Morgunblaðið - 05.05.1995, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 5. MAÍ 1995 9
FRÉTTIR
Nýjar reglur um hættumat vegna snjófióða væntanlegar í lok mánaðarins
275 hús í Neskaupstað
eru innan hættusvæðis
SAMKVÆMT snjóflóðahættumati
sem gert hefur verið fyrir Neskaup-
stað eru 275 húseignir í bænum
innan skilgreinds hættusvæðis og
er brunabótamat eignanna um 4,5
milljarðar króna. Aætlað er sam-
kvæmt nýjum tillögum um snjó-
flóðavamir fyrir ofan bæinn að
kostnaður við þær verði um 600
milljónir króna, en þar af þarf bæj-
arfélagið að greiða 60 milljónir
króna. Þetta kom fram í erindi sem
Guðmundur Bjamason, bæjarstjóri
í Neskaupstað, flutti á ráðstefnu um
byggð og snjóflóð sem haldin var á
vegum Verkfræðingafélags íslands
og Byggingaþjónustunnar í Ráð-
stefnumiðstöðinni Borgartúni 6 í
gær.
Guðmundur sagði að hættumatið,
sem gert var 1992, hefði ekki verið
kynnt formlega fýrir íbúum Nes-
kaupstaðar þar sem beðið hefði ver-
ið eftir að nýtt mat kæmi í sam-
ræmi við endurskoðaða reglugerð
um gerð hættumats. Hann sagði að
íbúum bæjarins yrði kynnt hættu-
matið í sumar og drög að snjóflóða-
vörnum sem byggjast á netum og
jarðvegskeilum. Hann sagði að
reiknað væri með að leggja tvær
milljónir á ári til snjóflóðavarna á
móti 18 milljónum úr Ofanflóða-
sjóði.
„Við erum ekki bjartsýnni en það
að framlagið verði svona 20 milljón-
ir á ári til Neskaupstaðar í snjóflóða-
vamir. Það þýddi að við gætum klár-
að þetta á 30 árum, og það er
kannski ekki of langur tími til að
ganga fyrir snjóflóðavörnum fyrir
svona byggðarlag, sérstaklega ef
keypt eru hús þama að hluta,“ sagði
hann.
I máli Guðjóns Petersen, fram-
kvæmdastjóra Almannavarna ríkis-
ins, kom fram að um 800 hús eru
innan þeirra snjóflóðahættusvæða
sem skilgreind eru á landinu í dag
eða vitað er að lenda innan hættu-
svæða samkvæmt nýjum reglum um
hættumat sem tilbúnar verða í lok
þessa mánaðar. Samkvæmt þeim
verður heimilt að nota gerð fleiri
en eins reiknilíkans við gerð hættu-
mats, og við bætast ákveðin svæði
sem hugsanlega verður heimilt að
nýta með vissum skilyrðum, og
reynt verður að taka á mati um lík-
legan endurkomutíma snjóflóða inn-
an viðkomandi svæða.
Tilkynningar borist um 32
snjóflóð á mannvirki og menn
Jón Gunnar Egilsson, tæknifræð- .
ingur hjá snjóflóðavörnum Veður-
stofu íslands, flutti erindi á ráð-
stefnunni um eðli og orsakir snjó-
flóða og í því kom fram að tilkynn-
ingar hafa borist Veðurstofunni um
32 snjóflóð sem fallið hefðu síðast-
liðinn vetur og lent hefðu á mann-
virkjum og/eða fólk hefði lent í. Við
nánari skoðun snjóflóðanna hefði
m.a. komið í ljós að flest þeirra
hefðu fallið af náttúrulegum orsök-
um, en öðrum hefðu menn komið
sjálfir af stað. Flest þeirra hefðu
fallið í því sem kalla mætti snjó-
flóðaveður og þijú flóðanna hefðu
farið út fyrir mörk útreiknaðra og
samþykktra hættusvæða.
Jón Gunnar sagði að sökum anna
í vetur hefðu starfsmenn snjóflóða-
varna og annarra deilda Veðurstof-
unnar ekki haft tíma til að vinna
úr nema litlum hluta þeirra gagna
sem safnast hefðu saman, en þó
væri komið í ljós að í vetur hefði
norðaustanátt verið óvenju algeng
og lítil hlé milli áhlaupa. Þá hafi
verið kaldara en venjulega yfir vetr-
armánuðina og lítið um hlákur.
