Morgunblaðið - 09.11.1997, Blaðsíða 44

44 SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
GUNNARRAGNAR
HARALDSSON
• •
BLONDAL
+ Gunnar Ragnar
Haraldsson
Blöndal fæddist á
Eyrarbakka 14. júní
1921. Hann lést í
Reykjavík 1. nóv-
ember síðastliðinn.
í upphafi vega voru
aðsetur Blöndals-
ættarinnar í
Vatnsdal í Hvammi
og að Kornsá. Lang-
afi Gunnars var
Björn Auðunsson
Blöndal, ættfaðir
Blöndala, sýslumað-
ur í Hvammi og k.h.
ættmóðir Blöndala, Guðrún
Þórðardóttir. Þau hjón áttu 15
börn og komust 11 á fullorðins-
ár. Þeirra sonur var Lárusar
Þórarinnn, sýslumaður. Börn
þeirra sýslumannshjóna Lárus-
ar og k.h. Kristínar voru 11 og
komust 10 upp. Blöndalsættin
rann því skjótt upp og kvíslað-
ist um héruð landsins.
Foreldrar Gunnars voru Har-
^ aldur, yngstur 11 systkina, f. á
Kornsá í Vatnsdal, f. 10. sept.
1882, d. 22. okt. 1953. Hann
lærði Ijósmyndaiðn og stundaði
hana nokkuð en vann einnig
verzlunarstörf og hjá Rafveitu
Reykjavíkur, og kona hans Mar-
grét, f. á Svarfhóli í Álftafirði
í ísafjarðarsýslu 7. marz 1881,
d. í Rvík 2. sept. 1936,
Auðunsdóttir. Systk-
ini Gunnars: Lárus
Þórarinn, mag. art.,
f. í Rvík 4. nóv. 1905,
bókavörður, sem lifir
systkini sín. Björn
Auðunn, f. í Rvík 21.
ágúst 1908, d. 2. júní
1911. Sölvi Sigurður
Thorsteinsson Blönd-
al, f. í Rvík 25. des.
1910, d. í Sviþjóð 11.
júlí 1981, hagfræð-
ingur. Kristín, f. í
Rvík 9. feb. 1914, d.
þar 28. sept. 1955,
hjúkrunarkona. Björn Auðunn,
(tvíburi við Gunnar Ragnar), f. á
Eyrarbakka 14. júní 1921, d. í
Rvk 5. apríl 1995.
Gunnar giftist 8. sept. 1951 Ing-
unni, f. á Seltjarnarnesi 28. marz
1916, Guðmundsdóttur. Hún er
fegrunar- og snyrtifræðingur frá
Wilfred Academy i Boston, South
Western Beauty College, San Di-
ego, Kaliforniu, flugfreyja hjá
Loftleiðum. Foreldrar Ingunnar:
Guðmundur, skipstjóri í Rvk, f. í
Hvammsvík í Kjós 23. feb. 1882,
d. í Rvk 17. feb. 1919, Guðmunds-
son og k.h. (29. okt. 1910) Ás-
laug, forstöðukona Baðhúss
ReyKjavíkur, f. í Rvk. 11. júlí
1892, d. 12. okt. 1950, Þórðardótt-
ir. Börn: Haraldur f. 22. jan. 1952,
Heimsborgari er fyrsta orðið,
sem mér kemur í huga, þegar ég
minnist Gunnars vinar míns og fyrr-
*- um tengdaföður. Gunnar var mað-
ur, sem af Guðs náð kunni að meta
heimsins lystisemdir. Jafnt andleg-
ar sem veraldlegar. Saga og menn-
ing skiptu hann máli. Hann var
safnari bóka og blaða af Guðs náð.
Um hin fjölbreyt'legustu málefni.
Víðlesinn og vel menntaður. Leik-
list, saga, viðskipti, innlend sem
erlend, stjórnmál, listinn er langur.
