Morgunblaðið - 09.11.1997, Blaðsíða 24

24 SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Réttlæti
hrekkleysisins
KVIKMYNPIR
Rcgnboginn
SLING BLADE ★ ★ ★ Vi
Leikstjóri og handritshöfundur
Billy Bob Thornton. Kvikmynda-
tökustjóri Barry Markowitz. Tón-
list Daniel Lanois. Aðalleikendur
Billy Bob Thornton, Dwight Yoak-
am, J.T. Walsh, Robert Duvall,
Lucas Black, John Ritter, Natalie
Canderday. 140 min. Bandarisk.
Miramax 1996.
ÞEGAR Karl (Billy Bob Thom-
ton) var 12 ára gamall kom hann
að móður sinni í ástaleikjum við
ókunnugan mann. Drengurinn,
sem var lítillega þroskaheftur, þó
öllu frekar einrænn og hrekklaus,
réð þeim báðum bana. Þegar
myndin hefst er Karl búinn að
dvelja á geðveikrahæli í aldar-
fjórðung og það á að veita honum
frelsi, til reynslu, a.m.k. Karl er
laghentur og fær vinnu á viðgerð-
arverkstæði í gamla sveitaþorpinu
sínu. Hann er ljúfmenni sem kem-
ur sér allsstaðar vel og eignast
vin í Frank (Lucas Black), 12 ára
dreng sem fær móður sína (Na-
talie Cabnerday) til að láta Karl
fá bílskúrinn til umráða. Allt geng-
ur vel um sinn uns Doyle (Dwight
Yoakham),
kærasti möm-
munnar, kemur
til sögunnar.
Hann er drykk-
felldur rasti
sem ógnar ör-
yggi og framtíð fjölskyldunnar.
Þá tekur Karl til sinna ráða.
Kvikmyndahátíð Reykjavíkur
virðist vera að þróast í þá átt að
verða tiltektarvika kvikmynda-
húsanna þar sem flestar mynd-
anna sem hana prýða eru Iistræn
verk sem vekja síður áhuga al-
mennings en afþreyingin. Þetta
er undarleg stefna sem engin
ástæða er þó til að fetta fingur
úti á meðan hún leysir úr læðingi
afbragðsmyndir einsog Sling
Blade, Looking for Richard og
margar fleiri sem virðist skorta
burði í augum hlutaðeigandi til
að pluma sig á almennum sýning-
um.
Billy Bob Thornton vakti feyki
athygli með þessu fyrsta leik-
stjórnarverkefni sínu við Óskars-
verðlaunaafhendinguna í ár. Hlaut
verðlaunin öllum á óvart, að vísu
ekki fyrir tilþrifamikinn leik sinn
heldur handritið sem hann byggði
á samnefndri sögu. Líkt og mörg
snjöll verk er Siing Blade einföld
mynd og afdráttarlaus sem
kraumar undir yfirborðinu og velt-
ir fyrir sér grandvallarspurningum
um mannlega hegðun. Minnir
agnarögn á Gaukshreiðrið en
stendur fyililega undir sér sem
sjálfstætt verk í alla staði. Hún
er dimm og drangaleg, aðalper-
sónan miðaldra, treggáfað góð-
menni sem varast að vera fyrir
nokkram manni, en þó að samfé-
lagið líti á hann sem mislukkaðan
utangarðsmann er það þó eigi að
síður hann, morðinginn og hælis-
maturinn, sem sest í dómarasætið
og bægir ungum vini sínum frá
því ömurlega hlutskipti sem hann
sjálfur mátti þola. Gerði hann
rangt eða rétt? Best fer á því að
samviska hvers og eins svari því.
Biliy Bob, sem til þessa er hvað
minnisstæðastur úr litlu hlutverki
í smámyndinni góðu One Faise
Move, hefur lagt sig allan fram
við að gera þetta
brautryðjanda-
verk sitt sem
best úr garði.
Leikstjómin er
einföld og um-
búðalaus, hand-
ritið sömuleiðis, hann er sögumað-
ur góður, heldur sig við efnið,
dregur upp skýra mynd með ríkri
umhyggju fyrir minni máttar og
andúð á ofbeldi og trúarkreddum.
