Morgunblaðið - 03.05.1997, Blaðsíða 32

32 LAUGARDAGUR 3. MAÍ1997
MORGUNBLAÐIÐ
Prúfhret ag
kálgarða
á tfiskin
Það er ekki óalgengt að við íslend-
ingar lendum í geðlægðum á vorin.
Eftir að hafa haldið út myrkrið og
kuldann er baráttuþrekið við náttúru
öflin á þrotum og þegar - loksins -
sólin rís erum við orkutæmd og koðnum
niður. Súsanna Svavarsdóttir hefur fyr-
ir sína parta fundið sitt lyf við mein-
semdinni. Lyfíð er matur.
VORIÐ hefst á því að
páskaliljurnar springa út í
garðinum íyrir framan húsið
mitt. Stundum líka túlípanar. Svo
kemur páskahretið - ekkert endi-
lega um páskana - með frostbít og
ofankomu. Páskaliljur og túlípanar
hverfa eins og hendi væri veifað.
Og alltaf er ég jafn viss um að
þessi blóm vakni af vetri með ugg og
kvíða - jafnvel þótt þau séu dauðleið
á vetrinum.
Mér fínnst ég vera dálítið eins og
þessi blóm. Dauðleið á þessum
endalausu vetrum og bíð eftir vor-
inu. Svo, einn daginn, er bjartara en
hefur verið lengi og maður hoppar
og skoppar af kæti; gleymir sér
hreint alveg. Hitastigið er gráðunni
hærra og maður fer úr einni peysu
af þremur - er að vísu áfram í snjó-
gallanum til öryggis - og veit að
bráðum kemur sá dagur að hægt
verði að gefa ullarsokkunum frí í
fjóra mánuði.
En svo, næsta dag, er maður
sleginn í hel. Og veit ekkert hvers
vegna.
Allt er svart. Tonn af heimi á öxl-
unum. Fótunum kippt undan manni.
Heimsendir í nánd. Maður verður
óbifanlegur á þyngd og hugsar um
kjötsúpur og baunasúpur og saltkjöt
vetrarins, að ekki sé minnst á
jólamatinn - og heldur að það sé
ástæðan. Rifjar upp hverja máltíð
vetrarins, þar sem maður borðaði of
hratt, of mikið, of rangt, með
ójafnvægi í fæðusamsetningunni -
og heldur að það sé það. Alveg eins
og allt hafí sest um kyrrt í kroppn-
um.
En það er ekki það.
Pessi árans mæða, sem er árviss
á 2. í vorilmi, á sér allt aðra ástæðu.
Petta er gamalt og gróið próf-
hret.
Attaði mig á því um daginn þegar
sonur minn kom og fór að segja mér
frá prófunum sem hann færi í núna í
maí. Sagði frá þeim, eins og ekkert
væri eðlilegra; var lengi að tala um
þau. Og á meðan óx inni í mér angist
og kvíði. Bara óx og óx og óx - þang-
að til ég var fallin í öllu.
Var maður ekki bara búinn að
hafa prófskrekk á vorin í tugi ára,
án þess að vera neitt á leiðinni í
próf? Aldrei tekið eftir því að prófin
í skóla lífsins eru á öllum árstímum
og væri nú nær að kvíða þeim.
En mikið rosalega var ég fegin að
það var ekki maturinn.
Vegna þess að mér fínnst matur
alltaf besta meðalið við öllum mín-
um meinsemdum; þunglyndi, of-
virkni, misvirkni, vanmætti (nei, af-
sakið, það er námskeiðið sem ég
skrópaði í og á eftir að harma það
alla ævi), angist, kvíða, reiði (nei, al-
veg rétt, þá þríf ég), tíðarfarinu,
aflabrestinum, efnahagsástandinu -
og svo áfram listann yfír allt sem
gerir lífíð leiðinlegt.
500 g sykurbaunir 500 g ferskur aspas Veiðið upp úr og setjið beint í ís- kalt vatn, til að halda fersleikan- um. Færið síðan yfir í sigti til að láta vatnið renna af grænmetinu
1 bolii belgbaunir, skornar í sneiðar
bolli gulrætur, skornar í ræmur og þurrkið síðan með þurrum
(langsum) klúti. Geymið suðuvatnið. 2. Hitið 3 msk. af ólívuolíu og smjörið á stórri pönnu, við meðal- hita. Þegar smjörið er farið að
3 msk. ólivuolia
2 msk. ósaltað smjör
bolli rauð paprika, skorin í ræmur (langsum) freyða á að bæta rauðu og gulu paprikunni á pönnuna og láta krauma í eina mínútu. Bætið furuhnetunum við og kraumið áfi-am í eina mínútu. Bætið þá
bolli gul paprika, skorin í ræmur (langsum)
2 msk. furuhnetur, ristaðar þuirkuðum baununum, aspasin- um, belgbaununum og gulrótun- um út í og hrærið öllu saman þar til blandan er grænmetið er orðið
1 pk. heilhveitispaghetti (500 g)
1 bolli grófraspað hvítkál
2 msk. ferskur, saxaður graslaukur heitt í gegn og gljáð af ol- íu/smjöri. 3. Sjóðið spaghettíið í salt- vatni og einni msk. olíu. Setjið
salt
4 msk. fínt söxuð persilja
Ferskur parmesanostur, rifinn yfir í lokin 1. Sjóðið vatn (með salti) í stórum potti. Setjið eina tegund í einu - sykurbaunir, aspas, belg- baunir og gulrætur í sjóðandi vatnið til að mýkja það (2-3 mín.), það síðan í fat (sem hefur verið hitað) og hellið grænmetinu á pönnunni yfir. Blandið vel, bætið við salti eftir smekk og blandið aftur. Setjið þetta síðan á diska og stráið persilju og parmesa- nosti yfir.
