Morgunblaðið - 17.09.1996, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Borís Jeltsin Russlandsforseti 1 rannsókn á sjúkrahúsi í Moskvu
Afsalar sér kjarnorku-
hnappnum í skamman tíma
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
gekkst undir rannsókn á sjúkrahúsi
í Moskvu um helgina og skýrt var
frá því í gær að hann yrði þar í tvo
daga til viðbótar. Rússneska sjón-
varpið NTV sagði á sunnudag að
að Jeltsín kynni að afhenda stað-
gengli sínum „kjarnorkuhnappinn"
skömmu áður en hann yrði skorinn
upp við kransæðastíflu en tæki við
honum aftur um leið og hann kæm-
ist til meðvitundar á ný.
Talsmenn Jeltsíns vildu ekki veita
upplýsingar um rannsóknina í gær
en sögðu að hún væri liður í undir-
búningi hjartaskurðaðgerðarinnar.
Ekki hefur verið ákveðið hvenær
forsetinn verður skorinn upp.
Vadím Glusker, fréttamaður
NTV, kvaðst hafa heimildir fyrir
því að rétt áður en forsetinn yrði
svæfður myndi hann undirrita til-
skipun þess efnis að Viktor Tsjerno-
myrdín forsætisráðherra tæki við
kjarnorkuhnappnum í „mjög
skamman tíma“. „Um leið og að-
gerðinni lýkur og hann vaknar aftur
mun hann undirrita nýja tilskipun
um að hann taki aftur við kjarn-
orkuhnappnum."
Hvað gerist þegar ýtt er á
hnappinn?
Sjónvarpið ræddi ennfremur við
Alexej Arbatov, þingmann og sér-
fræðing í þjóðaröryggismálum, sem
skýrði frá því hvað gerðist ef ýtt
yrði á kjarnorkuhnappinn.
„Kjarnorkuhnappurinn flytur
heimild forsetans til að beita kjarn-
orkuvopnum til stjórnstöðva þar sem
starfsmenn herráðsins eru á vakt
allan sólarhringinn," sagði Arbatov.
„Þegar starfsmönnunum berast dul-
málsmerkin nota þeir sérstakan dul-
málslykil til að ganga úr skugga um
að forsetinn, og ekki einhver annar,
hafi sent þau.“
Reynist forsetinn hafa sent dul-
málsmerkin opna starfsmennirnir
öryggiskassa með eigin dulmálslykli
og senda merki til eldflaugastöðva
og kafbáta sem eru búnir kjarna-
vopnum. „Merkin eru þá sett í stýri-
tölvur, lyklum er snúið og eld-
flaugunum skotið á loft.“
Arbatov sagði að um 30 manns
störfuðu við þetta kerfi, sem varnar-
málaráðuneytið og leyniþjónustur
reka í sameiningu. Hermaður í svört-
um búningi héldi á tösku með kjarn-
orkuhnappnum og fylgdi forsetanum
eins og skuggi hvert sem hann færi.
Svarti búningurinn hefði verið valinn
til að auðvelda forsetanum að þekkja
manninn með hnappinn ef hann
þyrfti á honum að halda.
Arbatov sagði að varnarmálaráð-
herrann hefði svipaðan „kjarnorku-
hnapp" en hann þyrfti ekki að stað-
festa fyrirskipun forsetans til að
kjarnorkuárás gæti hafist. Ekki kom
fram hvort varnarmálaráðherrann
þyrfti heimild forsetans til að nota
kjarnorkuhnappinn.
ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1996 21
\
\
ÞROSTUR
533 -lOOO
LA BAGUETTE
Efþú verslar fyrir 1500 kr. þessa viku fœrð þú
ís eða kínverskantindverskan réttfrítt
■
Tilbúnar heitar eða frosnar máltíðir á staðnum
Grænmetis lasagna
Verið velkomin!
LA BAGUETTE
Verslun og heildsölubirgðir
GLÆSIBÆ, SÍMI 588 2759.
OPIð MÁNUD. -FIMMTUD. 12 -18. FÖSTUD. 12 -19. LAUGARD. 10 -14.
Skera á páfa upp
við botnlangabólgu
Páfagarði, Washington. Reuter, The Daily
P.ÁFAGARÐUR tilkynnti um helg-
ina Jóhannes Páll páfi yrði skorinn
upp við botnlangabólgu síðar á
árinu en ítalskir fjölmiðlar töldu
að hann ætti við alvarlegri sjúk-
dóma að stríða, hugsanlega Park-
insonsveiki. Þá var skýrt frá því
að í nýrri ævisögu páfa, sem kem-
ur út á næstunni, kæmi fram að
hann hefði haft leynilegt samstarf
við bandarísku leyniþjónustuna
CIA og Ronald Reagan Banda-
ríkjaforseta um að
stuðla að hruni kom-
múnismans í Austur-
Evrópu.
