Morgunblaðið - 05.11.1996, Blaðsíða 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 5. NÓVEMBER 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Vitnisburður um trú
BÆKUR
Trúmál
ÞÁ MUNU STEINARNIR
HRÓPA
Eftir Sigurbjöm Þorkelsson. Utgef-
andi höfundur, 1996; 71 blaðsíða,
innbundin. Verð: 1.500 kr.
SIGURBJöRN Þorkelsson er
fæddur í Reykjavík 1964 og uppal-
inn þar. Hann hefur stundað versl-
unarstörf, sinnt félagsmálum, bæði
í KFUM og Sjálfstæðisflokknum
og setið í stjórnum ýmissa félaga
innan þessara hreyfinga, auk þess
sem hann hefur fengist nokkuð við
ritstörf. Sigurbjörn hefur verið
framkvæmdastjóri Gídeonfélagsins
frá 1987. Þá munu steinarnir hrópa
er önnur bók höfundar. Sú fyrri
Ég get ekki annað en talað það sem
ég hef séð og heyrt kom út í fyrra.
í inngangi segir höfundur að
hann hafí heillast af orðum Bibl-
íunnar frá unga aldri
og að orð hennar hafi
sagt honum sannleik-
ann bæði um sjálfan
sig og Guð. Þá munu
steinarnir hrópa skipt-
ist í 14 kafla. í þeim
eru 17 stuttar frásög-
ur víða að úr heimin-
um, sem byggjast á
sönnum atburðum.
Þær hafa það allar
sameiginlegt að fjalla
um áhrif, sem Biblían
hefur haft á líf fólks.
Með frásögunum eru
tilvitnanir úr Biblíunni
og sálmar.
Þá munu steinarnir
hrópa er einfaldur og einlægur vitn-
isburður um kristna trú höfundar
og ber vott um brennandi löngun
hans til þess að Biblían, orð Guðs,
breiðist út sem víðast. Hún vitnar
einnig um trú hans á mætti orða
Heilagrar ritningar og mikilvægi
þess að sem flestir
eignist hana og lesi sér
til trúar og trúarstyrk-
ingar.
Efnistök eru keimlík
í öllum köflunum og
minna mjög á fyrri bók
höfundar Eg get ekki
annað en talað það sem
ég hef heyrt og séð.
Höfunda frásagnanna
er hvergi getið. Að
minnsta kosti þriðj-
ungur bókarinnar eru
tilvitnanir og andleg
ljóð eftir ýmsa höf-
unda, sem er stórt
hlutfall af ekki lengri
bók. Höfundur segir í
inngangi að hann hafi „umskrifað
atburði nokkuð, og færi jafnvel
svolítið í stílinn á köflum án þess
að kjami þeirra eða boðskapur
raskist." Slík meðferð efnis getur
orkað tvímælis.
Kjartan Jónsson
Sigurbjörn
Þorkelsson
Úr kulda í sól
BÓKMENNTIR
Myndasaga fyrir
bö r n
Texti og myndir: Anna Cynthia
Leplar. Litgreining: Litróf hf.
Prentun: Norhaven a/s, Dan-
mörk. Mál og menning 1996, 32
síður.
HÉR segir frá sumarfríi Freyju
og Rósu, dúkku hennar, og auðvitað
eru þau mamma og pabbi með í
för. Haldið er úr kulda og trekki á
sólhýra strönd, þar sem pálmar
vagga í blænum, og náhvítar tví-
fætlur flatmaga á brennheitri
strönd í þeirri trú, að brúnka á
snjáldri og skrokki sé fegurðar-
hraustleikamerki.
Lítilli hnátu verður margt að
undri: Ullarsokkar og lopapeysa
hæfa ekki sem klæði, þar sem sum-
ar og vetur hlýða ekki íslenzku
dagatali; afgreiðslumaðurinn í mót-
töku hótelsins er vita smekklaus á
tónlist, kann ekki að meta lagið sem
telpan töfrar fram á bjölluna hans,
skilur heldur ekki, hve miklu auð-
veidar er að nota handrið en tröpp-
ur, til þess að flýta för á neðri
hæðir; og það er engu líkara en
aðeins ræstingakonan skilji, að
villugjarnt getur orðið á hótelum,
eftir nokkrar „salíbunur" í lyftunni.
