Morgunblaðið - 01.12.1995, Blaðsíða 1

ZSOö
112 SÍÐUR B/C/D
275. TBL. 83. ÁRG. FÖSTUDAGUR1. DESEMBER1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Clinton vel tekið í sögulegri heimsókn á Norður-írlandi
„Skip friðarins“ steyti
ekki á skeri hryðjuverka
Belfast. Reuter.
# Reuter
TUGÞUSUNDIR komu saman er Bill Clinton kveikti ljós á jólatré Belfastborgar í gærkvöldi. Hér
veifar forsetinn til mannfjöldans.
BILL Clinton, forseta Bandaríkj-
anna, var vel tekið jafnt meðal kaþ-
ólikka sem mótmælenda þegar hann
heimsótti Belfast og Londonderry í
gær. Þetta er fyrsta opinbera heim-
sókn bandarísks forseta til Norður-
írlands og Clinton hvatti íbúa lands-
ins til að afstýra því að „skip friðar-
ins“ steytti á skeri illdeilna og hermd-
arverka.
„Þið verðið að taka harða afstöðu
gegn hermdarverkum. Þið verðið að
segja við þá sem vilja beita ofbeldi
í pólitískum tilgangi: „Þið heyrið sög-
unni til, ykkar stund er liðin, ofbeldi
hefur engan sess við borð lýðræðis-
ins“,“ sagði Clinton.
Forsetinn fór lofsamlegum orðum
um tilraunir breskra og írskra stjórn-
valda til að koma hinum stríðandi
fylkingum að samningaborði eftir 15
mánaða vopnahlé og 25 ára átök sem
kostuðu um 3.200 manns lífið. Hann
forðaðist hins vegar að taka afstöðu
í deilunni um afvopnun írska lýðveld-
ishersins (IRA), sem Bretar setja sem
skilyrði fyrir aðild Sinn Fein, stjórn-
máiaarms samtakanna, að samn-
ingaviðræðum um framtíð Norður-
írlands.
Mesta fjölmenni sem sést hefur á
götum Belfast og Londonderry í ára-
tugi fagnaði bandaríska forsetanum.
Þúsundir barna og fullorðinna héldu
á fánum Bandaríkjanna, Bretlands
og írlands.
Clinton gagnrýndi hryðjuverk af
hálfu IRA, sem berst gegn yfirráðum
Breta, og herskárra andstæðinga
IRA úr röðum mótmælenda. „Þið
sem eruð í miklum meirihluta - jafnt
mótmælendur sem kaþólikkar -
verðið að hindra að skip friðarins
steyti á skeri gamalla venja og ill-
deilna,“ sagði hann í ræðu í Belfast.
„Það að taka þátt í hreinskilnum
viðræðum er ekki til marks um upp-
gjöf, heldur um styrk og heilbrigða
skynsemi."
„Kraftaverk“ í þágu friðar
Clinton gætti þess að gera ekki
upp á milli kaþólikka og mótmæl-
enda. Hann heilsaði Gerry Adams,
leiðtoga Sinn Fein, á götu í Belfast
og einnig Peter Robinson, einum af
leiðtogum mótmælenda.
Forsetinn gekk einnig að „friðar-
línunni" í Belfast, járngirðingu sem
skildi að kaþólikka og mótmælendur
þegar átökin milli þeirra náðu há-
marki.
Clinton heilsaði einnig tveimur
börnum, átta ára kaþólskri stúlku,
sem missti föður sinn í átökunum,
og tíu ára dreng úr röðum mótmæl-
enda, sem sagðist hafa gaman af að
leika knattspyrnu við kaþólska vini
sína. Börnin tókust í hendur með
óskum um að friðurinn varaði að
eilífu og Clinton sagði handtakið
táknrænt fyrir „kraftaverkið" sem
Norður-Irar hefðu gert í þágu frið-
arins.
í gærkvöldi kveikti Clinton ljósin
á jólatré í Belfast en það var gjöf
frá íbúum Nashville i Tennessee, sem
er vinaborg Belfast í Bandaríkjunum.
Fimmtíu þúsund manns fylgdust með
þegar ljósin voru kveikt á trénu á
aðaltorgi borgarinnar og hafa sjaldan
fleiri komið saman í einu á Norður-
Irlandi.
17 falla
í árás
á Kabúl
Kabúl. Reuter.
