Morgunblaðið - 09.11.1997, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ
BREF TIL BLAÐSINS
SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 1997 49
Siðlaus velferð
Frá Bergþóru Sigurðardóttur:
í BRÉFKORNI til blaðsins þann
17. okt. reyndi ég að gefa Elsu
B. Valsdóttur smá ráðningu. Mér
fannst hún lítilsvirða hlustendur
ríkisútvarpsins, sem ég ólíkt Elsu
tel menningarstofnun en ekki
fyrirtæki. Elsa hefur tekið upp
hætti Kató hins gamla og lýkur
pistlum sínum annan hvern þriðju-
dagsmorgun á setningunni: „Að
lokum legg ég til að ríkisútvarpið
verði selt“ ( Hjá Kató „...að
Kartagó verði lögð í eyði“). Hún
ætti að láta sér nægja að segja
það í blöðum og á stjórnmálafund-
um. En líf hennar mun skreytt
formennsku og trúnaðarstörfum í
félögum ungra sjálfstæðismanna.
Elsa telur sig vera að svara
spurningum mínum í Mbl. 30. okt.
í reynd beindi ég aðeins einni
spurningu til hennar. Hún vill hins
vegar leyfa mér að sjá lengra inn
í sinn pólitíska hugarheim, sem
mér sýnist að sé ekki í samræmi
við stefnu flokks, sem hefur kallað
sig flokk allra stétta.
Spurning mín var: „Finnst Elsu
ekki sanngjarnt að allir njóti sem
bestrar heilbrigðisþjónustu óháð
efnahag?“ í mínum huga var þetta
sjálfsögð fullyrðing, sem ég hélt
að krefðist ekki svars. Síst af öllu
þar sem í hlut á ung kona, nýút-
skrifaður læknir. (Elsa, þá er eftir
eitt gjaldið enn fyrir leyfisbréf frá
heilbrigðisráðherra um að þú meg-
ir kalla þig lækni). Hvernig var
Frá Gunnlaugi Þórðarsyni:
LOKUN Laugardalslaugar sl. vor,
vegna sundmóts, hafði óvæntar og
heillavænlegar afleiðingar er
fastagestir urðu að leita annarrar
laugar.
Guðmundur Bergsson sjómaður
og undirritaður fundu nuddpottin
í Breiðholtslaug, sem ber af öllum
öðrum. Hrifning Guðmundar
braust út í lofgerð um pottinn, hér
í blaði 2. sept. sl. og skoraði hann
á borgarstjóra að prófa hann og
að láta svo gera einn slíkan við
Laugardalslaug á stað sem hann
tiltók.
Breiðholtspotturinn er ca 2,4m
x 8m og hæfir um 18 meðalbreið-
um rössum. Út úr 16 misháum
stútum, í hliðum hans, undir vatns-
borðinu, standa aflmiklir 40 gráðu
vatnsstrókar. Nuddið við þá er eft-
irsótt og ekki síður fótanudd við
fjóra stúta; þeir hefðu þurft að
vera helmingi fleiri.
Lækningamáttur slíks nudds er
ótvíræður. Ýmsir pottfélagar,
haldnir vöðvabólgu, gigt, æðasjúk-
dómi í fótleggjum eða öðrum kvill-
um, prísa nuddið; það er vissulega
gott fyrir líkama og sál. Nuddpott-
ar ættu að vera snar þáttur í
heilsurækt þjóðarinnar og þar með
íþróttastarfi; fátt er betra til
slökunar.
Fatavarsla í umræddri laug er
miklu þægilegri og afkastameiri
en skápa- og lyklafarganið í
Laugardalslaug. Vatnsyfirfallið á
aðallauginni er mjög góð lausn og
ástandið áður en alþýðutrygginga-
lögin frá 1. febrúar 1936 tóku
gildi? Þá þurftu bóndakonur að
selja bújörðina og leysa upp heimil-
ið til að borga sjúkrahúskostnað
meðan bóndi þeirra lá banaleguna.
Elsa sagði ekkert um það í svari
sínu, hvernig henni leist á trygg-
ingarkerfið í Seattle þar sem vísi-
tölufjölskyldan borgar 430 þúsund
á ári fyrir sjúkratryggingu.
