Morgunblaðið - 17.09.1996, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1996 31
jltagMiifrlafrtfe
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
BIÐLISTAR
MINNIS S JÚKR A
*
ISLENDINGAR státa af lengri meðalævi en flestar aðrar
þjóðir. Breytt aldursskipting þjóðarinnar, það er hækk-
andi hlutfall fullorðins fólks í íbúatölu, kallar á hinn bóginn
á vaxandi heilbrigðisþjónustu vegna öldrunarsjúkdóma,
ekki sízt minnissjúkdóma (heilabilunar), sem stafa af trufl-
un í miðtaugakerfi. Talið er að sjúklingar hér á landi, sem
eiga við þennan sjúkdóm að stríða, séu 1.500 til 3.000
talsins, eða 5-10% landsmanna 65 ára og eldri. Eitt til tvö
hundruð ný tilfelli bætast við ár hvert. Talið er að fimmti
hver einstaklingur, áttatíu ára eða eldri, eigi við þennan
sjúkdóm að stríða.
Sjúkdómurinn lýsir sér í minnistapi, einkum á því sem
er nær í tíma, og erfiðleikum á að átta sig á umhverfi sínu.
Álag á aðstandendur þessara sjúklinga getur verið gífur-
legt, enda þurfa þeir oft á tíðum viðvarandi eftirlit, sem
vart er á færi útivinnandi fólks að veita. Viðbrögð ríkis
og sveitarfélaga, hér á landi sem annars staðar, eru af
ýmsum toga, m.a. eftir stigi sjúkdómsins; hefðbundin
heimaþjónusta, sjúkrahússtengd heimahlynning, dagvistun,
sambýli og lokaðar sjúkradeildir.
íslenzkt samfélag hefur ekki aðlagað sig sem skyldi
breyttri aldursskiptingu og nauðsynlegri öldrunarþjónustu.
Þannig segir Þór Halldórsson, yfirlæknir á öldrunardeild
Landspítala, í viðtali við Morgunblaðið, að samkvæmt vist-
unarmati séu um 200 öldrunarsjúklingar í mjög brýnni
þörf á biðlista fyrir hjúkrunarheimili; þar af að minnsta
kosti helmingur með minnissjúkdóma. Vandinn er stærri
ef miðað er við landið allt. Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir,
forstöðumaður öldrunarþjónustu Félagsmálastofnunar, seg-
ir mjög brýna þörf fyrir kvöld- og helgarþjónustu við minn-
issjúka, sem njóti dagvistar virka daga.
Fullorðið fólk, sem skilað hefur heilli starfsævi til samfé-
lagsins, á lagalegan og siðferðilegan rétt á viðunandi heil-
brigðisþjónustu. íslenzkt samfélag verður að taka sér tak
og aðlaga sig breyttri aldursskiptingu þjóðarinnar með
svipuðum hætti og aðrar menningarþjóðir. Á það skortir
umtalsvert.
; | VESTFJARÐAGÖNG
TÍMAMÓT í samgöngumálum Vestfirðinga urðu sl. laug-
ardag, þegar jarðgöngin milli ísafjarðar, Flateyrar og
Suðureyrar voru formlega tekin í notkun að viðstöddum
miklum fjölda heimamanna. Óhætt er að fullyrða, að göng-
in eru bylting í samgöngum fjórðungsins, og munu hafa
• víðtæk áhrif á öll samskipti íbúanna og á þróun atvinnulífs-
ins.
Vestfjarðagöngin eru alls 9.120 metra löng og eru þau
næstlengstu á Norðurlöndum. Kostnaðurinn er um 4,3 millj-
arðar króna, sem er 16% umfram upphaflega áætlun. Helsta
skýringin á viðbótarkostnaði er vatnslekinn,_ sem upp kom
í júlí 1993. Vatnið er að hluta til leitt til ísafjarðar, þar
sem skortur hefur verið á góðu neyzluvatni, og unnið er
nú að vatnslögn til Hnífsdals.
