Morgunblaðið - 04.04.1997, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 04.04.1997, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ LISTIR FÖSTUDAGUR 4. APRÍL 1997 27 Hljómsveitin Islandica Islandica á tónleikum í Borgar- firði ÞJÓÐLAGAHLJÓMSYEITIN Islandica mun halda tónleika í Mótel Venusi í Hafnarskógi við Borgarnes sunnudaginn 6. apríl nk. kl. 16.00 á vegum Tónlistarfélags Borgarfjarð- ar. Hljómsveitin Islandica er nú búin að starfa í hartnær áratug, og hefur frá upphafi einbeitt sér að flutningi ís- lenskrar alþýðutónlistar. Gísli Helgason leikur á flautur og melodíku, Herdís Hallvarðs- dóttir á bassa, Ingi Gunnar Jóhannsson á gítar og Guð- mundur Benediktsson á hljómborð og gítar. Um söng- inn sjá þau öll fjögur í samein- ingu. A efnisskránni eru fyrst og fremst íslensk þjóðlög og aðr- ar alþýðuperlur, en ýmis önn- ur lög úr fórum hljómsveitar- meðlima fljóta þó einnig með. Útsetningar eru flestar gerð- ar af Gísla Helgasyni, en í útsetningum sínum, einkum á þjóðlögunum, fer Islandica oft ótroðnar slóðir. Það ætti því að vera óhætt að lofa áheyr- endum fjölbreyttum tónlistar- flutningi. Gluggasýn- ing í Sneglu KYNNING á myndum eftir Ernu Guðmarsdóttur stendur yfir í Sneglu dagana 4.-12. apríl. Myndirnar eru málaðar á silki og myndefnið sótt í íslenska náttúru. Erna lauk námi frá kenn- aradeild Myndlista- og hand- íðaskóla íslands árið 1985. Hún hefur haldið einkasýn- ingar og tekið þátt í nokkrum samsýningum. Snegla listhús er á horni Grettisgötu og Klapparstígs og er opið mánudaga til föstu- daga kl. 12-18 og laugardaga 10-14. ÚR Borgarfirði. Blanda. Málverkasýn- ing á Café Mílanó SIGURÐUR Haukur sýnir 14 málverk á Café Mílanó, Faxa- feni 11. Málverkin eru öll unnin með olíu á striga og eru þau öll til sölu. Tákn dagrenningar DÓMKIRKJAN í Niðarrósi. SJONMENNTIR Norræna húsið An ddyri NIÐARÓS í BRENNIDEPLI BODVAR SCJELDERUP Opið alla daga á tírnum Norræna hússins. Til 9. apríl. Aðg. ókeypis. ÞAÐ ER merkileg sýning sem sett hefur verið upp í anddyri Nor- ræna hússins, ber nafnið „Tákn dagrenningar" og hefur með tákn- mál miðalda og fornaldar að gera. Hófst upphaflega á Ólafshátíð í Þrándheimi 1995 og er höfundur hennar arkitektinn, píramítafræð- ingurinn og rithöfundurinn Bodvar Schjelderup. Vísar til sögunnar af Ólafi helga og hlutverki hans og er sett saman í tilefni þúsund ára afmælishátíðar Þrándheims. Hún er sjónræn framsetning á þeim táknum og fyrirboðum sem sýna mikilvægi norska þjóðardýrlingsins Ólafs helga lífs sem liðins, svo og dómkirkjunnar í Niðarósi. Tákn- málið er sagt vera mjög greinilegt í stóra píramítanum (Giza) og sýn- ir að tölur, mál, rúmfræði og tákn- myndir eru mikilvæg verkfæri við miðlun upplýsinga um tilgang lífs- ins og markmið alheimsins. Þetta eru mikil fræði svo sem margur hefur haft grun um, en þau voru augljóslega mun dýpri og al- gildari vísindi til forna en menn gerðu sér fulla grein fyrir. Eru nú smám saman að koma upp á yfir- borðið og skýrast, bæði fyrir rann- sóknir hugsjónamanna sem hafa komist á sporið og orðið gagntekn- ir af þeim, svo og ofurrtækni nú- tímans sem stöðugt umbyltir fyrri kenningum um þróun lífsins. Við þekkjum hér helst til rann- sókna og kenninga Einars heitins Pálssonar um hugmyndafræði landnámsmanna á íslandi ogtengsl hennar við önnur menningarsamfé- lög. Jafnframt urðu menn um hans daga áþreifanlega varir við ýmis tregðulögmál sem í gangi eru hjá fræðimönnum og háskólaborgur- um. Minnir ekki svo lítið á að skóla- spekingar næstliðinna alda og kennslufræðingar nútímans hafa rangtúlkað upprunalegar kenning- ar Platós um mikilvægi listar sem frumatriði í uppeldi mannsins, með afleiðingum sem víða blasa við og mjög