Morgunblaðið - 16.07.1997, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 16. JÚLÍ 1997
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Eldri borgarar
eru hýrudregnir
í MAI sl. var gerð
athugun á hækkun átta
kauptaxta, við bygg-
ingavinnu, fiskvinnu,
iðnað, rafiðnað, skrif-
stofuvinnu, trésmíði,
hjá tækjamönnum og
Samiðn. í ljós komu
ótrúlega miklar hækk-
anir miðað við þá taxta
sem áður giltu eða allt
að 32,6% hækkun hjá
verslunarfólki. Þótt
þetta úrtak sé ekki
stórt og margir hafi átt
eftir að semja þegar
athugunin var gerð, má
fullyrða að hækkanir
hjá þeim, sem seinna
sömdu, hafi ekki verið
minni en hjá þeim átta starfsgrein-
um sem athugaðar voru. Þetta má
m.a. ráða af þögn verkalýðsfélag-
anna og hinni barnalegu þulu sem
nú er tíska að tyggja við lok síðbú-
inna kjarasamninga: „Aðeins um
minniháttar leiðréttingar og lagfær-
ingar að ræða, en að öðru leyti er
samningurinn á sömu nótum og fyrri
samningar". Áherslan á „nóturnar"
er oftast í réttu hlutfalli við sannleik-
ann í frásögninni, en alltaf er verið
að fela kjarabætur.
Raunhækkun launa kemur ekki
fram fyrr en í haust eða jafnvel um
áramót, en hún skiptir ekki máli við
útreikning á þeirri meðalhækkun
launa, sem stjórnvöld lofuðu öldruð-
um að miða skyldi við, raunhækkun
sýnir ekki launafeluieik undanfar-
inna ára og áratuga, hún sýnir að-
eins þann hluta hækkunarinnar sem
kemur ofan á felulaunin. Raunveru-
leikann má sjá á því sem hér fer á
eftir:
Meðalhækkun taxta hjá fyrr-
nefndum 8 starfsgreinum: 19,6% eða
kr. 12.026,- á mán.
Hækkun hjá öldruðum einstakl-
ingum með óskert laun: 13,0% eða
kr. 6.775,- á mán.
Hækkun hjá öðru hjóna eða
samb.fólki með óskert laun: 6,1%
eða kr. 2.227,- á mán.
Framangreindur
munur hefur ekki verið
réttlættur með neinum
marktækum rökum,
hvorki af stjórnvöldum
né Þjóðhagsstofnun, -
mismuninn vantar í
vasa eldri borgara og
skal það nú skýrt nánar
í hveiju sá munur er
fólginn.
Svikamyllan
Ef svo reynist að al-
menn raunhækkun
launa hafi ekki verið
meiri að meðaltali en
6% er tímabært að gera
sér grein fyrir þvi að
mismunurinn er óbætt-
ur vegna þess, að laun aldraðra voru
fram til næstsíðustu áramóta
(1995-6) bundin við kauptaxta, en
ekki laun. Þær duldu hækkanir sem
nú eru sagðar koma inn í kauptaxta
Góðærið sem gumað er
af, segir Árni Brynj-
ólfsson, hefur ekki náð
til eftirlaunaþega.
á almennum launamarkaði hafa ekki
komið öldruðum til góða, taxtarnir
sem laun þeirra voru miðuð við
hækkuðu auðvitað ekki vegna duldu
launanna, en nú er óhætt að taka
þetta inn því stjórnvöld eru búin að
taka viðmiðunina úr sambandi. Engu
að síður eiga stjórnvöld að bæta
þennan mismun, þótt seint sé, vilji
þau standa við fyrri yfirlýsingar.
Hvemig sem á þetta er litið verð-
ur ekki horft framhjá því áð laun
aldraðra einstaklinga hefðu a.m.k.
átt að hækka um 10.211 kr., í stað
6.775 kr. og laun hjóna og sambýl-
isfólks, hvors um sig um 7.181 kr.