Elsa segir í svari sínu: „Auðvitað
er það mjög huggulegt að láta rík-
ið bjóða okkur upp á „ókeypis"
menntum og heilbrigðisþjónustu
en það er dýru verði keypt þegar
næstu kynslóðir þurfa að borga
reikninginn." Ég sé ekki að þjóðfé-
lagið hafi tapað á minni „ókeypis"
menntun, þó að ég hafi borgað
skólagjöldin eftir á. Ég veit ekki
hvort skattar foreldra minna hafa
hrokkið til. Við votum hinsvegar
öll hraust. Mér fínnst eins og Elsa
sé frá öðru sólkerfi. Það er ekki
aðeins kynslóðabil á milli okkar
heldur hyldjúp og myrk gjá. Ég á
ekki von á að ljósgjafi minn nái
að veita birtu þangað niður. Við
ykkur, á bakkanum mín megin,
sem skiljið mig, segi ég: „Við verð-
um að standa vörð um réttinn til
menntunar og heilbrigðisþjónustu
og bæta í þá bresti, sem þegar eru
kemur t.d. í veg fyrir randir innan
á börmunum.
Margir læknar telja potta heitari
en 42 gráður óholla og 44 gráður
hættulega. Sennilega ætti hámark-
ið að vera 40 gráður. Nauðsynlegt
er að fá álit læknaráðs, landlæknis
eða annarra álíka dómbærra lækna
á þessu. Fáir laugagesta fara í
sýnilegir.“ Skoðanir Elsu mega
ekki ná yfirhöndinni í þjóðfélaginu.
Þrátt fyrir allt fijálshyggjuhjal var
ég svo grunnhyggin, að mér datt
ekki í hug að verið væri að vega
að sjálfum hornsteinum þjóðfélags-
ins. Næsta setning Elsu hljómar
svo: „Slík eigingirni er ekki bara
óréttlát heldur siðlaus“ Nú var mér
nóg boðið. Hvernig var hægt að
hafa svona endaskipti á hlutunum?
Nú var svo komið að ég þurfti
áfallahjálp, sem margir voru sem
betur fer fúsir að veita, þó að þeir
væru felmtri slegnir eins og ég.
Þetta „siðleysi mitt“ og þjóðfélags-
ins þarfnast nánari athugunar.
Læknablaðið í janúar 1990 fjallar
um siðamál og siðfræði. Þangað
gæti ég sótt styrk og leitað skýr-
inga.
Fjórði kaflinn er um siðfræði-
kenningar og er mjög áhugaverð-
ur.“ Eigum við rétt á að hlúa að
eigin hagsmunum eingöngu eða
verðum við að beygja þá undir sið-
ferðilegar kvaðir?" (bls 17). Sið-
ferðileg ósérplægni og sérdrægni
er skilgreind. Sjöundi kaflinn ber
yfirskriftina: Sáttmálinn um heil-
brigðisþjónustu. Þar er vitnað í
stofnskrá Alþjóða heilbrigðismála-
stofnunarinnar, sem samþykkt var
1946: „Það að njóta fyllstu heil-
heitustu potta í sundlaugum. Það
væri meiri þjónusta við notendur
Laugardalslaugar, að 40 gráða
pottarnir væru tveir, í stað sitt
hvors 40 og 45 gráðu potts. Stór-
grýtispotturinn þar, með loftbólun-
um, getur ekki talist nuddpottur.
Nauðsyn nuddpotts við Laugardals-
laug er því augljós. Hvers á hún að
gjalda?
Nuddpottur Laugardalslaugar
þyrfti, aftur á móti, að vera helm-
ingi lengri en Breiðholtspottur
vegna væntanlegrar aðsóknar,
ekki síst erlendra ferðamanna, líkt
og er í Bláa lóninu.
Samstarf milli slíkra „slökunar-
stöðva“ gæti aukið aðstreymi er-
lendra ferðamanna; þar sem farið
yrði í lónið fyrir hádegi og í vatns-
nuddið seinni partinn.
Kostnaður við gerð nuddpottsins
þarf ekki að vera mikill; t.d. mætti
nota trefjaplast, sem reynst hefur
ágætt byggingarefni sundlauga.
Guðmundur Bergsson verð-
skuldar þakkir fyrir lofgerðina og
áskorunina. Borgarstjóri átti að
dýfa sér í nuddpottinn og gera
nuddpott í Laugardalslaug. Gaman
yrði að sjá bros færast yfir borgar-
stjóradívuna í dýfunni.