Enda var hann hafsjór fróðleiks
umk menn og málefni. En tónlist
og tónlistarsaga skipuðu öndvegi í
huga hans. Tónlistin var honum
ástríða. Hans ástargyðja. Sérstak-
lega óperur Wagners. Tónskáld,
stjórnendur hljómsveita, söngvarar
voru honum sumir sem æðri verur.
Hann tignaði þetta fólk og dáði.
Tónleika og óperusýningar sótti
hann heim, hvar sem hann gat náð
í miða til að hlýða á uppáhalds tón-
listarfólk sitt. Skiptu þá ekki máli
kostnaðarsamar ferðir til framandi
landa. Upplifunin var honum heilög
og æðri brauðstritinu.
Margar bjartar minningar á ég
með Gunnari og fjölskyldu hans.
Jafnt hér á landi sem í útlöndum.
Þakka ég fyrir þær. Eru mér kærar
og mikilvægar. Ég nam margt af
Gunnari. Lærði á margan hátt að
sjá lífið og tilveruna í nýju ljósi.
Hann jók áhuga minn á klassískri
tónlist og söngleikjum og ég lærði
að meta Wagner. Ómetanlegt.
Persónutöfrar Gunnars voru
miklir. Hann var glæsilegur maður
og hvatlegur í fasi. Það var eftir
honum tekið. Hann var miðbæjar-
maður, enda aðalbanki Búnaðar-
bankans hans starfsvettvangur í
nær hálfa öld. Alltaf sem nýstrok-
inn, dökkklæddur, í dökkum síðum
frakka, með dökkan hatt að hætti
hefðarmanna. Hlýleiki og innileiki
voru persónueinkenni, sem prýddu
Gunnar, hvar sem hann fór. Hann
átti til barnslega gleði og ákafa,
sem gerðu samvistir við hann sér-
lega eftirminnilegar og skemmti-
legar.
Orð eru fátækleg, þegar góður
drengur er kvaddur. í ástríkum og
hlýjum faðmi fjölskyldu sinnar
kvaddi Gunnar þennan heim eftir
nokkurt veikindaskeið. Megi góður
Guð styrkja fjölskyldu hans í sorg-
inni. Blessuð sé minning þín.
Róbert Árni Hreiðarsson.
Faðir minn var eineggja tvíburi
Björns Auðuns Blöndal, (d. 5.4.
’95), og voru þeir bræður ótrúlega
líkir í útliti og áhugamálum, fasi
og lunderni. Hann var aristókrat í
hugsun og eðlisfari, stóriundaður
og skapríkur að eðlislagi en fór vel
með það, blíðlyndur, hrifnæmur og
viðkvæmrar lundar.
í honum tókust á sterkar and-
stæður af traustum stofnum móður-
ætta og föðurleggs. Lífsharpa hans
átti marga strengi, fjölhljóma, í öll-
um víddum mannlegrar náttúru.
Hann var gleðimaður, fjölfróður,
víðlesinn og manna glaðastur á
góðri stund. Föðurættin hefur löng-
um státað af ágætum söngmönn-
um, og Blöndalir þótt glaðvært fólk
í veislusal, örlyndir, lífsnautna-
menn, listhneigðir og skáldmæltir.
Þessir þættir speglast í frændgarði
og afkomendum.
Áhugi hans á á alþjóðapólitík var
mikill, enda víðlesinn í þessum
fræðum, einkum stjórnmálum 20.
aldarinnar og sagnfræðiáhuginn
fléttaðist saman við þetta. Þekking
hans var yfirgripsmikil. Ensk skáld
fyrri alda áttu hug hans og hjarta
og áhugi hans á klassískri tónlist
var heitur, ákafur og óslökkvandi
meðan líf og heilsa entust. Tvíbura-
bræðurnir áttu það sammerkt að í
tónlistinni sindraði andinn í takt við
voldugar hljómkviður meistaranna
og í litrófi hljómanna hófst umræð-
an í andans hæðir frá skarki og
búksorgum hvunndagsins. Þessi
ástríða var honum brennandi eldur
og fylgdi honum alla tíð. Tónlistin
var uppspretta gleði og fegurðar,
tákn hins skapandi anda og sá hann
m.a. um útvarpsþætti helgaða
klassískri tónlist á árunum 1978-82
í RÚV.