Jarðgöngin munu vafalaust hafa mikil áhrif á mannlíf
allt á norðanverðum Vestfjörðum og þróun menningarlífs
og opinberrar þjónustu. Byggðirnar í nágrenni ganganna
verða í raun eitt atvinnusvæði. Þann 1. júní si. voru sex
sveitarfélög sameinuð í nágrenni ganganna, ísafjörður,
Suðureyri, Flateyri, Þingeyri, Mýrahreppur í Dýrafirði og
Mosvallahreppur í Önundarfirði. Allt mun þetta stuðla að
því að gera búsetu fýsilegri og draga úr eða stöðva brott-
flutning fólks.
Næsta stórverkefnið í sameiningarmálum á norðanverð-
um Vestfjörðum verður væntanlega í atvinnulífinu, en brýn
nauðsyn er á því að styrkja starfsgrundvöll sjávarútvegsfyr-
irtækjanna, en þau hafi átt við mikla rekstrarörðugleika
að stríða.
Þótt Vestfirðingar geti nú státað af einhverju mesta
samgöngumannvirki landsins eru mikil verkefni fram undan
í vegamálum í fjórðungnum, því langt er í land með að þau
teljist viðunandi. Halldór Blöndal samgönguráðherra, sagði
við opnun ganganna, að næst þyrfti að tengja vestfirzkar
Íbyggðir við hringveginn og minnti á í því sambandi, að
Alþingi hefði þegar ákveðið uppbyggingu vegarins um Djúp.
Á sunnanverðum Vestfjörðum verður mikil samgöngubót,
þegar Gilsfjarðarbrú verður opnuð á næsta ári. Horfur eru
því á, að innan fárra ára verði Vestfirðir komnir í traust
vegarsamband við aðra landshluta allt árið.
^_
Breska tryggingafélagið Ibex Motor Polieies hjá Lloyd's hefur sölu bílatrygginga fyrir félagsmenn FIB innan skamms
FYRIR rúmlega ári hóf Félag
íslenskra bifreiðaeigenda
að vekja athygli á því að
iðgjöld af bílatryggingum
hér á landi væru 50-100% hærri en
í nágrannalöndunum. Sex vátrygg-
ingafélög annast nú bílatryggingar
fyrir landsmenn og eru tvö félaganna
með um 70% markaðarins. Það eru
Vátryggingafélag íslands, sem er
með um 40% trygginganna, og
Sjóvá-Almennar sem er með um 30%
trygginganna.
Hélt FÍB því fram að full ástæða
væri til að tryggingafélögin lækkuðu
iðgjöldin, og þá ekki síst vegna þess
að stór hluti þeirra færi í sívaxandi
bótasjóði tryggingafélaganna sem
lítil þörf væri fyrir. Sjóðunum er
einkum ætlað að mæta óuppgerðum
slysatjónum og eru nú rúmlega 13
milljarðar króna í þeim. Fyrstu við-
brögð tryggingafélaganna við gagn-
rýni FÍB voru m.a. að halda því fram
að slysatíðni hér á landi væri marg-
falt meiri en erlendis og eina leiðin
til að lækka iðgjöld bílatrygginga
væri að umferðarslysum fækkaði.
Miklar umræður og skoðanaskipti
urðu í kjölfar gagnrýni FÍB og yfir-
lýsinga félagsins um að það ætlaði
að bjóða bílatryggingar félagsmanna
út. I þessum umræðum kom m._a.
fram að það væri ekki ætlun FÍB
að standa í stríði við tryggingafélög-
in, heldur vildi félagið þvert á móti
að tryggingafélögin gerðust sam-
starfsaðili þess í baráttunni fyrir
lækkun rekstrarkostnaðar ökutækja.
FÍB ákvað í ágúst í fyrra að óska
eftir tilboðum í bílatryggingar fé-
lagsmanna sinna og safna yfirlýsing-
um frá að minnsta kosti 10 þúsund
bíleigendum um að þeir væru reiðu-
búnir til að skipta um tryggingafélag
ef þeim stæðu til boða hagstæðari
kjör. Um 130 þúsund bílar eru í land-
inu og hver fjölskylda að meðaltali
með 1,4 bíla, þannig að um 10% af
bílatryggingum yrðu boðnar út á
vegum FÍB næði félagið þessu mark-
miði sínu.