GUNNLAUGURÞÓRÐARSON,
hæstaréttarlögmaður.
brigði, sem hægt er að ná er með-
al frumréttinda hverrar mannveru
án tillits til kynflokks, trúar-
bragða, stjómmálaskoðunar, efna-
hags- eða félagsaðstæðna“ og neð-
ar í sama dálki (bls. 35) er vitnað
í ítrekun World Health Assembly:
,,..að heilbrigði sé frumréttur
mannsins og stefnumark um allan
heim“. í Alma-Ata yfirlýsingunni
frá 1978 segir ennfremur: „Ríkis-
stjórnir bera ábyrgð á heilbrigði
þjóða sinna og þeirri skyldu verður
aðeins fullnægt með viðeigandi
heilbrigðisráðstöfunum og félags-
legum aðgerðum“.
I sama kafla á bls. 36 er vitnað
í ritið Almannatryggingar á íslandi
frá 1945 : „í kaflanum sem ber
yfirskriftina „Félagslegt öryggi“
segja höfundar, að hugtakið sé
ekki „innantómt pólitískt slagorð,
heldur nafn á raunhæfu stefnum-
iði, sem flestar þjóðir heims og
menn úr öllum stéttum og flokkum
telja skylt og sjáfsagt að stefna
að, hvað sem öllum ágreiningi líður
um einstök atriði og á öðrum svið-
um. Enda þótt hugtakið „félags-
legt öryggi“ eins og það er nú
túlkað, sé ekki gamalt, er sú hug-
sjón, sem á bak við það liggur, ein
af elstu siðgæðishugsjónum mann-
kynsins, hún er spunnin af sama
toga og bræðralagshugsjón krist-
indómsins, hún er reist á sömu
rökum og krafa frönsku stjórnar-
byltingarinnar um jafnrétti og
bræðralag, hún á rætur sínar að
rekja til þeirra mannúðarhugsjóna,
sem ýmsir bestu menn þjóðarinnar
og andlegir leiðtogar með margvís-
legar skoðanir og trúarbrögð hafa
barist fyrir“.
Stöndum vörð um þessa hug-
sjón. Verum stolt yfir að hafa ver-
ið á undan Alþjóða heilbrigðis-
stofnuninni um þessi markmið. Við
gefum ekki eftir fyrir það eitt að
sumir þegnanna hafi fjármuni til
að kaupa hlutabréf og hafi þörf
fyrir „frelsið til að græða“ svo að
ég vitni aftur í orð verðandi bisk-
ups.
BERGÞÓRA SIGURÐARDÓTTIR,
læknir,
Byggðarholti 24, Mosfellsbæ.
'“T44- -
14.-17. nóv. og 21.-24. nóv.
á einstöku verði
Stórar verslanamiðstöðvar, góðir veitinga-
staðir og líflegar krár gera helgardvölina
að frábærri upplifun. Og ekki spillir að
verðlag er mun hagstæðara en
í Bandaríkjunum.
‘Innifaliö: flug, flugvallarskattar, gisting í 3 nætur með
morgunverði, akstur til og frá flugvelli erlendis og íslensk
fararstjóm.
Hafið samband við söluskrifstofur
eða símsöludeild Flugleiða í síma 50 50 100
(svarað mánud. - föstud. kl. 8 -19 og á laugard. kl. 8 -16.)
Vefur Flugleiöa á Intemetinu: www.icelandair.is
Netfang fyrir almennar upplýsingar: info@icelandair.is

FLUGLEIÐIR
Traustur íslenskur ferðafélagi
með ekta rjóma í Heildsölubakaríinu
í tilefni af 5 ára afmæli Heildsölubakarísins bjóðum við í
dag, sunnudag uppá rjómabollur með ekta rjóma.
Eftirfarandi er verð Heildsölubakarísins:
Rjómabolla með súkkulaði______________kr. 99
Rjómabolla með flórsykri______________kr. 99
Rjómabolla með púnsi------------------kr. 99
Vatnsdeigsbolla með rjóma_____________kr. 99
Opið frá kl. 8-17 í dag, sunnudag, bæði á
Grensásuegi 26 og Suðurlandsbraut 32.
Viðskiptavinir ath.: í verslun okkar á
Suðurlandsbraut 32 bjóðum við einnig upp á
ókeypis heitt kakó með rjóma og kaffi.
Allt bakkelsi selst á heildsöluverði
til neytanda.
Heildsölubakarlið
t>ví til staðfestinar bjóðum við
uppá 500 gr. af kaffi á 320 kr.
1 kg. af eggjum á 250 kr.,og
1 kg af kartöflum á 49,50 kr.
Hvers á Laugar-
dalslaug að gjalda?