Morgunblaðið - 13.04.1996, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
LAUGARDAGUR 13. APRÍL 1996 15
Enn eitt metár að
bakiírekstri SPRON
Hagnaður Sparisjóðs Reykjavíkur og nágrennis
nam alls um 116 milljónum króna á síðasta ári
og hefur aldrei orðið meiri í 64 ára sögu sparisjóðs-
ins. Umsvif sparisjóðsins fóru langt fram úr áætl-
unum á mörgum sviðum og jukust innlán um
27,6% á árinu, að því er fram kom hjá Baldvin
Tryggvasyni, sparisjóðsstjóra, á aðalfundi SPRON.
Morgunblaðið/Þorkell
BALDVIN Tryggvason, sparisjóðsstjóri SPRON
flutti kveðjuræðu á aðalfundi sparisjóðsins í gær.
SPARISJÓÐUR Reykjavíkur og
nágrennis (SPRON) skilaði alls um
116 milljóna króna hagnaði á síð-
asta ári samanborið við 60 milljónir
árið áður. Þessi bætta afkoma skýr-
ist bæði af því að þjónustutekjur
og ýmsar rekstrartekjur jukust tals-
vert á sama tíma og framlög í af-
skriftarreikning lækkuðu til muna.
Árið 1995 varð metár í 64 sögu
sjóðsins og hefur hagnaður aldrei
orðið meiri, að því er fram kom í
máli Baldvins Tryggvasonar, spari-
sjóðsstjóra SPRON, á aðalfundi í
gær. Hann talaði þar í síðasta sinn
sem sparisjóðsstjóri þar sem hann
hefur óskað eftir að verða leystur
frá störfum þann 1. ágúst.
Baldvin skýrði frá því að flest
markmið hefðu náðst á árinu 1995
og á mörgum sviðum hefðu umsvif-
in farið langt fram úr áætlunum.
„T.d. varð innlánsaukning og aukn-
ing útlána mun meiri en við þorðum
að vona og þar af leiðir að öll um-
svif jukust meira en við töldum lík-
legt að gerast myndi. Af þessum
ástæðum hafa bæði vaxtatekjur og
vaxtagjöld aukist umtalsvert eða
um nálægt 140 milljónir hvor liður.
Hins vegar hafa hreinar vaxtatekjur
nánast staðið í stað og aðeins vaxið
um 2 milljónir sem sýnir að vaxta-
munur hefur fremur minnkað hlut-
fallslega á árinu.“ Að meðaltali var
vaxtamunur sem hlutfall af niður-
stöðu efnahagsreiknings 4,49% á
árinu 1995 en var samkvæmt sama
mælikvarða 5,3% á árinu 1994.
Aðrar rekstrartekjur jukust úr
183 milljónum í 264 milljónir milli
ára. Hreinar rekstrartekjur jukust
því úr um 639 milljónum í 723 millj-
ónir. Hins vegar lækkuðu framlög
í afskriftarreikning úr um 69 millj-
ónum í 24 milljónir. Endanlega voru
afskrifuð útlán að fjárhæð 33 millj-
ónir og stendur afskriftarreikning-
urinn nú í 204 milljónum eða sem
svarar til 2,6% af heildarútlánum
og veittum ábyrgðum.
Innlán og verðbréf voru alls rúm-
SLÁTURFÉLAG Suðurlands skil-
aði alls um 71 milljónar króna hagn-
aði á sl. ári sem er töluvert betri
afkoma en árið á undan þegar
hagnaður nam 35 milljónum. Rekst-
ur félagsins gekk vel á árinu og
tókst að auka veltu og markaðshlut-
deild allra megindeilda, að því er
fram kemur í ársskýrslu sem lögð
var fram á aðalfundi í gær.
Rekstrartekjur Sláturfélagsins á
árinu 1995 námu alls 3.037 milljón-
um, en 2.220 milljónum að frádeg-
inni millideildarsölu. Hækkuðu
rekstrartekjur að frádreginni sölu
til eigin deilda um 8,6% milli ára.
Rekstrargjöld námu 2.900 milljón-
um en 2.083 milljónum að frádreg-
inni sölu til eigin deilda. Hækkuðu
þau um 7% milli ára og batnaði því
rekstrarafkoma, áður en tekið er
tillit til fjármagnsgjalda og af-
lega 10 milljarðar í árslok 1995 á
móti 7,9 milljörðum árið áður og
hafa vaxið um 27,6%.
