Morgunblaðið - 17.09.1996, Blaðsíða 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Félag þroskaþjálfa verður stéttarfélag
Líkur á átökum
á aðalfundi í dag
Deilt um aðild að launþegasamtökum
FRETTIR
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Handverksfólk á Garðatorgi
HANDVERKSFOLK var með
sýningu og sölu á framleiðslu
sinni um helgina á Garðatorgi,
sem er yfirbyggt torg við versl-
unarmiðstöðina í Garðabæ. Mátti
þar sjá ýmiss konar handavinnu
eins og útskorna og málaða tré-
vöru, prjónavöru, blómaskreyt-
ingar, dúkkur og dúkkuföt, silki-
myndir, postulín og margt fleira.
Handverkssýning sem þessi hef-
ur verið haldin nokkrum sinnum
áður og stefnt er að því að hún
verði haldin aðra helgi í hverjum
mánuði í vetur.
Landnámsbyggð fundin
á utanverðu Snæfellsnesi
LEIFAR landnámsbæjar, sem fór í
eyði fyrir árið 1000, fundust við
uppgröft á utanverðu Snæfellsnesi
um helgina.
Staðurinn, sem grafið var á, er
nefndur Gerðuberg eða írskubúðir,
og er hann skammt frá Utnesvegi
við svokallaða Gufunesmóðu. Virð-
ist um fjölda húsarústa að ræða,
fleiri en fundizt hafa á nokkru öðru
þekktu landnámsbýli. í svonefndum
Hákonarhól, sem þarna er, fannst
kuml með jarðneskum leifum eins
ábúanda bæjarins frá 10. öld, en
hugsanlegt er að hér sé um að
ræða hluta landnámsminja Alfarins
Válasonar, sem samkvæmt Land-
námu nam land milli Beruvíkur-
hrauns og Ennisfjalls, að sögn
Bjarna F. Einarssonar, fornleifa-
Refabani
kærður
Dýraverndunarfélag Reykjavíkur
hefur kært hjón sem drápu ref á
förnum vegi til sýslumanns á Akur-
eyri, fyrir að hafa brotið ákvæði
dýraverndunarlaga sem mæla fyrir
um veiðar á dýrum.
Frétt birtist um drápið í Ríkisút-
varpinu 7. september síðastliðinn, og
var þar greint frá því að Jón Þórar-
insson, bóndi á Hræringsstöðum í
Svarfaðardal, hafi unnið á refi þegar
hann var í fjallgöngu með konu sinni
og dætrum skammt fyrir ofan svo-
nefnd Bakkabjörg.
Hann náði í skottið á refnum þeg-
ar hann var að skjótast inn í holu
og tókst að hremma hann með því
að binda aðra afturlöpp dýrsins með
skóreimum af gönguskó eiginkon-
unnar. Hann tók síðan eggjagrjót og
klauf dýrið í herðar niður. Drápinu
lýsti Jón sjálfur í frétt útvarpsins.
Sigríður Ásgeirsdóttir, formaður
Dýraverndarfélags Reykjavíkur, seg-
ir að ekki hafi komið annað til greina
en kæra manninn.
„Hann barði dýrið til óbóta með
steini, sem er hreinlega bannað lög-
um samkvæmt, og konan hjálpaði
til og er ekkert minna sek. Manninum
var það ljóst að hann væri að bijóta
af sér, því í samtali við Ríkisútvarp-
ið kvaðst hann ætla að nota féð fyr-
ir skottið til að borga sekt að öllum
líkindum. Mér finnst þetta mál alveg
hreint ótrúlegt," segir Sigríður.
fræðings, sem stjórnar uppgreftrin-
um.
Bjarni hefur í sumar unnið að
skrásetningu fornminja á utanverðu
Snæfellsnesi á vegum umhverfis-
ráðuneytisins og nefndar, sem skip-
uð hefur verið vegna fyrirhugaðs
þjóðgarðs á Snæfellsnesi.
Að uppgre_ftrinum_ standa ásamt
Bjarna þeir Ólafur Ólafsson sýslu-
maður og Sæmundur Kristjánsson
frá Rifi.
Grafið niður á 3 hús
Grafið var niður á 3 hús. Eitt
þeirra hefur líklega verið fjós. Erf-
itt er að segja til um tilgang ann-
ars hússins, en það geymir mikil
mannvistarlög. Þriðja húsið er skál-
inn. Grafið var niður á gólf skál-
ans, sem reyndist sjálft bergið.