Framkvæmdastjóri Sambands ís-
lenskra tryggingafélaga lýsti því
yfir að umræða FÍB um iðgjöld bíla-
trygginga væri ómálefnaleg og til
þess ætluð að fjölga félagsmönnum
í FÍB. Óljós loforð um lækkuð ið-
gjöld til félagsmanna væru einungis
agn fyrir nýja félaga. _
Yfirlýst markmið FÍB var að ná
fram 20-30% lækkun á bílatrygg-
ingum og í desember síðastliðnum
kom fram að félagið ætlaði að senda
14 erlendum tryggingafyrirtækjum,
sex íslenskum félögum og fjórum
tryggingamiðlurum og umboðs-
mönnum erlendra tryggingafélaga
hér á landi útboðsgögn vegna fyrir-
hugaðs útboðs FÍB á ökutækjatrygg-
ingum fyrir félagsmenn sína.
Útboðsfrestur var til 19. janúar
og þá kom í Ijós að lægsta tilboðið
var frá NHK tryggingamiðluninni,
sem nú heitir Alþjóðleg miðlun hf.,
fyrir hönd Ibex Motor Policies at
Lloyd’s. Nú síðla sumars var því lýst
yfir að FÍB hefði samið við Ibex
Motor Policies at Lloyd’s, en Alþjóð-
leg miðlun hf., sem er í eigu vátrygg-
ingamiðlaranna Gísla Maack og
Halldórs Sigurðssonar, mun annast
sölu trygginganna til félagsmanna
FÍB.
Fram hefur komið að félagsmenn
FÍB fá að minnsta kosti 25% lækkun
á iðgöldum sínum og að þeir muni
halda sínum bónus. Tryggingarnar
verða seldar undir heitinu FÍB-
trygging og hefur Alþjóðleg miðlun
hf. ráðið sjö menn til starfa á skrif-
stofu félagsins til að annast söluna
sem hefst innan skamms.
Einn af best reknu og
arðbærustu hópum Lloyd’s
Að sögn Gísla Maack eru um 400
tryggingahópar (,,syndicates“) á vá-
tryggingamarkaði Lloyd’s og sér-
hæfa þeir sig í ákveðnum tegundum
trygginga. Ibex Motor Policies at
Lloyd’s er einn af þessum trygginga-
hópum og sérhæfir hann sig í bíla-
tryggingum á Bretlandi og írlandi,
en Gísli segir hann hafa verið einn
af sex best reknu og arðbærustu
hópunum innan Lloyd’s. Forstöðu-
íslensku félögin
búa sig undir
aukna samkeppni
Ljóst er að talsverðar sviptingar verða á íslenskum tiyggingamark-
aði þegar breska tryggingafélagið Ibex Motor Policies hjá Lloyd’s
------------------------------------------
byrjar að selja félagsmönnum FIB bílatryggingar á næstunni. Hallur
Þorsteinsson kynnti sér félagið og sjónarmið forsvarsmanna stærstu
íslensku vátryggingafélaganna varðandi væntanlega samkeppni.
Rúnar
Guðmundsson
Axel
Gíslason
Olafur B.
Thors
Gísli
Maack
rriaður hópsins og helsti ábyrgðar-
maður („underwriter") heitir Ray
Brick og hefur hann verið í forsvari
fyrir Ibex Motor Policies at Lloyd’s
síðastliðin 10-15 ár. Á síðasta ári
velti tryggingahópurinn um 305
milljónum sterlingspunda,
eða um 31,5 milljörðum
íslenskra króna.
„Lloyd’s er búið að
ganga í gegnum ýmsa þró-
un, en endurskipulagning
þess var að ganga í gegn.
Fyrir skömmu mældist
Lloyd’s með fimmfalt
gjaldþol miðað við það sem þarf að
vera samkvæmt útreikningum
breska viðskiptaráðuneytisins sem
hefur eftirlit með tryggingamálum í
Bretlandi. Tryggingahóparnir innan
Lloyd’s eru hver og einn með sjóði
líkt og íslensku tryggingafélögin, en
á þriggja ára fresti þurfa þeir hins
vegar að tæma sjóði sína á meðan
íslensku félögin þurfa aldrei að gera
það. Þetta er gert þannig að sjóðirn-
ir eru gerðir upp og óviss mál eru
endurtryggð hjá einhveijum öðrum.