Sjálfur skapar Billy Bob einkar
sérstæða og eftirminnilega per-
sónu. Sjálfsagt hefur hann haft
fyrirmynd að hinum fastmótaða
Karli, það skiptir ekki máli. Karl
er ljóslifandi fyrir augum okkar,
ráðvilltur, rámur og dimmraddað-
ur (röddin minnir á Rip Tom),
seinn til svars, dregur seiminn og
líkt og samþykkir setningar sínar
með umli. Hann er þungamiðjan
IwkmvnpAHÁtÍp
\ í T^yHjSVi^
og bregst aldrei bogalistin. Billy
Bob Thornton er leikari, rithöfund-
ur, leikstjóri og Suðurríkjamaður
af guðs náð og það verður sannar-
lega forvitnilegt að fylgjast með
honum í framtíðinni þó ég efíst
um að hann eigi nokkum tíma
eftir að jafna þetta einstaka byij-
andaverk.
Sling Blade hefur greinilega
verið gerð fyrir lítinn pening og
íburðarleysið er vel við hæfi og
gefur henni gott jarðsamband.
Aðrir leikarar era undur góðir.
J.T. Walsh er sterkur sem fyrri
daginn, að þessu sinni í litlu hlut-
verki félaga Karls á hælinu. John
Ritter, af öllum mönnum, kemur
á óvart með fínum, dempuðum
leik sem smábæjarhomminn, en
mest á óvart kemur þó dreifbýl-
isrokkstjaman Dwight Yoakham
sem sýnir að hann getur ekki að-
eins sungið af hjartans lyst og
selt plötur í milljónavís heldur
túlkar hann sannkallað illmenni
af óhugnanlegri innlifun. Sling
Biade á skilið mikla og góða að-
sókn og er vafalaust einn af há-
punktum hátíðarinnar.
Sæbjörn Valdimarsson
Sorgin og
syndugir menn
Rcgnboginn
GRÁT ÁSTKÆRA FÓST-
URMOLD „Cry, the
Beloved Country"
★ ★ Vi
CRY, the Beloved Country er
angurvær kvikmynd um mikla
sorg. Hún er byggð á víðlesinni
skáldsögu Alans Patons og lýsir
kjörum blökkumanna í Suður-
Afríku um miðbik aldarinnar.
Sveitapresturinn Stephen Ku-
malo (James Earl Jones) heldur
til Jóhannesborgar til að leita
uppi týnda fjölskyldumeðlimi og
finnur lítið annað en eymd og
volæði.
Kvikmyndin fer nokkuð hökt-
andi af stað en byggir síðan upp
dágóða stígandi og á nokkur
falleg andartök. Gömlu körlun-
um, Jones og Richard Harris,
tekst ágætlega upp í þunga-
miðjuhlutverkunum sem sorg-
mæddum feðrum sem tekst að
horfast í augu yfir gjá að-
skilnaðarstefnunnar.
Gamaldags talsmáti virkar á
stundum hjárænulega og
heimsmyndin þar sem sveitin
er upphafin og góð þrátt fyrir
fátæktina, á meðan borgin er
gryfja synda og spillingar gerir
það að verkum að Jones virkar
á köflum barnalegur en það er
nokkuð sem fer þessum trausta
leikara einstaklega illa. Einnig
virðist leikstjórinn, Darrell
James Roodt, hafa átt í nokkr-
um erfiðleikum með að slípa til
nokkur aukahlutverk þannig að
þau falli eðlilega inn í fram-
vindu sögunnar. Jafnframt
hefði maður óskað þess að Ro-
odt hefði treyst betur á hina
myndrænu frásögn og ekki
fundið sig knúinn til að láta
Jones þrisvar sinnum útskýra
þankagang sinn betur með því
að lesa yfir myndinni. Þó að
Jones hafi djúpa og fallega rödd
og textinn sé einnig góður og
gegn hefði vel mátt sleppa þess-
um yfirlestri.
