Morgunblaðið - 03.08.1996, Blaðsíða 1

88 SIÐUR B/C
175. TBL. 84. ARG.
LAUGARDAGUR 3. AGUST 1996
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Best að fresta kosningrim
Sar^jevo, Mostar. Reuter.
ROBERT Frowick, yfirmaður Öryggis- og sam-
vinnustofnunar Evrópu (ÖSE), sagðist í gær
telja að kosningamar sem fram eiga að fara í
Bosníu um miðjan næsta mánuð, myndu ein-
kennast af því að þær yrðu haldnar nánast á
stríðssvæði. Sagði Frowick að best væri að
fresta kosningunum um allnokkurn tíma svo
að slakna mætti á spennunni á milli þjóðanna
sem byggja Bosníu.
Frowick sagði þetta hins vegar ekki mögu-
legt, þar sem Dayton-friðarsamkomulagið um
Bosníu kvæði skýrt á um að gengið yrði til
kosninga á þessum tíma. Því væri ÖSE nauðug-
ur einn kostur að skipuleggja kosningar sem
ljóst væri að yrðu ófullkomnar. Fjölþjóðalið
undir stjórn Atlantshafsbandalagsins (IFOR)
og óháðir eftirlitsmenn myndu reyna að sjá til
þess að kosningarnar yrðu „sæmilega lýðræðis-
legar“.
Helstu ástæður þess að best væri að fresta
kosningunum eru að mati Frowicks þær að
enginn óháður fjölmiðill hefur útbreiðslu um
alla Bosníu, óbreyttir borgarar komast vart á
milli yfirráðasvæða Króata, múslima og Serba
án þess að leggja sig í hættu og pólitísk áhrif
eftirlýstra stríðsglæpamanna.
Bill Clinton þrýstir
á Tudjman um lausn
á deilu Króata og
múslima í Mostar
Reuter
UNGUR Sarajevobúi teygir sig í vegg-
spjald vegna kosninganna í næsta mán-
uði. Þar er fólk hvatt til að kjósa fyrir
framtíð barnanna.
Talsmenn Evrópusambandsins (ESB) í Most-
ar sögðu í gær að nú væri gerð lokatilraun af
hálfu Bandaríkjamanna til að jeysa deilu Kró-
ata og múslima í borginni. Átti Bill Clinton
Bandaríkjaforseti fund í gærkvöldi með Franjo
Tudjman, forseta Króatíu, og vonuðust tals-
menn ESB eftir því að honum tækist að fá
Tudjman til að þrýsta á leiðtoga Bosníu-Króata
um að viðurkenna úrslit kosninganna sem fram
fóru í borginni fyrir mánuði.
Á miðnætti aðfararnótt sunnudags rennur
út frestur sem Evrópusambandið hefur sett
Króötum, fallist þeir ekki á úrslitin fyrir þann
tíma, komi til greina að beita þá efnahags-
þvingunum. Embættismaður ESB, sem vildi
ekki láta nafns síns getið, nefndi meðal ann-
ars þann möguleika að bandalagið tæki aftur
fjárveitingar sínar til uppbyggingar í Slavóníu-
héraði.
Alþjóðaráð Rauða krossins og mannréttinda-
samtökin Human Rights Watch sökuðu Króata
í gær um þjóðernishreinsanir í Krajina-héraði,
sem var á valdi Serba en Króatar tóku að nýju
fyrir réttu ári.
■ Mögulegt að Karadzic/17
Norður-Kórea
Ottast
mikinn
harmleik
Seoul. Reuter.
ALVARLEG hungursneyð geisar í
sumum héruðum Norður-Kóreu og
flóðin í landinu hafa dregið úr vonum
um, að úr rætist á næstunni. Er
þetta haft eftir starfsmönnum hjálp-
arstofnana, sem segja, að hætti ekki
að rigna á næstu dögum sé.mikill
harmleikur í uppsiglingu í þessu lok-
aða landi.
Tetsuano Yamamori, yfirmaður
Matvælaaðstoðar Sameinuðu þjóð-
anna, sem er nýkominn frá Norður-
Kóreu, sagði í Seoul í gær, að í land-
inu hefði verið viðvarandi hungur í
sex ár og myndu næstu mánuðir
skera úr um framtíð landsmanna.
Sagði hann, að matarskammtur á
mann á dag væri víða aðeins 200 g
þótt vitað væri, að fólk veslaðist upp
á skömmum tíma fengi það ekki
meira en 250 g á dag.
Akrar á kafi
Yamamori sagði, að eftir flóðin í
fyrra hefði stjórnin í Norður-Kóreu
sett allt sitt traust á góða uppskeru
á þessu sumri en gífurlegt úrfelli
að undanförnu og flóð hefðu gert
út um þær vonir. Er það haft eftir
japönskum hjálparstarfsmönnum, að
víða séu hrísgrjónaakrar alveg á
kafi og kornakrarnir að mestu.
Kom það fram hjá Yamamori, að
efnahagslegar refsiaðgerðir gegn
N-Kóreu gerðu ástandið verra en
vera þyrfti en þar að auki kæmi
kommúnistastjórnin í Pyongyang í
veg fyrir ýmsa erlenda aðstoð af
pólitískum ástæðum.