Þannig tæma þeir sjóðina og síðan
er hagnaðurinn reiknaður út. Þessi
tryggingafélög borga því
skatt af öllum tekjum sín-
um gagnstætt því sem ís-
lensku tryggingafélögin
gera, en hér á landi eru
nú 13 milljarðar króna
skattlausir í bílasjóðunum
eingöngu,” segir Gísli.
Hann segir að í stað
hlutafjár þurfi hver og einn trygg-
ingahópur innan Lloyd’s að safna
nöfnum einstaklinga sem leggi fram
traustar ábyrgðir, og auk þess standi
allar eigur þessara einstaklinga að
veði ef í Ijós komi að ábyrgðirnar
dugi ekki fyrir bótagreiðslum. Þegar
tryggingahópur hafi farið illa hjá
Lloyd’s, sem aðallega hafi komið
fyrir út af ábyrgðartryggingum
vegna mengunar og náttúruham-
fara, þá séu allar þessar ábyrgðir
innkallaðar og síðan ef á hafi þurft
að halda hafi verið gengið að eigum
þess fólks sem áhættuna hefur tekið
og gengist í ábyrgðir fyrir skuldbind-
ingum tryggingahópsins.
„Það er því í raun og veru ekki
Lloyd’s sem er að tapa heldur þeir
sem spila á Lloyd’s markaðnum, og
þarna gildir því sama grundvallar-
reglan og í kauphöllinni í New York.
Það er ekki hún sjálf sem getur tap-
að á viðskiptum heldur þeir einstakl-
ingar sem fjárfesta. Ef hins vegar
færi svo að allar eignir þeirra aðila
sem að tryggingahóp standa dygðu
ekki til að greiða bótakröfu þá er
komið að því sem kallað er „Central
Fund“ hjá Lloyd’s, eða miðsjóði, en
í hann leggja allir sem eru á Llo-
yd’s markaðnum ákveðna prósentu
og kemur hann til viðbótar sem
Aldrei gerst í
sögunni að
Lloyd’s haffi
ekki borgað
lögmæta
bótakröfu
trygging. Það hefur aldrei gerst í
sögunni að Lloyd’s hafi ekki borgað
lögmæta bótakröfu. Þess má geta
að allur íslenski bílatryggingamark-
aðurinn er innan við 1% af bílatrygg-
ingum Lloyd’s, og sýnir það hver
stærðarhlutföllin eru,“ segir Gísli.
Geta selt á lægra verði og samt
hagnast
Aðspurður hvernig Ibex Motor
Policies at Lloyd’s geti boðið upp á
að minnsta kosti 25% lægri iðgjöld
á bílatryggingum en íslensku trygg-
ingafélögin sagði Gísli að Lloyd’s
hefði fengið allar tölur um íslenska
tryggingamarkaðinn, en Vátrygg-
ingaeftirlitið hefði greint markaðinn
talnalega eftir hverri grein. Þetta
hefðu sérfræðingar Lloyd’s skoðað
og teldu þeir sig geta selt bílatrygg-
ingar hér á lægra verði en íslensku
tryggingafélögin og samt hagnast á
því, en þeir ætluðu að sjálfsögðu
ekki að tapa á þessum viðskiptum.
„Það er auðvitað deginum ljósara
að afkoma bílatrygginga á íslandi
hefur verið bókfærð þannig að al-
gjörlega óraunhæf tillegg í bótasjóði
hafa verið færð sem kostnaður og
þannig myndað tap sem er ekki til.
Það þarf ekki mikinn bókhaldsmann
til að sjá hvað þarna er á seyði. Það
er þó virðingarvert og okkur öllum
í hag að íslensku tryggingafélögin
skuli safna í sjóði og styrkja sig í
sessi, en það er hins vegar ekki
vátryggingatakinn sem á að borga
þetta heldur hluthafarnir. Þeir eiga
að leggja fram meira hlutafé og
byggja félögin sín upp annars vegar
með arði og hins vegar með auknu
hlutafé. Þeir sem fá hagnaðinn af
félögunum eiga því líka að byggja
upp styrk þeirra en ekki þeir sem
tryggja hjá þeim. í þessu er kannski
fólginn sá grundvallarmunur sem
er á milli tryggingamarkaðarins hér
á landi og markaðarins í Bretlandi.