Eigið fé nam alls 921 milljón
borið saman við 772 milljónir árið
1994 og hefur því aukist um 19,2%.
Ávöxtun á eiginfjár var því 14%.
14 sinnum hærri skattar
en íslandsbanki
Baldvin vék í ræðu sinni sérstak-
lega að stöðu sparisjóðanna í heild
þar sem hann hefur gegnt forystu-
hlutverki um árabil. Samtals námu
innlán og verðbréfaútgáfa sparisjóð-
anna um 44 milljörðum króna í árs-
lok 1995. Síðasta ár er níunda árið
í röð sem þeir hafa verið með meiri
innlánsaukningu en bankarnir og
hefur markaðshlutur þeirra vaxið á
þessum níu árum úr 14,8% í 22,3%,
sem er um þriðjungs aukning á níu
árum og sýnir að heildarráðstöfun-
arfé þeirra hefur vaxið um nærri
15 milljarða króna á verðlagi þessa
árs. Á árinu 1995 nam samanlagður
hagnaður um 580 milljónum saman-
borið við 330 milljónir árið á undan.
Þá benti Baldvin á að á árunum
1991-1995 hefðu sparisjóðirnir
greitt í skatta 1.112 milljónir, en
þar af hefði SPRON greitt 208 millj-
ónir. „Islandsbanki hefur greitt alls
15 milljónir á þessum 5 árum,
Landsbankinn 268 milljónir og Bún-
aðarbankinn 439 milljónir. Samtals
hafa bankarnir allir greitt 722 millj-
ónir á móti 1.112 milljónum sem
sparisjóðirnir greiða. SPRON einn
hefur greitt 14 sinnum meira til
samfélagsins en íslandsbanki á ár-
unum 1991-1995 og aðeins 60 millj-
ónum minna en allur Landsbankinn.
Varðandi eiginfjárstöðu spari-
sjóðanna kom fram að eigið fé þeirra
er nú samtals um 6.130 milljónir
en til samanburðar er eigið fé ís-
landsbanka 4,9 milljarðar, eigið fé
Búnaðarbankans 3,8 milljarðar og
Landsbankans 6,2 milljarðar.
„Eiginíjárstaða sparisjóðanna í
heild, rúmlega 6,1 milljarður, er því
skrifta, um 40 milljónir. Samkvæmt
sjóðsstreymisyfirliti var veltufé frá
rekstri 133 milljónir en hafði verið
98 milljónir árið áður.
Hlutdeild í slátrun jókst
Afkoma afurðadeildar batnaði
frá fyrra ári, en tap varð á rekstrin-
um. Hlutdeild félagsins í slátrun
jókst í öllum afurðategundum. Jókst
hlutdeild SS í heildarslátrun í land-
inu um 1,5% frá árinu 1994. Um
5% aukning varð í sauðfjárslátrun
en kostnaður hækkaði um tæplega
4% á hvert kíló. í ársskýrslu segir
að nauðsynlegt sé að lækka kostnað
við slátrun umtalsvert til að rekstur
deildarinnar verði viðunandi og taka
til fýrirmyndar erlend sláturhús
sem séu í beinni samkeppni við út-
flutning héðan.
Hagnaður varð hins vegar af
mjög góð og vantar aðeins á að það
aukist um 100 milljónir til þess að
það nái sjálfum Landsbanka ís-
lands. Gallinn er bara sá að þetta
mikla eigið fé kemur ekki að eins
miklum notum og vert væri þar sem
það deilist niður á 29 sparisjóði sem
standa misjafnlega vel að vígi.“
Sparisjóðafjölskyldan
„Sú staða er nú komin upp að
sparisjóðafjölskyldan, þ.e. Samband
íslenskra sparisjóða, Sparisjóða-
bankinn, Tryggingasjóður spari-
sjóða, Tölvumiðstöð sparisjóðanna
ásamt SP-íjármögnun og Kaupþingi
hf., er í brýnni þörf fyrir að koma
sér fyrir á sem hagkvæmastan hátt
undir einu þaki. Húsnæðið að Rauð-
arárstíg 27 er of lítið fyrir þá ört
vaxandi starfsemi sem þar fer fram
nú þegar, hvað þá ef litið er til ein-
hverrar framtíðar.“
Hann sagði athuganir komnar vel
af stað á fjárfestingu í nægjanlega
stóru húsnæði sem hýst gæti alla
starfsemi sparisjóðafjölskyldunnar
til frambúðar. „Hér er ég að ræða
um 3-4 þúsund fermetra hús. Engin
endanleg ákvörðun liggur enn fyrir
en ljóst er að bæði kemur til álita
að byggja nýtt hús sniðið eftir þörf-
um starfsemi okkar eða kaupa eldra
hús og breyta því í það horf sem
hentar starfseminni.
