Morgunblaðið - 17.09.1996, Blaðsíða 37

i x »\ i m i#i 11 ^ n ri
MORGUNBLAÐIÐ
STÆKKUIM KRÖFLUVIRKJUNAR
ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1996'
37
Morgunblaðið/Árni Sæberg
SEINNI vélasamstæða Kröfluvirkjunar er óuppsett í stöðvarhúsinu. Hér stendur
Hinrik Árni Bóasson, fyrsti vélstjóri, við hverfilhjólið.
NÝJU holurnar, nr. 27 og 28, eru á miðju gufuöflunarsvæðinu. Hér er verið a
flylja borinn Jötun frá holu 27 og í baksýn sést stöðvarhús Kröfluvirkjunar o
þar fyrir framan stígur gufa upp úr kæliturninum.
Fyrsta
borholan
lofar góðu
Vegna fyrirhugaðrar stækkunar Kröfluvirkjun-
ar hafa starfsmenn Jarðborana hf. borað nýja
1.100 metra djúpa holu. Helgi Bjarnason
blaðamaður og Arni Sæberg ljósmyndari urðu
þess áskynja í heimsókn að Kröflu að bormenn
binda vonir við að holan skili sínu. Á sama
tíma eru starfsmenn virkjunarinnar að und-
irbúa uppsetningu seinni vélasamstæðunnar.
JÖTUNN, stærsti bor Jarðbor-
ana hf., hefur lokið við borun
annarrar af tveimur holum
sem boraðar verða á Kröflu
á þessu ári og er að hefja hreinsun
á botnfalli í holu frá 1991. Nýju
holurnar eru þúsund til tólfhundruð
metra djúpar víðholur sem ætlaðar
eru til öflunar lágþrýstigufu fyrir
stækkun Kröfluvirkjunar. Jafnframt
vinna starfsmenn virkjunarinnar að
undirbúningi fyrir uppsetningu
seinni vélasamstæðu virkjunarinnar.
Fyrri áfangi stækkunar
Þegar Kröfluvirkjun var byggð
voru keyptar tvær 30 megawatta
vélasamstæður fyrir stöðina og hús
og önnur mannvirki miðuð við það.
Fyrri vélasamstæðan var gangsett í
ágúst 1977 en sú síðari hefur enn
ekki verið sett upp vegna þess að
gufuöflunin brást, meðal annars
vegna jarðhræringa á svæðinu. Á
síðustu árum hafa verið boraðar til-
raunaholur og hefur komið fram að
þær lofi góðu. Stjórn Landsvirkjunar
ákvað fyrr á þessu ári að láta setja
upp seinni vélasamstæðuna og afla
gufu til framleiðslu á 15
MW í fyrsta áfanga. Fyrir-
hugað er að framkvæmd-
um við þennan áfanga
ljúki fyrir lok næsta árs.
Kostnaður er áætlaður um
700 milljónir kr.
Til að nýta seinni vélasamstæðuna
til hálfs, eins og nú er fyrirhugað,
þarf að afla gufu úr lágþrýstisvæð-
inu við Kröflu með borun nokkurra
1.000 til 1.200 metra djúpra hola.
Til að nýta vélina til fulls þarf að
bora 2.000 metra holur, sækja há-
þrýstigufu, en ekki hefur verið
ákveðið hvernig að því verður stað-
ið. Samið var við Jarðboranir hf. um
að bora tvær holur á þessu ári og
hreinsa eina eldri. Við verkið er not-
aður stærsti bor landsins, Jötunn.
Starfsmenn Jarðborana byijuðu að
undirbúa sig eftir miðjan ágúst og
hafist var handa við borun holu núm-
er 27 þegar vika var liðin af ágúst.
Nokkuð góð hola
Verkið gekk mjög vel að sögn
Dagbjarts Sigursteinssonar bor-
stjóra og lauk um miðja þessa viku.
Þegar blaðamaður og ljósmyndari
Morgunblaðsins komu við á Kröflu-
svæðinu var verið að taka niður
borinn og flytja að holu 26 sem er
2.100 metra háþrýstihola frá 1991
sem blés aðeins í stuttan tíma og
skemmdist. Á að reyna að hreinsa
holuna og hefst það verk í dag.
Bormenn hættu þegar hola 27 var
orðin 1.104 metra djúp. „Við höldum
að hún geti orðið nokkuð góð en
maður veit þó aldrei um árangurinn
fyrr en henni hefur verið hleypt
upp,“ segir Dagbjartur. Hann segir
að holan fái nú hvíld þannig að hún
geti hitnað eðlilega alla
leið upp og síðan verði hún
látin blása eftir einn eða
tvo mánuði. „Óskadraum-
urinn er að fá næga orku
úr þessum tveimur holum
fyrir túrbínuna en ég held að ekki
séu margir svo bjartsýnir að treysta
á það. Líklegra er að nauðsynlegt
reynist að bora fleiri,“ segir Dag-
bjartur.
