Morgunblaðið - 13.04.1996, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 13. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
ÖRN yfir pottunum.
Morgunblaðið/Þorkell
Hrísgrjón, grænmeti og krydd
uppistaðan í tælenskri matargerð
HANN kom við á markaði í Bang-
kok fyrir rúmlega viku og keypti
bæði krydd og grænmeti til að
taka með sér til íslands. Eina
kvöldstund leyfði hann síðan gest-
um véitingastaðarins Á næstu
grösum að njóta matreiðslu
sinnar úr þessu hráefni. Hann var
gestakokkur mánaðarins og mat-
reiddi tælenska bauna-, og græn-
metisrétti fyrir gesti.
„Ég hef farið nokkrum sinnum
til Tælands á undanfömum árum
og þá kynnst á ferðum mínum
tælenskri matargerð", segir Örn
Karlsson sem er aðstoðarkokkur
á veitingahúsinu Við tjörnina alla
jafna. „Ég er hrifinn af sterkum
mat, er orðinn alveg vitlaus í chili
og tælenskur matur er mjög góð-
ur. Mikið grænmeti er notað við
matseld og yfirleitt er reynt að
hafa allt hráefni ferskt. Kryddin
eru spennandi og vinsælust chili,
engifer, galanga, lemongras,
basil og mynta. Ég ákvað að
kaupa fersk krydd og grænmeti
á markaði í Bangkok og koma
með til að nota í matreiðsluna
fyrir þetta kvöld.“ Annars er
uppistaðan í fæðu Tælendinga
hrísgijón og grænmeti og krydd
er borið fram sem meðlæti með
þeim. „Þeir eru að mestu lausir
við hvítt hveiti og því lítið um
brauðmat og kökur þarna. Sæt-
indi eru sjaldséð og yfirleitt sinna
þeir sætindaþörf með ávöxtum.
Með matnum drekka þeir gos,
vatn en ekki mikið vín, það er
dýrt í Tælandi.
Örn segir að Tælendingar
séu borðandi allan daginn en
það eru þá aðallega salöt sem
þeir eru að narta í, ekki kök-
ur og sætindi.
Örn eldaði súpu úr engi-
ferstönglum, lótusrót og
fleiru, var með karrírétt þar
sem uppistaðan var eggaldin,
kjúklingabaunir og sérstakt
tælenskt krydd. Þá bauð hann
upp á nýrnabaunir matreiddar að
hætti Tælendinga.
Hann gefur lesendum uppskrift
að graskersrétti.
Grasker að hætti Tælendinga
350 g grasker (fæst oft í Hagkaup)
1 msk limesafi
125 g rækjur
2 skalott-laukar
2 stk lítil chili
1 stórt glas vatn
3 bollar kókosmjólk (fæst í
Kryddkofanum)
pipar eftir smekk
1 bolli basillauf
Graskerið er flysjað og stein-
arnir hreinsaðir úr og skorið í
teninga. Limesafanum er dreift
yfir. Rækjur, laukur og chili er
maukað í matvinnsluvél. Helm-
ingur af kókosmjólk og rækju-
mauki er látið sjóða saman og
hrært í með trésleif. Graskerinu
bætt út í og soðið í 10 mínútur.
Afganginum af kókosmjólkinni
og vatni er bætt út í og pipar.
Lokið sett á pottinn og látið sjóða
í um það bil tíu mínútur eða þang-
að til graskerið er orðið mjúkt.
Það á ekki að vera komið í graut.
Basillaufum er hrært saman við
og súpan borin fram.
I uwujpnuni
'Si/
ORLOFSHUS
Umsóknareyðublöð um dvöl í orlofshúsum félagsins í sumar verða afhent
á skrifstofu félagsins á Lindargötu 9 frá og með mánudeginum 15. apríl.
Umsóknum skal skilað aftur á sama stað eigi síðar en 1. maí 1996.
2 hús í Svignaskarði
1 hús í Vatnsfirði
1 hús Hvammi í Skorradal
3 íbúðir á Akureyri
Húsin eru:
2 hús á Illugastöðum, Fnjóskárdal
2 hús á Einarsstöðum á Héraði
1 hús í Úthlíð, Biskupstungum
5 hús í Ölfusborgum
Vikuleiga er kr. 9.000,- nema að Hvammi í Skorradal kr. 11.000,-.
Verkamannafélagið Dagsbrún.
HVERJUM hjólreiðahjálmi
fylgja tvær til þrjár stærðir
af svömpum. Mjög mikilvægt
er að velja þá svampaþykkt
sem fær hjálminn til að sitja
þétt og vel á höfðinu. Svamp-
arnir eiga líka að vera festir
á staði.