Anna Sveinbjarnardóttir
Sljörnugjöf
Laugarásbíó
Byttur ★★★
Sigurvegarinn ★★
Að hafa eða ekki ★ ★
Endalok ofbeldis ★ ‘/2
Sáttmálinn ★ ★ '/2
Sumarið í Goulette ★ ★ ★
Regnboginn
Hugrekki ★
Paradísarvegurinn ★★
Cosi ★'/2
Fjölskylda á krossgötum
★ ★ ★
Maddama Brown-k ★ ★
Anna Karenina'k'k
Borgari Rut ★★★
Lansinn Il-k'k'k
Hamlet (st)'k'k'k
Umskipti'k ★ ★
Úthverfi ★★
Leitin að Richard ★ ★ ★
Náin kynni ★★'/2
Djammið ★★★
Rekaviður ★
Grát ástkæra fósturmold
★ ★■/2
Háskólabíó
Georgía ★ ★ ★
Söngur Körlu ★ ★ ★
A snúrunni ★★'/2
Sólbruni ★ ★
Dópsalinn ★
Hógvær hetja ★ ★
Stjörnubíó
Snerting ★ ★
Bíóborgin
Þrettándakvöld -k'h
Þrjár sýn-
ingar eftir á
Þremur
systrum
BRÁTT lýkur sýningum Þjóðleik-
hússins á Þremur systram, einu
vinsælasta verki Antons Tsjekhof.
Þijár systur var fyrsta frumsýning
leikársins á Stóra sviðinu og víkur
hún nú fyrir næstu sýningum.
Litháíski leikstjórinn Rimas
Tuminas ieikstýrði uppfærslunni.
Höfundur leikmyndar og búninga
er landi hans, Vuytautas Narbutas
og tónlist semur Faustas Latenas.
Leikendur era Steinunn Ólína
Þorsteinsdóttir, Halldóra Björns-
dóttir, Edda Amljótsdóttir, Baltasar
Kormákur, Guðrún S. Gísladóttir,
Arnar Jónsson, Ingvar E. Sigurðs-
son, Hilmir Snær Guðnason, Gunn-
ar Eyjólfsson, Sigurður Skúlason,
Randver Þorláksson, Stefán Jóns-
son, Sigurður Siguijónsson og Guð-
rún Þ. Stephensen.
Heinrich Heine
í Listasafni
Kópavogs
200 ÁR era liðin frá fæðingu
Heinrich Heine. Þess verður minnst
„Við slaghörpuna“ í Listasafni
Kópavogs mánudaginn 10. nóvem-
ber kl. 20.30.
Dagskráin, sem hlotið hefur yfir-
skriftina „Ég heyri þúsund nætur-
gala syngja“, er afar fjölþætt í tali
og tónum. Inngangsorð flytur Ey-
steinn Þorvaldsson en Arthur
Björgvin Bollason bregður sér í
gervi skáldsins og flytur brot úr
endurminningum Heine, bregður
upp fjölbreytilegum myndum úr lífí
skáldins með orðum þess.
Söngvararnir Þóra Einarsdóttir
og Björn Jónsson flytja söngva við
ljóð H. Heine eftir tónskáldin Rób-
ert og Clöra Schumann, Fr. Liszt,
Fanney og Felix Mendelsohn og Fr.
Schubert.
Dagskrá þessi er samvinnuverk
Kópavogs, Germaníu og Goethe
stofnunarinnar.
Rússnesk
söngvamynd í
bíósal MÍR
KVIKMYNDIN „Kúban-Kósakk-
ar“ verður sýnd í bíósal MÍR, Vatns-
stíg 10, í dag, sunnudag kl. 15.
Myndin er frá árinu 1949, nefnd
létt söngvamynd á sínum tíma 0g
dæmigerð skemmti- og afþreying-
armynd, eins og þær gerðust í Sov-
étríkjunum á fyrstu áram eftir lok
síðari heimsstyijaldarinnar, þegar
Stalín var við völd og í hávegum
hafður. Leikstjóri er Ivan Pyriév.
Enskur texti. Aðgangur ókeypis.
Nýjar bækur
• SJÖUNDA bók Normu E.
Samúelsdóttur Konufjallið og
sumarblómin smáu - Viktoría,
Elísabet ogAgnes Ögn er komin
út%
í kynningu segir: „Eins og í fyrri
bókum Normu er hér fjallað um
tilfínningar, leit að kjarna. Nú er
skyggnst inní sögu þekktra og
óþekktra kvenna: Sögu Agnesar
Agnar Agnarsdóttur (dulnefni), El-
ísabeth Smart hinnar kanadísku
skáldkonu er lést 1986. Viktoríu
Benediktsson, sænskrar skáldkonu
er lést 1887. Állar elskuðu þær
menn sem kærðu sig minna um
þær ... og þar byijar dramatíkin.