Og hvað eldar maður til að hysja
sig upp í örlitlá sólarglennu?
Eitthvað suðrænt.
Pasta?
Já, en ekki hvítt. Það minnir bara
á snjóinn (sem er nú dálítið non-hvít-
ur hér) og vetrargrámann. Það verð-
ur að vera brúnt pasta, enda er það
bragðbetra. Fara upp í Yggdrasil að
kaupa pasta. Krakkarnir borða ekki
pasta í skrúfum og skeljum og slauf-
um - svo það verður að vera spag-
hettí.
Hafa hvað með því?
Eitthvað litríkt; rautt og gult og
grænt og alla vega. Eitthvað sem lít-
ur rosalega fjöi-ugt út. Ekki kjöt. Pað
er brúnt. Ljótt á brúnu pasta, jafnvel
þótt maður malli tómatjukki út í það.
Allir á heimilinu orðnir svo leiðii- á
hakki með tómötum, hvítlauk, basil,
oregano og öllum þessum klassísku
ítölsku kryddum. Töluvert mörg
hökk á tilboðsverði búin að renna í
gegnum meltingarfærin í vetur. Og
nú fer grænmetið að birtast á tilboð-
um. Guði sé lof. Pess vegna þyifti
sumarið að vera lengra en veturinn.
Og svo rýkur maður út í búð og
verslar í sitt ekta fína vorpasta.
Bara það grænmeti sem fæst fer-
skast hverju sinni - en þetta er best:
(Við getum bara kallað það Pasta
Primavera, því það hefur ilm og
bragð af vori).
Heim hjá mér þykir mjög gott að
hafa gróf smábrauð - en ekki með
smjöri, heldur blöndu af olíu/bals-
amediki, með piparblöndu og dijon
sinnepi út í; u.þ.b. átta msk. olía, tólf
msk. balsamedik, tsk. piparblanda
og 1 tsk. sinnep; hræra vel saman.
Þegar þessi kálgarður er kominn
á diskinn, léttist nú á manni brúnin.
Hann er svo litríkur. Og þegar hann
er kominn í bumbuna, er eins og
sjálft vorið streymi út í blóðrásina
með öllum sínum óbærilega létt-
leika... Við erum jú þung þjóð, ekki
satt?
Draumar og ferðalög
DRAUMSTAFIR Kristjáns Frímanns
Ljósmynd/Kristján Kiistjánsson
í FRAMANDI landi draums á völluin vitundar.
MARGIR eiga sér draum um ferð
til framandi landa þar sem tíminn
hefur annað gildi og umhverfíð er
næstum ójarðneskt í framandleik
sínum; þar sem siðir, tungutak og
venjur eru svo fjarri manni að mað-
ur líður í andakt gegnum þriggja
vikna sumarferð og kemur endur-
nærður, fullur skynhrifa og galop-
inn fyrir nýjum flötum á gömlum
gildum. Ferðin til draumalandsins
um merkur ókunnra svæða vitund-
arinnar er einnig ferð til fjár. Að
sjá í draumkíki fyrri líf sálarinnar
til að dýpka skilning sinn á tilver-
unni, að svífa á vængjum draums-
ins til innsýnar í framtíð eða
þramma draumbrekkur nútíðar svo
morgundagurinn beri ávöxt.
Draumaferðir eiga sér margar or-
sakir og skýringar, þær geta verið
sálnaflakk um rúm og tíma í ýms-
um persónulegum tilgangi, vitund-
arferðir til þroska og skilnings eða
björgunarferðir sjálfsins til vanda-
mála líðandi stundar. í þessum
ferðum notum við ýmsar gerðir far-
artækja til að túlka tilgang ferðar-
innar, þróun okkar og þroska. Þessi
farartæki geta bæði verið persónu-
leg tákn og sameiginleg öðrum,
sem dæmi nota margir flugvélar á
sálnaflakki til tengingar við aðrar
sálir en í persónulegum ferðum er
stuðst við sjálfstæð tákn svo sem
reiðhjól.