í stað 2.227 kr. Á ótilteknu tímabili
hefur laumuspilið með taxtana haft
af öldruðum einstaklingum 3.436
Árni
Brynjólfsson
kr. og hvoru hjóna eða fólki í sam-
búð 4.954 kr.
Þótt mismunurinn væri leiðréttur
nú þegar, hafa aldraðir verið hýru-
dregnir þann tíma sem svikamyllan
hefur staðið og það mun varla verða
bætt, - a.m.k. ekki þeim sem eru
famir.
Mannréttindi mölbrotin
Munur á milli einstæðra og hjóna
eða sambýlisfólks hvors um sig er
alltaf að aukast, aðeins því borið við
að ódýrara sé fyrir tvo að búa sam-
an, sem auðvitað stangast á við jafn-
ræðisregluna. Nú er munurinn orð-
inn 51,5%, en var áður 42,0%, - af
óskiljanlegum ástæðum hefur ríkis-
stjórnin nú breikkað bilið um tæp
10%.
Til viðbótar þessu verða öldruð
hjón, rétt eins og aðrir í sambúð að
búa við skertan persónufrádrátt,
annað fær 80% í stað 100% og fyrir
þessu finnast ekki önnur rök, ef rök
skyldi kalla, að þetta eigi að þrýsta
konum út á vinnumarkaðinn. -
Varla getur þessi röksemd „kven-
frelsiskvenna" átt við aldraðar kon-
ur, sem enginn vill á vinnumarkað.
Þessar sömu konur eru á móti því
að lækka eða fella niður fasteigna-
skatta af eigin íbúðum aldraðra því
þá muni aldraðir, einkum ekkjur, búa
lengur í íbúðum sínum, jafnvel til
æviloka!
Manndómsleysi
Það góðæri sem nú er gumað af
hefur ekki náð til þeirra sem komn-
ir eru á eftirlaunaaldur, þeirra hlutur
er skertur og skorinn af mannleys-
um, sem ekki hafa kjark til þess að
horfast í augu við það sem þeir
skulda hinum eldri. Svo er að sjá
að halda eigi áfram að höggva í
sama knérunn, á sama tíma og hlað-
ið er undir kjör valdhafanna sjálfra
og þeirra fylgifiska, sem tryggja
þeim pláss við kjötkatlana.
Það er erfitt að veijast þessum
ófögnuði með lýðræðislegum ráðum,
valdsmenn sem þora ekki að ráðast
á aðra en varnarlausa og lympast
niður við minnsta mótlæti, eiga alltaf
næga orku afgangs til að skerða hlut
þeirra sem þeir þora til við.
Atkvæði og upplýsingar eru vopn
sem bíta betur því fleiri sem eru
hýrudregnir.
Höfundur er fv.
framkvæmdasfjóri.
Góðar fréttir og slæmar
UNDANFARNA
daga hafa birst ýmsar
góðar fréttir. Efna-
hagslífið er í blóma og
hagvöxtur sjaldan
meiri. Ríkisstjórnin er
vinsæl og fylgi Sjálf-
stæðisflokksins gott.
Eigi ríkisstjórnin hins
vegar að uppfylla þær
væntingar sem ungt
sjálfstæðisfólk hefur
haft verður hún að
standa sig enn betur.
Á síðasta SUS þingi,
sem haldið var á Akur-
eyri árið 1995, sam-
þykkti ungt sjálfstæðis-
fólk stjórnmálaályktun
þar sem ríkisstjórn
Davíðs Oddssonar var hvött til að
vinna að framgangi tíu umbótamála.
Nú tveimur árum síðar er ástæða
til að ítreka nokkur þeirra mála sem
stóðu ungu sjálfstæðisfólki næst á
þeim tíma og ríkisstjómin hefur ekki
unnið nægilega vel að.