Með árunum eignaðist hann gríð-
armikið og vandað plötusafn. Klass-
ísk píanótónlist var í mestu uppá-
haldi. Að auki var hann eldheitur
jazzáhugamaður. Jazzáhuginn
seiddi hann m.a. í Harlemhverfið í
New York-borg á námsárunum í
Ameríku. Þangað þótti hvítum
mönnum ekki þorandi og raunar
óðs manns æði að stíga þar fæti.
En hann fékk góðar móttökur lista-
manna og heimafólks þegar kom í
ljós að hann var útlendingur, kom-
inn alla leið ofan af íslandi að hlusta
á meistara jazzins.
Foreldrar mínir voru samstiga í
listhneigð og fegurðarsýn, fóru oft
Guðmundur, f. 18. júní 1954, og
Áslaug Margrét, f. 23. sept.
1957.
Gunnar varð stúdent frá
Menntaskólanum í Reykjavík
1944 og lauk prófi í ensku fyrir
erlenda stúdenta við University
of London 1949. Hann stundaði
einnig bankanám í Oxford.
Gunnar lauk BA-prófi í ensku
frá HÍ 1952. Hann varð löggilt-
ur skjalaþýðandi og dómtúlkur
í ensku árið 1963 og vann mikið
að þýðingum alla tíð. Gunnar
hóf störf í Búnaðarbanka ís-
lands 17. júní 1939 og starfaði
þar í öllum helstu deildum bank-
ans uns hann lét áf störfum
fyrir aldurs sakir eftir liðlega
50 ára starf í þágu bankans.
Hann fór til starfa á vegum
Búnaðarbankans 1958-59 í
Bank of New York á Wall Street
og starfaði þar i öllum deildum
erlendra samskipta samhliða
námi í The American Institute
of Banking en þaðan lauk hann
prófi 1959 í alþjóðabankavið-
skiptum. Gunnar var ráðinn
skólastjóri Bankamannaskólans
frá stofnun hans í apríl 1959 -
1. sept. 1978. Hann varð fulltrúi
bankastjórnar og forstöðumað-
ur afurðalánadeildar bankans
frá 1. janúar 1967. Gunnar var
um skeið stundakennari við
Menntaskólann í Reykjavík og
prófdómari í ensku við stúd-
entspróf úr þeim skóla frá árinu
1966 og prófdómari í ensku við
Viðskiptadeild Háskóla íslands
frá 1975.
Útför Gunnars fer fram frá
Dómkirkjunni í Reykjavík á
morgun, mánudag, og hefst at-
höfnin klukkan 15.
til útlanda að hlýða á fræga tónlist-
arlistamenn og sóttu þá gjarna leik-
hús og balletsýningar. Hann m.a.
fór til Ameríku og Frakklands að
hlusta á rússneska píanistann
Sviatoslav Richter, Horowitz sá
hann nokkrum sinnum á sviði og
sætti jafnan lagi þegar hann komst
á uppfærslur á óperum Wagners.