Jóhanna Huld, fimmtugur bréf-
beri er að púsla saman ritgerð um
Nýjar bækur
• LÍFSGLEÐI skráði Þórir S.
Guðbergsson. í þessum bókaflokki
hafa 36 Islendingar rifjað upp
bernskudaga í byggðum landsins
og minningar af atburðum og sam-
ferðafólki. „Þeir slá á létta strengi
og þunga eftir viðburðaríka ævi
bæði hérlendis og erlendis og leyfa
lesendum að skyggnast inn í brot
af menningarsögu þjóðarinnar,"
segir í kynningu. Þau sem segja frá
eru: Árni Tryggvason leikari: „Sam-
skipti manna og dýra í ríki náttúr-
unnar". Guðrún Ásmundsdóttir
leikkona: „Afdrifarík Englands-
ofangreindar konur sem elskuðu
Adam, Georg og Róbert, sálfræð-
ing, gagnrýnanda og skáld. - Um
leið og hún virðir fyrir sér mannlíf-
ið og landslag í Færeyjum, þar sem
hún eyðir sumarfríi sínu við téða
ritgerðarsmíð, párar hún athuga-
semdir á blað um leið og hún mæn-
ir á tignarlegt Konufjallið (Konoy-
arfjall) út um gluggann.“
I Poetry Literary Review skrifar
gagnrýnandi um Marbletti, í regn-
bogans litum í enskri þýðingu H.V.
R Richie: „í nútíma íslenskri ljóða-
gerð eru einstök orð oft endurtekin
og þeim leyft að enduróma og eins-
og hlaða utan á sig merkingu sinni.
Því miður, þegar þýtt er án hug-
myndaflugs, hljómar þetta oft eins
og lágkúruleg endurtekning. Þessu
hefur tekist að sneiða hjá hér, í
Marblettur ... þar sem sagt er frá
ferð.“ Salóme Þor-
kelsdóttir fyrrv.
alþingisforseti:
„Björtu hliðar lífs-
ins.“ Sigurlín M.
Gunnarsdóttir
fyrrv. hjúkrunar-
forstj.: „Ljúfar
minningar."
Sveinn Elíasson
fyrrv. bankaúti-
bússtj.: „Ef við lít-
um yfir farinn veg.“
Útgefandi er Hörpuútgáfan.
Bókin er 144 bls. Ljósmyndir: Ljós-
myndastofan Nærmynd, Reykjavik.
Prentvinnsla: Oddihf.
giftingu og vinsiit-
um við ofdrykkju-
mann. Svo hráar
og skarpar eru til-
finningarnar í
þessum ljóðum að
manni vöknar um
augu: Svo aumk-
unarleg er þessi
ímynd, sem hún
gerir af sjálfri sér,
að manni liggur við að hætta lestri,
en hún er það gott skáld að maður
verður að lesa áfram ..." Bókin
nefnist í ensku þýðingunni: Braises
in the Colours of a Rainbow.
Konufjailið er 54 blaðsíður,
prentuð hjá Stensli á kostnað höf-
undar. Útsöiustaðir: Eymundson-
Penninn, Austurstræti, Málog
menning, Laugavegi ogeinnighjá
höfundi. Verðkr. 1400,-
Aukasýningar á
Galdrakarlinum
LEIKFÉLAG Reykjavíkur frum-
sýndi 12. október sl. barnasöngleik-
inn Galdrakarlinn í Oz á Stóra sviði
Borgarleikhússins.
Ákveðið hefur verið að halda
aukasýningar á söngleiknum og
verða þær fyrstu sunnudagana 16.
og 30. nóvember kl. 17.
Leikritið er byggt á sögu Frank
Baum í leikgerð John Kane. Tónlist
er eftir Harold Arlen. Danshöfund-
ur og leikstjóri er Kenn Oldfleld.
Þórir S.
Guðbcrgsson
Norma E.
Samúelsdóttir