Hann sagði að úrvinnsla og rann-
sóknir á gögnum vetrarins væru þó
óðum að fara í gang og fróðlegt
væri að sjá hvað út úr þeim kemur
og þá sérstaklega nánari greiningu
á veðri vetrarins.
„Síðustu mánuðir hafa verið mjög
óvenjulegir hvað snjóflóð varðar og
kostað okkur alltof miklar fórnir.
Það hlýtur að vera skýlaus krafa
að þessir atburðir verði teknir sem
aðvörun fyrir framtíðina og að menn
læri af þessu, en geri ekki sömu
mistökin oftar. Það er hægt ef vilj-
inn er fyrir hendi,“ sagði Jón Gunn-
ar.
Viðlagatrygging hefur greitt
400 milljónir á 13 árum
I erindi Ama Jónssonar verk-
fræðings um afleiðingar og áhrif
snjóflóða og varnir gegn þeim kom
fram að frá árinu 1982 til apríl
1995 væri upphæð greiddra tjóna-
bóta frá Viðlagatryggingu íslands
í heild rúmar 400 milljónir króna á
núvirði, og þar af væru um 200
milljónir króna vegna atburðanna
síðastliðinn vetur. Enn þann dag í
dag hefðu þó ekki öll tjón verið
gerð upp.
Arni sagði að svo virtist sem ekki
hefði verið haldið sérstaklega utan
um kostnað almennra tryggingafé-
laga vegna snjóflóða, en þau greiða
fyrir tjón á skipum, bílum, og bátum
og rekstrarstöðvun ef tryggt er fyr-
ir slíku. Líftryggingafélög greiða
fyrir manntjón ef viðkomandi eru
líftryggðir, en af þeim 15 íslending-
um sem létust af völdum snjóflóða
í vetur voru aðeins tveir líftryggðir.
I erindi sem Karstein Lied, yfir-
maður snóflóðadeildar norsku jarð-
tæknistofnunarinnar, flutti á ráð-
stefnunni kom fram að í Noregi
berast árlega um 2.000 tilkynningar
um snjóflóð af einhveiju tagi, og
að meðaltali væri 13. hvert ár mik-
ið snjóflóðaár þar í landi. Að meðal-
tali yrðu 10-20 dauðsföll árlega af
völdum snjóflóða og væri þar aðal-
lega um skíðamenn að ræða. Árlega
eyðilegðust að meðaltali 39 hús og
væru fjallakofar þar í vaxandi meiri-
hluta.
Karstein Lied sagði að með tilliti
til gerðar hættumats hefði verið lögð
á það áhersla að búa til líkön sem
segðu til um lengd snjóflóða á við-
komandi stöðum, en því miður hefði
nákvæmni þeirra ekki reynst meiri
en svo að það skakkaði 100 metrum
til eða frá.
Framundan að setja reglur
um kaup á húseignum
Guðmundur Bjarnason, umhverf-
isráðherra, sagði í ávarpi við setn-
ingu ráðstefnunnar að það væri
brýnt verkefni stjórnvalda að efla
undirstöðuþekkingu varðandi snjó-
flóð og snjóflóðavamir hér á landi,
styrkja grunnrannsóknir og skoða
forvarnir frá öllum hliðum. Sér hefði
verið það sérstakt ánægjuefni að
fyrsta mál hans á fyrsta fundi nýrr-
ar ríkisstjórnar hefði verið að mæla
fyrir og fá samþykkt að efla starf-
semi Veðurstofu íslands á sviði
rannsókna, snjóflóðavarna og
hættumats.
Veðurstofan lagði til að ráðnir
yrðu tveir sérfræðingar er sinntu
snjóflóðaverkefnum m.a. til að efla
eftirlit og ráðgjöf, auk þess sem
nauðsynlegt væri talið að setja upp
sameiginlegan gagnagrunn snjó-
flóða og veðurs. Sagði Guðmundur
að um væri að ræða 9 milljóna króna
framlag á þessu ári og tryggingu
fyrir fjárveitingum til áframhald-
andi starfs.
Guðmundur sagði að það vanda-
sama verkefni væri nú framundan
að setja reglur um kaup á húseign-
um á hættusvæðum í stað annarra
varnaraðgerða sem ofanflóðasjóður
íjármagnar að hluta eða öllu leyti.