Draumar lesenda
I draumi „Dúnsýar" sem er
ferðadraumur eru mjög persónuleg
tákn á ferðinni. Þar notar hún
Harley Davidson mótorhjól og
svartan lit til að spegla hug sinn en
svartur litur er ein af mítum karl-
mannlegra eiginleika. I draumum
„Sunnu“ birtast aðrir svartir eigin-
leikar sem vísa til mítunnar um vald
svarta litarins.
Draumur „Dúnsýar"
Mig dreymdi að ég ásamt fleira
fólki var að fara í hópferð á stórum
mótorhjólum. Þessi hjól voru frekar
gamaldags og mjög stór Harley Da-
vidson hjól líkt og lögreglan notar.
Mér fannst þau fullstór en réð samt
við þau. Svo sé ég ný hjól kolsvört
og talsvert minni, mér fannst þau
passleg. Þeim fylgdu svört arm-
bandsúr með 4 tökkum. Einnig fylg-
du þeim nýir svartir skór. Eg fann
skó nr. 39, sem smellpössuðu. Svo sá
ég risastóra skó sem mér fannst
passa á sambýliskonu mína. Kona
sem stjórnaði hópnum sagði að hjól-
ið væri 1/2 Harley D. Þetta hjól var
mjög fullkomið, með gleri og rúðu-
þurrku. Næst var ég í eldhúsi á ein-
hverjum veitingastað í hvítum síð-
um kjól. Ég sá þjónana safna vínaf-
göngum úr glösum, ein þjónustu-
stúlkan var orðin mjög drukkin og
fannst mér ég vara hana við að hún
gæti misst vinnuna. Mér fannst ég
og einhver karl, sem var með hönd-
ina á öxlinni á mér, labba fram í sal-
inn. Eg hugsaði að nú héldi sambýla
mín að hann væri að reyna við mig.
Ég settist við borð og það var farið
að spila gömlu dansana og fólkið
ruddist út á gólfíð. Enginn bauð mér
upp en ég sá að fermingarbróðir
minn kom í áttina til mín en þegar
ég leit aftur á hann var þetta pabbi
hans (hann er dáinn). Svo var ég aft-
ur komin á hjólin að fara þriðju
ferðina með einhverjum sem voru
ragir. Ég ætlaði að velja mér hjálm
en þá voru engir eftir sem pössuðu
og þegar ég ætlaði að taka eitt af
nýju hjólunum 8 mátti það ekki. Ég
lét mér það lynda og tók gamla tor-
færuskellinöðru sem var ein eftir,
þetta var drusla.
Ráðning
Þessi draumur lýsir skeiði í lífí
þínu (lífsferð) sem á upptök sín fyr-
ir allnokkru (gamaldags hjól),
skeiðið virðist blandast tilfínning-
um bundnum kynhlutverki sem
hafa blundað lengi (gömlu hjólin
sem hópurinn hóf ferðina á, en hóp-
urinn er ýmsir eiginleikar þínir).
Þessar tilfínningar fá skyndilega
útrás í athöfnum og lífi (minni hjól-
in sem pössuðu, skórnir og númer
(ár) þeirra ásamt úrinu með fjóru
tökkunum segja að skeiðið sé bund-
ið snöggum skiptingum og standi
enn yfir). Framhaldið á veitinga-
húsinu lýsir hugsunum þínum um
hlutverk þitt og efasemdum um
ágæti þess (þjónustufólkið (þú)
safnar saman leifum annarra og ein
verður drukkin (hefur ekki stjórn á
málunum), einhver karl er Animus
þinn og leiðbeinandi um drauminn.
Það að enginn býður þér upp árétt-
ar efann og minningar um annað líf
(fermingarbróðir og látinn faðir)
sækja á. I þriðju ferðinni (síðasta
hluta skeiðsins) stendur þú allt í
einu ein (ferð með einhverjum sem
voru ragir) um erfíðar ákvarðanir,
því það sem hentaði þér áður (hjól-
ið og skórnir sem pössuðu) hentar
ekki lengur (hjálmarnir passa ekki,
hjólin 8 (ár?) eru ekki á lausu).
Lokin tala um tilraun þína til að
gera gott úr því sem komið er.
Draumar „Sunnu“
Veturinn 1995: Ég lá í rúminu
mínu og komst ekki upp úr því, það
var frekar bjart og ég fann að ég
var að vakna. Skyndilega sá ég og
fann svartar verur sem líktust
skuggum vera að þreifa á húsgögn-
unum mínum. Þær voru eitthvað að
þreifa á fataskápnum mínum og
fóru svo að útvarpinu, ég fann að ég
gat ekkert gert.
Veturinn 1996: Aftur ligg ég í
rúminu mínu og er að spjalla við
gamlan mann sem situr í sófanum