Morgunblaðið - 04.04.1997, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 4. APRÍL 1997 29
AÐSENDAR GREINAR
Um veg og pósthús á Heklu
SÚ VAR tíð að ísland var þekkt-
ast fyrir tvennt, hið stórbrotna eld-
fjall Heklu og hverinn Geysi í
Haukadal. Nú blundar Geysir eins
og karl með kransæðastíflu, líklega
of gamall til að gera á honum
aðgerð. Þrátt fyrir öll vísindin og
þekkinguna fá ofsatrúarmenn að
ráða ferðinni, Geysir skal sofa í
sína arma. Dýrmætari væri Geysir
karlinn ef gerð væri á honum var-
anleg aðgerð og hann á ný fengi
að fremja sín frægu sprengigos.
Geysir væri enn dýrmætari ef hann
næði heilsu sinni og fyrri reisn.
Án nokkurra skemmda væri hægt
að finna leið til að lækka yfirborð
og koma gosi af stað án stuðnings
sápu.
Hekla
Hekla er eitt kunnasta eldfjall í
heimi og höfðu rithöfundar mið-
aldamanna vitneskju um hana. Var
hún á þeim tíma talin inngangur
að helvíti og trúðu menn því að
þar loguðu sálir fordæmdra í eilíf-
um eldi. Eggert Ólafsson og Bjarni
Pálsson gengu á Heklutind 20.
júní 1750. Þe'ir héldu frá Selsundi,
þeim bæ sem hefur í
raun verið miðstöð
rannsókna og ferða-
laga á fjallið í aldir.
Þeir félagar gátu varla
orða bundist er þeir
stóðu á Heklutindi yfir
þeirri fegurð og víð-
sýni sem blasti við
sjónum. Þeir sáu aust-
ur jökla fjölda stöðu-
vatna á hálendinu sem
enginn vissi deili á,
háfjöllin upp af Norð-
urlandi og lengst í
ómælisfj arskanum
reis Herðubreið _ eins
og háreist höll. Á öll-
um ferðum sínum um
landið hafa þeir vart komið á aðra
eins sjónarhæð. Svo segir í árbók
ferðafélagsins 1995.
Öld ferðafólks
Nú er runnin upp öld ferða-
manna og sú þjóð sem nýtir en
jafnframt virðir og varðveitir auð-
lindir sínar á mikla möguleika.
Aðgengi að náttúruperlum er eitt
atriðið, að færa sér í nyt ýmislegt
sem á fáa sína líka er
mjög mikilvægt. Millj-
ónir manna sækjast
eftir ævintýrum, og sá
hópur stækkar, sem
vill komast í að upplifa
eitthvað sérstakt.
Hekla lá orðið utan við
alla ferðamannaslóð,
hún var torsótt og að-
gengi ekki á nútíma-
vísu. Nú eru Rangæ-
ingar að vakna og
taka til að gera sínar
auðlindir gildandi.
Heklumiðstöð er starf-
rækt í Brúarlundi við
góðan orðstír. Vega-
slóðar að fjallinu eru
lagfærðir og ferðamenn svara
strax og sýna fjallinu nýjan áhuga.
Enn aðrir hafa áttað sig á Njáls-
sögu, þeirri perlu í bókmenntum
veraldar, og innlendir og erlendir
ferðamenn fara á Njáluslóð með
sagnaþulum eins og Jóni Böðvars-
syni. Þannig verður örlagasagan
og eldfjallið að verkefni í skólum
um víða veröld, sem auglýsir land-
ið sem ferðamannaland. Áustast á
Að standa á Heklutindi,
segir Guðni Agústsson,
yrði nýtt ævintýri í
ferðaþjónustu veraldar-
innar.
mörkum tveggja sýslna situr svo
Þórður í Skógum og hefur dregið
að sér sögu kynslóða úr tveimur
sýslum og með aðstoð góðra
manna byggt upp eitt merkasta
byggðasafn á íslandi. Skógaskóli
fengi aukabúgrein, yrði alþjóðleg-
ur Háskóli í sögu og náttúruvísind-
um. Byijunin gæti hafist með fjar-
kennslu á alnetinu og síðan náms-
staður hópa í styttri og Iengri
námsferðum til þessa stórbrotna
lapds.
Vegur á Heklu
Ferðaþjónusta kallar á hraða og
nýjar aðferðir. Einar, bóndi og al-
þingismaður, á Geldingalæk reið
gæðingi sínum Tryllingi á Heklu-
tind fyrr á þessari öld. Athafna-
Guðni
Ágústsson
menn hafa viljað leggja vegslóða
á fjallið baka til en ekki fengið.