Lloyd’s byggir ekki upp bótasjóði
með því að selja tryggingar á yfir-
verði heldur er safnað fleiri nöfnum
með tilheyrandi tryggingar á bak
við sig til að byggja upp styrk,“
segir Gísli.
Bent hefur verið á að vátrygg-
ingafélagið Skandia hf. hafi raun-
verulega tapað um 300 milljónum
króna á bílatryggingum þtjú fyrstu
ár starfsemi félagsins hér á landi,
og sænskir eigendur félagsins hafi
lagt því til fjármagn til að standa
undir þessu tapi. Gísli segir að þeg-
ar Skandia kom hér inn á markaðinn
hafi félagið boðið örlítið lægri ið-
gjöld en hin vátryggingafélögin, en
síðan sest við sama borð og þau í
fákeppninni og tekið þátt í leiknum
með þeim.
„Skandia fór að leggja í bótasjóð-
inn og byggja upp styrk og þannig
myndaðist tap hjá þeirn. Þeir komu
því inn í fákeppnina og tóku þátt í
leik þeirra sem fyrir voru, en það
mun Lloyd’s hins vegar ekki gera,“
segir Gísli.
Um 98% félagsmanna FÍB ná
umræddum afslætti
Á næstu vikum verður iðgjalda-
skrá vegna FÍB-trygginga birt og
segir Gísli að þá muni koma í ljós
hvort öllum félagsmönnum FÍB
muni standa til boða að minnsta
kosti 25% lægri iðgjöld en þeir hafa
þurft að greiða hjá íslensku trygg-
ingafélögunum.
„Það hefur alltaf verið stefna Llo-
yd’s að verðleggja hveija áhættu
eftir því hvað hún á að
kosta. íslensku trygginga-
félögin hafa haldið því
Svigrúm til að
r , , . . , lækkaein-
fram að þau borg, með staka þættl og
hilntnríivnnmmi mon rvrtr*. ■ **
bílatryggingum með öðr-
um tryggingum. Það er
þeir allir hópast til Lloyd’s og þá
kæmi það sem heitir „antiselection”.
En fyrir þá sem eru góðir ökumenn
og hafa verið tjónalitlir er afsláttur-
inn mjög mikill, og ég held að ég
fari rétt með þegar ég segi að um
98% af meðlimum FÍB muni ná þess-
um afslætti. Við erum fyrst og
fremst að þjóna þessum viðskipta-
vinum og það eru þeir sem fá þessa
tryggingu,” segir Gísli.
Góð og rökrétt afgreiðsla
Ákveðin skilyrði eru fyrir því að
erlent tryggingafélag megi bjóða
bílatryggingar hér á landi. Það þarf
að snúa sér til vátryggingaeftirlits-
ins í heimalandi sínu sem síðan send-
ir vátryggingaeftirlitinu hér á landi
staðfestingu á því að félagið upp-
fylli skilyrði um gjaldþol og eftir það
er félagið skráð í dómsmálaráðu-
neytinu. Félagið þarf að tilnefna
uppgjörsfulltrúa hér á landi svo fólk
þurfi ekki að sækja bætur sínar til
útlanda, og loks þarf félagið að vera
aðili að Ajþjóðlegum bifreiðatrygg-
ingum á íslandi, sem er sameign-
arfélag bílatryggingafélaganna og
kemur fram fyrir hönd erlendra
tryggingafélaga þegar erlendir bílar
valda tjóni hér á landi og annast
uppgjör fyrir þeirra hönd.
Þessi skilyrði hefur Ibex Motor
Policies at Lloyd’s nú uppfyllt og
segir Gísli að félagið hafi fengið
mjög góða og rökrétta afgreiðslu
og stjórnvöld og aðrir sem þurft
hafi að leita til verið að öllu leyti
til fyrirmyndar.
Gísli segir að ef hann eigi að spá
einhveiju um bílatryggingamarkað-
inn á næstunni þá reikni hann auð-
vitað með því að íslensku vátrygg-
ingafélögin muni nú skyndilega sjá
sér fært að lækka iðgjöld bílatrygg-
inga. Það sé af hinu góða og með
því sé markmiðinu náð.