Ungt sjálfstæðisfólk hvatti ríkis-
stjórnina til að skila ríkissjóði með
tekjuafgangi árið 1998. Góðu frétt-
irnar eru þær að ekkert bendir til
annars en að það takist. Slæmu
fréttirnar eru þær að tekjuafgang-
urinn næst vegna aukinna tekna rík-
issjóðs en ekki vegna lægri útgjalda
eins og ungt sjálfstæðisfólk hefur
lagt höfuðáherslu á.
Ungt sjálfstæðisfólk ályktaði um
að jafna yrði atkvæðisrétt lands-
manna. Ríkisstjóm Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks virðist enn
ekkert hafa gert til að stuðla að því
að þetta mikilvæga mannréttinda-
mál nái fram að ganga á kjörtímabil-
inu. Ríkisstjómin virð-
ist reyndar hafa mjög
lítinn áhuga á þessu
máli þvert á yfirlýsing-
ar Sjálfstæðisflokksins
fyrir kosningar um að
áfram verði unnið að
því að jafna kosningar-
réttinn og ekki horfið
frá því markmiði að
fækka þingmönnum.
Ungt sjálfstæðisfólk
lagði áherslu á að selja
yrði ríkisfyrirtæki og
fækka þyrfti opinberum
starfsmönnum. Því mið-
ur hefur ríkisstjómin
ekki staðið sig í að selja
ríkisfyrirtæki þó að af
nógu sé að taka. Hæga-
gangur í einkavæðingu bankanna er
gott dæmi þar um þó að sá árangur
hafi náðst að Alþingi hefur samþykkt
Ríkisstjórnin verður að
taka sig á, segir Asdís
Halla Bragadóttir, eigi
hún að uppfylla þær
væntingar sem ungt
sjálfstæðisfólk
hefur haft.
að hluti þeirra verði seldur. Þar að
auki virðist lítill áhugi vera á því að
selja Póst og síma hf. eða einhveija
hluta þeirrar starfsemi.
Ungt sjálfstæðisfólk hvatti ríkis-
stjómina til að draga úr jaðarsköttum
og lækka tekjuskattshlutfallið. Fagna
ber þeim skattalækkunum sem ríkis-
stjómin hefur boðað og em að hluta
komnir til framkvæmdar. Kerfið allt
þarf þó að taka til gagngerrar endur-
skoðunar ekki síst vegna þess að
með skattastefnunni er stuðlað að
hjónaskilnuðum og sundrungu í fjöl-
skyldum. Með þvi að ríkissjóður fjár-
hagslega hygli einstaklingum fyrir
að vera ekki í sambúð eða hjóna-
bandi er dregið úr því að fjölskyldan
verði áfram sú grundvallareining í
samfélaginu sem Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur alla tíð lagt höfuðáherslu á.
Málefnaleg umræða
Ungir sjálfstæðismenn halda sitt
næsta þing í Reykjanesbæ 12.-14.
september nk. Nú þegar er hafinn
málefnaundirbúningur fyrir SUS-
þingið og reglulegir fundir haldnir í
Valhöll um fjölmarga málaflokka.
Ungt fólk er hvatt til að taka þátt
og nánari upplýsingar um starfið er
að finna á slóð heimasíðu SUS sem
er http://www.treknet.is/sus/
Hlutverk ungs fólks í stjórnmál-
um er ekki síst að koma í veg fyrir
það að íhaldssemin í samfélaginu
verði svo mikil að engin framþróun
verði. Með það í huga hefur SUS
veitt ríkisstjórninni gott aðhald.
Athyglisvert verður að meta á
næsta SUS-þingi hvort ríkisstjórnin
hafi bætt úr þeim málum sem SUS
hvatti hana til að vinna að fyrir
tveimur árum. Nokkur árangur hef-
ur náðst en enn er langt í land þó
að kjörtímabilið sé hálfnað.
Höfundur er í framboði til
embættis formanns SUS.
Ásdís Halla
Bragadóttir
Kvótinn og
útúrsnúningur
tvíburanna á Leiti
ÞAÐ ER mikill kost-
ur við skrif Jóns Sig-
urðssonar, að þau kalla
á áframhaldandi um-
ræðu, en reyndar er
hún af hálfu veijenda
kvótans ótrúlega lágk-
úruleg.