Heimilið bar alla tíð merki þessa
áhuga. Systkinin ólust upp við tón-
list og bækur. Þekktir erlendir ein-
leikarar komu á heimilið og spiluðu
á svartmattan flygil, sem var helsta
stolt og prýði stofunnar á Tómasar-
haga 53. Þar kom einnig Harold
Schönberg, tónlistarganrýnandi frá
New York Times. Faðir minn stofn-
aði Hljómplötuklúbbinn 1958 ásamt
Gunnari Guðmundssyni forstjóra,
bróður Guðna Guðmundssonar
rektors Menntaskólans í Reykjavík,
Rögnvaldi Siguijónssyni, píanóleik-
ara, Hauki Gröndal, frkv.stj, Guð-
mundi Áka Lúðvíkssyni, vsk.fr,
Skúla Hansen, tannlækni, Birgi
Guðgeirssyni, bankafulltrúa, Magn-
úsi Friðrik Árnasyni, lögfr, Runólfi
Sæmundssyni, frkv.stj. og Halldóri
Péturssyni listmálara. Þessi klúbbur
starfaði til 1964. Fræg var teikning
Halldór Péturssonar sem birtist í
Mbl. af þeim tónbræðrum föstd. 6.
júlí 1962. Vinirnir héldu regluleg
tónlistarkvöld um margra ára skeið,
léku nýjar hljómplötur, kynntu hver
öðrum nýjar hljóðritanir, léku sín
uppáhaldsverk og ræddu um tón-
list, höfunda og flytjendur. Þá var
ekki óalgengt að sjá litla fætur
standa undan stofugardínu eða and-
lit gægjast með gættum. Þá voru
börnin að hlusta og vera með í
ævintýrinu. Þessu var fylgt eftir
með tónleikum Sinfóníunnar og
Tónlistarfélags Reykjavíkur.
Barnabörnin hafa_ tekið tónlistar-
ástríðuna í arf. í hugann koma
Franz Liszt; tærleiki og stormar;
pílagrímaárin, h-moll messan; rúss-
nesku kompónistarnir m.m. Balak-
irev Rachmaninov og uppáhaldið,
Alexander Scriabin; að ógleymdum
meistara Wagner. Faðir minn
kenndi okkur systkinunum að
hlusta á þessar óperur og útskýrði
efnisþráð og tilurð.
I Wagner mætast sálir margra
Blöndala. Þar kristallast allar tii-
finningar í einum brennipúnkti.
Mannsröddin meitluð, mótuð, öguð
og samanfléttuð við hljómsveit,
söngtexta höfundarins, „libretto“,
og sögulegan grunn fléttaðan leik-
mynd og allt ofið saman í samfelldu
„gesamtkunstwerk“. M.ö.o. öll list-
formin samfléttuð í einn voldugan
streng. Hollendingurinn fljúgandi,
Meistarasöngvaramir, Lohengrin,
Wesendonk-ljóðin, Tannhauser,
Tristan og Isolde, Niflungsbaugur
og loks svanasöngur meistarans;
Parsifal. Pianissimo; ofurveikur en
síðar með vaxandi styrk; crescendo,
sem verður þúngur forte; voldugur,
sterkur, hátimbraður og manns-
andinn er hrifinn inní fegurstu vídd-
ir ofurmannlegrar sýnar og inn-
blásturinn eilífðaruppspretta hins
skapandi anda, sem á rót sína í
fegurðarþránni. Þessi tónlist er
regnbogi, ilmdögg í grasi við sólar-
upprás, voldugir vindar í víddum
andans, sólheitir söngvar fuglanna
á heiðbáum degi og ómstríðir hljóm-
ar í litasinfóníu sólarlagsins, upp-
haf, svefn, eilífð, kyrrð og ómælis-
víðátta. Sá sem hefur hlýtt á þessa
tónlist, þorað að ganga innfyrir
tjöldin til salar, opnað hjarta sitt
og gefið sig henni á vald verður
aldrei samur maður eftir það.
Blessuð sé minning hans.
Haraldur G. Blöndal.
Hvert hljóðfæri hefur sína töfra
og sumum hljóðfærum tengjast
menn tryggari böndum en öðrum.