Virðist hafa verið hreinsað frá berg-
inu um miðju skálans. Veggir virð-
ast hafa verið byggðir úr torfi ein-
göngu, sem bendir til, að sögn
Bjarna, að um norðurnorskan
menningararf sé að ræða. Byggir
hann þá skoðun sína á því að ekki
var notað gijót í veggi eins og tíðk-
aðist í Suður-Noregi og á Bretlands-
eyjum.
Bjarni segir þennan fund hafa
tekið af allan vafa um að hér sé
um að ræða hreinnorræna byggð.
Ekkert bendi til írskrar arfleifðar.
Bjarni bendir á, að þessi forna
landnámsbyggð sé sérstaklega vel
til þess fallin að grafa hana upp
og kanna í heild sinni.
MIKLAR líkur eru taldar á að aðal-
fundur Félags þroskaþjálfa í dag,
þriðjudag, verði átakafundur, en
þar á að ganga til atkvæða um
að breyta því úr fagfélagi í stétt-
arfélag.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er aðallega tekist á um
það hvort nýtt stéttarfélag eigi að
vera innan Starfsmannafélags rík-
isstofnana, í samræmi við vilja
stjórnar, eða sækja um beina aðild
að BSRB.
Stjórn vill í SFR
Á fundinum liggur fyrir tillaga
frá stjórn um að félagið verði stétt-
arfélag innan SFR, en félagið hef-
ur haft aðild að því sem fagfélag
um árabil. Á fundinum er hins
vegar breytingartillögu að vænta
frá hópi þroskaþjálfa sem telur
aðrar leiðir vænlegri.
„Stjórnin er afar einsýn og jafn-
vel skammsýn og kynnir félögun-
um eingöngu eina leið að eigin
frumkvæði. Mikið hefur þurft til
þess að fá stjórn til að kynna fleiri
möguleika en það er gert í blaði
sem sent var út. Að mínu mati
hallar þó aðeins á hlut BSRB í
þeim upplýsingum, í samræmi við
vilja stjórnar í málinu, og það er
alið á ótta fólks við að breyta til“
segir Guðný Stefánsdóttir ein
þeirra sem vill beina aðild að
BSRB, þótt hún útiloki ekki aðrar
launþegahreyfingar síðar, þar á
meðal BHMR.
Tíminn af skornum
skammti
Tíminn er hins vegar af skornum
skammti að hennar sögn, þar sem
1. október næstkomandi þarf að
vera búið að láta viðsemjendur
þroskaþjálfa vita af stofnun stétt-
arfélags, og þá þurfa þessi mál að
liggja ljóst fyrir. Því þurfi að hafa
hraðar hendur og benda félags-
mönnum hið fyrsta á fleiri mögu-
leika en til þessa hafi verið ræddir.
„Við erum starfsstétt með lög-
gilt starfsheiti og starfsvettvang
og höfum nokkra sérstöðu innan
SFR fyrir vikið, því að ekki eru
margar stéttir með fagmenntun
innan félagsins. SFR hefur því átt
í talsverðum vanda að semja um
kaup og kjör fyrir þennan breiða
hóp og við höfum dregist aftur úr
ef litið er til stétta sem eru að vinna
á svipuðum starfsvettvangi. Þær
stéttir sem hafa stofnað eigið stétt-
arfélag innan BSRB, eins og t.d.
sjúkraliðar, hafa náð að þoka
launamálum sínum upp á við,“
segir Guðný.
Fjárhagslegir
hagsmunir
Hún kveðst einnig telja fjár-
hagslega hagsmuni vera í húfi.
Eins og málum sé nú komið greiði
hún 1,3% af launum sínum til
SFR, en verði félagið aðili að SFR
sem stéttarfélag, hækki þetta gjald
í 2%.
„Áfram fer 1,3% til SFR en á
móti höfum við samningsrétt, af-
gangurinn eða 0,7% er þá þeir fjár-
munir sem Félag þroskaþjálfa
hefði til eigin reksturs. Við höfum
reynt að fá svör við því hvað SFR
bjóði fyrir þessa peninga, og er
sagt að það sé aðallega húsnæði
í höfuðstöðvum þeirra og aðstoð
við kjarasamninga.