Einn aðalveijandi
kvótans heitir Birgir
Þór Runólfsson,_ dósent
við Háskóla íslands.
Skrif hans eru ekki
aðeins honum sjálfum
til hneisu, heldur leiðir
í ljós hve Háskóli Is-
lands hefur lélegum
vinnukrafti á að skipa.
Þvílíkt persónuníð og
dósentinn gerist sekur
um, hefur ekki birst í fjölmiðlum í
lengri tíma. Dæmalausir útúrsnún-
ingar. Engin málefnaleg umræða
bara skætingur. Slík skrif eru varla
svara verð, en þar sem þau snerta
kvótann, er skylt að víkja að örfáum
atriðum skrifa þessara.
Dósentinn „telur tölulegar stað-
hæfingar Jóns Sigurðssonar ótrú-
verðugar" eða þá „einfaldlega rang-
ar eða ýktar að öðru leyti“.
Hann staðhæfir, „að ríkisforstjór-
inn“ (eins og hann uppnefnir Jón
Sigurðsson) vilji endurvekja gamlar
og löngu úreltar hugmyndir um Sov-
ét-Rússland í fiskveiðum hér“. Það
er og þvílík fjarstæða! Á öðrum stað
í greininni segir dósentinn: „Jón vitn-
ar þess í stað í skoðanakannanir sér
til stuðnings og heldur því fram, að
hvorki meira né minna en 75% ís-
lensku þjóðarinnar vilji hverfa aftur
til Sovét-Rússlands."
Þetta er svo ósvífinn umsnúningur
staðreynda, að engu tali tekur, en
minnir á hinn alkunna McCart-
hyisma.
Væri þjóðin nógu vak-
andi, segir Gunnlaugnr
Þórðarson, ættu slíkir
þingmenn ekki aftur-
kvæmt á Alþingi í
næstu kosningum.
Með svona talsmáta hefur dósent-
inn dæmt sjálfan sig úr stjómmálum
og sett blett á Háskóla íslands, þeg-
ar sú umdeilda stofnun mátti síst við
því. Að stimpla Jón Sigurðsson sem
komma er rætni ef ekki annað verra.
Hinn andlegi tvíburasonur Gróu á
Leiti heitir Bjarni Hafþór Helgason,
framkvæmdastjóri á Akureyri, og
stendur háskóladósentinum síst að
baki í níði.
Hann fullyrðir, að frásögnin af
kvótaeigandanum, sægreifanum,
sem ekki stundaði útgerð, sé „hrein
ósannindi". Hann fer með þann útúr-
snúning, að Jón sé að ófrægja ís-
lenskan útveg og þá, sem hann
stunda. Hann veit, t.d. greinilega
ekki, að faðir Jóns Sigurðssonar var
togarasjómaður, en slíkir menn eru
hafnir yfir skítkast.
Sá fréttamaður, sem ætla mætti
að Bjarni Hafþór hafi verið, hlýtur
að vita, eins og aðrir, að í kjördæmi
því, sem hann býr í, er talsvert af
svona kvótaeigendum. Það er ótrú-
legt, að meðal þingmanna þess kjör-
dæmis er Steingrímur Sigfússon.
Hann hefur gert kvótamálinu þann
óleik, að bera kápuna meira á báðum
öxlum í því máli en nokkur annar
þingmaður. Það virðist vera ný þing-
mennska sem nú veður blygðunar-
laust uppi á Alþingi, að bera kápuna
sem mest á báðum öxlum. Tvöfeldni
í roðinu virðist vera dyggð í augum
sumra þeirra, eins og sýndi sig í
samningsveðmálinu í þinglok. Væri
þjóðin nógu vakandi, ættu slíkir
þingmenn ekki eiga afturkvæmt á
Alþingi í næstu kosn-
ingum.