Ja, þetta fullorðna fólk! Nennir
ekki að að hreyfa sig, greiðir fyrir
að leika seli á sjávarströnd frá
morgni til kvölds. Þá er nú skárra
að vera í vetri og snjó, umhverfi
sem þær stöllur kannast við - rek-
ur leti á braut.
Aðalefni kversins eru myndirnar,
litríkar, sterkar, og það hefi eg
reynt, að þær gleðja augu barna.
Textinn er meira svona til uppfyll-
ingar - skýringar.
Bók sem gaman er að fletta með
ungum börnum.
Frágangur allur er höfundi og
útgáfu til sóma.
Sig. Haukur
Stutt og laggott
Milljóna-
mæringnr
í fyrstu
tilraun
HÁTTSETTUR bankamaður, sem
einnig hefur starfað í bandarísku
utanríkisþjónustunni, hefur fengið
yfir eina milljón dala, tæpar 70
milljónir ísl. kr. fyrir fyrstu skáld-
sögu sína og kvikmyndaréttinn að
henni.
Um er að ræða spennusögu eft-
ir John nokkurn McLaren og skrif-
aði hann bókina á nokkrum vikum.
Hún kallast „Press Send“ (Ýtið á
senda) og fjallar um hvernig tölvu-
snillingur hefnir sín á fyrrverandi
vinnuveitendum sínum, þó að kom-
inn sé undir græna torfu.
McLaren gekk illa í fyrstu að
finna umboðsmann, sem vildi taka
að sér að kynna bókina. Hann
sendi hana sjálfur til nokkurra
bókaútgáfa, sem vildu ólmar gefa
hana út. McLaren samdi að end-
ingu við Simon & Schuster en leit-
aði hins vegar til sömu umboðs-
manna og komu einni af nýjustu
metsölubókunum á framfæri, „The
Horse Whisperer“, þar sem hann
treysti sér ekki í slaginn við kvik-
myndafélögin. Nú hefur verið
samið við Universal-kvikmynda-
verið um gerð myndar eftir bók
McLarens. Mun Mike Nicols leik-
stýra henni en búist er við að Tom
Cruise og Michael Douglas muni
fara með aðalhlutverkin.
TONLIST
Dómkirkjan
ORGELTÓNLEIKAR
íslenzk orgelverk eftir Jón Þórarins-
son, Pál ísólfsson, Jón Leifs, Þorkel
Sigurbjömsson, Jón Nordal og
Hjálmar H. Ragnarsson. Marteinn
H. Friðriksson, orgel. Dómkirkjunni,
laugardaginn 2. nóvember kl. 17.
FYRSTU tónleikarnir af alls
fímm, sem haldnir eru í tilefni af
tveggja alda afmæli Dómkirkju ís-
lendinga þennan nóvembermánuð,
fóru fram sl. laugardag í sólfögru
en frostsvölu logni við heldur dræma
aðsókn.
Tónleikarnir voru fremur stuttir
(tæpar 50 mín.), en vandaðir og
helgaðir íslenzkum orgeltónverkum
í fremstu röð. Fyrst var Orgelmúsík
(Prelúdía, Sálmur og Fúga) eftir Jón
Þórarinsson. Tónsmíðaár verkanna
voru aðeins tilgreind í einu tilviki í
hinni annars veglegu 32 blaðsíðna
löngu hátíðadagskrá, en ef treysta
má verkaskrá ITN (íslenskrar tón-
verkamiðstöðvar), nun verk Jóns
vera frá árinu 1954. Undirritaður
var ögn of seinn á ferð og missti
af innganginum, en heyrði þó ekki
betur en að sálmurinn og fúgan,
hvort tveggja vandaðar og heil-
steyptar tónsmíðar, væru hér leiknar
af miklu öryggi.
