Morgunblaðið - 01.12.1995, Síða 66

66 FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
STYRKIR UR
MÁLRÆKTARS J ÓÐI
Auglýst er eftir umsóknum um styrki úr
Málræktarsjóði. Sjóðurinn var stofnaður árið 1991.
Samkvæmt skipulagsskrá er tilgangur hans:
a) að styrkja fjárhagslega nýyrða- og íðorðastarf
í landinu,
b) að styrkja fjárhagslega starf orðanefnda sem vinna
að þýðingum á tæknimáli eða sérhæfðu máli,
c) að styrkja fjárhagslega útgáfu handbóka og
leióbeininga um málnotkun,
d) aó styrkja fjárhagslega útgáfu kennsluefnis
í íslensku
e) að styrkja fjárhagslega útgáfu orðabóka,
f) áð veita einstaklingum, samtökum og stofnunum
viðurkenningu fyrir málvöndun og málrækt,
g) að styrkja með fjárframlögum hvers konar framtak
sem verða má til þess að markmiðum Málræktar-
sjóðs verði náð.
Umsóknareyðublöð fást í skrifstofu íslenskrar
málstöðvar, Aragötu 9, 101 Reykjavík (sími 552 4480),
og skal umsóknum skilað þangað fyrir 1. febrúar.
MÁLRÆKTARSJÓÐUR
Ahendingar á mjólkurumbúðum, nr. 3S af 60.
Isl-enska
Áhrif ensku á daglegt mál okkar eru meiri en margan grunar.
Sumir segja:
Hafðu góða helgi!
Tekurðu mjólk í kaffið?
Nú tekur þú yfir.
Talandi um Jón...
Betra er:
Njóttu helgarinnar!
Notarðu mjólk í kaffið?
Nú tekur þú við.
Úr því að minnst er á Jón ...
Eða: Vel á minnst! Jón ...
Vörumst óþörf áhrif
annarra tungumála!
„,*» ero*L,
MJÓLKURSAMSALAN
íslenskufrœðsla á mjólkurumbúðum er samstarfsverkefni Mjólkursamsulunnar,
íslenskrar málnefndar og Málrœktarsjóðs.
I DAG
Ást er
.. . að koma henni á
óvart með óvæntrigjöf.
TM Reg. U.S. Pat. Off. — all rights reserved
(c) 1Ö95 Los Angolos Times Synöicato
VEÐURHORFUR næsta
sólarhringinn. Gert er ráð
fyrir stormi . . .
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16
frá mánudegi til föstudags
Fyrirspurn
KONA hringdi með fyrir-
spurn til þeirra sem hafa
með hundaleyfi að gera
og vildi vita hvort ekki
væri hægt að auka þjón-
ustu við hundeigendur.
Um daginn var verið að
tala um að lækka ætti
gjöldin fyrir hundaleyfl,
en væri ekki meira vit í
því að halda gjöldunum
óbreyttum og koma frekar
með einhverja þjónustu,
t.d. að setja upp ljósa-
staura á Geirsnef eða
bekki þannig að fólk geti
sest niður. Þannig myndi
þetta góða svæði nýtast
mun betur en nú er, því
eins og allir vita er orðið
dimmt á vetrum eftir kl.
17, þegar flestir hafa að-
stöðu til að viðra sína
hunda.
Hvorki of
né van
VIÐ getum ekki verið
þekkt fyrir annað sem
þjóð en að virða fólk að
verðleikum til launa fyrir
störf sín. Er ekki skömm
að því hjá jafn fámennri
þjóð og við erum að sum-
ir skuli fá svimandi há
laun á meðan aðrir eiga
vart fyrir salti í grautinn?
Það er til skammar að
verkakona skuli eftir þ'rjú
ár í fiskvinnu ekki hafa
nema 51.725 krónur í
kaup í dagvinnu og verka-
kona í almennum störfum
kr. 50.021 í dagvinnu eft-
ir sjö ára starf. Þetta er
samkvæmt samningi frá
21. febrúar sl. og hvort
tveggja er lágmarkskaup.
Til samanburðar má geta
þess að lögfræðingum er
heimilt að taka allt að sjö
til átta þúsund krónur á
tímann. Hvað flugum-
ferðarstjóra varðar skul-
um við óska þeim góðrar
ferðar til langdvalar í út-
löndum.
Er ekki hægt að setja
þak á laun svo einhver
hemja sé á hlutunum?
Rannveig
Tryggvadóttir.
Tapað/fundið
Taska tapaðist
í miðbænum
BRÚN leðurhandtaska
tapaðist fyrir utan Astró
aðfaranótt laugardagsins
25. nóvember sl. í tösk-
unni er seðlaveski sem
inniheldur mikilvægar
upplýsingar sem eigand-
inn þarfnast sárlega vegna
náms í HÍ. Ef einhver hef-
ur fundið töskuna eða orð-
ið hennar var er hann eða
hún vinsamlegast beðinn
að hafa samband við Lindu
í síma 565-4918.
Bindisnæla
tapaðist
BINDISNÆLA tapaðist
fyrir u.þ.b. hálfum mánuði
í Næturgalanum. I næluna
eru grafnir stafirnir SGE.
Ef einhver hefur fundið
bindisnælu með þessari
áletrun vinsamlegast
hringið í síma 565-7758.
Gæludýr
Köttur í óskilum
SVARTUR högni með
hvítar hosur og hvítur á
bringu hefur verið í óskil-
um á Nesvegi frá 16. nóv-
ember sl. Ef einhver kann-
ast við lýsinguna á kisa
vinsamlegast hafið sam-
band í síma 561-1534 eft-
ir kl. 19.