Á rokk- og bítlaárum var það gítar-
inn, þar á undan harmoníkan - en
fáir held ég að hafi verið ástríðu-
fyllri elskendur hljóðfæris síns en
píanóunnendur. Einn þeirra var
Gunnar Blöndal, sem nú er kvadd-
ur. Tvíburabróðir hans, Björn, lést
árið 1995.
Ungur kynntist ég börnum bróð-
ur þeirra - Sölva. Á heimili hans
ríkti andi sósíalisma og bókmennta.
Húsbóndinn sat í stofu sinni og
bauð vini barnanna að hlýða á
helstu leikrit heimsbókmenntanna
er hann hafði fest á segluband.
Síðan var gjarnan rætt um sósíal-
ismann - þó ekki þannig að hag-
fræðimenntun húsbóndans þvældist
fyrir ungum viðmælanda hans. Það
hafa fleiri en Björn Th. kunnað þá
list að gera hið flókna einfalt.
Bróðir Sölva - Gunnar - bjó
yfir sömu hæfileikum. Eitt sinn,
þegar ég var í Kennaraskóla, hitti
ég hann á vertshúsi. Þannig æxlað-
ist að ég fór heim með honum á
Tómasarhagann að hlusta á píanó-
leik. Ekki sló þó húsráðandi á
nótnaborð Steinway-flygilsins sem
í stofunni stóð. Það var ekki hans
vani, heldur heimsfrægra píanista
sem sóttu hann heim þegar Lax-
ness og Ragnar í Smára höfðu ekki
pantað þá í veislur. Þetta kvöld var
það grammófónninn sem gaf tón-
inn. Gunnar var handgenginn helstu
meisturum klassísks píanós. Vlad-
imir Horowitz, Sviatoslav Richter
og þeirra líkar bjuggu í hveiju atómi
stofunnar, en kennaraneminn var á
kafi í djassi svo Gunnar setti Art
Tatum á fóninn. Þar fór píanómeist-
ari djassins. Þessi nótt var ógleym-
anleg upplifun. Klassíski geggjar-
inn vissi jafnmikið um Tatum,
Garner, Wilson, Shearing, Peterson
og alla hina og hinn ungi boðberi
djassins. Æ síðan sótti ég píanó-
fróðleik til Gunnars Blöndals.
Eitt sinn kom örlítið ósætti upp
á milli mín og Björns, tvíburabróð-
urs Gunnars. Um þær rnundir var
von á Teddy Wilson til landsins á
mínum vegum. Þar sem sættir
höfðu ekki tekist gat Björn ekki
rætt við mig milliliðalaust. Haraldur
Sölvason Blöndal, vinur minn og
frændi hans, var því skipaður túlk-
ur okkar á millum og fékk Björn
allt að vita um fyrirhugaða íslands-
för Teddys Wilsons. Ekki varð af
Wilson-tónleikunum þá, en árið
1985 kom kappinn til landsins og
mættu tvíburabræðurnir, Gunnar
og Björn, galvaskir á tónleikana og
að þeim loknum varð mikill fagnað-
arfundur með mér, þeim og Teddy.
Hann, sem og flestir aðrir snilling-
ar, skynjaði þann straum sem teng-
ir menn hugarböndum. Þar skipta
orð engu máli.
. Sem betur fer deyr píanógeggjun
íjölskyldunnar ekki út með Gunn-
ari. Sonur hans, Haraldur, mun við-
halda henni. Ég votta fjölskyldu
Gunnars samúð mína og honum
þakka ég fyrir menntandi samveru-
stundir.
Vernharður Linnet.
Gunnar Blöndal bankamaður er
dáinn, en hann lést á Landspítalan-
um 1. nóvember sl.
Ég kynntist Gunnari rétt fyrir
stríð, eða um líkt leyti og við_ hófum
báðir störf í Búnaðarbanka íslands.