áþreifanlega í næsta um- hverfi okkar. Með brögðum listar og skynrænum athöfnum er mögu- legt að fá fólk til að hugsa sjálf- stætt og taka við sér, síður með því að halda að því margþvældum og stöðluðum tímalegum fræðigr- illum. Lífsfyllingin felst einfaldlega og öðru fremur í því að skynja umheiminn, vettvang mannsins og lögmál allífsins. Það er svo alveg borðleggjandi, að fyrri tíma menningarskeið höfðu til að bera dýpri skilning á ýmsum fyrirbærum náttúrunnar en nú- tímamaðurinn hefur lengstum gert sér grein fyrir, enda mikið til glat- að hæfiieikanum til að skynja þau. Þetta kemur áþreifanlega fram í byggingu hofa og hörga fornaldar og miðalda, sem hvarvetna lúta sérstökum lögmálum um tölur, mál, rúmfræði og tákn. Voru mikil- væg verkfæri við miðlun upplýs- inga um tilgang lífsins og mark- mið alheimsins, mun síður einangr- uð og staðbundin en að búa yfir miklum vísindum, leyndardómum sem menn eru kannski nú fyrst að leysa. Byggingar fyrri alda bera í sér öllu ríkari skilaboð um táknmál og sjónræna töfra en flest það sem við sjáum í nútímanum. Forn- Grikkir og Rómveijar réðu yfir kunnáttu sem mönnum er enn huL in ráðgáta, svo sem hinn fullkomni hljómburður í útileikhúsum þeirra er helst til vitnis um. Þar réðu engar tilviljanir heldur háþróuð vísindi sem mönnum hefur báglega gengið að leika eftir á seinni tím- um. Bygging píramítanna, forn- sögulega sóiarhofsins í Stonehenge og margra annarra furðuverka veraldar eru sömuleiðis nær yfir- skilvitleg undur á vegferð manns- ins. Þetta fór saman við yfirburða þekkingu á lífrænum og sjónræn- um þáttum flatarmálsfræðinnar, sem mörgum iðkendum strang- flatalista nútímans voru og eru ekki að fullu ljós. Mönnum er líka gjarnt að skilgreina og einnig for- dæma strangflatalist á röngum forsendum, meður því að þau vís- indi er hún framber eru ekki upp- götvun seinni tíma, heldur byggð á ævafornum lögmálum blóðríkra lífsmagna. Jafnframt eru litir form og fletir tengdir mjög djúphugsuð- um boðskap, sem sér stað í flestum trúarbrögðum, og er í grunnhugs- un merkilega líkur, þótt höf og heimsálfur skilji á milli. Gullna sniðið er fullkomnasta dæmið um samræmi sem alltaf gengur upp, er endanlegt og jafn- framt fjærst öllum glundroða og tilviljunum. En það merkilega við lögmálið er, að þó menn byiji á tilviljunum innan þess enda menn á reglu, og það er ástæða þess að listamenn sem höndlað hafa og skynja þessi lögmál mála rökrétt þó svo þeir sletti litunum á dúka sína, hið óformlega verður þá form- legt, formleysan að rökfræði. En til þess að öðlast slíka fullkomnun í vinnubrögðum sínum þarf mikla þjálfun, sem kemur einna skýrast fram í austurlenzkri kalligrafíu, ásamt þeirri miklu vinnu og aga er liggur að baki þess að tileinka sér hana. Loks voru það ekki einungis töl- ur og rúmfræðileg tákn sem allt snérist um, heldur höfðu einnig birtuskil og skuggar, ljósið sjálft og sólargangurinn hlutverki að gegna við mótun og byggingu mannvirkja. Þar af leiðandi hið undursamlega samræmi við um- hverfið í píramítum, hofum jafnt sem dómkirkjum miðalda. Rannsóknir Bodvars Schjelder- up eru hvernig sem á málið er litið verðar allrar athygli. Bakgrunnur þeirra virðist af mjög trúarlegum toga, jafnvel yfirhöfnum, sem kann að gera þær tortryggilegar í aug- um ýmissa. Kaldir reiknimeistarar kunna að véfengja niðurstöður hans og þær kunna að vera hrekj- anlegar á pappírunum. En þá má minnast þess að rökfræði fornaldar var ekki af sama toga og nútím- ans, aðrar skynvíddir námu fjar- lægðir, rými og tíma. Scjhelderup holdgerir pílagrím sem byggir brýr milli trúar fyrirboða og tákna er hann telur jafnt spegil til fortíðar, guðdómsins sem allífsms. Bragi Ásgeirsson Leitað í lind