Morgunblaðið - 15.02.1996, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 15. FEBRÚAR 1996 15
NEYTENDUR
ÚRVERINU
Ekkert frauð
Frauðplast virðist hafa rutt sér til rúms á
íslandi, hver svo sem stendur á bak við
þá byltingu. Frauð er notað í bakka á
veitingastöðum, undir skyndimat og til
að senda mat í fyrirtæki. Það er í
einnota kaffibollum (þvi það er svo
freistandi að þíta stykki úr þeim eða
pota í gegnum þá með blýanti). Og þú
ferð ekki út í búð núorðið nema koma
heim með 3-10 frauðplastpakka. Einn
bakki undir kjötfarsið, annar undir
ýsuflakið og jafnvel undir grænmeti eins
og einn vesælan chilipipar eða þrjá litla
tómata á tilboðsverði. Til hvers? Til
hvers? Ég spyr vegna þess að
frauðplast er ein skaðlegasta uppfinning
sem gerð hefur verið fyrir umhverfið. Og
eina svarið sem mér dettur i hug er að
(eins og allar óþarfa pakkningar) eigi það
að gera vöruna girnilegri í búðinni eða
láta hana líta betur út í innkaupa-
pokunum á leiðinni heim.
Frauð eyðist ekki í náttúrunni þótt þú
standir yfir því í fimm hundruð ár. Og ef
það er ekki brennt eða grafið þá á það til
að fjúka útá sjó þar sem það molnar og
veldur miklum skaða á dýrum hafsins
sem halda að þarna sé morgunkorn.
Nú, ef þér finnst frauðið gera vörurnar í
búðinni girnilegri, þá skal ég segja þér
hvernig það er búið til.
Frauð er úr bensóli sem er unnið úr
koltjöru. Því er breitt i stýren og síðan er
sett inní það lofttegund sem gerir það að
frauði.
Lofttegundin er annað hvort pentan sem
er loftmengandi eða HCFC-22 sem á þátt
í að eyða ósonlaginu. Sem sagt alfarið
vond hugmynd og ein af þeim sem þerst
til okkar um það bil sem allir aðrir í
heiminum eru að spá i að leggja hana
niður.
Eru plastpokar þá skárri undir fiskflakið?
Af tvennu illu, já. Hvað geri ég þegar
afgreiðslumaðurinn eða konan gera sig
líkleg til að setja ýsuflakið á
frauðplastbakka? Þú ræskir þig og
afþakkar bakkann kurteislega og ef þú
hefur kjark til þá segirðu af hverju. Fyrir
lengra komna er ekki úr vegi að láta
skoðun sína í Ijós við verslunareigandann.
Grænmeti þarf hvorki að setja i bakka né
plastpoka. Þú getur sett það laust ofan í
körfuna og tyllt á það vigtunarmiðanum ef
vikomandi búð vigtar ekki við kassann.
í stuttu máli: Ekkert frauð.
Maria Ellingsen
PLÁSTUR Landsbjargar sem seldur er í Þinni verslun.
Plástur til eflingar
björgunarstarfs
LANDSBJÖRG, landsamband
björgunarsveita, hefur hafið inn-
flutning á plástri til heimiiisnota,
og verður hann seldur í verslunark-
eðjunni Þín verslun.
Nokkrar tegundir verða seldar í
búðunum og bera þær heitin vatns-
fælinn plástur, barnaplástur, sótt-
hreinsigrisja og gæðaplástur. Þín
verslun og Landsbjörg hafa gert
með sér samkomulag um að hagn-
aður af sölunni renni til eflingar
björgunarstarfs um allt land.
Plásturinn er í umbúðum merkt-
um á íslensku og stendur á þeim:
„Með því að kaupa þessa vöru styrk-
ir þú björgunarsveitarstarf á ís-
landi.“ Hann er fáanlegur í 18 versl-
unum í Reykjavík og einnig í Þinni
verslun á Selfossi, Ólafsvík, ísafirði,
Hnífsdal, Siglufirði, Nesjum Homa-
fírði og i Keflavík og Bolungarvík.
Morgunblaðið/Þorkell
LOÐNU pakkað fyrir markigðinn í Rússlandi. Vinnsla fyrir Japan hefst væntanlega i dag.
Samvinna um loðnu-
frystingu í Hafnarfírði
Júlli Dan og Júpíter sjá Dagstjörnunni og
Hraðfrystistöð Þórshafnar fyrir loðnu
ÁSGEIR Kristins-
son segist hafa
gaman af loðnu-
vertíðum.
FYRSTI dagur
Guðrúnar Maríu
Harðardóttur í
vinnunni var á
miðvikudag.
FYRSTI loðnufarmurinn í sam-
starfsfyrirtæki Hraðfrystihúss
Þórshafnar og Dagstjörnunnar var
tekinn til vinnslu í Hafnarfirði í
gærmorgun. Samstarfið er tilkom-
ið vegna þess að of langt þótti að
sigla loðnunni norður til Þórshafn-
ar, að sögn Soffíu Árnadóttur
verkstjóra sem kemur frá Þórs-
höfn. „Þess vegna kom Hraðfrysti-
stöð Þórshafnar sér líka upp fryst-
iaðstöðu í Hafnarfirði.“
Skipin Júlli Dan og Júpiter, sem
eru í eigu Hraðfrystihúss Þórs-
hafnár, munu landa hjá samstarfs-
fyrirtækinu. í gærmorgun kom
Júlli Dan að landi með fullfermi
eða um 400 tonn af loðnu.