Fyrir þá stofnun unnum við báðir
í rúmlega hálfa öld og lágu leiðir
okkar því eðlilega saman á þeim
vettvangi. Þar kynntust ég og aðrir
þeir sem í bankanum unnu Gunnari
sem góðum samstarfsmanni og fé-
laga. Gunnar var góðum hæfileik-
um og gáfum gæddur, málamaður,
kennari og tónlistarunnandi. Að
loknu stúdentsprófí frá Mennta-
skólanum í Reykjavík, lauk hann
BA-námi í ensku við Háskóla ís-
lands og varð löggiltur skjalaþýð-
andi og dómtúlkur. Hann kenndi
um tíma ensku við Menntaskólann
og var að auki prófdómari í sama
fagi við viðskiptadeild Háskólans.
Auk þess var Gunnar mikill latínu-
maður og áhugamaður um tónlist.
Veitti hann landsmönnum innsýn
inn í þann hugðarheim sinn og deildi
honum með þeim, er hann sá um
útvarpsþætti um klassíska tónlist
frá 1978 til ársins 1982.
En aðalstarfsvettvangur hans
var sem fyrr segir í Búnaðarbank-
anum. Hann vann í öllum deildum
bankans, lengst af sem yfirmaður
afurðalánadeildar og síðast sem
sérstakur fulltrúi bankastjórnar.
Þegar Bankamannaskólinn var
stofnaður 1959, til að efla starfs-
menntun og stöðu bankamanna, var
leitað til Gunnars til að veita honum
forstöðu. Fórst það honum vel úr
hendi við erfiðar aðstæður og stönd-
um við bankamenn í þakkarskuld
við Gunnar fyrir hans ágæta og
ósérhlífna starf á þeim vettvangi.
Gunnar lét svo af starfi skólastjóra
Bankamannaskólans þegar skipu-
lagi skólans var breytt 1978.
Gunnar var ákaflega kurteis og
prúður maður í viðkynningu, sem
gott og þægilegt var að vinna með.
Hann var hjálpsamur svo af bar,
og svo víðlesinn að gjarnan var sleg-
ið upp í Gunnari, ef minna glöggir
menn voru i vafa um einhveija
heimsviðburði. Við Gunnar vorum
samstarfsmenn í hálfa öld og vil
ég að leiðarlokum þakka honum
gott samstarf og vináttu allan þann
tíma. Við Sigrún sendum Ingunni
og börnum þeirra okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Hannes Pálsson.
Minningar um Gunnar frænda
eru tengdar ástúð og hlýju. Hann
var svo góður maður.
Það er svolítið skrýtið að eiga
frænda sem er næstum alveg eins
og pabbi. í hvert einasta skipti sem
ég hitti Gunnar skoðaði ég hann í
bak og fyrir til að reyna að finna
eitthvað sem greindi hann frá
pabba. Það var ekki margt. Þeir
hreyfðu sig eins, töluðu eins, notuðu
sömu orðatiltæki og höfðu áhuga á
sömu hlutum. Það er því erfitt að
minnast Gunnars án þess að minn-
ingarnar yfirfærist á pabba.
Dýpsta sæla og sorgin þunga
svífa hljóðlaust yfír storð.
Þeirra mál ei talar tunga
tárin eru beggja orð.
(Ólðf frá Hlöðum.)
Þetta ljóð kom strax upp í hug-
ann þegar ég fór að rifja upp allt
það mikilvæga sem ég hef lært af
pabba mínum og fann líka hjá
Gunnari. Þessi blygðunarlausatján-
ing á tilfinningum. Sorgin og gleðin
eru systur sem birtast í sömu út-
rás. Að sjá þann sem á virðingu
manns alla sýna tilfinningar sínar
á þennan hátt, hefur kennt mér að
meta mínar eigin tilfinningar.
Gunnar frændi vissi alveg hvað
börn girnast mest á hátíðis- og tylli-
dögum. Við systkinin biðum því
alltaf spennt_ eftir komu hans á
aðfangadag. í síðasta lagi upp úr
klukkan 17 birtist hann ásamt ein-