í yfirlýsingu frá
einkalækni páfa, Ren-
ato Buzzonetti, sagði
að botnlanginn yrði
fjarlægður með
skurðaðgerð og að
engin merki hefðu
fundist um að páfi
væri haldinn krabba-
meini. Hins vegar var
ekkert minnst á ann-
að vandamál, mikinn
skjálfta vinstri handar, sem hefur
valdið vangaveltum um að páfi
sé með Parkinsonsveiki og kunni
að segja af sér geti hann ekki
gegnt störfurn sínum vegna veik-
inda.
Efasemdir í fjölmiðlum
ítalskir íjölmiðlar voru mjög
efins um að botnlangabólga skýrði
veikindi páfa. „Hafi ætlunin verið
að sefa almenning tókst sú tilraun
ekki,“ sagði í grein í dagblaðinu
Corriere della Sera eftir Francesco
Margiotta Broglio, ítalskan lög-
fræðing sem hefur haft milligöngu
um alþjóðasamninga við Páfagarð.
Hann taldi ljóst að páfi ætti við
alvarlegri veikindi að stríða en
botnlangabólgu.
Dagblöðin La Repubblica og
L’Unita birtu viðtöl við ítalska
lækna, sem létu í ljósi efasemdir
um skýringar einkalæknisins. La
Repubblica hafði eftir Carlo Car-
uso, skurðlækni við eitt af sjúkra-
húsum Rómar, að yfirlýsingin
hefði líklega verið gefin út „til að
fela eitthvað alvarlegra".
Biöðin sögðu að skurðaðgerðin
gæti gefið læknunum færi á að
leita að hugsanlegu krabbameini.
La Stampa sagði að fundist hefðu
þrír óskýrðir blettir í meltingar-
veginum þegar páfi gekkst undir
rannsókn vegna verkja í kviðar-
Telegraph.
holi í ágúst. í yfirlýsingunni sagði
að botnlangabólgan hefði valdið
þessum verkjum en þegar hann
veiktist, um jólin og í mars, var
sagt að hann hefði fengið flensu
eða „meltingartruflanir“.
Náið samstarf
við CIA
Fram kemur í væntanlegri ævi-
sögu páfa að hann hafi gegnt
mikilvægu hlutverki í hruni komm-
únismans í Austur-
Evrópu. Bókin er eftir
bandaríska blaða-
manninn Carl Bern-
stein, sem varð þekkt-
ur fyrir afhjúpanir sín-
ar í Watergate-mál-
inu, og ítalska blaða-
manninn Marco Politi.
Þar kemur fram að
William Casey, yfir-
maður CIA, átti reglu-
lega fundi með páfa
og sýndi honum m.a.
gervihnattamyndir,
upplýsingar um njósn-
ir í kommúnistaríkjunum og jafn-
vel um fundi hátt settra embættis-
manna í Hvíta húsinu. Honum var
einnig skýrt frá áformum komm-
únistastjórnarinnar í Póllandi,
heimalandi páfa, og hvort hún
hygðist grípa til aðgerða gegn
Samstöðu, óháðu verkalýðshreyf-
ingunni.
Höfundar bókarinnar segja að
Bandaríkjastjórn hafi litið á Páfa-
garð sem „andlegt stórveldi" og
mikilvægan bandamann í kalda
stríðinu um leið og Karol Wojtyla
var kjörinn páfi árið 1978.
Casey veitti páfa meðal annars
upplýsingar um viðbúnað sovéska
hersins nálægt Póllandi sem leiddi
til þess að pólska kommúnista-
stjórnin setti herlög í desember
1981. Hálfu ári síðar kom Ronald
Reagan, þáverandi Bandaríkjafor-
seti, til Páfagarðs og þeir voru þá
sammála um að hrun Sovétríkj-
anna væri óhjákvæmilegt.
Reagan sagði páfa að refsiað-
gerðum gegn pólsku stjórninni
yrði ekki aflétt fyrr en herlögin
yrðu afnumin. Páfi ráðgerði að
heimsækja Pólvetja til að stappa
stálinu í leiðtoga Samstöðu og
segja stjórninni frá ásetningi Re-
agans. Skömmu síðar voru herlög-
in afnumin og komið var til móts
við kröfur Samstöðu um lýðræðis-
umbætur.
12. - 28. september
Á kölduin dögum í Húsasmiðjunni
Skútuvogi eru allir Eletrolux frystiskápar
seldir með 20% afslætti ef staðgreitt er og
15% afslætti ef greitt er með afborgunum.
▼ Verödœmi 125 IfrysUskápur^
verð áður:
▼ 42.549 kr.
verð á köldum dögum:
▼ 33.990 kr.
▼
5 heppnir kaupendur verða dregnir út
30. september 1996 og fær hver þeirra
lamhsskrokk að gjöf frá Húsasmiðjunni.
8ðDD^&lfST
R9
HÚSASMIÐJAN
Skútuvogi 16 ■ Slmar 525 3000 og 800 6688