SAUTJÁN manns, að minnsta
kosti, biðu bana og 26 slösuðust í
flugskeytaárás á Kabúl í gær. Talið
er að þar hafi Taleban-skæruliðar
verið að verki.
Flaugarnar lentu á og við
útimarkað í miðborginni þar sem
fjöldi manns var samankominn.
Árásin er talin vera liður í til-
raunum Taleban til að sækja aftur
nær Kabúl en í fyrradag lutu þeir
í lægra haldi fyrir stjórnarhernum
og hröktust 20 kílómetra til baka
við víglínuna suðaustur af borginni.
Að öðru leyti var hljótt á víg-
stöðvunum við Kabúl í gær. Á
sunnudag biðu a.m.k. 39 manns
bana og 140 særðust í loftárás á
borgina og kenndi stjórnin Taleban-
skæruliðum um árásina.
------». ♦ »-----
Ekki sam-
komulag
Brussel. Reuter.
FASTAFULLTRÚUM aðildarríkja
Atlantshafsbandalagsins tókst ekki
að ná samkomulagi um að senda
2.600 manna herlið til Bosníu og
Króatíu til að undirbúa komu 60
þúsund manna liðs er sent verður
að lokinni undirritun friðarsam-
komulags.
Heimildir innan bandalagsins
herma að fastafulltrúarnir muni
hittast á ný í dag og reyna að ná
samkomulagi. Ekki mun vera efnis-
legur ágreiningur um málið heldur
snerist deilan um orðalag.
Robert Dole, leiðtogi repúblikana
í öldungadeild Bandaríkjaþings,
sagði í gær að hann myndi styðja
áætlun Bills Clintons forseta um
að senda bandaríska hermenn til
Bosníu.
Átökí
Nablus
ÁTJÁN Palestínumenn særðust í
átökum við ísraelska hermenn í
borginni Nablus á Vesturbakk-
anum í gær. Sex ár voru í gær
liðin frá því að ísraelskir hermenn
felldu fjóra leiðtoga Svörtu pard-
usdýranna, herskárrar fylkingar
innan Fatah-hreyfingarinnar, í
Nablus og var mikið um mótmæli
í borginni af því tilefni og her-
menn grýttir. Palestínumenn eiga
nú að taka við stjórn Nablus en
Israelar frestuðu afhendingunni
í gær um einn dag eftir að félag-
ar í Svörtu pardusdýrunum
rændu tveimur hermönnum og
héldu þeim í skamman tíma í
borginni Jcnin, en þar tóku Pal-
estínumenn nýlega við völdum.
Þá særðust tveir ísraelskir her-
menn er skotið var á bifreið
þeirra í grennd við Jenin. Á mynd-
inni má sjá hermenn yfibuga Pal-
estínumann í Nablus.
Reuter
Samstarfið
eflt og treyst
Brussel. Reuter.
BANDARÍKIN og Evrópusamband-
ið undirrita í Madrid á sunnudag
viðamikinn samning um framtíðar-
samstarf ríkjanna. Nær samkomu-
lagið meðal annars til samstarfs á
sviði viðskiptá, öryggismála, mann-
réttinda, mannúðaraðstoðar og heil-
brigðismála.
Unnið hefur verið að samkomu-
laginu undir forystu Bandaríkja-
stjórnar og ríkisstjórnar Spánar, en
Spánverjar eru nú í forystu
ráðherraráðs ESB, og framkvæmda-
stjórnar sambandsins. Það verður
undirritað af Bill Clinton Banda-
ríkjaforseta, Felipe Gonzalez, for-
sætisráðherra Spánar, og Jacques
Santer, forseta framkvæmdastjórn-
ar ESB.
„Hér er um að ræða jafnt framtíð-
arsýn sem aðgerðir og þessi blanda
af sýn og aðgerðum er mjög áhrifa-
mikil,“ sagði Leon Brittan á blaða-
mannafundi í gær en hann er sá
fulltrúi framkvæmdastjórnarinnar
sem hvað mest hefur starfað að
málinu. „Við verðum að vinna saman
og saman munum við vinna að betri
heimi,“ bætti hann við.
ESB og Bandaríkin hyggjast
vinna saman til að tryggja frið og
lýðræði í heiminum, beijast gegn
alþjóðlegri glæpastarfsemi, eitur-
lyfjasmygli, flóttamannavandamál-
um, umhverfismengun og útbreiðslu
sjúkdóma á borð við malaríu, alnæmi
og Ebola.