Er hugmyndin galin eða gullið
tækifæri í atvinnusköpun? Hver
yrðu viðbrögðin ef vegur yrði lagð-
ur á Heklu, þar yrði staðsett póst-
hús og ferðamenn fengju stimpil
um að þeir hefðu komið að fordyri
helvítis og ættu aðra vist vísa.
Auðvitað yrði að gæta þess að
valda hvergi jarðraski eða spjöllum
á klæðum hinnar fögru drottning-
ar. Allt þetta yrði að vinna undir
eftirliti og umsjón fremstu náttúru-
vísindamanna, hvorki sjónmengun
eða umhverfísspjöll mættu eiga sér
stað. Hekla væri ósnortin eftir sem
áður - vegurinn væri háður einka-
leyfi og aldrei alfaraleið, akstur
alltaf í höndunum á sérhæfðum
mönnum, en fjallið yrði á ný í frétt-
um um víða veröld. Athöfnin á
pósthúsinu og áhrifin af að standa
á Heklutindi yrðu nýtt ævintýri í
ferðaþjónustu veraldarinnar. Þetta
og þvíumlíkt er að gerast i mörgum
löndum, því ekki að skoða þessa
leið í alvöru.
Rangæingar eiga ekki höfn en
sagan og náttúruperlurnar eru með
þeim hætti að þær munu skila, sé
rétt staðið að málum, gjaldeyri á
við marga frystitogara.
Höfundur er þingmaður
Framsóknarflokks.
Ráðstefna um framtíðarsýn í
atvinnu- o g umhverfismálum
AÐ undanförnu hef-
ur töluverð umræða átt
sér stað um umhverfis-
mál í þjóðfélaginu og
má rekja hana til áætl-
ana stjómvalda um
fyrirhugað álver á
Grundartanga. Slík
umræða er afar brýn
þótt tilefnið gæti verið
ánægjulegra. Eins og
flestir vita erum við
langt á eftir öðrum
þjóðum í allri umræðu
og aðgerðum sem
varða umhverfisvernd.
Annars staðar hefur
fólk árum saman látið
sig umhverfismál
varða og tekið virkan þátt í vernd-
un umhverfisins með beinni þátt-
töku í ýmsum verkefnum. Við höf-
um lengi vitað að erlendis er sorp
víða flokkað á hverju heimili, fólk
notar almenningssamgöngur í stað
einkabíla og svo mætti lengi telja.
En það er eins og við höfum staðið
í þeirri trú að í okkar hreina og
óspillta landi ættu umhverfismálin
að vera baráttumál fáeinna sérvitr-
inga sem fórna mannorði sínu til
að vekja okkur hin til umhugsunar.
Ráðamenn hafa meðal annars
stutt hugmyndir sínar um aukna
stóriðju hérlendis með þeim rökum
að með stóriðju skapist fjöldi nýrra
starfa. Það er rétt að atvinnuleysi
hefur stóraukist hérlendis á undan-
förnum árum. En er það mögulegt
að hér sé um að ræða skammtíma
lausnir sem í framtíðinni munu
skerða möguleika okkar til at-
vinnusköpunar á öðrum sviðum?
Umræðan um fyrirhugað álver á
Grundartanga kallar eftir því að
stjórnvöld móti samræmda heildar-
stefnu í atvinnu- og umhverfismál-
um.
Umhverfismál hafa frá upphafi
verið ofarlega á
stefnuskrá Kvenna-
listans. Lögð hefur
verið áhersla á mikil-
vægi þess að lagt sé
mat á áhrif aðgerða á
umhverfi áður en í
þær er ráðist og að
tekið sé tillit til um-
hverfissjónarmiða
ekki síður en fjár-
hagslegra við ákvarð-
anir um skipulag og
hvers konar fram-
kvæmdir eða rekstur.
Gera þarf ítrustu
kröfur um að mengun
sé ævinlega í lág-
marki og þeim kröfum
fylgt eftir með virku eftirliti og
viðbúnaði til að bregðast við um-
hverfisslysum. Auk þess þarf að
tryggja aukið vægi umhverfisráðu-
neytisins í stjórnkerfinu þannig að
íslendingar aftarlega
á merinni í umhverfis-
málum. Sigrún Erla
Egilsdóttir minnir
á ráðstefnu á vegum
Kvennalistans um
framtíðarsýn í atvinnu-
og umhverfismálum
á morgun.
því sé gert kleift að snúa vörn í
sókn á öllum sviðum umhverfis-
mála. Hvað atvinnumál varðar er
mikilvægt að mótuð sé samræmd
atvinnustefna til langs tíma.