Borstjórinn talar hér af nokkurri
reynslu því hann hefur verið annar
af tveimur verkstjórum við að
minnsta kosti 22 holur við Kröflu.
Brytjaður nið-
ur stykki fyrir
stykki
BORUN lokið við holu 27. Borturn Jötuns hefur verið felldur og bormenn vinna við að vefja upp
borvírana fyrir flutning að holu 26.
DAGBJARTUR Sigursteinsson hefur borað
flestar holurnar við Kröflu.
Hann hefur því gengið í gegnum
sætt og þó aðallega súrt. með for-
ráðamönnum virkjunarinnar. „Þetta
hefði orðið stórglæsilegt ef Kröflu-
eldar hefðu ekki komið upp. Ef allar
holurnar hefðu til dæmis orðið eins
og sú fyrsta hefðu sex dugað,“ seg-
ir Dagbjartur. Hann var oftast á
svæðinu þegar gosin komu og segir
að sér hafi þótt leiðinlegt þegar byrj-
aði að gjósa í fríum. „Þetta er allt
farið að róast núna,“ segir Dagbjart-
ur og á ekki von á óróleika. Telur
hann að frekar megi líta á holurnar
sem öryggisventla til að tappa af
svæðinu fremur en að borunin komu
óróleikanum af stað.
500 tonn að þyngd
Ekki er gott að tefja borstjórann
meira. Hann er að stjórna niðurrifi
Jötuns og það er ekki lítið verk.
Borinn og búnaðaður hans er um
500 tonn að þyngd. Er hann brytj-
aður niður stykki fyrir stykki, í
20-25 tonna einingar sem unnt er
að færa að næstu holu. Tekur flutn-
ingurinn 4-5 daga.
Menn renna blint í sjóinn
með næsta verkefni á
Kröflusvæðinu, hreinsun
holu númer 26. Það getur
tekið allt frá tíu dögum og
upp í mánuð, að sögn Dagbjarts.
Þegar henni er lokið verður byijað á
holu númer 28 og býst hann við að
ljúka borun hennar í nóvember.
Tólf tíma vaktir
Föst ellefu manna áhöfn er á born-
um auk bílstjóra sem er í stöðugum
ferðum. Unnið er á tólf tíma vöktum
allan sólarhringinn. Úthaldið er mis-
langt því frí verður að miðast við
stöðu verksins. Ekki er hægt að
stoppa borinn hvenær sem er. Við
holu 27 var til dæmis aðeins hægst
að stöðva þegar svokaliaðri vinnslu-
fóðringu var lokið þannig að fyrra
útaldið var tólf og hálfur sólarhring-
ur og hið síðara íjórtán og hálfur.
„Menn eru vanir þessu, þeir vita að
hverju þeir ganga þegar þeir ráða
sig til vinnu hjá fyrirtækinu," segir
Dagbjartur.
„Þeir sem eru nýir hér skoða sig
um, hinir liggja inni og lesa,“ segir
Dagbjartur um frístundirnar. Vinnu-
flokkurinn býr í sumarhúsum í Vog-
um og fer vel um mannskapinn, að
sögn Dagbjarts.
Undirbúa vélauppsetningu
Um leið og urmið er að gufuöflun
vegna stækkunar Kröfluvirkjunar
eru starfsmenn hennar að undirbúa
uppsetningu seinni vélasamstæð-
unnar. Vélin hefur verið óuppsett í
stöðvarhúsinu frá byijun. Hinrik
Árni Bóasson, fyrsti vélstjóri Kröflu-
virkjunar, segir að starfsmenn virkj-
unarinnar séu að taka til vélarhlut-
ana. Uppsetningin sjálf verði vænt-
anlega boðin út en starfsmenn
Kröfluvirkjunar muni
sinna ýmsum þjónustu-
störfum við verktakana.
Á sínum tíma var
byggður kælitum fyrir
þessa vél og spennar eru
klárir, þannig að uppsetning vélarinn-
ar er stærsti verkþátturinn við stækk-
un virkjunarinnar, fyrir utan gufuöfl-
unina. Þó hefur verið unnið að ýmsum
endurbótum og nú er rnikið unnið
við að koma upp góðu loftræstikerfi
í stöðvarhúsinu. Sautján menn vinna
við Kröfluvirkjun og mun þeim ekki
verða fjölgað þó virkjunin stækki.
Undirbúa upp-
setningu véia
samstæðu