SITJI hjálmurinn ekki rétt á
höfinu er hann svo til gagns-
Iaus og veitir falska öryggis-
kennd. Alltof algengt er að
hann sé hafður of laus og of
aftarlega á höfðinu. Þannig
stilltur kemur hann að litlum
notum þegar á reynir.
Hjálmanotkun er
lífsnauðsyn
„ÞAÐ ættu allir að nota hjálm,
hvort sem um er að ræða ung-
börn sem verið er að reiða, ungl-
inga eða fullorðn", segir Herdís
Storgaard hjá Slysavarnafélagi
íslands. Hún segir að í Ástralíu
og ýmsum fylkjum Bandaríkj-
anna sé hjálmanotkun lögbundin
og á íslandi liggur fyrir frum-
varp til laga þar sem kveðið er
á um að börn 14 ára og yngri
skuli nota hjálma.
„Vegna nor-
skrar rann-
sóknar sem
gerð var á
hjálmanotkun
og ieiddi í ljós
að frauðplast-
hjálmar gerðu
ekkert gagn
hefur fjöldi
fólks haft sam-
band við okkur
hjá Slysavarna-
félagi íslands
og lýst áhyggj-
um sínum. Um
er að ræða mik-
inn misskilning
og opinberar
stofnanir sem
vinna að slysa-
vörnum í Nor-
egi hafa varað
við þessari
könnun því mikla annmarka má
finna á henni. Til dæmis voru
ekki rannsakaðir þeir hjálmar
sem fólk var með þegar það lenti
í þeim slysum sem voru í um-
ræddri könnun. Ekki var til
dæmis athugað hvort þeir væru
rétt stilltir og festir eða sætu
rétt, og niðurstaðan er því ekki
marktæk.
Samkvæmt annarri og mun
áreiðanlegri rannsókn sem gerð
var í Bandaríkjunum
kom á dag-
inn að eng-
inn munur
er á því hvort notaður er hjálmur
með harðri skel, þunnri skel eða
frauðplasti. Þeir veita vörn ef
um er að ræða viðurkennda
hjálma, þeir mátulegir, rétt fest-
ir á viðkomandi og óskemmdir."
Hjálmarnir eru
ekki notaðir rétt
„Því miður er það alltof al-
gengt að hjálmar séu ekki notað-
ir rétt. Ég hef gert lauslega
könnun á leik-
HJÁLMINN á að selja beint
ofan á höfuðið. Aftara bandið
skal stillt á móti fremra bandi,
þannig að eyrað lendi í miðju
V-forminu sem böndin
mynda. Hökubandið á að stilla
þannig að spennan sé til hlið-
ar en ekki undir hökunni. Það
má ekki vera lausara en svo
að einn til tveir fingur komist
á milli.
skólum og kom-
ist að raun um
að í um 90% til-
vika var um
ranga notkun
að ræða. Það
vantaði svampa
innan í hjálm-
inn, hann var
kannski
sprunginn,
böndin vanstillt
þannig að hann
lá ekki fram á
ennið eða
stærðin passaði
ekki.
Það er mjög
mikilvægt að
svampar séu
innan í hjálmun-
um því þá
myndast rými
sem gefur möguleika fyrir eðli-
lega hreyfingu höfuðsins inni í
hjálminum við fall.
- Hvernig á fólk að velja góð-
an hjálm?
„Urvalið er orðið mjög mikið
og það er um að gera fyrir fólk
að fara á nokkra staði, skoða og
máta. Til eru nokkrar tegundir
gæðastimpla sem tilgreina hvort
hjálmarnir hafa verið öryggis-
prófaðir. En grundvallaratriði
er að hjálmurinn
passi og sitji rétt
á hjólreiða-
manninum."
• EKKI líma auka-límmiða á hjálminn. Þeir geta haft
áhrif á viðnám hjálmsins lendi hann í götunni. Krotið
ekki heldur á hann, því í litunum er leysiefni sem eyði-
leggur plastið í hjálminum.
• Ekki kasta hjáiminum í gólfið og fylgjast þarf reglu-
lega með hvort hjálmurinn sé rétt stilltur og hvort skipta
þurfi um svampa. Hjálminn þarf að endurnýja á fimm
ára fresti þar sem sólin brýtur hægt og bítandi niður
piastið í honum. Verði hann fyrir hnjaski þarf að end-
urnýja hann fyrr. í kulda má ekki vera með húfu eða
eyrnaband heldur á að nota lamhúshettu sem fellur
þétt að höfðinu.