„Með breytingunum sem sam-
þykktar voru í vetur á lögunum um
snjóflóð og skriðuföll var þetta
heimilað, og því er brýnt að kveða
nánar á um það með hvaða skilyrð-
um unnt sé að fara í húsakaup í
stað annarra varnaraðgerða,“ sagði
hann.
Fyrsta
Ford-sýn-
ing Brim-
borgar hf.
BRIMBORG sýnir um helgina
Ford í fyrsta skipti sem nýr um-
boðsmaður Ford á íslandi. Lögð
verður megináhersla á Ford Esc-
ort, Ford Mondeo og Ford Escort
Van á þessari fyrstu sýningu. Sýn-
ingin verður um næstu helgi og
er opið frá kl. 12-17 á laugardag
og frá kl. 13-17 á sunnudag.
Ford Escort er nýr og gjör-
breyttur frá fyrri gerð. Hann er
fáanlegur í þrennra dyra, fernra
dyra, fimm dyra og langbaksút-
færslum. Ford Escort er meðal
mest seldu bíla í sínum stærðar-
flokki í Evrópu og á eflaust eftir
að blanda sér í toppbaráttuna hér
á landi. Ford Escort verður boðinn
á betra verði en evrópskir og jap-
anskir keppinautar og einnig betur
búinn en þeir. Escort verður boð-
inn á verði frá kr. 1.138.000 kr.
Ford Mondeo
Ford Mondeo var valinn bíll
ársins í Evrópu 1994 og hefur
fengið frábæra dóma víðsvegar
um heiminn. Brimborg býður
Mondeo á betra verði en áður og
einnig verður kynnt ný útfærsla
með 1,8 lítra vél en 2,0 lítra vélin
verður fáanleg áfram. Mondeo
fæst fernra dyra, fímm dyra og í
langbaksútfærslu. Mondeo verður
boðinn á verði frá kr. 1.648.000
kr. á götuna.
Ford Escort Van er sendibíll af
minni gerð og er byggður á Esc-
ort fólksbílnum. Flutningsrými er
það stærsta í þessum flokki sendi-
bíla og er mjög aðgengilegt. Esc-
ort Van verður boðinn á götuna á
998.000 kr. án virðisaukaskatts.
Fólk er alltaf
að vinna
íGullnámunni:
73 milljónir
Vikuna 27. apríl til 3. maí voru samtals 73.227.753 kr.
greiddar út í happdrættisvéium um allt land.
Þetta voru bæöi veglegir Silfurpottar og fjöldinn allur af
öörum vinningum. Silfurpottar í vikunni:
Dags. Staður: Upphæö kr.:
27. apríl Blásteinn 166.728
28. apríl Mamma Rósa, Kópavogi.. 84.173
28. apríl Rauöa Ijóniö 70.037
28. apríl Pizza 67, Hafnarfirði 122.012
29. apríl Mónakó 71.265
30. apríl Sjallinn, ísafiröi 157.539
1. maí Háspenna, Hafnarstræti... 148.696
1. maí Mamma Rósa, Kópavogi.. 78.405
3. maí Háspenna, Laugavegi 53.306
3. maí Háspenna, Hafnarstræti... 358.612
3. maí Mamma Rósa, Kópavogi.. 100.913
Staöa Gullpottsins 4. maí, kl. 11:00
var 5.674.215 krónur.
Silfurpottarnir byrja alltaf í 50.000 kr. og Gullpottarnir f 2.000.000 kr.
og hækka síöan jafnt og þétt þar tii þeir detta.
Franskar dragtir og kjólar með
stuttum jökkum
- Verið velkomin -
TESS

neðst við
Dunhaga,
sími622230
Opið virka daga
kl. 9-18,
laugardaga
kl. 10-14.
Skyrtur og bindi í miklu úrvali
BOSS
HUGO BOSS
(ilORGIO \RMAM
*
Sœvar Karl Olason
Bankastræti 9, sími 551-3470.
Herraskór, reimaðir Herra mokkasínur
Verð: Kr. 3.990,- Verð: kr. 3.790,-
Opiökl. 12-18.30
Laugard. kl. 10-16
Sími S81 1290.
Sendum
í póstkröfu.
ÞOllPII)
BORGARKRINGLUNNI
ítalskir
leðurskór
með
„Luftpolster-“
sóla