Aðild að BSRB þýðir hins vegar
gjald upp á 0,35% fyrir sömu þjón-
ustu að undanskildu húsnæði og
þyrftum við því að leigja sjálf.
Stjórn félagsins segir það kosta
120 þúsund krónur að reka skrif-
stofu en værum við sjálfstæð í
BSRB kosti það um 1,5 milljónir,
sem er alltof há upphæð að okkar
mati,“ segir hún.
Enn dregnir
stórlaxar
úr Iðunni
MENN eru enn að fá þá stóra og glæsilega
í Iðunni, í lok síðustu viku veiddust þar tveir
boltar, 23 og 20 punda, báðir á flugu. Þann
dag veiddust 10 laxar, þar af helmingur 13
til 23 punda. Gæðunum er hins vegar mis-
skipt í Árnessýslu, skammt undan er Sogið
og þar hefur veiði verið slök í sumar og er
mál kunnugra að þar þurfi að taka til hend-
inni við að færa ána aftur til fyrri vegs og
virðingar.
Að sögn veiðimanna, sem voru nýverið
við Iðuna, voru komnir um 300 laxar í veiði-
bókina. Fengu þeir 10 laxa og daginn áður
var 9 löxum iandað auk nokkurra sjóbirt-
inga. Aliur var laxinn meira og minna leg-
inn. Virtist talsverður lax vera á svæðinu
en lítið eða ekkert nýlega gengið úr hafinu.
Það er mál sumra að veiðin sé allmiklu
meiri heldur en 300 laxar, þar sem brögð
séu að því að afli sé ekki skráður.
MENN hafa verið að fá stóra urriða í
Minnivallalæk í allt sumar. Þessi Svíi
hafði heppnina með sér og náði 9 punda
fiski á litla straumflugu.
23 punda laxinn, sem var hængur, veiddi
Jósef Ólafsson og notaði hann tveggja
tommu túbuflugu sem svipar mjög til Colly
Dog. 20 punda laxinn var hrygna og tók
rækjutilbrigði sem heitir Dorn Rækja.
Nokkur fiskför er fyrir nokkru hafin af
Iðusvæðinu upp í neðri svæði Stóru Laxár
í Hreppum, sem á sér jafnan stað á haustdög-
um. Glefsur hafa komið í veiðina á umrædd-
um svæðum í Stóru Laxá, einn daginn veidd-
ust 7 laxar og þann næsta voru þeir 8. Yfir
200 laxar hafa veiðst á svæðunum.
Sogið dauft...
„Þetta eru um 200 laxar. Við vorum í
Bíldsfelli og fengum tvo. Þetta eru allt of
fáir laxar og það er auk þess mjög lítið af
stórum laxi. Þetta er sorgleg staðreynd og
það þarf að taka til hendinni að koma Sog-
inu aftur á sinn rétta stað,“ sagði Ólafur
Ólafsson, formaður árnefndar SVFR fyrir
Sogið; í samtali við Morgunblaðið um helg-
ina. Ólafur sagði fleira en eitt hafa valdið
ástandinu í sumar, m.a. óvenjutíðar vatns-
borðsbreytingar vegna vinnu við virkjanirnar
í efri hluta árinnar. „Það er einnig opið inn
í göngin við Steingrímsstöð og við vitum að
laxinn gengur þangað inn og fer sér þar
jafnvel að voða,“ segir Ólafur.
Mikil og góð bleikjuveiði hefur bætt mörg-
um veiðimanninum upp laxleysið, að sögn
Ólafs, en bleikjuveiði í sumar hefur verið
mun betri en í mörg herrans ár og fiskur
auk þess mjög vænn. „Þetta hafa mest ver-
ið 2-3 punda fiskar og það hafa veiðst
bleikjur allt upp í 6 pund.
Hörkuganga í Vatnsá
Hafsteinn Guðmundsson hjá Stakki í Vík
sagði veiði hafa tekið vel við sér í Vatnsá
að undanförnu. í lok síðustu viku voru komn-
ir um 70 laxar á land og annað eins af sjó-
birtingi. „Menn sáu mikinn fisk um alla á
en eitthvað af honum hefur vafalaust geng-
ið beint upp í Heiðarvatn. Það rigndi svoleið-
is að allt fór á flot um helgina en menn
búast við því að góð hrota komi er vatnið
sjatnar aftur,“ sagði Hafsteinn í gærdag.