Morgunblaðið - 04.04.1997, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 4. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Starfsleyfi álvers við Grundartanga veitt með fyrirvara
Morgunblaðið/RAX
FRAMKVÆMDIR eru hafnar við grunn nýja álversins á Grundartanga og sýnir myndin, sem tekin
var í gær, hver afstaða álversins verður til Jámblendiverksmiðjunnar.
Ekkí skaðabótaskylda
GUÐMUNDUR Bjarnason umhverf-
isráðherra segir að íslensk stjórnvöld
verði ekki skaðabótaskyld þótt
breytingar verði gerðar á starfsleyfi
álvers við Grundartanga því Norður-
áli hf. hafí verið gerð grein fyrir því
að til breytinga gæti komið í sam-
ræmi við niðurstöðu úrskurðar-
nefndar sem fjallar um kærur gegn
ákvörðun Hollustuverndar í málinu.
Þetta kom fram í utandagskrárum-
ræðum á Alþingi í gær.
Málshefjandinn, Hjörleifur Gutt-
ormsson, þingmaður Alþýðubanda-
lags, gagnrýndi harðlega að starfs-
leyfið hefði verið gefið út áður en
kærufrestur vegna úrskurðar Holl-
ustuverndar var liðinn, og löngu
áður en úrskurðað hefði verið í þeim
kærum sem þegar hefðu borist.
Einnig gagnrýndi hann að ekki hefði
verið beðið eftir samþykki Alþingis
á lögum sem varða byggingu álvers-
ins. Hjörleifur og fleiri þingmenn
stjórnarandstöðu sögðu að hlutur
umhverfísráðherra í undirbúningi
Finnur Ingólfsson iðnaðarráð-
herra sagði að ekkert væri í lögum
sem segði til um að bíða þyrfti eftir
úrskurðarnefndinni áður en starfs-
leyfið væri geflð út. Hann benti á
að verið væri að beita sömu vinnu-
brögðum og við útgáfu starfsleyfis
vegna stækkunar álversins í
Straumsvík og jafnræðis yrði að
gæta í þessum efnum. Kristín Hall-
dórsdóttir, þingmaður Kvennalista,
tók undir gagnrýni Hjörleifs og sagði
að greinilegt væri að stjórnvöld
hefðu löngu ákveðið að álver skyldi
rísa, sama hvað hver segði.
Þingmenn Þingflokks jafnaðar-
manna sögðu ýmislegt athugavert
við útgáfu starfsleyfísins, en lýstu
stuðningi við byggingu álversins.
Þrjú ný tímarit
væntanleg á
sumri komanda
ÓLÖF Rún Skúladóttir fréttamaður
hefur sagt upp störfum hjá Ríkis-
sjónvarpinu og hafið störf sem rit-
stjóri á nýju tímariti sem ber heitið
„Allt“ og lítur væntanlega dagsins
ljós I byijun næsta mánaðar. Að
útgáfunni stendur hópur með Þórar-
in Jón Magnússon, fyrrum ritstjóra
hjá Fróða, í broddi fylkingar.
Þeir hinir sömu munu einnig hefja
útgáfu á tveimur öðrum tímaritum
næsta sumar og bera þau heitið
„Lífsstíll" sem Þórarinn sjálfur mun
ritstýra og „Heimsmynd“ sem Sigur-
steinn Másson, fyrrum fréttamaður
á Stöð 2, mun ritstýra.
Að sögn Ólafar Rúnar er tímarit-
inu „Allt“ ætlað að höfða til ungra
kvenna frá tvítugu og upp úr, en
engu að síður telji hún að áhugamál
karla og kvenna séu um margt lík
og því muni hinir fyrrnefndu einnig
fínna lestrarefni sem þeim líki. „I
tímaritinu mun verða ítarleg umfjöll-
un um einstök málefni, viðtöl og
léttmeti," segir hún og bætir því við
að henni finnist spennandi að fá
tækifæri til þess að reyna fyrir sér
á þessum vettvangi.
Ólöf Rún segist upphaflega hafa
ætlað að taka sér ársleyfi hjá frétta-
stofu Sjónvarpsins til að sinna rit-
stjórastarfinu og hafi fréttastjóri og
framkvæmdastjóri Sjónvarps tekið
vel í þá ósk. Hins vegar hafi fram-
kvæmdastjóm fyrirtækisins hafnað
þeirri beiðni og því hafí hún ekki séð
sér annað fært en að segja upp störf-
um með ósk um að fá að hætta nú
þegar.