„Við bendum hins vegar fólki á
að það verð sem við munum bjóða
sé ekki til frambúðar nema fólk fylki
sér á bak við þetta og kenni íslensku
tryggingafélögunum lexíu sem þau
geti þá nýtt sér í öðrum tryggingum,
því það þarf líka að lækka heimilis-
og húseigendatryggingar og aðrar
tryggingar. Það er nefnilega engin
ástæða til þess, þó að maður búi á
íslandi, að þurfa að borga miklu
hærri tryggingaiðgjöld en alls staðar
annars staðar," segir hann.
Athugasemdir við umboð
Félagsmenn FÍB eru nú tæplega
19 þúsund og hefur þeim fjölgað
úr 4-5 þúsundum frá því FÍB byij-
aði að kvarta yfir vátryggingamál-
unum og iðgjöldum bílatrygginga.
Um fimm þúsund félagsmanna
munu þegar hafa veitt félaginu
umboð til að segja tryggingum sín-
um upp hjá vátryggingafélögunum
og segist Gísli Maack búast við gíf-
urlegri fjölgun eftir að iðgjaldaskrá
vegna FÍB-trygginga hefur verið
birt.
Rúnar Guðmundsson, skrifstofu-
stjóri Vátryggingaeftirlitsins, segir
að athugasemdir hafi borist frá
Sambandi íslenskra tryggingafé-
laga, SÍT, í október í fyrra um fyrir-
komulag á því umboði til uppsagna
bílatrygginga sem FIB var þá að fá
frá félagsmönnum sínum. Oskaði
SÍT álits Vátryggingaeftirlitsins á
því hvort þar væru eðlileg yinnu-
brögð viðhöfð og eðlilega staðið að
málum.
„Umboðið er ansi víðtækt og SÍT
---------- var með efasemdir um að
þetta umboð stæðist eins
og það væri úr garði gert.
Niðurstaða okkar var sú
að með hliðsjón af lögum
um vátryggingastarfsemi
hugsanlega
auðvitað röng aðferð því þörf að hækka gerðum við ekki athuga-
sá sem á engan bíl og tek-
ur til dæmis heimilistrygg-
ingu á ekki að þurfa að greiða niður
bílatryggingu fyrir einhvern annan.
Á sama hátt á t.d. ekki að greiða
niður bílatryggingar fyrir 17 ára
unglinga, sem að meðaltali lenda í
tveim tjónum fyrsta árið eftir að
þeir bytja að aka bíl. Að sjálfsögðu
verður ekki umræddur afsláttur hjá
okkur fyrir unglinga, því þá myndu
aðra semdir við umboðið. Þessu
var svarað fljótlega af
okkar hálfu og síðan var það núna
í byrjun september að við fengum
nýtt erindi frá SÍT þar sem gagn-
gert er verið að frjalla um þær upp-
sagnir sem hafa verið að berast og
er það mál í vinnslu hjá okkur,“
segir Rúnar.
FÍB sendi tryggingafélögunum
tiltekinn fjölda af uppsögnum trygg-
inga félagsmanna fyrir lok ágúst
vegna gjalddaga 1. október næst-
komandi og að sögn Rúnars eru
vátryggingafélögin að vega það og
meta hvort þær uppsagnir, sem þau
hafa verið að fá, séu gildar. Rúnar
segist hafa svarað SÍT því til fyrir
hönd Vátryggingaeftirlitsins að það
teldi uppsagnirnar gildar.
„Síðan kom erindi númer þtjú sem
nú er til skoðunar, en álitaaefnið er
að í einhveijum tilvikum hafa eig-
endaskipti átt sér stað á ökutækjum
og spurningin hvaða áhrif það hefur
á þessar uppsagnir. Það virðist að
það sé ekki alveg vandað nóg til
verka og bunkinn sendur í einhvetj-
um tilvikum ekki alveg nógu vel
skoðaður. Þetta er nú í athugun hjá
okkur,“ segir Rúnar.