„Grandi fékk meirihlutann af
aflanum í þetta skipti,“ segir
Hreinn Sigurðsson, eigandi Dag-
stjörnunnar. „Grandi getur tekið
við meiru en við og er fyrr tilbú-
inn. Við höfum komist að sam-
komulagi við þá um að þeir fái
hluta af afla okkar skipa og við
hluta af afla þeirra skipa til að
tryggja jafna vinnslu."
50 manns í vinnu
Soffía segir að samstarfsfyrir-
tækið verði starfrækt á þessari
loðnuvertíð og muni hafa nóg hrá-
efni svo lengi sem veður og veiðar
leyfi. Það sé mjög mikilvægt fyrir
Hraðfrystistöð Þórshafnar að hafa
aðstöðu á því svæði sem hrogna-
loðnan sé.
„Hrognafyllingin mældist í
morgun 14%,“ segir hún. „Þessi
fyrsti farmur fer á Rússland.
Loðnan var orðin of slegin eftir
20 tíma siglingu til að komast á
Japansmarkað.“ Hreinn bætir við:
„Frá og með deginum á morgun
munum við hinsvegar frysta loðnu
á Japansmarkað.“
Hann segir að loðnan sé senni-
lega að ganga mjög hratt suður
með landinu núna og það fari að
verða mikill þungi í frystingunni.
„Það verður minni sigling og betri
loðna,“ segir Soffía.
Að þeirra sögn munu 50 manns
vinna á tveim vöktum á vertíðinni
þegar lætin byrji. „Þar af eru tíu
fastráðnir," segir Hreinn og bætir
við: „Það var enginn vandi að fá
fólk í vinnu.“
Ný hraðpökkunarlína
Þau segja að ekkert sé því til
fyrirstöðu að samstarfsfyrirtækið
verði starfrækt í framtíðinni. Fry-
stigetan hafi verið aukin um helm-
ing eða upp í 50 til 60 tonn fyrir
þessa vertíð. Einnig hafi verið fest
kaup á nýrri hraðpökkunarlínu frá
Landsmiðjunni, sem muni spara
starfsfólk og auka afköst.“
„Það verður ekkert mál að flytja
hana norður þegar vertíðinni lýkur
og svo suður aftur þegar hún hefst
næst,“ segir Soffía. „Ef veður
helst gott ætti þetta að verða mjög
góð vertíð,“ segir Hreinn. „Það er
nóg af loðnu og við ættum að
geta afkastað miklu. Það má því
segja að við séum tilbúin í slag-
inn.“
Að sögn Hreins er Dagstjarnan
eftir sem áður fyrst og fremst nið-
ursuðuverksmiðja og er ætlunin
að sjóða þar niður loðnu: „Við
ætlum fyrst að byggja okkur upp
af loðnu sem hráefni í niðursuð-
una. Þetta er heilsársverkefni og
við erum með stóran samning um
útflutning á miklu magni. Þannig
að horfur eru mjög góðar.“
Munar miklu í
afköstum
„Þessi nýja lína hlýtur
að breyta miklu,“ seg-
ir Ásgeir Kristinsson
flokksstjóri. „Við
erum að prufukeyra
hana og það vantar
dálítið upp á að hún
komist í lag. Það mun-
ar miklu í afköstum
að fá þessa línu og
allt verður mun þægi-
legra.“
Hann segist halda
að loðnuvertíðin eigi
eftir að verða ágæt:
„Það er bara með ís-
lendinga að ef einn
græðir fara allir í það
sama. Það eru svo
margir að beijast um hráefnið.
Einnig eru frystitogararnir að taka
vinnu af fólkinu í landi. Það væri
nær að koma upp meiri frystiað-
stöðu í landi.“
Ásgeir segir annars að hann
hafi gaman af loðnuvertíðum.
„Þetta _er mikil keyrsla," segir
hann. „í raun ósköp svipað því að
vera á sjónum þegar mesti hasar-
inn er.“
Skemmtileg vinna
„Ég byijaði núna í dag og hef
aldrei unnið við þetta áður,“ segir
Guðrún María Harðardóttir.
„Þetta er ekki svo mikil vinna enn
sem komið er, þótt auðvitað komi
tarnir.“
Hún segist hafa verið atvinnu-
laus og ákveðið að sækja um.
„Mig hefur alltaf langað til að
prófa þetta,“ segir hún. „Mér
fínnst þetta mjög skemmtileg
vinna.“
Það er samt ekki eins og Guð-
rún hafi ekki komið nálægt sjávar-
útvegi áður. Hún hefur m.a. unnið
við saltfísk og í frystihúsi fyrir
vestan. „Þetta er öðruvísi vinna,“
segir hún. „Fiskurinn er mikið
minni og svo er hann ekki unninn
eins mikið.“