Sama alúð var lögð við verkin sem
á eftir komu. Hinn stutti en hnitmið-
aði tvíþáttungur Páls • ísólfssonar,
Ostinato e Fughetta, naut sín vel í
ágætum flutningi Marteins. Sama
gilti um hina sérkennilegu þijá Org-
elforleiki eftir Jón Leifs Op. 16, og
hin „stamandi gleðijátning“, ef svo
mætti nefna Fótaferð, hina frumlegu
etýðu Þorkels Sigurbjörnssonar fyir
pedal frá 1970, virðist alltaf jafn
fersk í hvert sinn sem maður heyrir
hana á nýjan leik. Tónskáldið leggur
út af Jesaja 52.7 („Hve yndislegir
eru fætur friðarboðans"), og má
sannarlega segja (svo lagt sé út af
Lenín), að þar fái færustu organistar
lýðveldisins gullið tækifæri til að
greiða friðarboðskapnum atkvæði
með fótum sínum. Marteinn H. Frið-
riksson lék verkið með þónokkrum
bravúr.
Kóralforspil Jóns Nordal um sálm
sem aldrei var sunginn er frá árinu
1980. Verkið er meðal hinna áhrifa-
meiri styttri íslenzkra orgelverka frá
síðari áratugum, dulúðugt framan
af en kröftugt í lokin, og tengist
tilfínningaheimur þess í huga undir-
ritaðs einhverra hluta vegna atriðinu
í Brekkukotsannál, þar sem heims-
söngvarinn Garðar Hólm lætur upp
raust sína í fyrsta og hinzta sinn,
þó að ólíku sé saman að jafna að
gæðum, eins og nærri má geta.
Dómorganistinn lék þessa perlu með
tilþrifum, er sýndu næma skynjun á
mystík verksins og drama.
Loks var Prelúdía eftir Hjálmar
H. Ragnarsson frá 1993, stílrænt
séð nokkuð leitandi verk, þar sem
kenna mátti tiltölulega ólíkra grasa,
þ.ám. hjakkandi mínimalisma og
krassandi „tvítænis", að ógleymdu
nánast tónölu innslagi í anda lúðra-
kalla fyrri tíma. Verkið tók verulega
í, bæði fyrir áheyrendur og flytj-
anda, en dómorganistinn virtist engu
að síður eiga nóg eftir og lauk vel-
valdri dagskrá þessara stuttu en lag-
góðu síðdegistónleika með ótvíræð-
um glæsibrag.
Ríkarður Ö. Pálsson.
Nýjar bækur
Ur örbirgð
til áhrifa
SOFFI í særoki söltu,
endurminningar Sof-
faníasar Cesilssonar í
Grundarfirði eru
komnar út. Hjörtur
Gíslason skráði.
„Þetta er saga
manns sem brýst úr
örbirgð til áhrifa.
Hann missti ungur
föður sinn í sviplegu
sjóslysi og er alinn upp
í þrengingum og fá-
tækt. Soffanías segir
frá lífi og starfi fjöl-
skyldunnar á Búðum
undir Kirkjufelli, þar
sem einstæð móðir
hans þurfti að heyja
harða lífsbaráttu til þess að þrauka
og sjá sér og sínum farborða.
Bókin greinir frá lífi og starfi
sjómanna í sjávarþorpi á Snæfells-
nesi og fólks við sjávarsíðuna, og
lýsir vel lífsbaráttu við óblíð nátt-
Soffanías
Cesilsson
úruöfl og erfíðar aðstæður," segir
í kynningu. Einnig segir frá sam-
ferðamönnum í sjávarútvegi.
Útgefandi er Hörpuútgáfan.
Bókin er 199 blaðsíður. Prent-
vinnsla: Oddi hf.