í umboði félagsmanna FÍB heim-
ila þeir félaginu að segja tryggingu
sinni upp og ganga frá nýjum trygg-
ingasamningi fyrir þeirra hönd, en
skilyrt er að viðkomandi fái að vita
hvert iðgjaldið verður áður en geng-
ið verður frá nýjum samningi.
„Staðan er ekki þannig að FÍB
geti upplýst hver iðgjöldin verða.
Það þarf jafnframt að minnast þess
sem er mjög mikilvægt atriði í um-
ræðunni um ökutækjatryggingar að
gild uppsögn er háð því skilyrði að
nýr samningur komist á hjá öðru
tryggingafélagi. Þannig að hjá þess-
um hóp sem nú var að segja upp
fyrir lok ágúst með gjalddaga 1.
október kemur uppsögn því aðeins
til framkvæmda að viðkomandi hafi
gengið frá nýjum samningi fyrir 1.
október. Sá sem sendi inn uppsögn
fyrir 30. ágúst og gerir síðan ekki
neitt verður því einfaldlega áfram
hjá sínu gamla tryggingafélagi
næsta árið,“ segir Rúnar.
Snýst um leikreglur
Ólafur B. Thors, forstjóri Sjóvár-
Almennra og formaður Sambands
íslenskra tryggingafélaga, segir að
mál þetta snúist einfaldlega um leik-
reglur. Vátryggingafélag geti ekki
fellt niður bíltryggingu hjá sér nema
alveg sé ljóst að bíllinn sé kominn
í tryggingu hjá öðru félagi.
„Þessi umboð sem menn skrifuðu
undir til FÍB byggðust á því að þau
yrðu ekki virk nema því aðeins að
viðkomandi aðilar fengju vitneskju
um það fyrirfram hvað þeim stæði
til boða. Við höfðum ástæðu til að
ætla að sú vitneskja hefði ekki legið
fyrir í öllum tilvikum og kannski
hvergi. Þar af leiðandi báðum við
Vátryggingaeftirlitið að athuga
þetta, þannig að okkar bækur væru
réttar og það væri ekki verið að
segja hér upp einhvetjum trygging-
um þar-sem umboðið til að segja
upp tryggingunum væri hugsanlega
ekki í lagi. Þetta snýst eingöngu um
fagmennsku í vátryggingum og hef-
ur í sjálfu sér ekkert með sam-
keppni við FÍB, Lloyd’s eða neinn
annan að gera.
Tryggingafélögin hér eru í harðri
samkeppni sín á milli, en menn verða
að virða þessar leikreglur einungis
öryggisins vegna. í fyrstu atrennu
taldi eftirlitið að það væri ekkert
við þetta að athuga þar sem umboð-
ið hefði verið endurnýjað, en í ljós
kom hins vegar að einhver hluti
þessara umboða, sem voru send inn
til félaganna, var vegna trygginga
sem voru ekki lengur í gildi, en
menn höfðu selt bílana í millitíðinni
eða eitthvað annað. Það varð ti!
þess að menn sögðu að það gæti
ekki verið að þessir aðilar hefðu
endurnýjað umboð FÍB til að senda
þessar uppsagnir þar sem þeir ættu
ekki lengur þessa bíla, og þá vakn-
aði spurningin hvemig væri með
alla hina. Samkeppnin kemur þessu
máli ekkert við, þetta eru bara
tæknileg atriði sem verða að vera í
lagi,“ segir Ólafur.
Taka verður á samkeppni
Aðspurður hvernig hann teldi að
vátryggingafélögin brygðust við
væntanlegri samkeppni frá Ibex
Motor Policies at Lloyd’s sagði Olaf-
ur að hver og einn yrði að skoða
það mál í sínum ranni.
„Ég býst við að menn bíði eftir
því samkeppninnar vegna að sjá
hvort það er rétt að tvítugur strák-
ur, sem er meðlimur í FÍB, fái 25%
afslátt af iðgjaldi sínu eins og mér
sýnist nú að sé búið að lofa, eða
hvort það eru einhvetjar aðrar leik-
reglur sem gilda þarna heldur en
menn þekkja. Við hjá Sjóvá-Almenn-
um höfum stöðugt verið að breyta
iðgjöldum og bæta inn í stofninn
okkar og annað þess háttar og við
munum halda því áfram. í fyrsta
lagi munum við bara keyra okkar
braut eins og við höfum gert áður
og tilkynnt að við munum gera í
kjölfar góðrar afkomu hjá félaginu.