SKÁK
liinsjón Margcir
Pctursson
Svarlur leikui
og vinnur
STAÐAN kom upp á In-
vestbankamótinu í
Belgrad sem lauk á
þriðjudaginn. Búlgarinn
Veselin Topalov (2.695)
var með hvítt, en Rússinn
Vladímir Kramnik
(2.755) hafði svart og
átti leik. Hvítur lék síðast
38. Bb6-c5, en það dugði
ekki til:
38. - Bc3+! 39. Dxc3 -
a5+ 40. Kxb5 - Dxc3 og
Topalov gafst upp, því
hann hefur aðeins tvo
biskupa fyrir drottning-
una og hefur þar að auki
vonlausa kóngsstöðu.
Úrslit í síðustu
umferðinni: »
Kramnik-
Beljavskí 1-0. 7
Gelfand-Lautier 6
1-0. ívantsjúk-
Leko 1-0. Ad- «
ams-Shirov 1-0.
Miladinovic-Top- "
alov 0-1. Tim- 3
man-Ljubojevic
jafntefli. *
Lokastaðan:
1.-2. Kramnik og 1
Gelfand, 8 v. 3.
Shirov, 6‘A v. 4.
Topalov, 6 v. 5.-7. Tim-
man, ívantsjúk og Ad-
ams, ð'/z v. 8. Leko, 5
v. 9. Ljubojevic, 4 ‘A v.
10.-11. Lautier og
Beljavskí, 4 v. 12. Milad-
inovic, 372 v.
Skemmtikvöld skák-
áhugamanna verður í
kvöld í Faxafeni 12 kl.
20.
Jólaskákmót grunn-
skóla í Reykjavík, keppni
í eldri flokki, 8.-10. bekk,
fer fram sunnudaginn 3.
desember kl. 11 fyrir há-
degi í félagsheimili TR,
Faxafeni 12.
Víkveiji skrifar...
YÍKVERJI verður að viður-
kenna að hann hrökk dálítið
við, þegar hann las forsíðu
Morgunblaðsins í fyrradag og sá,
að nú er komið upp á yfirborðið,
að sænska lögreglan njósnaði um
Dani og kom upplýsingum til Þjóð-
verja í heimsstyrjöldinni síðari.
Upplýsingarnar voru sendar
finnsku lögreglunni, sem síðan lak
þeim til Þjóðveija.
Svíar státuðu af því öll stríðsár-
in, að þeir væru hlutlausir í stríð-
inu og fræg er hlutleysisstefna
þeirra í utanríkismálum æ síðan
eða þar til þeir gerðust aðilar að
Efnahagsbandalaginu. Þetta vekur
og upp spurningar, hvort hlutleysi
í alþjóðapólitík sé nokkuð sem unnt
er að hafa í heiðri?
XXX
ÝLEGA heyrði Víkverji fréttir
af vísindamönnum, sem voru
að kanna erfðafræðilega sögu
mannskepnunnar. Þeir voru að
kanna með DNA-rannsóknum hve
svokallaður y-litningur væri gam-
all, en það ku vera sá litningur,
sem myndaði manninn, þ.e.a.s. þá
skynigæddu veru sem maðurinn
er. Vísindamennirnir telja að fyrsti
einstaklingurinn, sem gæddur hafi
verið þessum y-litningi, hafi komið
fram á sjónarsviðið í Afríku fyrir
um 180.000 árum. Þeir hafa þegar
nefnt þennan fyrsta einstakling,
sem þessi byltingakennda stökk-
breyting varð í, og auðvitað kalla
þeir hann Adam. Paradís hefur þá
væntanlega verið samkvæmt því í
Afríku.
En það sem einnig er merkilegt
við þessa sögu, er að sá litningur
Evu, sem myndar manninn, þegar
hann mætir þessum y-litningi Ad-
ams, hefur samkvæmt þessum
sömu rannsóknum komið fram fyr-
ir 200.000 árum. Eva er því um
20 þúsund árum eldri en Adam og
stangast það, eins 0g allir sjá, veru-
lega á við frásagnir Biblíunnar.
Biðin hjá Evu hefur því verið bæði
löng og ströng unz hún hitti sinn
heittelskaða í Paradís Afríku, séu
þessar rannsóknir vísindamann-
anna á rökum reistar.
XXX
*
IBLAÐI Blindrafélagsins, sem
Víkveiji fékk heim til sín á dög-
unum, er félagið að óska eftir því,
að þeir tölvueigendur, sem eru að
fá sér nýjar tölvur, gefi félaginu
gömlu tölvuna. Menn séu oft í vand-
ræðum með gömlu tölvurnar með
örgjafanum 286, viti ekki hvað við
þær eigi að gera. Félagið, sem eins
og mörg slík, er ekki fjáð, en tölvur
með þessum örgjafa, sem,flestum
finnst nú allt of hægur, geta nýzt
blindum úti um allt land. Með að-
stoð slíkrar tölvu geta blindir nefni-
lega lesið Morgunblaðið daglega.
Það er því rofin mikil einangrun
blinds fólks, fái það gamla tölvu til
dagblaðalesturs.
í þessu sama riti er það skýrt
út fyrir lesendum þess, hvernig
blindir geti lesið Morgunblaðið. A
hveijum morgni hringir tölva
Blindrafélagsins í tölvu Morgun-
blaðsins og fær allan texta blaðs-
ins, sem þá er að koma út. Um leið
og textinn er fenginn, hringir tölvan
úþ til blindra áskrifenda Morgun-
biaðsins, sem geta rétt eins og allir
aðrir lesið blaðið daglega með að-
stoð talgervils. Unnt er að lesa allt
efni blaðsins, eða aðeins fyrirsagn-
ir, ef vilji stendur aðeins til þess,
með aðstoð tölvunnar.