litanna SÝNING á verkum Daða Guðbjörns- sonar í baksal Gallerís Foldar við Rauðarárstíg verður opnuð laugar- daginn 5. apríl kl. 15. Sýninguna nefnir Daði Leitað í lind litanna. Klukkan 15.30 mun Guðbjörn Guð- björnsson tenór flytja lög. í kynningarhorni gallerísins verð- ur kynning á ljósmyndum Klaus Kretzer. Sýningin stendur til 20. apríl. Daði Guðbjörnsson stundaði nám við Myndlistaskólann í Reýkjavík 1968-1976, Myndlista- og handíða- skóla íslands 1976-1980 og við Rijksakademie van Beelöcnde Kunsten í Amsterdam, Hollandi, 1983-1984. Hann hefur haldið margar einkasýningar og tekið þátt í fjölda samsýninga hérlendis og erlendis á síðustu árum. Verk eftir Daða eru í eigu helstu safna lands- ins svo og fjölmargra stofnana, fyr- irtækja og einstaklinga. Klaus Kretzer er verkfræðingur að mennt og hefur verið búsettur á íslandi síðan 1992. Hann er mikill áhugamaður um ljósmyndun. Klaus hefur meðal annars starfað sem leið- sögumaður við Jökullónið á Breiðu- merkursandi og þar voru myndirnar teknar sem sýndar eru í kynningar- horninu. Gallerí Fold er opið daglega frá kl. 10-18, laugardaga frá kl. 10-17 og sunnudaga frá kl. 14-17. Múmínálfar í Norræna húsinu SÝNDAR verða þijár finnskar teikni- myndir um múmínálfana, „Vár i Mumindalen", í Norræna húsinu sunnudaginn 6. apríl kl. 14. Vorið er komið og vinir okkar eru að vakna til lífsins á ný. í Múmíndaln- um sofa nefnilega allir yfír vetrartím- ann í heila þrjá mánuði. Og ævintýr- in bíða þeirra. Við fylgjumst með þeim þegar þeir finna töfrahattinn og kynnumst nýjustu uppfínningunni þeirra. Myndirnar eru byggðar á sögum eftir Tove Jansson. Myndin er 64 mín. að lengd og er með sænsku tali. Aðgangur er ókeypis. Maður með mönnum ÞRJATIU sjálfboðalið- ar á aldrinum milli tví- tugs og sextugs opna í dag sýningu á Mokka-kaffi, þar sem svara verður leitað við spurningunni „Hvem- ig skyldi hinn lokaði íslenski karlmaður líta út inn við beinið?" „A sýningunni stöndum við í sporum ljósmóðurinnar meðan listaspýrurnar brjóta tilfinningalífinu leið gegnum þagnarhjúp verkanna hver með sínu nefi. Þetta er allt gert í þágu vísindanna með það fyrir augum að auka mönnum skilning á þessu einkennilega af- sprengi náttúruaflanna hér uppi á norðurhjara,11 segir í kynningu. Ennfremur segir: „íslenski karl- maðurinn er það sem er kallað á útlensku „survivor". Hann lifir allt af. Við sjáum hann gjarnan fyrir okkur inni í ísköldum öldudal með hafsaugað sem eina viðmiðið og mállausa fiskana allt í kring. Hann er draumaverkefni hvaða mann- fræðings sem er. Hvaða furður ger- ast innra með honum verða ávallt stórmerki þeim sem ekki þekkja til þessara dularfullu og séríslensku staðhátta. Sú sjónræna samantekt sem hangir núna á Mokka sýnir okkur í fyrsta sinn inn í einmana sjálf íslenska karlmannsins eins og það lítur út í dag. Þetta er heimur sem hefur hingað til verið harðlæstur öllum öðr- um en honum sjálfum." Karlmennirnir sem létu í té sýni til þessar- ar rannsóknar eru: Ari Alexander Magnússon, Birgir Andrésson, Bjarni Sigurbjörnsson, Bragi Halldórsson, Daníel Þorkell Magn- ússon, Egill Snæ- björnsson, Finnbogi Pétursson, Georg Guðni Hauksson, Gylfi Gíslason, Hallgrímur Helga- son, Hannes Lárusson, Haraldur Jónsson, Helgi Þorgils Friðjónsson, Jóhann Ludwig Torfason, Jóhann Valdimarsson, Jón Óskar, Jón Sæ- mundur, Karl Jóhann Jónsson, Kristbergur Pétursson, Kristinn Hrafnsson, Ómar Stefánsson, Steingrímur Eyfjörð, Stefán Geir Karlsson, Svanur Kristbergsson, Sveinbjörn Halldórsson, Tómas Atli Ponzi, Victor G. Cicia, Þorri Hrings- son, Þorvaldur Þorsteinsson og Þór- oddur Bjarnason. SAMSETT sjálfs- mynd Þorvalds Þorsteinssonar.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.