Síðan er spurningin hvernig menn
bregðast við samkeppni. Samkeppni
er auðvitað alltaf samkeppni og
menn verða að taka á henni, en
hvað menn treysta sér til að gera
verður bara að koma í ljós. Að því
er okkur varðar þá erum við að sjálf-
sögðu að skoða hvað við gerum fyr-
ir okkar viðskiptamenn, en það er
út af fyrir sig óháð þessari sam-
kep_pni,“ segir hann.
Ólafur segir að hann geti ekkert
um það fullyrt hvort svigrúm sé til
mikilla almennra iðgjaldalækkana.
Það hafi ekki verið svigrúm til þess,
og það sé í raun hiutverk Vátrygg-
ingaeftirlitsins að meta það hvort
félögin eru farin að ganga á þau
öryggismörk sem þeim ber að hlíta.
„Félögin verða þá að mæta þessu
á einhvern hátt. Enda hafa þau ver-
ið að gera ýmsa hluti, og t.d. verið
að ná árangri með því að lækka
rekstrarkostnaðinn og auka fjár-
munatekjur sínar. Og þegar afkom-
an er góð eins og hún hefur til
dæmis verið fyrri partinn á þessu
ári hjá Sjóvá-Álmennum þá er það
einfaldlega stefna okkar að láta við-
skiptamenn okkar njóta þess. Hvað
við getum gert umfram það er svo
óráðin gáta,“ sagði Ólafur.
Ótímabært að segja til um
viðbrögð
Axel Gíslason, forstjóri Vátrygg-
ingafélags íslands, segir að ótíma-
bært sé að segja nokkuð um það
hvernig félagið muni bregðast við
væntanlegri samkeppni frá Ibex
Motor Policies at Lloyd’s þar sem
ekkert hafi heyrst frá tryggingafé-
laginu um skilmála og kjör ennþá
og fréttaflutningur einungis verið
frá FÍB.
„Það er félagið sjálft sem ákveður
gjaldskrána og hana má í sjálfu sér
byggja upp á misjafnan hátt, og það
fer kannski eftir því hversu mikil
útjöfnun verður í þeirri gjaldskrá
sem þeir hugsa sér. Hún gæti hæg-
lega orðið eitthvað frábrugðin gjald-
skrám íslensku félaganna þótt heild-
ariðgjöldin verði kannski ekkert
mjög frábrugðin. Vátryggingar snú-
ast nú einu sinni um útjöfnun á tjón-
um og tjónakostnaði og það má
gera á ýmsan hátt,“ segir Axel.
Hann segist. leyfa sér að efast um
að heildarvátryggingarkostnaður í
bifreiðatryggingum eigi eftir að
lækka um 25% _við þetta, en Vá-
tryggingafélag íslands verði hins
vegar búið undir væntanlega sam-
keppni.
„Það gæti verið svigrúm til að
lækka einstaka þætti og hugsanlega
nauðsynlegt að hækka aðra, og það
hefur gerst í gegnum árin að slíkar
breytingar hafi orðið eftir því hvern-
ig tjónareynslan hefur verið. Hún
er að breytast frá ári til árs og með
því fylgjumst við náið. Ég fullyrði
að við höfum betri upplýsingar held-
ut' en nokkrir aðrir um það hver
raunverulegur tjónakostnaður er.
Það er hins vegar hægt að byggja
upp iðgjaldaskrá miðað við einhvetj-
ar erlendar reynslutölur og hugsan-
lega eru menn að gera það. Ég get
hins vegar ekki haft neina rökstudda
skoðun á því hvað þarna kemur fram
fyrr en ég sé það, og áður en það
liggur fyrir er út í hött að fara að
velta viðbrögðunum nákvæmlega
fyrir sér. Auðvitað eru íslensku fé-
lögin með ákveðinn markað sem þau
ætla sér að þjóna áfram, og við hjá
VÍS ætlum okkur að sjálfsögðu að
þjóna viðskiptavinum okkar vel
áfram,“ sagði Axel.