamannsins era
margslungnar, en þær era til staðar
og Bjami lagði ræld við að sýna okk-
ur þær.
Þannig má segja að Bjami hafí
ekki síst kennt okkur um mannleg
verðmæti. Ef við eram okkur meðvit-
uð um stöðu okkar í síbreytilegum
heimi, þá er einnig hægt að ganga
til móts við fortíðina.
Þessi heimspeki ef svo má kalla,
er alls ekki svo þjóðemissinnuð sem
halda mætti. Bjami lýsir henni með
þessum orðum í seinasta formála sín-
um í tímaritinu Syn og Segn
(10:1973) þar sem hann var meðrit-
stjóri í mörg án Bjami hvetur landa
sína til að halda áfram að rækta land
sitt og tungu: „Það er alþjóðlegt starf,
og hið sama gera þeir í Kína og
Tanzaníu, og á Færeyjum [...] sá sem
hefur öðlast sögulega vitund veit að
í öllum löndum er eitthvað sem varir,
bak við allt sem breytist."
Ég vil að lokum gera þessi orð
Bjama að mínum: Þó að Bjami sé
horfínn, þá mun kunnátta hans og
lífsspeki lifa áfram í okkur nemendum
hans, nú er komið að okkur að skila
arfínum áfram. Ég votta ijölskyldu
hans og aðstandendum öllum innilega
samúð.
Ingeborg Huus,
Bergen.
+
Móðir okkar, tengdamóðir og amma,
JÓHANNA ELÍASDÓTTIR,
Grenimel 30,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Háteigskirkju, mánudaginn 21. mars kl.
10.30.
Andrea Elísabet Kristjánsdóttir,
Margrét Kristjánsdóttir, Jón Friðgeir Einarsson,
Bragi Kristjánsson, Bjarnfrfður Árnadóttir,
Sjöfn Kristjánsdóttir
og barnabörn.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
við andlát og útför éstkærrar eiginkonu
minnar,
INGIBJARGARINGADÓTTUR,
Hraunbæ 102b,
Reykjavik.
Guðlaugur Þór Böðvarsson.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
við andlát og jarðarför eiginkonu
minnar,
AÐALHEIÐAR MAGNÚSDÓTTUR,
Hjallavegi 31.
Sérstakar þakkir til Guðmundar M.
Jóhannessonar læknis og starfsfólks
deildar 11-E á Landspitalanum.
Andrjes Gunnarsson.