„N-Kóreumenn eru uppteknir af
áróðrinum og tala mikið um hve
,juche“, sjálfsþurftarstefna stjórn-
arinnar, hafi gengið vel en virðast
ekki átta sig á hvers vegna erlendir
hjálparstarfsmenn eru komnir til
landsins," sagði Yamamori.
Reuter
Ólympíuleikum að ljúka
ÓLYMPÍULEIKUNUM, sem
staðið hafa yfir í Atlanta í
Bandaríkjunum undanfarnar
tvær vikur, lýkur á morgun,
sunnudag. Að loknu maraþon-
hlaupi karla hefst hin hefð-
bundna kveðjuathöfn þar sem
leikunum verður slitið. Beðið er
með spenningi eftir 4x100 metra
boðhlaupi karla í dag og einkum
því hvort Carl Lewis verði í sveit
Bandaríkjamanna. Nokkrar lík-
ur þóttu á því í gær er fyrirliði
sveitarinnar, Dennis Mitchell,
sem hér tekur við boðkeflinu
úr hönd félaga síns í undan-
keppni í gær, bauðst til að
standa upp fyrir Lewis. Hlaupi
hann og fari sveitin með sigur
af hólmi ynni Lewis sín tíundu
gullverðlaun á Ólympíuleikum,
sem á sér ekki fordæmi.
Jeltsín frá
vegna of-
þreytu
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín Rússlandsfor-
seti er aðframkominn af
þreytu eftir kosningaslaginn í
vor og þarfnast tveggja mán-
aða hvíldar til að ná kröftum.
Frá þessu skýrði háttsettur
aðstoðarmaður forsetans í
gær.
Aðstoðarmaðurinn, Georgí
Satarov, sagði í viðtali við
dagblaðið Sevodnja, að forset-
inn væri „afskaplega þreyttur"
eftir að hafa lagt sig allan
fram í kosningabaráttunni.
Jeltsín hefur dvalizt á
heilsuhæli nærri Moskvu frá
miðjum júlí en eftir háttsettum
embættismanni þingsins er
haft að forsetinn muni snúa
aftur til vinnu á skrifstofu
sinni næsta þriðjudag.
Jeltsín sver embættiseið
sinn næstkomandi föstudag.
Palestínumenn o g ísraelsk friðar-
samtök fordæma Israelsstjórn
Greitt fyrir
landnámi
gyðinffa
Jerúsalem. Reuter.
ÍSRAELSSTJÓRN tilkynnti í gær
að tekin hefði verið ákvörðun um
að auðvelda uppbyggingu í land-
námi gyðinga á herteknu svæðun-
um á Vesturbakkanum og Gaza-
ströndinni. Danny Naveh stjórnar-
ritari ítrekaði að allar nánari
ákvarðanir um byggingar á land-
námssvæðunum yrðu að hljóta
samþykki allra ísraelsku ráðherr-
anna.
Naveh sagði á fréttamannafundi
í gær, að ákvörðunin miðaði að því
að bæta fyrir misrétti, sem gyðing-
ar á herteknu svæðunum hefðu
verið beittir.
Benjamin Netanyahu, forsætis-
ráðher. . ísraels, lofaði fyrir kosn-
ingar í maí að afnema takmörk
sem ríkisstjórn Verkamanna-
flokksins setti á landnámið. Um
130 þúsund gyðingar búa þar inn-
an um tvær milljónir Palestínu-
manna, sem telja landnámið hamla
friðarviðræðum.
Reglur einfaldaðar
Naveh sagði, að ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar miðaði fyrst og
fremst að því að setja einfaldari
reglur um framkvæmdir en gilt
hefðu í tíð fyrri ríkisstjómar.
Nabil Abu Rdainah, aðstoðar-
maður Yassers Arafats, leiðtoga
Palestínumanna, sagði við frétta-
stofu Reuters: „Við fordæmum allar
aðgerðir sem miða að frekara
landnámi og krefjumst þess að Isra-
elsstjóm fari að friðarsamningum,
sérstaklega í ljósi þess að landnám
gyðinga er eitt þeirra atriða sem
rætt verður um í samningaviðræð-
um um endanlega stöðu.“
Samkvæmt bráðabirgðafriðar-
samkomulagi við Frelsissamtök
Palestínu (PLO) 1993 gengust
Israelar inn á að ræða framtíð
landnámsins í viðræðum um „end-
anlega stöðu“ sem hófust fyrir
kosningarnar í maí en hafa ekki
verið teknar upp að nýju af ríkis-
stjórn Netanyahus.
Landnámið fært út
Ein áhrifamestu friðarsamtök í
ísrael, sem voru hlynnt aðgerðum
fyrri ríkisstjórnar og eru andvíg
landnámi gyðinga, fordæmdu
ákvörðun ríkisstjórnarinnar. Segja
þau hana gera „mögulegt, að búið
verði í íbúðum sem nú standa auð-
ar á landnámssvæðunum, að vegir
verði lagðir og landnámið fært
út.“ Með ákvörðuninni hafí ísraels-
stjórn í raun afnumið bann við
sölu á um 1.500 íbúðum.
■ Sýrlendingar/16