Stefna í atvinnumálum þarf að
byggjast á fjölbreytni, hún þarf
að taka mið af þörfum framtíðar
jafnt sem nútíðar og að vera nátt-
úrunni vinsamleg. Laugardaginn
5. apríl nk. stendur Kvennalistinn
fyrir ráðstefnu um framtíðarsýn í
atvinnu- og umhverfismálum í
Rúgbrauðsgerðinni (Borgartúni 6).
Ráðstefnan stendur frá kl. 9.30 til
16.00, hún er öllum opin og að-
gangur er ókeypis. Dagskráin er
tvískipt og fjallar fyrri hluti ráð-
stefnunnar um umhverfísmál en
seinni hlutinn um atvinnumál. í
umræðu um umhverfismál munu
Erfingjarnir, samtök ungs áhuga-
fólks um umhverfisvernd, segja frá
sjónarhorni ungs fólks á umhverf-
ismálin. Einnig verður rætt um
umhverfisvernd og alþjóðasamn-
inga, umhverfismat og áhrif stór-
iðju á ímynd landsins. Á seinni
hluta ráðstefnunnar er ætlunin að
varpa fram möguleikum til at-
vinnuuppbyggingar sem menga
umhverfið sem allra minnst. Rætt
verður um lífræna ræktun og nýt-
ingu á sérstöðu Islands til heilsu-
ræktar og lækingar, útflutning á
hugviti og hugbúnaði, framleiðslu
og notkun á vetni sem eldsneyti,
möguleika í ferðaþjónustu, nýtingu
á sérstöðu þjóðarinnar til rann-
sókna í lífvísindum og læknisfræði
og hönnun sem óþijótandi auðlind.
Það er von þeirra sem að ráðstefn-
unni standa að sem flestir sjái sér
fært að sækja hana og taka þann-
ig virkan þátt í umræðu um um-
hverfismál sem varðar okkur öll.
Höfundur er framkvæmdastýra
Kvennalistans.
Glœsileg hnífapör
fö) SILFURBÚÐIN
vX_/ Kringlunni 8-12 • Sími 568 9066
- ÞarfœrÖu gjöfina -
Art. Deco
borðstofusett
Mahogny
borðstofusett
ntíU
43tofnn& t>gr?A muntt
Nýkomnar vörur
Antik munir, Klapparstíg 40, sími 552 7977
Sigrún Erla
Egilsdóttir
HAPPDRÆTTI
ae
Vinningaskrá
45. útdráttur3. aprfl 1997
r
Ibúðarvinningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
10906
Ferðavinningar
Kr. 100.000 Kr, 200.000 (tvöfaldur)
15100
18643
73523
78469
Ferðavinningar
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvofaldur)
49 17141 23888 38109 62255 72150
391 20227 34254 40973 67162 73815
Húsbúnaðarvinningar
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvc ifaldur
125 10072 18497 30114 38954 49376 58233 69544
521 11174 18741 30150 39608 49415 58276 70049
1128 11438 18976 30200 39984 50101 58518 70139
1158 12063 19600 31189 40159 50868 59549 70195
1354 12092 19845 31552 40191 51099 59855 71127
1744 12204 20593 31563 40386 51404 60664 71163
1890 12214 20697 32070 40569 51782 60730 71321
2479 13221 20748 32541 41315 51934 60958 71978
3259 13512 21862 32713 41488 52311 61862 72838
3604 13897 21867 32876 41626 53076 62407 73543
3639 13964 22146 32977 42189 53150 62464 73753
3649 14332 22925 33351 43298 53330 62573 74160
3693 14402 23426 33361 44444 53387 63251 74411
3882 14659 24168 33381 45023 53394 64156 74581
5313 15060 24928 33715 45464 53633 64201 74880
5414 15369 25273 33769 46023 53659 65184 74886
5809 15429 25291 33910 46194 54453 65337 75363
6036 15706 25779 33948 46825 54691 65591 75997
6135 15858 25926 34172 47008 55517 66041 76761
6215 16290 26263 34622 47094 55548 66150 77913
6655 16379 26431 34842 47677 55730 66319 78085
6733 16783 26707 34845 47680 55984 67293 78275
7020 16859 27000 35031 47726 56063 67328 78872
7205 16951 27109 35068 47855 56218 67579 79071
7233 17034 27712 35413 48199 56937 68448 79104
7928 17138 28847 35713 48343 57139 68482 79378
8509 17313 29053 36597 48417 57217 68521 79477
8636 17932 29879 36959 48446 57727 68690 79531
8891 18048 29924 37239 48930 58024 69083
10065 18396 30000 38757 48981 58191 69101
Næsti útdráttur fer fram 10. april 1997
Heimasíða í Interneti: Http//www.itn.is/das/