Hjörtur
Gíslason
Voveiflegir
atburðir
ÚT er komin skáld-
sagan Snæljós eftir
Eystein Björnsson.
Skáldsagan gerist í
Reykjavík nútímans.
Undir sléttu og felldu
yfirborði hversdags-
leikans leynist önnur
veröld sem afhjúpast
smátt og smátt með
upplýsingum úr nútíð
og fortíð.
„ÖIl framvinda sög-
unnar hnígur að ein-
um ósi en það er fyrst
undir lokin þegar vov-
eiflegir atburðir hafa
Eysteinn
Björnsson
gerst, að lesandanum
verður ljóst hvert
stefnir,“ segir í kynn-
ingu.
Eysteinn Björnsson
hefur sent frá sér
skáldsöguna Berg-
numinn og ljóðabók-
ina Dagnætur.
Útgefandi er Tind-
ur. Bókin er 189 bls.
Prentun og bókband:
Offsetfjölritun. Kápa
er eftir Ríkharð Valt-
ingojer. Bókin kostar
3.180 kr.
Fólk og örlög
ÆÐRULAUS mættu
þau örlögum sínum.
Frásangir af eftir-
minnlegum atburðum
og skemmtielgu fólki
er ný bók eftir Braga
Þórðarson.
Höfundur segir m.a.
frá atburðum sem
tengjast fjölskyldu
hans, þegar amma
hans, sem var ekkja
með tíu börn, missti
allt sitt. Þá rifjar hann
upp æskuminningar
frá Akranesi.
Sagt er frá læknis-
aðgerðum við erfiðar
aðstæður, samgöngum
og svaðilförum á landi og sjó,
dugmiklum skipstjórnarmönnum,
réttum og réttarferð-
um, verkalýðsbaráttu,
skottulæknum og
hómópötum, brúð-
kaupssiðum og
skemmtanalífí, og
einnig einum sérstæð-
asta fréttaritara
landsins fyrr og síðar
„Oddi“ á Akranesi.
Þættirnir voru upp-
haflega samdir fyrir
Ríkisútvarpið og flutt-
irþar haustið 1995.
Útgefandi er
Hörpuútgáfan. Bókin
er 237 blaðsíður.
Hönnun bókar og
kápu: Halldór Þor-
steinsson, Oddi, hf. Prentvinnsla:
Oddihf.
Bragi
Þórðarson
• ÚT er komin sjálfsævisaga Nel-
sons Mandela, leiðtoga Suður-Afr-
íku, og ber hún heitið Leiðin til
frelsis. Þetta er mikið verk, yfir
500 blaðsíður, liður í áætlun útgáf-
unnar að koma
út stórum ævi-
sögum, sem hafa
þótt of viðamiklar
og kostnaðars-
amar fyrir ís-
lenskan markað.
„Mandela
skrifaði kjarnann
í þessari ævisögu
sinni í fangelsi,
en hann sat sam-
tals 27 ár í fangavist og þótt
ótrúlegt að hann skyldi sleppa
óskaddaður á sál og líkama úr þeirri
nauð því að fangavarslan var oft
mjög harkaleg og miðaði beinlínis
að því að brjóta menn niður,“ segir
í kynningu.
I ævisögunni rekur Mandela all-
an æviferil sinn, allt frá bernsku í
frumstæðu strákofaþorpi til forystu
í þjóðarflokknum ANC. Að lokum
er lýsing á hinum skjóta ferli „úr
fangelsi í forsetastól".
Fjölvaútgáfan gefur út. Leiðin til
frelsis er 512 bls. og skiptist í 11
meginkafla. Fjöldi Ijósmynda er
felldurinn. ístað nafnaskrár kemur
ítarlegur annáll í tímaröð með tilvís-
uðum blaðsíðutölum. Jón Þ. Þórog
Elín Guðmundsdóttir íslenskuðu
bókina. Prentmyndastofan PMS í
Súðarvogi sá um filmutöku, en bók-
in erprentuð í Singapore. Verð er
3.480 kr.