Framundan eru ótal verkefni hjá
sparisjóðafjölskyldunni. Hún þarf
nú þegar að hefja ítarlega endur-
skoðun á öllu stjórnskipulagi sínu.
Það þarf ekki aðeins að samhæfa
krafta sparisjóðanna sjálfra með
allt sitt eigið fé upp á 6,1 milljarð,
heldur ekki síður stjórnskipulag
samtakanna allra og fyrirtækja
þeirra. Kerfið sem við byggðum upp
rekstri kjötiðnaðar á árinu. Eins og
undanfarin ár lagði félagið mikla
áherslu á vöruþróun. Breytingar á
umbúðum, nýjungar og öflugt
markaðsstarf fyrir 1944-vörulínuna
skilaði góðum árangri, eins og seg-
ir í skýrslunni. Á árinu var stofn-
sett nýtt hlutafélag Hollt og gott
ehf. með Ágæti hf. sem framleiðir
sósur og salöt og skilaði það hagn-
aði. Þá varð veruleg veltuaukning
í heildsöluverslun félagsins sem
skýrist fyrst og fremst af aukinni
sölu á Mars sælgæti.
Dótturfélag stofnað um slátur-
og frystihús
Á árinu 1995 var stofnað sér-
stakt dótturfélag SS um rekstur
slátur- og frystihúsa undir nafninu
S.S. Afurðir ehf. sem hóf rekstur
1. janúar 1996. Tilgangur þessa
fyrir um 10 árum dugar einfaldlega
ekki lengur þegar starfsemi spari-
sjóðanna er orðin margfalt flóknari
og umsvifameiri en var í kringum
1985. Sem dæmi má geta þess að
þá var sjávarútvegur lítið sem ekk-
ert í viðskiptum við sparisjóðina og
afurðalán gersamlega óþekkt fyrir-
bæri, en í janúar sl. voru sparisjóð-
irnir annar stærsti lánveitandi geng-
isbundinna afurðalána til sjávarút-
vegsins, næst á eftir Landsbankan-
um.“
Hafa ráð á
Búnaðarbankanum
Baldvin kvaðst telja að undanfar-
ið hefðu ýmsir látið býsna óvarleg
orð falla um kaup á Búnaðarbank-
anum eða yfirtöku hans. „Staðan
er einfaldlega sú að ef einhveijir
hafa raunverulega ráð á að kaupa
Búnaðarbankann, þá er það spari-
sjóðafjölskyldan. En í því falli að
sparisjóðirnir fái tækifæri til þess,
þá tel ég að þeir eigi að kaupa hann
og eiga alfarið einir og samhæfa
starfsemi hans sparisjóðafjölskyld-
unni. Svo vill til að útibúanet Búnað-
arbankans fellur vel að sparisjóða-
kerfínu og raunhæf og skjótvirk
hagræðing gæti átt sér stað með
samhæfingu sparisjóðanna og Bún-
aðarbankans. En skynsamlegt er
að segja ekki of mikið í þessum
efnum en fara að öllu með gát.“
Þorgeir Baldursson, forstjóri
Prentsmiðjunnar Odda, var kjörinn
í stjórn SPRON á aðalfundinum í
gær í stað Gunnlaugs Snædal sem
ekki gaf kost á sér til endurkjörs.
Aðrir stjórnarmenn voru endur-
kjörnir en þeir eru Jón G. Tómas-
son, Hjalti Geir Kristjánssón, Sigur-
jón Pétursson og Hildur Petersen.
aðskilnaðar er að auðvelda þá hag-
ræðingu og fækkun starfsstöðva
sem nauðsynleg er í afurðavinnslu
á næstu árum, að því er fram kem-
ur í ávarpi Steinþórs Skúlasonar,
forstjóra. Hann bendir ennfremur á
að það sé Sláturfélaginu eins og
öðrum fyrirtækjum mjög mikilvægt
að áfram haldist stöðugleiki í efna-
hagslífinu og að vextir hækki ekki.