„Engu að síður getur vel farið svo
að ég eigi eftir að vinna fyrir sjón-
varp einhvern tímann aftur,“ segir
hún og tekur fram að hún hafí ver-
ið mjög ánægð hjá Sjónvarpinu. „Eg
vil hins vegar auka við þekkingar-
brunninn og tel að það sé öllum
hollt að breyta til öðru hveiju."
Sannfærður um að það sé rúm
fyrir fleiri tímarit
Þórarinn Jón segir að nokkrir
aðilar standi að útgáfu tímaritanna
þriggja en vill ekki gefa upp hveijir
þeir séu að svo stöddu. Hann segist
sannfærður um að það sé nóg rými
fyrir fleiri tímarit á markaðnum og
að nú sé rétti tíminn til að koma
með einhveijar nýjungar. Þá segir
hann að tímaritin muni verða prent-
uð hjá ísafoldarprentsmiðju og að
ritstjómarskrifstofur verði undir
sama þaki og hún eða í Þverholtinu.
Fijáls fjölmiðlun muni sjá um dreif-
inguna.
„Tímaritið Lífsstíll mun að stærst-
um hluta fjalla um híbýli og heimilis-
hald, en tímaritið Heimsmynd mun
verða með talsvert öðru sniði en
hingað til. Það á að höfða til karl-
manna á aldrinum 25 til 75 ára og
fjalla um pólitík og tísku og allt þar
á milli,“ segir Þórarinn.
Skipskaði leysir farmeigendur ekki undan ábyrgð á eigum sínum
Þurfa að greiða frakt þótt
skipið farist eða strandi
Þeir sem eiga farm um borð í skipi verða
að greiða flutningsgjöld þótt skipið farist,
enda gjaldfalla þau þegar vara fer um borð
í skip, Sumir eigenda farms um borð í Víkar-
tindi höfðu þegar greitt, en aðrir eru að fá
rukkanir frá Eimskip um þessar mundir.
Morgunblaðið/Júlíus
EIGENDUR farmsins þurfa að greiða flutningsgjöld þó gámarn-
ir fari í sjóinn og vörurnar eyðileggist á fjörum.
Forsætisráðuneytið
Flutt í
Sölvhóls-
götu
VEGNA endurbóta á
Stjómarráðshúsinu við Lækj-
artorg verður skrifstofa for-
sætisráðuneytisins til húsa að
Sölvhólsgötu 4, 4. hæð, frá
og með mánudeginum 7. apríl
nk. Vegna flutninga verður
ráðuneytið lokað föstudaginn
4. apríl.
Síma- og myndsendis-
númer ráðuneytisins verða
óbreytt.
Á meðan á endurbótunum
stendur verða fundir ríkis-
stjórnar haldnir í Ráðherrabú-
staðnum við Tjarnargötu.
ÍSLENSK
DAGSKRÁ!
Morgunútvarpið
Vaknið til lífsins með Birni
Þór og Leifi alla virka morgna.
RÁS 2
Dagsljós
Gn'ngellurnar, piscill Hlínar
Agnarsdóttur og Stórsveit
Reykjavíkur.
SJÓNVARPIÐ
Víðsjá
Böðvar Guðmundsson les úr
ævisögu eldklerksins síra Jóns
Steingrímssonar.
RÁS 1
JFCtlf
RM&úivAmD
HLYNUR Halldórsson í tjónadeild
Eimskips segir að farmflutningar
séu sameiginleg ábyrgð eiganda
farmsins og flytjandans og reglur
Eimskips séu ekki frábrugðnar al-
þjóðlegum reglum skipafélaga. „Við
höfum fengið sterk viðbrögð frá
fólki, sem þykir óréttlátt að fá rukk-
un vegna flutninganna, en Eimskip
hafði þegar greitt ýmsan kostnað,
eins og leigu á skipinu og lestun
vörunnar," sagði Hlynur.
Reglur sem gilda um farmflutn-
inga eru svipaðar eða eins um allan
heim. Þær giltu m.a. um Dísarfellið,
sem fórst milli íslands og Færeyja
aðfaranótt 9. mars, að sögn Kjartans
Ásmundssonar í tjónadeild Sam-
skipa. Hann sagði nánast alla farm-
eigendur hafa verið tryggða fyrir
tjóni, svo þeir bæru það ekki sjálfir.