Bjarni Hafþór veit
vel að Jón Sigurðsson
myndi undir engum
kringumstæðum nafn-
greina neinn sægreifa.
I skjóli þeirrar aðstöðu
hyggst hann stimpla
Jón Sigurðsson, ekki
komma, eins og sá fyrr-
taldi, heldur: lygara!
Auðvitað dytti Jóni
Sigurðssyni aldrei í hug
að gera því fólki, sem
„lifir svona glæsilega á
kvótakerfinu", þann
óleik að auka vandræði
þess með því að nafn-
greina það.
Mér væri leikur einn, að nafn-
greina „sægreifa" og „sægreifafrúr",
um land allt. Líka úr kjördæmi tvö-
falda þingmannsins. Sumt af því hef-
ur reyndar flutt úr kjördæminu fyrir
tiltölulega stuttu síðan í höfuðborgina
og hefur keypt þar glæsivillur. Aðrir
hafa jafnvel flust enn syðra.
Allt hefur þetta orðið vegna millj-
óna tekna þess af kvóta meðan
margir höfuðborgarbúar, sem eiga
siðferðilega sömu kröfu til kvótans,
lepja dauðann úr skel og eiga ekki
einn þorsk í kvótanum.
Það er ekki við þetta „hamingju-
sama og skyndiríka“ fólk að sakast,
að það hefur verið teymt inn í must-
eri Mammons, litla þjóðfélagið okkar
er einfaldlega með svo spillta þing-
menn, að þetta viðgengst, og reynt
er að festa misréttið í sessi á lævís-
an hátt.
Meira að segja veit ég um fólk,
sem vill viðhalda svona þjóðfélags-
legu misrétti, í þeirri siðlausu von,
að komast sjálft í glæsihús Mamm-
ons.
Ótrúlegur skotspónn!
Aldrei datt mér í hug, meðan við
Jón Sigurðsson unnum báðir í stjórn-
arráðinu, að hann yrði skotspónn
hinna andlegu tvíburasona Gróu á
Leiti og því síður, er hann varð fram-
kvæmdastjóri á Grundartanga, því
hann er sómamaður. Hefur góðan
skilning á jafnrétti kynjanna og laus
við yfirdrepshátt, en aftur á móti
hispurslaus.
Hræðslan við að tala um
kvótann!
Það hefur stundum gripið mig
undarleg tilfínning, þegar konur sem
karlar hafa hringt til mín til þess að
þakka skrif mín og að hvetja mig til
að halda áfram, þegar það svo í lok
samtals, bað mig fyrir guðsskuld að
nefna hvergi nafn sitt í sambandi við
kvótann, slíkt væri dauðasök.
Maður að nafni Ámi Gíslason
hringdi til mín fyrir nokkrum vikum
frá útlöndum og sagðist þurfa að segja
mér af ótrúlegasta kvótasukki sem
hugsast gæti og á hinn bóginn af
ofsóknum, sem hann hefði orðið fyrir
vegna andstöðu hans gegn kvótan-
um ... Það var bundið fastmælum,
að hann fengi að spjalla við mig, þeg-
ar hann kæmi næst til landsins, en
til þess kom ekki. Árni Gíslason fórst
fyrir nokkrum vikum í flugslysi í út-
löndum, jarðarför hans hefur þegar
farið fram. I lok símtalsins benti hann
mér á grein eftir sig í Morgunblaðinu
frá 11. okt. 1991 með fyrirsögninni:
„Að koma sér upp svikamyllu!"
Þrátt fyrir að Árni heitinn hefði
beðið mig um nafnleynd, þykir mér
ég sýna honum virðingu með því að
segja frá þessum trúnaði okkar. I
stað þess að hitta mig, fór hann
yfir móðuna miklu. í þakkarskyni
við þann trúnað, sem ég veit mig
leystan frá, segi ég: „Guð blessi þig,
Árni Gíslason."
Höfundur er
hæstaréttarlögmaður.
Gunnlaugur
Þórðarson