Gangi þetta eftir þá séu rekstrar-
horfur félagsins á árinu 1996 nokk-
uð góðar. Eigið fé Sláturfélagsins
í árslok 1995 nam alls 368 milljón-
um og hafði aukist um 36% frá
árinu á undan eða tæpar 98 milljón-
ir. Á aðalfundinum í gær var sam-
þykkt tillaga um að gefa út ný hlut-
deildarbréf í B-deild stofnsjóðs að
nafnvirði 65 milljónir króna. Stefnt
er að því að skrá félagið á Verð-
bréfaþingi íslands á næstunni.
Evrópsk
bréf lækka
áný
London. Reuter.
EVRÓPSK hlutabréf hækkuðu
í verði í gær af því að banda-
rískar hagtölur drógu úr ugg
um að verðbólga kunni að
aukast í Bandaríkjunum.
Bandaríska neytendavísital-
an (CPI) hækkaði um 0,4% í
síðasta mánuði eftir 0,2%
hækkun í febrúar samkvæmt
tölum verkamálaráðuneytisins
í Washington. Smásala jókst
um aðeins 0,1% miðað við 1,9%
hækkun í febrúar.
„Tölurnar sýna að markað-
urinn hafði líklega of miklar
áhyggjur af vaxandi verð-
bólgu,“ sagði starfsmaður
DKB International.
Brezk hlutabréf hækkuðu
um 0,6% og þýzka DAX-IBIS
vísitalan hækkaði um 0,74%.
Frönsk bréf hækkuðu sáralít-
ið.
Stund milli
stríða í vaxta-
lækkunum
VEXTIR stóðu að mestu í stað
á verðbréfamarkaði í gær, eft-
ir vaxtalækkanahrinu á mið-
vikudag. Að sögn verðbréfa-
miðlara er nú stund á milli
stríða þar, en almennt er þess
vænst að vextir haldi áfram
að lækka. í Gjaldeyrismálum,
fréttabréfi Ráðgjafar og efna-
hagsspáa, segir að margt
bendi til frekari vaxtalækkana
og svigrúm sé til um 0,6-0,7%
lækkunar skammtímavaxta.
Langtímavextir lækkuðu
lítillega til viðbótar í gær en
skammtímavextir stóðu að
mestu í stað. Ávöxtunarkrafa
húsbréfa var áfram lægst hjá
Skandía 5,58%, en önnur verð-
bréfafyrirtæki færðu sig einn-
ig lítillega niður á við og voru
á bilinu 5,60-5,62%. Þá lækk-
aði ávöxtunarkrafa 20 ára
spariskírteina um 5 punkta í
5,49% seinni partinn í gær.
Það sem helst er talið styðja
frekari vaxtalækkanir er lítið
framboð á verðtryggðum bréf-
um um þessar mundir. Hefur
minnkandi lánsfjárþörf ríkis-
ins þar nokkur áhrif, sem og
erlendar lántökur ríkissjóðs á
þessu ári.
ESSEMM
hlutskarpast í
norrænni
samkeppni
AUGLÝSINGASTOFAN ESS-
EMM vann nýlega til verðlauna
í samkeppni um nýtt merki
Norrænu Atlantshafsnefndar-
innar, sem tók til starfa um
síðustu áramót. Hönnuðir
merkisins eru þeir Tómas
Hjálmarsson og Sveinn Magn-
ússon. Merkið þykir lýsa á ein-
faldan hátt löndunum fjórum
sem aðild eiga að nefndinni.
Alls bárust 250 tillögur í
keppnina og komu þær frá
Danmörku, Færeyjum, íslandi,
Noregi og Grænlandi. Verð-
launafé fyrir fyrsta sæti nam
15 þúsund d.kr. eða sem sam-
svarar rúmlega 150 þúsund ís-
lenskum krónum. 1 öðru og
þriðja sæti urðu tillögur frá
Færeyjum og voru einnig veitt
verðlaun fyrir þær.
Norræna Atlantshafsnefndin
er samstarfsverkefni Noregs,
íslands, Færeyja og Grænlands.
Sláturfélag Suðurlands stefnir að skráningu á Verðbréfaþingi
Hagrmður tvöfaldaðist á sl. ári