í siglingalögum eru almenn
ákvæði um farmgjöld, en skipafélög
gera farmsamninga við flytjendur
vöru. „Um leið og tekið er við vöru
í lestunarhöfn gjaldfellur farmgjald-
ið,“ sagði Hlynur Halldórsson. „Eim-
skip þarf að greiða ýmsan kostnað
fyrirfram, til dæmis lestunina og
leigu á skipinu, í tilfelli Víkartinds
er það allt þar til skipið strandaði.
Þrátt fyrir að farmgjald gjaldfalli í
raun við móttöku vöru, þá er mis-
jafnt hvort farmflytjendur greiða
það strax eða við móttöku vörunnar
á áfangastað. Sumir eigendur farms
í Víkartindi höfðu þegar greitt farm-
gjaldið, en aðrir hafa fengið rukkan-
ir eftir á. Allir sem semja um flutn-
inga taka ákveðna áhættu, ekki að-
eins skipafélagið. Fólk þarf að kynna
sér skilmála farmsamningsins."
Flestir kaupa tryggingu
Hlynur sagði að ef vara væri
keypt samkvæmt cif-skilmálum þá
greiddi sendandi vöru farmgjöld,
tryggði vöruna og greiddi kostnað
við að koma henni á skipsfjöl. „Þeg-
ar sendingin er tryggð greiða trygg-
ingarnar þennan kostnað. Því miður
eru hins vegar dæmi um að fólk
hafí ekki keypt tryggingu."
Hlynur sagði að Eimskip legði
áherslu á að veita einstaklingum,
sem væru að flytja búslóð milli landa,
eins mikla aðstoð og hægt væri.
„Við bendum fólki á að tryggja send-
inguna og langflestir gera það. Það
er hins vegar ekki skylda farmflytj-
andans að tryggja þá vöru sem hann
flytur. Það eru því engin rök fyrir
því að fella farmgjöldin niður, þrátt
fyrir að varan hafi ekki komist á
áfangastað vegna strandsins. Sjó-
slys eru sem betur fer fátíð og mönn-
um bregður eðlilega í brún ef þeir
hafa ekki kynnt sér efni farmskír-
teinis og vita ekki að ábyrgðin á
vörunni hvílir ekki á farmfiytjandan-
um.“ Hlynur sagði að ef þessi háttur
væri ekki hafður á, að eigandi farms
bæri ábyrgð á honum, þá fengist
ekkert skipafélag við flutninga. „Ef
ábyrgð farmflytjanda væri ótak-
mörkuð þá væru farmgjöldin óheyri-
lega há. Auðvitað hefur það komið
mörgum illa að missa eigur sínar
við strand Víkartinds og þeim þykir
óréttlátt að þurfa þar að auki að
greiða farmgjöldin. En kostnað-
urinn er þegar fallinn á Eimskip."
Hlynur sagði erfitt að segja til
um hvort eigendur vöru í Víkartindi
gætu hugsanlega átt endurkröfu-
rétt á hendur eiganda skipsins.
„Við höfum fyrst og fremst reynt
að gæta hagsmuna farmeigenda og
reynt að fá skipið losað sem allra
fyrst. Síðan er flókið að finna út
hvenær og hvernig má afhenda þá
vöru sem næst á land. Hugsanleg
ábyrgð er síðari tíma mál.“
Alþjóðlegar reglur
Kjartan Ásmundsson hjá Sam-
skipum tók mjög í sama streng og
Hlynur varðandi farmsamninga og
sagði að í farmsamningum Sam-
skipa væri ákvæði, sem heimilaði
að farmgjöld væru innheimt þrátt
fyrir skipskaða. „Það leggst ýmis
kostnaður á vöru áður en hún er
komin um borð og við höfum hvatt
viðskiptavini okkar til að tryggja
sendingar.
Nánast allir þeir, sem áttu vöru
um borð í Dísarfellinu, voru tryggð-
ir og tryggingafélög þeirra bera því
tjónið. Farmsamningar okkar eru
samþykktir af alþjóðlegum samtök-
um, sem hafa 80% af kaupskipa-
flota heims innan sinna vébanda.
Þessi ákvæði eru því regla hjá
skipafélögum um allan heim og
hafa verið lengi.“